علت و علائم زیگیل تناسلی زنان و مردان چیست؟

زیگیل تناسلی یکی از شایع ترین بیماری جنسی و پوستی One of the most common sexually transmitted diseases است که ممکن است در زنان و مردان بوجود بیاید. این بیماری مسری بوده و یک سری علائم و نشانه هایی دارد که خیلی از ماها نمیدانیم و فقط با شنیدن اسم این بیماری هراس میشویم و ترس و دلهره به جانمون رخنه میکند. با ما همراه باشید تا با این علائم و علت آشنا شوید.

علت و علائم زیگیل تناسلی زنان و مردان چیست؟

بیماری زگیل تناسلی چیست؟

بیماری زگیل تناسلی یک بیماری عفونی است که عامل اصلی به وجود آورنده ی آن نوعی ویروس DNA دار با نام HPV یا پاپیلومای انسانی می‌باشد. این ویروس از طریق تماس مستقیم پوست افراد و عمدتا در اثر ارتباطات جنسی منتقل می شود. با مراجعه به صفحه HPV ویکیپدیا می‌توانید اطلاعاتی دقیق درباره این بیماری بدست بیاورید.

با تغییر الگوها و عادات جنسی افراد در جوامع امروزی متاسفانه سن شیوع این بیماری بسیار کاهش یافته و به مرز 12 سال رسیده است. میزان شیوع این بیماری در مردان و زنان به یک اندازه است و در فاصله ی سالهای 12 تا 35 زندگی که افراد معمولا از نظر جنسی فعال هستند احتمال ابتلا به این بیماری بسیار افزایش می‌یابد.

بهترین راه پیشگیری از این بیماری، واکسن گارداسیل یا واکسن زگیل تناسلی است که علاوه بر ویروس HPV، از ابتلا به سرطان رحم جلوگیری می‌کند.
حتی امکان ابتلای کودکان به این بیماری وجود دارد. در کودکانی که به زگیل تناسلی دچار می شوند، به خصوص در کودکان زیر 2 سال باید دو عامل زیر را در نظر گرفت:

• تماس مستقیم دست آلوده با پوست کودک

• تجاوز جنسی به کودک

علائم، نشانه‌ها و نحوه تشخیص زگیل تناسلی

بیماری زگیل تناسلی با علائم و نشانه‌های واضح و مشخصی همراه است که بسیاری از آنها به سادگی توسط خود فرد قابل تشخیص هستند. البته در برخی موارد این زائده‌ها درون نواحی داخلی دستگاه تناسلی (درون واژن یا دهانه ی رحم) به وجود می‌آیند و با علائم خاصی هم همراه نیستند اما تشخیص زگیل تناسلی در مردان راحت تر است.

در چنین شرایطی تشخیص این بیماری کار آسانی نیست و به بررسی‌های پزشکی نیاز دارد. بیشتر افراد زمانی به وجود این بیماری در بدن خود پی می برند که با علائم و نشانه‌های ظاهری آن برخورد می‌کنند.

علائم زگیل تناسلی در زنان و مردان

• وجود زائده های برجسته Existence of prominent appendages، سفت و توپر گوشتی شکل در اطراف ناحیه تناسلی و مقعد به شکل تک زگیل‌هایی پراکنده و ریز و یا برآمدگی های بزرگ تر به شکل خوشه‌ای و متمرکز هستند.

• رنگ زگیل‌های تناسلی غالبا به رنگ پوست است ولی در برخی موارد ممکن است تیره تر یا روشن تر از رنگ پوست فرد باشد.

• در افرادی که رابطه ی جنسی دهانی داشته‌اند این زائده‌ها ممکن است در اطراف نواحی دهان، زبان، لب ها و گلو ایجاد شده باشد.

• احساس خارش و سوزش در محل زگیل‌ها

• وجود رطوبت و ترشح در محل زگیل‌های تناسلی

• اگر زائده‌ه‍ا در مسیر مجاری ادراری قرار گرفته باشند می‌توانند باعث ایجاد خونریزی، بروز درد و انسداد مجاری ادراری شوند.

