هنری که نام «خراشاد» را جهانی کرد/حمایت‌هایی که روی کاغذ ماند

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: صنایع دستی در هر سرزمینی بخشی از هویت مردمان آن دیار محسوب می‌شود. نشانی از گذشتگان و جلوه‌ای از توانمندی‌های جوانان امروز را با خود به همراه دارد و چه بسیار زنان و مردانی که با استفاده از صنایع دستی نه تنها برای خود که برای دیگر هم همشهری‌های خویش نیز اشتغال‌زایی کرده‌اند.

فاطمه ذاکریان از جمله زنان هنرمند خراسان‌جنوبی و روستای زیبای خراشاد است که نه تنها با استفاده از صنایع دستی و هنر زیبای «توبافی» بسیاری از خانه‌های این روستای زیبا را تبدیل به یک کارگاه اشتغال‌زایی کرده است بلکه با هنر دست خویش نام خراسان جنوبی، بیرجند و روستای زیبای خراشاد را در فراسوی مرزها بلند کرده است.

خانه‌هایی که تبدیل به کارگاه اقتصاد مقاومتی شدند

کارش را از سال ۸۴ با تأسیس شرکت تعاونی زنان روستای خراشاد آغاز کرده است تا با استفاده از «هنرتوبافی» یا پارچه‌بافی سنتی بسیاری از خانه‌های روستای جهانی خراشاد را تبدیل به یک کارگاه اقتصاد مقاومتی کند.

این روزها ثمره هنر فاطمه ذاکریان و بسیاری از زنان این روستای زیبا و نام آشنا نه تنها در ایران که در بسیاری از کشورهای جهان مشتریان پر و پا قرصی دارد که می‌تواند فرصت ارزآوری نیز برای استان ما داشته باشد.

در شرایطی که تبادل کالا و تجارت با بسیاری از کشورهای اروپایی با مشکل مواجهه شده، فاطمه ذاکریان با سختی فراوان سفارش‌هایی از کشورهای ایتالیا و کرواسی را به دست آنان می‌رساند تا نام و نشان هنر توبافی خراشاد فراگیر شود.

ذاکریان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: بعد از تأسیس شرکت تعاونی زنان روستای خراشاد و احیای هنر توبافی و یا همان پارچه بافی سنتی بیش از آنچه فکر می‌کردم این هنر مورد اقبال مردم قرار گرفت.

جذابیت هنر «توبافی» برای توریست‌ها

وی بیان‌کرد: این استقبال از هنر پارچه‌بافی سنتی مردم روستای خراشاد و تهیه محصولات مختلف از این پارچه‌ها نه تنها در بین مردم ایران که در بین گردشگرانی از کشورهای دیگر به روستای توریستی خراشاد می‌آمدند نیز قابل توجه بود.

این هنرمند نام آشنای حوزه صنایع دستی در خراسان‌جنوبی ادامه‌داد: حدود دو سال قبل گروهی ایتالیایی برای بازدید از روستای خراشاد آمده بودند که از دستگاه‌های «توبافی» ما نیز بازدید کرده و از محصولات ما خوششان آمده بود.

ذاکریان با بیان اینکه این گروه از صنایع دستی ما به عنوان سوغات خریداری کردند، گفت: البته من هیچگاه قیمت را به دلار با آنان محاسبه نکرده و با همان قیمت ریال هزینه را پرداخت کردند که این مسئله بعدها از نظر اقتصادی به من ضرر زد.

وی بیان‌کرد: در سال بعد از این بازدید در حالی که مشغول رنگ‌ریزی از گل برگ زعفران برای رنگ نخ پارچه‌هایمان بودیم، سرگروه همان توریست‌های ایتالیایی با من تماس گرفت و خواست از محصولاتمان برای او عکس و فیلم بفرستم.

این بانوی فعال در عرصه صنایع دستی با اشاره به اینکه سرگروه خودش فردی ایرانی و همسرش ایتالیایی بود، افزود: ایشان بعد از اینکه فهمیدند من در حال تهیه رنگ از گل برگ زعفران هستم، بسیار استقبال کردند چرا که خودش نیز در ایتالیا مشغول تبلیغ برای زعفران قائنات بود.

ذاکریان گفت: این موضوع باعث شد که ارتباط کاری افزون‌تر شود و آن‌ها هر دفعه یک طرح را سفارش دهند گاه جا جواهری به مناسبت سال نو میلادی و گاه شال سر که با استفاده از پارچه‌های سنتی بافته شده بود را برای آنان ارسال کردیم.

آوازه جهانی

وی با اشاره به اینکه سرگروه توریست‌های ایتالیایی محصولات ما را به برخی دیگر از کشورها چون آلمان نیز می‌فرستد، اظهار کرد: برای من بسیار ارزشمند است که این محصولات تولیدی با نام و نشان تعاونی زنان روستای خراشاد در خارج از کشور عرضه می‌شود که از سود مادی و اقتصادی برای من اولویت بیشتری دارد.

