یکی از خاطره انگیز ترین شبهای سال شب سال تحویل است .در کنار خستگی خانه تکانی و چشم انتظاری سال نو درست کردن یک غذای خوشمزه و البته متفاوت می تواند خیلی باشکوه باشد .اگر چه شاید امسال نیز مانند شب عید نوروز پارسال با وجود ویروس کووید ۱۹ و پروتکل های بهداشتی سر شود که امیدوارم همه خانواده ها شادو سلامت باشند اما مهم این است که شب عید یک غذای خوشمزه بخورید و آخرین روز قرن را با خاطره ای خوش سپری کنید .در این مطلب شما را باغذاهای مخصوص شب سال تحویل در ایران آشنا می سازیم . امیدوارم که درست کنید و لذت ببرید .
در این مطلب می خوانید :
زرشک پلو با مرغماهی قزل آلا شکم پرماهی شکم پر جنوبیماهی سفید شکم پر گیلانی رشته پلوکلم پلو شیرازیقیمه نثار قزوینیقورمه سبزیآبگوشت دیزی ساده و سنتیخورش فسنجانکوکو سبزیدلمه برگ موکوفته تبریزیزرشک پلو با مرغ
زرشک پلو مرغ آنقدر غذای مجلسی ای حساب میشود که همه برای یک بار همه که شده، آن را درست کردهاند. این غذا معمولا در مهمانیها و دورهمیها یک غذای همهپسند به حساب میآید و حتی کمتر کسی وجود دارد که حتی اگر خیلی هم سختپسند باشد، با زرشک پلو با مرغ مشکلی داشته باشد. در بسیاری از شهرها هم برای شب عید زرشک پلو با مرغ درسته یا ریش ریش درست میکنند.
مواد لازم
مرغ: ۸ تکه ران یا سینه به اندازه دلخواه
پیاز: ۱ عدد بزرگ
زعفران دم کرده غلیظ: ۵ قاشق غذاخوری
کره: ۵۰ گرم
نمک: به مقدار دلخواه
زرشک: به مقدار دلخواه
شکر: به اندازه دلخواه
رب: ۳ قاشق غذاخوری
برنج: ۵ پیمانه
طرز تهیه
اگر در یک رستوران خاص زرشک پلو مجلسی خوشمزهای میل کردهاید و دوست دارید بدانید آشپزهای رستورانهای معتبر زرشک پلو را با چه روشی درست میکنند برای درست کردن زرشک پلو خانگی به سبک رستورانی به این ترتیب عمل کنید: برای درست کردن زرشک پلو مرغ رستورانی ابتدا مرغها رو از شب قبل با پیاز خلالی، سیر، نمک، فلفل سیاه و زعفران مزهدار کنید و داخل زیپ کیپ بگذارید یا در یک ظرف بریزید، تمام مواد را خوب با هم مخلوط کنید و روی ظرف را با سلفون بپوشانید.
زمانی که میخواهید زرشک پلو مرغ خانگی به سبک و سیاق رستورانی را درست کنید ابتدا پیاز رو رنده کنید و تفت دهید تا پیازها سبک و کاراملی شوند. روی تکههای مرغ مزهدار شده باز هم مقداری زعفران آب کرده بریزید. مرغها را جداگانه با مقداری کره سرخ کنید. به پیازهای کاراملی شده ۳ قاشق رب گوجه فرنگی اضافه کنید و تفت دهید تا طعم خامی رب گرفته شود. در مرحله بعد دو لیوان آب و تکههای مرغ تفت داده شده در کره را به پیازهای سرخ شده اضافه کنید، به اندازه دلخواه، نمک مرغها و سس را اندازه کنید، درب ظرف را بگذارید و اجازه دهید تکههای مرغ در این سس خوب بپزد.
در صورت دلخواه بعد از اینکه مرغها کاملا پخته شد و یک سس غلیظ به دست آمد کمی آبغوره روی مرغ و سس بریزید. برنج زرشک پلو را هم به همان روش معمول برنج آبکش درست کنید و دم بگذارید. برای ته دیگ زرشک پلو بهتر است از تکههای نان استفاده کنید. زرشک پلو مرغ مجلسی رستورانی را با سس باقی مانده در یک ظرف جداگانه، برنج زعفرانی و زرشک تفت داده شده و در صورت دلخواه خلال پسته تزیین و سرو کنید.