نحوه تشخیص زگیل تناسلی در زنان

برای تشخیص بیماری، پزشک ابتدا یک معاینه روتین و ساده انجام می‌دهد و با معاینه ی ظاهری فرد این زائده‌ها را بررسی می‌کند. زگیل های تناسلی ظاهر و علائم مشخصی دارند و به سادگی قابل تشخیص هستند.

اگر علائم زگیل‌ آلت تناسلی در بدن فرد وجود نداشت حسب مورد، پزشک قسمت های پنهان و داخلی دستگاه تناسلی و مقعد را به وسیله دستگاه مورد بررسی قرار می دهد. چون گاهی زگیل ها در نواحی داخلی مثل دهانه ی رحم و درون واژن رشد می‌کنند، از این رو به راحتی قابل مشاهده نیستند.

در صورتی که احتمال ابتلای فرد به ویروس HPV و یا سایر عفونت های ناشی از آن وجود داشته باشد پزشک از روش های دیگری برای تشخیص ویروس در بدن فرد استفاده می کند.

این روش ها شامل دو روش زیر می باشد:

• تست پاپ اسمیر

• آزمایش خون

تست پاپ اسمیر

برای تشخیص ویروس عامل زگیل تناسلی و بررسی خطرات احتمالی آن به زنان بالای 35 سال توصیه می شود که حداقل سالیانه یک بار تست پاپ اسمیر را انجام دهند. این تست فقط مختص خانم هاست و با نمونه برداری مختصری از سلول های دهانه ی رحم و واژن ی توان یک بررسی دقیق پیرامون این بیماری و تبعات آن انجام داد.

همچنین تست پاپ اسمیر Pap smear test بسیاری از عفونت ها و سرطان هایی که دستگاه تناسلی زنان را درگیر خود می کند را به خوبی نشان می دهد.
ر این روش دهانه ی رحم به وسیله ی دستگاهی به نام اسپکولوم به آرامی باز می شود و سپس با یک برس استریل از سلول های دیواره ی رحم و واژن نمونه برداری های لازم را انجام می دهند.

آزمایش خون زگیل تناسلی

برای تشخیص نوع زگیل های تناسلی و وجود ویروس HPV در بدن فرد علاوه بر انجام تست پاپ اسمیر که روشی مخصوص خانم هاست، روشی با نام روش مولکولی وجود دارد که هم برای خانم ها و هم برای آقایان قابل استفاده است. میزان حساسیت و دقت این روش بسیار بالاست و می‌تواند به طور دقیق مشخص کند که آیا شخص به ویروس HPV مبتلا است یا خیر؟

یکی از راه های انجام روش مولکولی انجام روش ژنوتایپینگ است که به وسیله ی آن ژن HPV را توالی یابی می کنند و از این طریق به این مساله که آیا فرد به ویروس آلوده است یا خیر پی می برند.

همچنین برای تشخیص HPV روش دیگری هم با نام REAL TIME PCR وجود دارد که در آن ژن مورد نظر بیش از هزاران بار مورد تکثیر قرار می گیرد و سپس نتایج حاصل از آن را روی دستگاه آنالیز میکنند.

علل به وجود آمدن زگیل تناسلی

همان طور که گفته شد اصلی‌ترین علت زگیل تناسلی نوعی ویروس DNA دار به نام HPV یا پاپیلومای انسانی Human papilloma می باشد. این ویروس به طور کلی مسبب به وجود آمدن تمامی انواع زگیل هاست ولی از آنجایی که تا به امروز بیش از 100 تیپ مختلف از آن شناسایی شده است، هر تیپ زگیل های متفاوتی را در سطوح مختلف بدن ایجاد می‌کنند.
برخی از تیپ های ویروس HPV عامل ایجاد زگیل های تناسلی شناخته شده اند.

به طور کلی تمامی زگیل‌ها و زگیل‌های تناسلی که در بدن فرد به وجود می‌آیند در اثر ابتلا به ویروس HPV می‌باشد و عامل دیگری در بروز آن سهیم نیست.
اما نکته ی مهمی که در این رابطه وجود دارد دوره ی خاموشی این بیماریست.

