پول‌های بلاتکلیف و کم‌کاری نهادهای فرهنگی عامل اصلی بی‌ضابطه بودن دستمزدها در سینما است

سید امیر سیدزاده تهیه‌کننده سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: هیچ ضابطه‌ای برای تعیین دستمزد کارهای هنری در ایران وجود ندارد چرا که نظام جامعی توسط نهادهای فرهنگی تهیه و تنظیم نشده که ملاک تعیین دستمزدها و ملاک عمل باشد تا بتوانیم به وسیله آن نرخ دستمزدها را تعیین کنیم.

سیدزاده خاطرنشان کرد: این روزها بحث حضور بازیگران در شبکه نمایش خانگی داغ است و افرادی که پول‌هایی از مسیرهای ناسالم وارد این عرصه کرده‌اند تنها به شوآف فکر می‌کنند و بازیگرانی که شهرت کاذب دارند را با دستمزدهای بالا به بازی در آثارشان مجاب می‌کنند. منظور من از شهرت کاذب شهرتی است که هیچ محبوبیتی در آن نیست و تصور بر این است که با استفاده از این افراد می‌توان به جذب مخاطب و پرفروش شدن اثر فکر کرد و عجیب است که با وجود عدم بازگشت سرمایه همچنان این پول‌ها هزینه می‌شود و فیلم‌ها با بودجه‌های سنگین ساخته می‌شوند و کسی درباره پشت پرده این ماجرا کنجکاو نمی‌شود.

او افزود: قطعاً دو عامل کم‌کاری مسئولان فرهنگی که خود از وضعیت موجود خبر دارند و کاری نمی‌کنند در شکل‌گیری این وضعیت و عدم ضابطه‌مند شدن دستمزدها تأثیرگذار بوده است. حدود 7 یا 8 سال پیش این وضعیت وجود نداشت، به عنوان مثال آن زمان من فیلم «زندگی جای دیگری است» را ساختم که این فیلم با وجود همه بازیگران مطرحی که داشت با 800 میلیون تومان ساخته شد اما همین فیلم که چند سال پیش ساخته شده است اگر الان قرار باشد ساخته شود فقط یک میلیارد تومان شاید دستمزد یکی از بازیگرانش باشد و این افزایش دستمزدها به هیچ‌وجه منطقی نیست و اگر نظارتی وجود داشت قطعاً این شرایط حاکم نبود.

این تهیه‌کننده در ادامه تصریح کرد: متأسفانه امروز برای تهیه‌کنندگان مستقل که می‌خواهند کاری انجام دهند هیچ شرایط و زمینه‌ای فراهم نیست و می‌بینیم تنها کسانی که پول مشکوک دارند می‌توانند فیلم بسازند و تهیه‌کنندگانی مثل ما دیگر امکان فیلمسازی برایشان وجود ندارد. از طرفی بخش دولتی هم کار خود را به درستی انجام نمی‌دهد و نظارتی بر فروش و موفقیت فیلم‌ها ندارد؛ فیلم‌های بسیاری مثل «فرزند چهارم»، «استرداد» و «مزار شریف» ساخته شدند اما هیچ کدام از این آثار که با بودجه‌های بالای دولتی ساخته شده‌اند نتوانستند یک دهم سرمایه را برگردانند و نهادهای دولتی هم هیچ دلسوزی و پیگیری برای بازگشت سرمایه نداشتند. باید نهادهای دولتی که در تولید آثار سینمایی نقش دارند باید از تولیدکنندگان آثار برای بازگشت سرمایه انتظار پاسخگویی داشته باشد اما متأسفانه این دلسوزی برای سرمایه وجود ندارد.

تهیه‌کننده فیلم سینمایی «مادر قلب اتمی» تأکید کرد: بهترین راه برای بیرون رفتن سینما از این وضعیت و قاعده‌مند کردن دستمزدها در سینما و تلویزیون این است که نهادهای مختلف مثل خانه سینما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در یک میزگرد به یک اجماع و اتفاق نظر درباره مسائل مختلف برسند و قوانینی را مشخص و مدون کنند که بازیگران در درجه‌بندی‌های مختلف به بازیگران درجه یک و دو تقسیم شوند. هنرورهای سینما در حال حاضر سال‌هاست که این وضعیت را دارند و همه هنرورها برای حضور در سر صحنه فیلمبرداری‌ها بیشتر از 80 یا 100 هزارتومان دریافت نمی‌کنند. این مشخص بودن دستمزدها در سمت‌های مختلف باید وجود داشته باشد.

او افزود: در عرصه فیلمنامه‌نویسی هم این وضعیت وجود دارد. نویسنده‌هایی که آثارشان را چند سال پیش حدود 10 تا 15 میلیون تومان می‌فروختند امروز حدود 100 یا 200 میلیون تومان درخواست می‌کنند و این در حالی است که هم کیفیت آثار نازل‌تر شده و هم قیمت‌ها به شکلی غیرمنطقی تا 15 یا 20 برابر افزایش پیدا کرده است.

سیدزاده تصریح کرد: متأسفانه ما گرفتار سری‌سازی شده‌ایم و همه چیز بساز و بفروشی شده و قاعدتاً نویسنده‌ها هم همین شرایط را دارند و سعی می‌کنند آثاری تولید کنند که فقط بفروشد و سینما به همین دلیل به سمت ایده‌های احمقانه، مستهجن و سخیف رفته است و همین رویه باعث شده که به طور کل فیلمنامه‌نویسی در سینمای ما از ریشه دچار تغییر شود و می‌بینیم که دیگر فیلم‌های سینمای با کیفیت 15 یا 20 سال پیش ساخته نمی‌شوند.

این تهیه‌کننده در پایان گفت: امیدوارم با نظارت دستگاه‌های ذی‌ربط بر سرمایه‌هایی که وارد سینما می‌شوند مشکل دستمزدها در سینما و تلویزیون حل شود و همه از این بلاتکلیفی بیرون بیاییم. سینمای ما سال‌ها پیش جزو 10 سینمای برتر دنیا بود اما این وضعیت جایگاه ما را متزلزل کرده و باید با برنامه‌ریزی درست سینمای ایران را به جایگاه سابق خود برگردانیم.