ماهی قزل آلا شکم پر
ماهی شکم پر از آن دسته غذاهای خوشمزه و پر از خاصیت است که خوردن آن زمستان و تابستان و عید نمیشناسد اما برای شام شب سال تحویل عید نوروز یک گزینه هیجانانگیز و وسوسه کننده است. هرچند امسال را هم به خاطر شیوع ویروس بیماری کرونا قرار است عید نوروز را در خانه بمانیم، بهتر است این ساعات در خانه ماندن و شب عید را غنیمت بشمرید و خودتان را به یک شام خوشمزه مهمان کنید.
مواد لازم
ماهی قزلآلا یا ماهی سفید (هر ماهی که دوست دارید میتوانید استفاده کنید اما باید درسته و گوشتی باشد): ۱ عدد
گردو آسیاب شده: ½ لیوان فرانسوی دستهدار (اختیاری است)
سبزی ماهی شکم پر شامل گشنیز، جعفری و شنبلیله: ۶ قاشق غذاخوری سر پر و ساطوری خرد شده
رب انار: ۲ قاشق غذاخوری
پیاز: ۱ عدد متوسط
سیر: ۳ حبه متوسط
ادویه شامل: نمک، فلفل و زردچوبه به مقدار لازم
ادویه ماهی اگر در دسترس بود: ۱ قاشق چایخوری
زعفران دم کره غلیظ: ۱ قاشق غذاخوری
آب نارنج یا آب لیموترش: ۲ قاشق غذاخوری
طرز تهیه
برای طرز تهیه ماهی شکم پر مجلسی هم میتوانید از ماهیتابه استفاده کنید هم از توستر و فر. اگر هم موقعیتش فراهم بود میتوانید ماهی شکم پر را روی آتش کبابی کنید یعنی همان کاری که جنوبیها برای درست کردن ماهی شکم پر جنوبی با انواع ماهی جنوبی به خصوص ماهی صبور روی آتش انجام میدهند و به ترکیب سبزی آن «حشو» میگویند.برای آماده کردن ماهی ابتدا آن اگر ماهی پولک دارد پولکهای آن را جدا کنید، شکم ماهی را تمیز کنید و ماهی را خوب بشورید. سپس اجازه دهید ماهی در آبکش خشک شود. وقتی ماهی خشک شد تمام قسمتهای بیرون و داخل شکم آن را با نمک، فلفل، زردچوبه، زعفران آب کرده و مقداری آب نارنج یا آب لیموترش مزهدار کنید. ۲ ساعت صبر کنید تا ماهی خوب مرینیت شود.
در این فاصله پیازها را ریز و نگینی خرد کنید و تفت دهید. وقتی پیازها سبک شدند حبههای سیر رنده شده را اضافه کنید. همین که بوی سیر بلند شد سبزیهای ساطوری خرد شده را اضافه کنید. شمالیها برای ترکیب سبزی ماهی شکمپر کمی خالواش و چوچاق و نعناع خشک هم به ترکیب این سبزی اضافه میکنند که اگر در دسترس داشته باشید طعم لذیذ ماهی را دوچندان میکند. آب سبزی که گرفته شد و سبزی سرخ شد گردو را اضافه کنید تا کمی تفت بخورد. حالا رب انار را اضافه کنید و تمام مواد را خوب با هم مخلوط کنید. نمکف فلفل و زردچوبه را هم اضافه کنید و کمی دیگر تفت دهید.
فر را روشن کنید و در دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد تنظیم کنید تا گرم شود. شکم ماهی را که تمیز کرده بودید و مزهدار شده بود را باز کنید و مایه سبزی را داخل آن بگذارید. شکم ماهی را با نخ و سوزن تمیز خوب بدوزید تا وا نرود. میتوانید روی ماهی را با برس کمی کره آب شده یا روغن بمالید. اگر میخواهید ماهی شکم پر را در فر یا توستر درست کنید کف سینی فر را چرب کنید. یک پیاز را حلقه حلقه کنید و کف سینی فر بچینید. ماهی را به مدت ۴۵ دقیقه در فر بپزید. اگر فر ندارید میتوانید ماهی شکم پر را در ماهیتابه روی شعله ملایم گاز سرخ کنید.