همانطور که گفتیم ویروس HPV در اثر اولین تماس و رابطه ی جنسی با فرد آلوده به بدن فرد منتقل می شود. ولی علائم و نشانه های زگیل های تناسلی بلافاصله در بدن فرد به وجود نمی آید.

زگیل تناسلی را با زگیل معمولی اشتباه نگیرید

زگیل‌های عادی می‌توانند در هر قسمتی از بدن به وجود بیایند اما زگیل‌‍‌های تناسلی تنها روی اندام‎‌های تناسلی پدیدار می‏‎شوند. اندام‎هایی مثل لگن، واژن، آلت تناسلی یا دور مقعد (زگیل‌های دور مقعد، زگیل مقعدی هم نامیده می‌شوند). زگیل‌های عادی در قسمت‌های مختلف بدن (مثل پوست دست) معمولا یک واحد هستند اما زگیل‌های معقدی ممکن است در گروه‏ های چندتایی خودشان را نشان بدهند و در صورت عدم درمان، بیشتر هم بشوند.

زگیل‌های تناسلی گنبدی‎شکل نیستند اما از سطح پوست بالاتر می ‏آیند و به شکل تخت رشد می‌کنند. رنگشان هم معمولا نزدیک به پوست است، مثل صورتی یا قهوه‏ای روشن. رنگ این زگیل‌ها ممکن است در طول زمان تغییر کند. بد نیست بدانید که بعد از از بین رفتن زگیل تناسلی، رنگ آن ناحیه پوست به حالت قبلی برمی‌گردد.

راه‌های انتقال زگیل تناسلی و تیپ‌های مختلف آن

شناخته شده ترین عامل انتقال زگیل تناسلی، تماس مستقیم پوست با پوست بدن فرد آلوده در حین برقراری ارتباط جنسی است و این هیچ تفاوتی در مردان و زنان ندارد. ارتباط جنسی با فرد آلوده به یک میزان در ابتلا به زگیل تناسلی مردان و زنان تاثیرگذار است و در اولین ارتباط جنسی با فرد آلوده، ویروس این بیماری می‌تواند به بدن فرد منتقل شود.

البته عوامل تاثیرگذاری وجود دارند که باعث می‌شود برخی افراد برای ابتلا به زگیل تناسلی مستعدتر باشند و حتی ممکن است بدون داشتن رابطه ی جنسی به زگیل های تناسلی مبتلا شوند.

انواع زگیل تناسلی

به طور کلی انواع تیپ های متفاوت این ویروس به دو نوع کلی زیر تقسیم بندی می شوند:

تیپ کم خطر ویروس HPV

تیپ کم خطر ویروس HPV فقط باعث به وجود آمدن زگیل‌ واژن (ناحیه تناسلی)، مقعد و دهان و انواع زگیل‌های معمولی Anal and mouth and common types of warts در سرتاسر بدن می شوند. این زگیل ها عفونت خاصی در بر ندارند و مشکل خاصی به وجود نمی آورند و معمولا پس از گذشت مدت زمانی در حدود ۱۸ الی ۲۴ ماه خود به خود از بین می رود و ناپدید می شوند.
از انواع کم خطر ویروس HPV می توان به نوع ۶، ۱۱، ۴۰، ۴۳، ۴۴، ۵۳، ۵۴، ۶۱، ۷۲ و ۷۳ اشاره کرد.

تیپ پرخطر ویروس HPV

این نوع تیپ های ویروس HPV می‌توانند علاوه بر ایجاد زگیل‌های تناسلی مشکلات دیگری هم به همراه داشته باشند. یکی از مهلک ترین بیماری هایی که در اثر این نوع تیپ از ویروس HPV به وجود می آید سرطان دهانه ی رحم ، واژن و مقعد است که سالیانه جان عده ی زیادی را در سرتا سر جهان می گیرد.سرطان دهانه رحم سومین نوع سرطان شایع در میان زنان جهان است.

