انتخاب‌های عجیب داوران در جشنواره‌ای که شبیه فجر نبود!/ از نادیده گرفتن هوتن شکیبا تا نامزدی یک تنابنده تکراری

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو- رعنا مقیسه؛ جشنواره سی و نهم روز پایانی‌اش را می‌گذراند. جشنواره‌ای که تقریبا هیچ چیزش شبیه سال‌های قبل نبود. از اضافه شدن تونل‌های ضدعفونی و تب سنج به فرش قرمز جشنواره تا سوت و کور بودن راهرو‌های کاخ جشنواره و پردیس ملت. فاصله‌های نامانوس بین صندلی‌ها و هشدار‌های چندباره روی پرده برای برنداشتن ماسک و رعایت فاصله، تفاوت‌های معنادار فجر امسال را یادآوری می‌کردند. بیشتر از آن اما تعداد کم فیلم‌های منتخب در جشنواره امسال توی ذوق می‌زد و البته کیفیت آن‌ها.

در جشنواره امسال از ۱۶ فیلم منتخب هیات داوران تنها دو فیلم در هشت روز برای اهالی رسانه و منتقدان نمایش داده شد و دو روز انتهایی هم به نمایش آثار منتخب اختصاص داشت. ۱۶ فیلمی که از نظر منتقدان، جز چند فیلم، عموما آثار رضایت بخشی هم نبودند. با این وجود، اما اعلام اسامی نامزد‌های رشته‌های مختلف سودای سیمرغ توسط هیات داوران در روز هشتم جشنواره، بیشتر از همه تعجب برانگیخت و صدای اعتراض را بلند کرد.

نامزد‌های معرفی شده در بخش‌های اصلی نقش اول و مکمل مرد و زن واکنش‌های زیادی را ایجاد کرد. بیشتر از همه نادیده گرفتن بازی درخشان هوتن شکیبا در «ابلق» و پس از آن در «تی تی»، توسط هیات داوران عجیب و غیرقابل قبول بود و پس از آن کاندید نشدن هدیه تهرانی در بخش نقش اول زن برای فیلم «بی همه چیز» نظرات مختلفی را در پی داشت.

جدا از این برخی انتخاب‌های داوران هم تعجب برانگیز به نظر می‌رسد. انتخاب محسن تنابنده به عنوان نامزد نقش اول مرد برای فیلم «روزی روزگاری آبادان» که به نظر نمی‌رسید بازی چندان قابل قبولی ارائه کرده باشد و عملا حتی از پس لهجه کامل یک مرد جنوبی هم برنیامده بود یا انتخاب پدرام شریفی به عنوان نامزد نقش مکمل مرد برای فیلم «بی همه چیز» که در آن بازی درخشانی هم ارائه نکرده است. در همین بخش در حالی از نامزدی هوتن شکیبا برای فیلم «تی تی» یا حتی بهرام رادان برای فیلم «ابلق» خبری نیست که پژمان جمشیدی با بازی تکراری در «شیشلیک» و عرفان ابراهیمی برای فیلم «مامان» نامزد دریافت سیمرغ شده‌اند.

در میان نامزد‌های زن سیمرغ بلورین هم همین اتفاق رخ داده و در کمال تعجب گیتی معینی برای فیلم «ابلق» و حتی آزیتا حاجیان با بازی‌ای به شدت متوسط و همیشگی برای فیلم «خط فرضی» نامزد دریافت جایزه شده‌اند.

آنتونیا شرکا منتقد سینما درباره نامزد‌های معرفی شده بازیگری در گفتگو با دانشجو معتقد است: «درباره بازیگری‌ها در نقش اول مرد نوید پورفرج در «زالاوا» و مخصوصا محسن تنابنده در «روزی روزگاری آبادان» در نقش خود جا نیفتاده اند. یا در مکمل‌ها پژمان جمشیدی در «شیشلیک» همان پژمان جمشیدی همیشگی خودش است و ما نقش آفرینی خارق العاده‌ای از او نمی‌بینیم. او همان است که در همه فیلم‌های کمدی بود. درباره بازی رضا عطاران در «روشن» و نامزد بودن او در این بخش به نظر من اتفاق خوبی است، چون ما او را فقط در نقش‌های کمدی می‌شناسیم.