ماهی شکم پر جنوبی
فرقی نمیکند شمالی باشید یا جنوبی، سبزی پلو با ماهی برای شب عید باید خاص و متفاوت و خوشمزه باشد. هر چه باشد اول سال است. شمالیها عموما شب عید نوروز را با ماهی سفید شکمپر جشن میگیرند و جنوبیها با «حشو ماهی شکمپر». البته معمولا با ماهی «صبور» درست میکنند. یک ماهی خوشمزه و گوشتی که طعم کباب شدهاش بسیار لذیذ و خوشمزه است. یکی از دلایل خوشمزه شدن حشو ماهی شکمپر هم ترکیب سبزیهای معطر یا همان «حشو» است که لذت خوردن این ماهی را دوچندان میکند.
مواد لازم
ماهی صبور، شوریده، سنگسر، سفید یا قزل آلا پاک شده و بدون استخوان: ۲ عدد
تمر هندی: ۵۰۰ گرم
روغن مایع: به مقدار لازم
گشنیز پاک شده و ساطوری خرد شده: ۶۰۰ گرم (مقدار گشنیز باید سه برابر شنبلیله باشد)
شنبلیله پاک شده و ساطوری خرد شده: ۲۰۰ گرم
سیر له شده: ۸ حبه
پیاز نگینی خرد شده: ۱ عدد متوسط
نمک: به مقدار دلخواه
زردچوبه: ۱ قاشق غذاخوری
فلفل قرمز: ۱ قاشق چایخوری
آرد: ۱ قاشق غذاخوری
طرز تهیه
برای درست کردن حشو ماهی شکم پر جنوبی در فر ابتدا ماهی را تمیز کنید و استخوان ماهی را جدا کنید. برای جدا کردن استخوان ماهی آن را به پشت برگردانید و کمی روی پشت ماهی فشار دهید تا استخوانها به آرامی از ماهی جدا شوند. ماهی را برگردانید و از قسمت آبشش به آرامی استخوانی که ورآمده را از گوشت جدا کنید. برای اینکه استخوان و تیغهای ماهی به راحتی از گوشت جدا شوند انگشت اشاره خود را زیر استخوان اصلی قرار دهید و آن را به سمت بالا بیاورید. این کار را به آرامی تا قسمت دم ماهی انجام دهید تا استخوان کاملا جدا شود. وقتی به قسمت انتها و دم ماهی رسیدید با یک چاقوی تیز استخوان را از قسمت آبشش و نیز انتهای ماهی ببرید. با این روش استخوان کاملا و به راحتی از گوشت ماهی جدا میشود.
ماهی را خوب بشورید و در آبکش قرار دهید تا خشک شود. در این فاصله تمر هندی را خیس کنید. نیم ساعت زمان برای خیس خوردن تمر هندی کافی است. سپس تمر هندی را در صافی بریزید و با فشار دست هسته و پوست تمرهندی را جدا کنید. عصاره به دست آمده از تمر هندی را با یک قاشق غذاخوری آرد مخلوط کنید.
در یک ماهیتابه پیازهای نگینی خرد شده را در روغن مایع تفت دهید تا سبک و طلایی شوند. سپس سیر له شده را اضافه کرده و کمی تفت دهید. زردچوبه و فلفل قرمز را هم اضافه دهید و تفت دهید تا طعم خامی زردچوبه گرفته شود.
در یک ماهیتابه جداگانه سبزی ماهی شکم پر شامل گشنیز و شنبلیله را تفت دهید. وقتی آب سبزیها گرفته شد مقداری روغن اضافه کنید و سبزی را سرخ کنید. مراقب باشید زیاد سبزی را تفت ندهید چون طعم شنبلیله تلخ میشود. بهتر است به صورت جداگانه سبزیها را تفت دهید و میزان تفت دادن شنبلیله کمتر باشد تا طعم تلخی به خودش نگیرد.