این هنرمند خراسان‌جنوبی بیان‌کرد: این ارتباطات و ارسال محصولات باعث شد تا نام و آوازه روستای خراشاد و زنان کارآفرین و هنر آنان در رسانه‌ها و مطبوعات ایتالیا دیده شود که در جای خود بسیار با اهمیت است.

ذاکریان افزود: در یک نوبت هم از کشور کرواسی که برای بازدید از خانه اعتمادی نیا در بیرجند آمده بودند از کارهای ما استقبال کرده و خرید خوبی داشتند.

هزینه‌های میلیونی صادرات محصولات

وی با اشاره به برخی از مشکلات و سختی‌هایی که در مسیر ارسال محصولات صنایع دستی به کشور ایتالیا داشته است، گفت: بخش‌نامه‌ای هست که بر اساس آن باید ارسال پستی محصولات صنایع دستی به نقاط مختلف با ۳۰ تا ۵۰ درصد تخفیف صورت گیرد.

این بانوی هنرمند روستای جهانی خراشاد با بیان اینکه هر چقدر پیگیر شدم ولی مفاد این بخشنامه برای من رعایت نشد، اظهار کرد: من حتی تا یک میلیون و ۶۰۰ و دو میلیون و چهارصد هزار تومان نیز هزینه پست برای ارسال صنایع دستی روستای خراشاد به دیگر کشورها داده‌ام.

ذاکریان ادامه‌داد: همیشه سخن از حمایت از صنایع دستی و صادرات صنایع دستی به دیگر کشورها زده‌ایم و خواسته‌ایم که دیگر مردمان نیز با هنرهای دیرینه ایرانیان و خراسان‌جنوبی آشنا شوند ولی به راستی آیا در عمل نیز این مهم رعایت می‌شود.

وی با بیان اینکه اگر خواستار صادرات محصولات صنایع دستی خراسان‌جنوبی هستیم این هزینه‌های بالای پست محصولات به دیگر کشورها در این حوزه چه معنایی دارد، افزود: من به عنوان یک هنرمند، بازرگان و تاجر عمده‌ای نیستم که از طریق مرز و گمرک محصولاتم را ارسال کنیم و تاکنون از طریق پست ارسال محصولات صورت گرفته است

بخش نامه‌ای که اعمال نشد

هنرمند اهل روستای خراشاد بیان‌کرد: وقتی از مسئولان امر درباره چرایی اجرا نشدن بخشنامه ارسال محصولات صنایع دستی با تخفیف ۳۰ تا ۵۰ درصدی می‌پرسم این جواب را می‌شونم که هنوز در سیستم اعمال نشده است.

ذاکریان گفت: علاوه بر این موضوع مسئله دیگری که هنرمندان صنایع دستی را با مشکل رو به رو کرده افزایش بی رویه قیمت مواد اولیه است که در مورد هنر توبافی افزایش روزافزون قیمت نخ مورد نیاز ما چندین برابر گران شده است.

حفظ یک بازار صادراتی برایم مهم است

وی اظهار کرد: باز هم بر این نکته تأکید می‌کنم که با توجه به نوسانات قیمت و گرانی ارسال محصولات صنایع دستی به دیگر کشورها من به سودآوری زیاد فکر نمی‌کنم، بلکه برای من حفظ یک بازار صادراتی برای ارزآوری در آینده مهم است.

هنرمند توباف خراسان جنوبی یادآور شد: با توجه به جذابیت و زیبایی هنر صنایع دستی در ایران و خراسان‌جنوبی در صورت حمایت از هنرمندان این عرصه، معرفی محصولات صنایع دستی از روش‌های مختلف، صادرات این کالاها می‌تواند ارزآوری بسیار خوبی برای کشور و استان ما داشته باشد و به رونق اقتصادی کمک کند.

ذاکریان افزود: در حال حاضر به نقاط مختلف ایران از بندرعباس در جنوب تا گرگان در شمال و بروجرد هر هفته چندین جعبه ارسال می‌کنم چرا که این هنر سنتی زنان روستای خراشاد آنان را نیز مجذوب کرده است.

وی گفت: امیدواریم این استقبال از هنر «توبافی» روز افزون شود و این هنر را در کشورها و شهرهای بیشتری ببینیم.

هنرمند با دست خود گره بر گره می‌زند، رنگ بر رنگ طرح زیبا می‌آفریند و در نهایت هنری زیبا خلق می‌کند که خواهان زیادی در نقاط مختلف دنیا دارد و چشم‌ها را خیره به خود می‌کند. هنری که در شرایط تحریم فروش نفت و بسیاری از کالاها می‌تواند محور صادرات قرار گیرد، به شرط آنکه حمایت شوند و سنگ‌های در مسیر راهشان برداشته شود.