از پرخطر ترین انواع ویروس HPV میتوان به نوع ۱۶، ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۳۵، ۳۹،۴۵، ۵۱، ۵۲، ۵۶، ۵۸ ، ۵۹ و۶۸ اشاره کرد.
تیپ پرخطر ویروس HPV می تواند باعث ایجاد سرطان در نواحی زیر شود:

• سرطان دهانه ی رحم

• سرطان واژن

• سرطان دهانه ی واژن

• سرطان بیضه و آلت تناسلی در مردان

• سرطان مقعد

• سرطان زبان

• سرطان حنجره

• سرطان دهان

همانطور که مشاهده کردید HPV فقط عامل ایجاد زگیل تناسلی نیست. بلکه به دنبال آن بیماری های دیگری هم مانند سرطان ممکن است به وجود بیاید از این رو داشتن آگاهی های عمومی و اطلاعات لازم در رابطه با این بیماری امری ضروری به نظر می رسد.

زگیل تناسلی کم خطر چه ویژگی هایی دارند؟

زگیل تناسلی کم خطر، نوعی از ویروس HPV است که باعث تغییرات سلولی سرطانی نمی شوند و فقط زگیل ایجاد می کنند. اگر ویروس زگیل تناسلی کم خطر روی ناحیه تناسلی و مقعد رشد کند، در این قسمتها زگیل به وجود می آورد. هم زنان و هم مردان مستعد زگیل تناسلی کم خطر هستند. البته خانمها باید بیشتر حواسشان را جمع کنند؛

زیرا این زگیل ها ممکن است در جاهایی که قابل دیدن نیستند، مانند دهانه رحم و واژن نیز ظاهر شوند. این زگیل ها موجب تغییرات اندکی در قسمت دهانه رحم می شوند. این زگیل ها بیشتر در قسمت خارجی دستگاه تناسلی ایجاد می شوند و کمتر در قسمت داخلی ایجاد می شوند. زگیل تناسلی کم خطر باعث ایجاد سرطان نخواهد شد.

12 نوع از ویروس زگیل تناسلی کم خطر وجود دارد که نوع 6 و 11 این ویروس از دیگر انواع فعال تر هستند و باعث به وجود آمدن زگیل تناسلی در اکثر افراد می شوند.

زگیل تناسلی پر خطر چه ویژگی هایی دارند؟

زگیل تناسلی پر خطر، نوعی از ویروس زگیل تناسلی است که موجب سرطان می شود. ویروس زگیل تناسلی پر خطر می تواند باعث سرطانهایی مانند سرطان دهانه رحم، سرطان واژن و سرطان دهانه واژن در زنان شود. اگر این ویروس در بدن مردان رشد کند، موجب سرطان آلت تناسلی در مردان می شود.

علاوه بر اینها، این ویروس مرموز در ایجاد سرطان های دهان، زبان، لوزه، حنجره و مقعد نیز نقش دارد. این زگیل ها بیشتر به نواحی داخلی دستگاه تناسلی نفوذ می کنند. زگیل تناسلی پر خطر نیز 12 نوع یا تیپ دارد که حدود 70 درصد موارد گزارش شده بیماری سرطان دهانه رحم توسط تیپ های 16 و 18 رخ می دهد و در 95 درصد سرطان های مقعد و اکثر سرطان های دهانی و واژن ویروس تیپ 16 نقش پر رنگی دارد.

چگونه می توان از زگیل تناسلی پیشگیری کرد؟

با کمک روشهای زیر می توان از زگیل تناسلی جلوگیری کرد:

• آگاهی دادن به افراد و آموزش نکات بهداشتی در هنگام برقراری رابطه جنسی

• پرهیز از روابط جنسی پر خطر

• تزریق واکسن گارداسیل Gardasil vaccine injection

• استفاده از لباس های زیر مناسب مانند لباس های پنبه ای و نپوشیدن لباس های زیر پلاستیکی

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به زگیل تناسلی هستند؟

• جوانانی که فعالیت های جنسی بالایی در دوران جوانی دارند.