تمر هندی را به سبزیهای سرخ شده اضافه کنید و هم بزنید. مخلوط سبزی و تمر هندی را به سیر و پیازداغ اضافه کنید. اگر مایه حشو شما کمی آبدار است اجازه دهید روی حرارت ملایم گاز چند جوش بزند تا غلیظ شود. کمی از مایه حشو بچشید اگر به نمک نیاز داشت، به مقدار لازم نمک اضافه کنید. مایه حشو برای ماهی شکمپر شما آماده است.
فر را روشن کنید و روی درجه ۱۸۰ درجه سانتیگراد تنظیم کنید. ابتدا سینی فر را کمی چرب کنید. ماهی را به صورتی که شکم ماهی به سمت بالا باشد در سینی فر بگذارید. حدود ۲۰ دقیقه ماهی را در طبقه وسط فر قرار دهید تا ماهی کمی سرخ شود. سپس سینی فر را بیرون بیاورید و قسمت روی ماهی را با حشو پر کنید. به مدت ۱۵ دقیقه دیگر در طبقه وسط فر، ماهی را گریل کنید. وقتی که رنگ ماهی طلایی شد حشو ماهی شکمپر جنوبی شما برشته و سرخ شده و آماده است.
ماهی سفید شکم پر گیلانی
ماهی سفید یکی از بهترین و خوشمزهترین ماهیهای شمال کشور است که طعم بسیار لذیذی دارد. برای طبخ این ماهی خوشمزه از روشهای مختلفی استفاده میشود. برخی تنها با اضافه کردن کمی نمک و فلفل، ماهی سفید را در روغن سرخ میکنند و برخی دیگر به صورت شکم پر و با مخلفات و رب انار و سبزی این ماهی را درست میکنند.
مواد لازم
ماهی سفید درسته: ۱ عدد
گردو: ۲۰۰ گرم
رب انار ملس: نصف لیوان فرانسوی دستهدار
سبزیجات معطر (گشنیز، نعناع، چوچاق): ۳ قاشق غذاخوری
پیاز: ۱ عدد
نمک، فلفل سیاه: به مقدار لازم
روغن سرخ کردنی: به مقدار لازم
سیر: ۵ حبه
گلپر: به مقدار لازم
لیمو ترش تازه: ۱ عدد
طرز تهیه
در اولین مرحله از طرز تهیه ماهی سفید شکم پر به روش گیلانی در فر یا ماهیتابه باید ماهی را خوب بشویید و تمیز کنید. سپس مقداری نمک، فلفل سیاه، آب لیمو ترش تازه به ماهی بزنید تا مزهدار شود و برای نیم ساعت آن را به حال خود رها کنید. حال پیاز را رنده کنید و مقداری روغن در ماهیتابه بریزید و بعد از داغ شدن روغن، پیاز را به آن اضافه کنید. برای چند دقیقه پیاز را تفت دهید تا طلایی شود. سپس سبزیجات را به آن اضافه کنید و مواد را خوب هم بزنید تا کمی سرخ شوند. سیرها را با رنده ریز کنید و به سبزی و پیاز اضافه کنید. کمی نمک، فلفل و زردچوبه به مواد اضافه کنید و بعد از اینکه مواد را کمی تفت دادید، شعله گاز را خاموش کنید.
سبزی پلو با ماهی یکی از قدیمیترین غذاهای ایرانی برای مهمانی یا مناسبتهایی مثل شب یلدا، شب سال تحویل عید نوروز و چهارشنبه سوری است. سبزی پلو را با انواع مختلف ماهی میتوانید درست کنید و البته کوکو سبزی هم معمولا در اغلب شهرهای بخشی جدا نشدنی و خوشمزه از این غذای مجلسی و مخصوص مهمانی است. به هر حال یک شام شب عید خانوادگی در کنار اعضای خانواده با یک غذای خوشمزه میتواند خاطرهانگیزتر از همیشه شود.
