رکورد شلیک توپ توسط هویتزر خودکشش پالادین شکسته شد

ارتش ایالات متحده آمریکا چندی پیش با شلیک یک گلوله توپخانه‌ای فوق دوربرد، رکورد شلیک توپ در غرب را کیلومترها جابجا کرد.

نیروی زمینی ارتش آمریکا اواخر سال ۲۰۲۰ با استفاده از نمونه افزایش برد یافته هویتز M109A7 پالادین – Paladin که PIM نام دارد، یک گلوله توپ ۱۵۵ میلی‌متری را تا فاصله ۷۰ کیلومتری شلیک کرد! پرتابی که رکورد شلیک توپ در ارتش‌های غربی را جابجا و آن را به یکی از دوربردترین شلیک توپخانه‌ای در تاریخ تبدیل می‌کند.

هویتزر PIM به یک توپ ۹ متری مسلح است که از آن تحت عنوان «توپ افزایش برد یافته توپخانه‌ای» یا ERCA یاد می‌شود. هرچه طول توپ بیشتر باشد، گازهای ناشی از سوختن خرج گلوله مدت زمان بیشتری پشت پرتابه قرار می‌گیرند و در نتیجه سرعت گلوله افزایش می‌یابد. در شلیک‌های منحنی همچون آنچه که در هویتزر رخ می‌دهد، سرعت بیشتر برد را افزایش می‌دهد.

البته تنها طول لوله نبود که به گلوله امکان رسیدن به برد ۷۰ کیلومتری را داد، بلکه خرج آن نیز با فرمول جدیدی ساخته شد که فشار درون لوله را بیشتر می‌کرد. ترکیب این دو فناوری جدید به گلوله مورد استفاده در آزمایش که مدل M982 اکسکالیبور – Excalibur بود اجازه داد تا بیش از هر گلوله دیگری پرواز کند.

M982 Excalibur

اکسکالیبور توسط کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی آمریکایی ریتیان – Raytheon که بزرگ‌ترین سازنده موشک در دنیا به شمار می‌رود توسعه یافته و از سال ۲۰۰۷ وارد خدمت اولیه شد. این گلوله ۱۵۵ میلی‌متری در همان سال نخست خدمت خود در عراق به نرخ شلیک موفق ۹۲ درصد رسید که رقمی چشمگیر به شمار می‌رود. اکسکالیبور از سیستم هدایت داخلی در کنار هدایت ماهواره‌ای GPS که در برابر اخلال مقاوم است بهره می‌برد؛ البته یک نمونه از آن که برای توپ‌های دریایی توسعه یافته، در کنار سامانه‌های هدایتی مذکور به سیستم هدایت لیزری نیز مجهز شده تا با اهداف متحرک درگیر شود. اکسکالیبور پس از شلیک بالک‌هایش را باز و مسیر خود را اصلاح کرده یا تغییر می‌دهد. این گلوله که طولش به یک متر می‌رسد، در مجموع ۵۰ کیلوگرم وزن داشته که ۲۲ کیلوگرمش به سرجنگی به شدت انفجاری PBXN-9 آن تعلق دارد.

در آزمایشی که صورت گرفت، پالادین ۳ گلوله شلیک کرد که اولی به دلیل باد شدید خطا رفت. گلوله دوم نیز به دلیل بروز باگ نرم افزاری در مسیر اصلی نماند. در نهایت گلوله سوم با موفقیت به هدف خود در ۷۰ کیلومتری اصابت کرد. توپ افزایش برد یافته توپخانه‌ای برد آتش هویتزرهای ارتش آمریکا را تقریبا دو برابر می‌کند. نمونه‌های عملیاتی از پالادین در حال حاضر می‌توانند گلوله اکسکالیبور را تا برد ۴۰ کیلومتری شلیک کنند.

البته رکورد شلیک ۷۰ کیلمتری پالادین ممکن است توسط رقیب تازه نفس روسی آن یعنی هویتزر خودکشش ۲S35 کوآلیستیا اس وی شکسته شود. به گفته منابع روسی این هویتزر ۱۵۲ میلی‌متری بردی بین ۴۰ تا ۸۰ کیلومتر دارد. گرچه مشخص نیست این برد ادعایی با مهمات هدایتی ۲K25 کراسنوپول (مشابه اکسکالیبور) است یا خیر. اوایل سال میلادی ۲۰۲۰ رسانه‌های روسی خبر از توسعه گلوله‌های توپخانه‌ای با موتور راکتی توسط صنایع نظامی این کشور دادند که بردش به ۱۰۰ کیلومتر نیز می‌رسد!

ناگفته نماند کمپانی دنل متعلق به دولت آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۹ یک گلوله توپ که مشترکا توسط این کمپانی و کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی آلمانی راین متال – Rheinmetal ساخته شده بود را با استفاده از هویتزر خودکشش G6-52ER راینهو – Rhino به فاصله ۷۶.۲ کیلومتری شلیک کردند که دوربردترین شلیک توپخانه‌ای انجام شده تا به امروز در تاریخ محسوب می‌شود.