• کسانی که به سایر عفونت های جنسی مبتلا هستند.

• اشخاصی که شریک های جنسی متعدد دارند.

• افرادی که درباره سابقه جنسی شریک جنسی خود اطلاعی ندارند.

• اشخاصی که رابطه جنسی محافظت شده ندارند.

در چه مواردی به ویروس زگیل تناسلی مبتلا نخواهید شد؟

اگر شریک جنسی شما مبتلا به ویروس زگیل تناسلی است، در موارد زیر مطمئن باشید که به زگیل تناسلی مبتلا نخواهید شد:

• اگر از لیوان مشترکی آب بخورید.

• لباس و شلوار همدیگر را بپوشید.

• با او به استخر بروید و در آبی که او شنا کرده است خود را شستشو دهید.

• غذایتان را با او شریک شوید.

• او را بغل کنید یا به او دست بدهید.

هم چنین انتقال ویروس HPV ، از مادر به نوزاد تازه متولد شده نادر است؛ ولی احتمال این اتفاق وجود دارد. گاهی اوقات این ویروس باعث ایجاد زگیل هایی در حنجره و لوله های تنفسی نوزاد مانند نای و نایچه می شود و مشکلات زیادی به وجود می آورد؛ به همین دلیل است که اگر مادر به زگیل تناسلی مبتلا باشد، زایمان به صورت سزارین انجام می شود تا کودک با ناحیه تناسلی مادر تماس نداشته باشد.

چگونه در منزل به وجود زگیل تناسلی خود پی ببریم؟

گفتیم که زگیل تناسلی نشانه های خاصی ندارد؛ اما با گسترش این بیماری، شاهد نشانه های آن خواهید بود. برای خانمها این نشانه ها در واژن، دیواره های واژن، سرویکس رحم و ناحیه بین واژن و مقعد مشاهده می شود. برای آقایان این نشانه ها روی آلت تناسلی و نوک آن، در اطراف آلت تناسلی و روی مقعد ظهور می کند. با وجود این علائم، احتمال دارد که به زگیل تناسلی مبتلا شده باشید:

• خارش و ناراحتی در ناحیه تناسلی

• خونریزی داشتن به هنگام برقراری رابطه جنسی

• به وجود آمدن توده کوچک به رنگ پوست در ناحیه تناسلی

• وجود چندین زگیل نزدیک به هم که شکلی مانند گل کلم

برای درمان زگیل تناسلی چه روشهایی وجود دارد؟

در صورتی که زگیل تناسلی پرخطر باشد و متخصص تشخیص دهد که به درمان نیاز دارد، از روشهای زیر برای درمان استفاده می شود:

• تجویز دارو برای فرد مبتلا: متخصص مربوطه، چندین پمادها و کرم های موضعی برای رفع زگیل تجویز می کند. یکی از این داروها، پودوفیلین است. این پمادها و کرم ها باید در ناحیه پوست مالیده شود.

• جراحی زگیل: یکی از روشهای موثر برای درمان زگیل است. اگر زگیل با دارو درمان نشده باشد و بزرگ باشد، درمان به صورت جراحی انجام خواهد شد. الکتروکاتری، لیزر درمانی، کرایوتراپی، برش زگیل از جمله روش های جراحی برای درمان زگیل هستند.

• برش زگیل: با تشخیص پزشک، ابتدا بی حسی موضعی انجام می شود؛ سپس زگیل با وسایل مخصوص جراحی برش داده خواهد شد.

• الکتروکاتری: یکی از روشهای درمان زگیل تناسلی From the treatment methods of genital warts، الکتروکاتری است. در این جراحی، زگیل ها با برق سوزانده می شوند و از بین می روند.

• کرایوتراپی: کرایوتراپی به سرما درمانی یا فریز کردن نیز معروف است. کرایوتراپی یکی از بهترین روشهای درمان زگیل تناسلی است. در این روش، زگیل ها با نیتروژن مایع منجمد می شود.