رشته پلو
رشته پلو به عنوان یک غذای قدیمی و سنتی در اقصی نقاط کشور طرفداران پر و پا قرصی دارد و در بسیاری از شهرهای ایران، به عنوان شام شب عید نوروز یا شب چهارشنبه سوری درست میکنند تا طبق یک روایت قدیمی رشته کار و زندگی دستشان بیایید. طرز پخت رشته پلو بسته به سلیقه افراد با مواد مختلف، پخته و سرو میشود. رشته پلو با مرغ زعفرانی، رشته پلو با گوشت قلقلی، گوشت بوقلمون یا ماهی دودی و در کنار اینها سرو رشته پلو با عدس، کشمش، زرشک و خرما یا بدون آنها در نقاط مختلف ایران پخته میشود. یکی از محبوبترین انواع رشته پلو، رشته پلو مجلسی با مرغ زعفرانی و کشمش یا زرشک است.
مواد لازم
برنج ایرانی: ۵۰۰ گرم
رشته پلویی: ۲۰۰ گرم
سینه مرغ: ۴۰۰ گرم
زعفران دم شده: به مقدار دلخواه
کره: ۱۰۰ گرم
پیازداغ: ۳ قاشق غذاخوری
آب: به مقدار لازم
روغن مایع: به مقدار لازم
نمک، فلفل و زردچوبه: به مقدار دلخواه
دارچین: ½ قاشق چایخوری
کشمش پلویی: ۱ پیمانه یا در صورت دلخواه کمی بیشتر
زرشک (در صورت دلخواه) برای تزیین: ½ پیمانه
طرز تهیه
برای درست کردن رشته پلو مجلسی با مرغ زعفرانی و کشمش ابتدا باید مرغ را بپزید. برای این کار ابتدا پیاز داغ درست کنید. یک عدد پیاز را خلالی و نازک خرد کنید و با کمی روغن و کره تفت دهید. روغن را به کره اضافه میکنیم تا کره نسوزد و سیاه نشود. دو قاشق غذاخوری از پیازهای کاراملی و سرخ شده را برای پختن مرغ کنار بگذارید. مرغ را با دو قاشق غذاخوری پیاز داغ، یک قاشق غذاخوری روغن مایع، کمی زردچوبه و فلفل سیاه و نمک کمی تفت دهید. وقتی که رنگ صورتی مرغ به سفید و کمی طلایی تبدیل شد یک لیوان آب به مرغهای تفت خورده اضافه کنید و اجازه بدهید بپزد.
وقتی که مرغ خوب پخته شد و تقریبا تمام آب آن کشیده شد (مقدار کمی آب مرغ ،حدود نیم سانت، کف قابلمه باقی بماند) آن را از قابلمه بیرون بیاورید و اجازه دهید کمی خنک شود. حالا تکههای سینه مرغ را ریش ریش کنید. مرغهای ریش شده را با نصف کره و زعفران دم کرده (به مقدار دلخواه) در همان قابلمهای که مرغ را پخته بودید بریزید و کمی تفت دهید. ½ قاشق چایخوری یا کمتر دارچین به مرغهای در حال تفت اضافه کنید. اجازه دهید مرغ و مخلفاتش تمام آب مرغ موجود در قابلمه را جذب کند و سپس شعله گاز را خاموش کنید. مرغ نباید خشک شود و بهتر است که آبدار باشد.
بعد از درست کردن مرغ زعفرانی برای رشته پلو ساده و خوشمزه، باید مراحل پخت و آبکش کردن پلو را انجام دهید. بهتر است برنج و رشتهها را به صورت جداگانه در آب بپزید و آبکش کنید تا رشته پلو شفته یا خشک نشود. رشته پلویی را مثل ماکارونی در آب جوش بپزید و آبکش کنید. در یک قابلمه آب را جوش بیاورید و سپس مقداری نمک و روغن اضافه کنید. روغن باعث میشود رشتهها به هم نچسبند. رشتههای پلویی را مثل ماکارونی خرد و اضافه کنید و بعد از اینکه نرم شد آبکش کنید.
برنج را هم که از قبل خیس کرده بودید بپزید و به روش همیشگی خودتان آبکش کنید ولی این بار قبل از آبکش کردن برنج رشتههای آبکش شده را هم در قابلمهای که برنج در حال جوشیدن است بریزید و با هم مخلوط کنید و بلافاصله آبکش کنید. این کار باعث میشود از میزان نرم شدن رشتههای پلویی و آماده شدن برنج برای آبکش کردن مطمئن میشوید.