در نقش‌های مکمل زن آزیتا حاجیان در «خط فرضی» نقش خیلی مهمی ندارد. در نقش اول زن فکر می‌کنم که رویا افشار انتخاب درست و به جایی بوده و امیدوارم که جایزه را ببرد. ملیسا ذاکری هم چهره جدیدی در «ستاره بازی» است، اما به هرحال نقش اش را خوب بازی کرده است. البته باید قبول کنیم بازی کردن نقش افراد بهترین حالتی است برای بازیگری که دیده شود کمااینکه سارا بهرامی هم سال‌های قبل به خاطر نقشی در این موضوع جایزه گرفت. اما چه خوب بود اگر ملیسا ذاکری را قبلا در نقش دیگری هم دیده بودیم و متوجه می‌شدیم که وواقعا توانایی دارد یا نه. الناز حبینی در «رمانتیسم عماد و طوبی» خوب بازی کرده و ارزش دارد که نقش اش دیده شود، ولی الناز شاکردوست مثل همه نقش‌های دیگرش است. نمی‌خواهم بگویم که الناز شاکردوست بد بود، او خوب بازی کرد، ولی فرق زیادی با شبی که ماه کامل شد ندارد و ضرورتی نداشت که دوباره کاندید شود.»

جواد محرمی منتقد دیگر سینما، اما در همین باره می‌گوید: «درباره بازیگری همیشه حساسیت‌ها بوده است. یک انتقادی وجود داشته است که خانم هدیه تهرانی در لیست نامزد‌ها نبوده. یکی می‌گوید بازی خوبی داشته یکی می‌گوید بازی او مثل همیشه بوده. به نظرمن این به سلیقه هیئت داوران برمی گردد و به این موارد خیلی نمی‌شود ایراد گرفت. همیشه بعضی‌ها معتقدند بهرام رادان باید در میان نامزد‌ها می‌بود، اما من این نظر را ندارم. در این موارد باید به نظر‌ها و سلایق شخصی هیئت داوران هم احترام بگذاریم.»

موضوع بحث برانگیز دیگر، نامزد‌های بهترین فیلم در جشنواره سی و نهم هستند. ابلق، بی همه چیز، زالاوا و یدو چهار مدعی سیمرغ بلورین بهترین فیلم فجر هستند. این انتخاب‌ها در حالی است که فیلم خوب تی تی به دلیل حضور در جشنواره خارجی امکان رقابت در این بخش را از دست داده. با این وجود برخی منتقدان معتقدند که چهار فیلم نامزد شده در این بخش در سطوح نزدیکی قرار ندارند.

جواد محرمی معتقد است در جشنواره امسال نباید جایزه بهترین فیلم اهداء شود. چون هیچ کدام از آثاری که در جشنواره بودند حائز عنوان بهترین فیلم برای سیمرغ نبودند. محرمی بیان می‌کند: «بهتراست جایزه‌ای هدا نشود و این پیام را به فیلمسازان بدهد که سعی کنند فیلم‌های کامل‌تر و بهتری بسازند و این می‌تواند تاثیرگذار هم باشد.»

درباره کیفیت نامزدی فیلم‌ها در بخش‌های مختلف آنتونیا شرکا می‌گوید: «در ارتباط با فیلم «یدو» و «زالاوا» و «روزی روزگاری آبادان» به نظرم فیلم‌های متوسطی هستند. با این اوصاف در موارد زیادی این فیلم‌ها نامزد شدند و فکر می‌کنم بیش از حد به این فیلم‌ها بها داده شدند و بهتر بود در مواردی فیلم‌های دیگر هم دیده می‌شدند. مثلا فیلم «شیشلیک» که از نظر من فیلم خیلی خوبی نیست، اما در مواردی نامزد شده و فکر می‌کنم بیش از ارزش‌هایی که داشت به آن بها داده شده.

درباره بهترین فیلم هم فکر می‌کنم «زالاوا» و «یدو» فیلم‌های بدی نیستند و متوسط هستند. یعنی فیلم‌هایی نیستند که در کنار «ابلق» و «بی همه چیز» جزء بهترین فیلم قرار بگیرند. اما فکر می‌کنم فیلم «روشن» ارزش داشت که در این بخش جزء نامزد‌ها باشد.»

با وجود همه اعتراضات و انتخاب‌های عجیب هیات داوران باید منتظر اختتامیه متفاوت و به احتمال سوت و کور امشب ماند و دید که در این جشنواره متفاوت و البته، به اذعان اهالی رسانه و سینما، ضعیف سی و نهم سیمرغ‌ها به کدام نامزد‌ها خواهند رسید.