دکتر محسن خلیلی در چهارمین پیش نشست چهاردهمین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران در خصوص مکتب سیاسی خراسان بزرگ، اظهار کرد: در سال 1386، سخنرانی در دانشگاه آزاد مشهد در خصوص علت کاربردی نبودن علوم سیاسی در ایران بیان کردم که میان علوم سیاسی کشور تمایزی وجود ندارد. مطالعه علوم سیاسی یکسان در کشور بزرگ ایران اشتباه است.
وی افزود: بحرانی در کشور رخ داده که پیامد آن عدم درک درست از مشکلات و از دست دادن توانایی حل و فصل آنها است. درک از بحران امروزه ما را وادار به انجام دادن اموری میکند که در حل بحران ما را یاری میرساند. در صورتی که در بحران قرار داشته باشیم باید توجه کنیم که رشته دانشگاهی هر یک از ما میتواند چه کمکی به حل این بحران کند. رشته علوم سیاسی زادهی بحران است اما توان بیرون آمدن از این بحران را ندارد.
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی ادامه داد: علت اصلی ورود علوم سیاسی کشور به بحران، از دست دادن قدرت مناظره است. در صورتی که ما بخواهیم مناظره کنیم ابتدا باید قدرت تمایز و تمایل داشته باشد، با استفاده از این قدرت فرد میتواند طرفدار موضوعی باشد تا در آن خصوص به مناظره بپردازد. نکته دیگر نیز عدم تعارض میان نظرات سیاسی ایران است. درحالی که همین تعارض است که ما را نقد میکند و باعث میشود با یکدیگر مناظره داشته باشیم. بنابراین نوعی یکدستی و یکسانی در کشور رخ داده است.
خلیلی خاطرنشان کرد: در حال حاضر صرف نظر از تفاوتهایی که وجود دارد در همه کشور یک نوع علوم سیاسی تدریس میشود. علوم سیاسی درحالی در تمام کشور یکدست است که مشکلات ایران به عنوان یک سرزمین بزرگ کاملا متعدد و متفاوت هستند. ما اصولا با یکدیگر مناظره که نه بلکه دعوا کرده و یکدیگر را متهم میکنیم. مناظره بر پایه آگاهیهای پیشین است و تعارض نیز نشان دهنده استوار بودن بر اصول خاصی است. در کشور هیچ دانشگاه و مدرسهای وجود ندارد که اصول لازم علوم سیاسی را بیاموزد. بنابراین تا کسب توانایی مناظره فاصله بسیاری داریم.
وی بیان کرد: علوم سیاسی خراسان سطح بسیار متمایزی با علوم سیاسی سایر مناطق کشور دارد. مکتب خراسان به دلیل داشتن افراد و مفاهیم بزرگ بسیار با ابهت تر جلوه میکند. قدمت تاریخی خراسان یکی از بزرگترین ویژگیهای آن است. با وجود تغییرات متعدد جغرافیای ایران خراسان هرگز از آن حذف نشد. همچنین در این مکتب نوعی پیوستگی سرزمینی وجود دارد. افزون بر جغرافیا ما حسی تاریخی به این منطقه داریم که با آن آشنا هستیم.
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی در خصوص ویژگیهای خاص خراسان بزرگ، تشریح کرد: این منطقه نوعی پیوستگی تمدنی با پیرامون خود مانند هند و شرق دارد که آن کاملا قدیمی است. حتی خود مفهوم «خور» دقیقا به معنای مکانی است که خورشید از آن برآمده است. در زبان و ادب فارسی اشتراک دارد. همانندیهای جالبی با کل ایران در زجر و یا شادی دارد. راه ابریشم یکی از مفاهیمی است که نمادی برای حفظ پیوستگی دیپلماتیک است.
خراسان دارای نوعی اسلام نرم خو و مبتنی بر زیست جمعی است
خلیلی گفت: مهم ترین مقوله خراسان بزرگ داشتن نوعی اسلام نرم خو، فرهنگی، مبتنی بر زیست جمعی و فراتر از مذاهب مختلف اسلامی است. هر مکتب سیاسی نوعی شگرد برای نشان دادن چگونگی حکومت است. شگرد خراسان دادن نوعی آزادی به اتباع و مناطق درون خود و حفظ یکپارچگی آنها است. خراسان بزرگ دو مفهوم مرکزی دارد که عبارت از تکنیک ساز و کار حکومتی، مقولههای مختلف پیوستگی و قدمت تاریخی است.
داشتن هویت، راه حل بیرون آمدن از یکسانی علوم سیاسی
وی اظهار کرد: در صورت یکسان بودن علوم سیاسی در یک کشور نمیتواند دشواریهای مخصوص به سرزمینهای بزرگ را تحمل کند. بنابراین تنها راه بیرون حل این مشکل بیرون آمدن از یکسانی است. برای بیرون آمدن از یکسانی ما باید برای خود هویتی داشته باشیم. در این مسیر در عین حال که یک فرد تشخص پیدا میکند، با دیگران نیز تمایز پیدا میکند. هرگاه این تشخص و تمایز همزمان در یک فرد پدیدار شد هویت ایجاد شده است. علوم سیاسی ایران درحال حاضر به علت نداشتن مناظره، داشتن نوعی یکسانی، نشناختن مشکلات و نداشتن تکنیک همفکری بی هویت است. کشور بدون استفاده از ظرفیتهای موجود در علوم سیاسی به گونهای درحال حرکت است که گویی هیچ مشکلی ندارد.
انتهای پیام