• لیزر درمانی: اگر درمان بعضی زگیل ها سخت باشد، برای درمان زگیل های گسترده از لیزر استفاده می شود. در این روش از لیزر مونالیزا برای درمان زگیل استفاده می شود. لیزر درمانی نیز مانند روش کرایوتراپی یکی از روشهای عالی برای از بین بردن زگیل های تناسلی است. عوارض جانبی لیزر درمانی بسیار کم است و خطرناک نیست.

آقایان بیشتر در این نواحی از بدن خودشان زگیل تناسلی را تجربه می‌کنند

• نوک آلت تناسلی

• روی بدنه آلت

• پوست کیسه‌های بیضه

• دور مقعد

زگیل تناسلی در مردان چه علائمی دارد؟

همان‎‌ طور که گفتیم، اگر به زگیل تناسلی مبتلا شده باشید احتمالا تا ماه‌ها هیچ علامتی روی پوستتان نمی‌بینید. اما اولین نشانه‎های وجود این بیماری پوستی احساس سوزش و خارش است. ممکن است احساس کنید پوستتان حساس‌تر از همیشه شده یا ترشح و رطوبت غیرعادی در آن مکان ببینید.

با این علائم، بهتر است به پزشک پوست مراجعه کنید چون حتی اگر نشانه وجود اچ‌پی‌وی نباشند، نشان می‌دهند که چیزی در پوست شما از حالت عادی خارج شده. زگیل تناسلی معمولا برجسته و سفت است و حالتی گوشتی دارد و در اطراف ناحیه تناسلی یا مقعد شما دیده می‎شود.

ممکن است در صورت عدم درمان گسترش پیدا کنند. چند زگیل کنار هم، معمولا نشان‌دهنده این است که دیر برای درمان اقدام کرده‎اید. وجود زگیل ها در اطراف نواحی دهان که می تواند ناشی از ارتباط جنسی دهانی باشد . همچنین اگر وقت ادرار دچار درد می‌شوید، ممکن است زگیل تناسلی در مسیر مجاری ادراری شما قرار گرفته باشد.

درمان زگیل تناسلی در آقایان

درست مثل بقیه زائده‌های پوستی، زگیل تناسلی هم می‌تواند با لیزر یا کریوتراپی درمان شود. در مواقعی که تعداد زگیل‌ها زیاد باشد یا خطرناک شده باشند، با جراحی آن‎ها را برمی‌دارند. در درمان لیزری، فرد تنها یک بی‌حسی موضعی دریافت می‎کند و بعد در مدت زمانی کمتر از یک ساعت پزشک با استفاده از اشعه لیزر، بافت زگیل را می‏سوزاند.

بافت سوخته به راحتی از پوست جدا می‌شود. کریوتراپی درست برعکس است و بر یخ زدن بافت متمرکز می‏شود. در کریوتراپی، با استفاده از نیتروژن مایع با دمای خیلی پایین، سلول‌های زگیل را دچار یخ‌زدگی می کنند تا از بین بروند. طب سنتی هم برای از بین بردن زگیل تناسلی راه حل‌های زیادی مثل استفاده از آلوئه ورا، عسل و… دارد که اثرگذاری‌شان کمتر و دیرتر خواهد بود.

احتمال ابتلا به زگیل‌های تناسلی بدون رابطه جنسی

البته گاهی سیستم ایمنی بدن فرد به قدری ضعیف است که شخص بدون برقراری رابطه‌ی جنسی هم می‌تواند به این ویروس مبتلا شود که این احتمال در موارد زیر بسیار بالاست:

• مبتلایان به بیماری ایدز

• افرادی که به انواع سرطان‌ها و عفونت ها Cancers and infections مبتلا هستند

• افرادی که عمل های پیوندی داشته اند و عضو جدیدی دریافت کرده اند

• استفاده ی بیش از اندازه از قرص های ضدبارداری

• افرادی که در سنین پایین از نظر جنسی فعالیت دارند

2 بیماری جنسی شایع در ایران

بیماری های واگیر دستگاه تناسلی زنان و مردان

معرفی بیماری های مقاربتی

بیماری های منتقله از طریق جنسی

What are the causes and symptoms of genital warts in men and women