مقداری روغن مایع کف قابلمه بریزید و وقتی که داغ شد، چند ورق سیب زمینی یا چند تکه نان برای ته دیگ کف قابلمه بگذارید و سپس مخلوط برنج و رشته پلویی آبکش شده را به آن اضافه کنید. کمی کره روی برنج بگذارید و رشته پلو را دم کنید. برای اینکه رشتهها خشک نشوند علاوه بر کره، ½ فنجان هم آب روی رشته پلو بریزید و سپس آن را دم کنید. ۴۵ دقیقه برای دم کشیدن رشته پلو روی شعله ملایم گاز کافی است. بهتر است ابتدا کمی شعله گاز را زیاد کنید تا برنج بخار کند و سپس بعد از ۵ دقیقه شعله را کم کنید تا برنج دم بکشد.در فاصله دم کشیدن رشته پلو، کشمشها را آماده کنید. در یک ماهیتابه مناسب کمی کره بریزید و کشمشها را در کره یا روغنی که داغ نیست کمی تفت دهید. به مقدار دلخواه پودر دارچین روی کشمش بپاشید و تفت دهید.
اگر طعم کشمش را در رشته پلو دوست ندارید از زرشک استفاده کنید. زرشکها را آماده کنید. مثل روال همیشگی تفت دادن زرشک حدود ۱۵ دقیقه زرشکها را در مقداری آب بخیسانید. در یک ماهیتابه مناسب کمی کره بریزید و بعد از آب شدن کره، زرشکها را اضافه کنید. زرشکها را روی شعله ملایم گاز تفت دهید که نسوزند. اگر طعم ترش زرشک را زیاد دوست ندارید ½ قاشق چایخوری شکر به زرشکها اضافه کنید و با هم مخلوط کنید.
بعد از ۴۵ دقیقه رشته پلو مجلسی با مرغ زعفرانی و کشمش یا زرشک شما حاضر است. مقداری کره داغ کنید و روی رشته پلو بریزید. حتی میتوانید به کره مقداری زردچوبه اضافه کنید. کافی است بعد از دم کشیدن رشته پلو آن را در ظرف مناسب بکشید و روی آن را با مرغ زعفرانی تفت داده شده و کشمش یا زرشک تزیین کنید. اگر مرغها سرد شده کمی آنها را گرم کنید. مقداری از پلوی دم کشیده را کنار بگذارید و با کمی زعفران دم کشیده مخلوط کنید و روی رشته پلو مجلسی با مرغ زعفرانی و کشمش بریزید. رشته پلو معمولا با سالاد شیرازی و سالاد کاهو و انواع ترشی یا ماست و دوغ سرو میشود.
کلم پلو شیرازی
یکی از غذاهایی که شیراز را با آن میشناسند، کلم پلو است. این غذای خاص حسابی در شیراز، محبوب است. اصلا مگر میشود به شیراز بروید و کلم پلو شیرازی نخورید؟ البته برای شام عید نوروز، حتما لازم نیست شیرازی باشید که این غذا را درست کنید. اما اصلا دستور پخت کلم پلو شیرازی چیست و سبزی کلم پلو شیرازی شامل چه ترکیبی هست و چه فرقی با طرز تهیه کلم پلو تهرانی دارد؟
مواد لازم
گوشت چرخ کرده مخلوط: ۵۰۰ گرم
برنج: ۴ پیمانه
برگ کلم سفید: ۸۰۰ گرم
پیاز: ۲ عدد متوسط
آرد نخودچی: در صورت تمایل ۲قاشق غذاخوری
سبزی معطر تازه شامل شوید، ترخون، ریحان: ۲۵۰ گرم
نمک، فلفل و زردچوبه: به میزان دلخواه
روغن مایع: به میزان لازم
طرز تهیه
برای طرز تهیه کلم پلو شیرازی رستورانی با گوشت قلقلی شب یلدا ابتدا گوشت چرخکرده مخلوط گوسفند و گوساله را آماده کنید. سپس یک عدد پیاز متوسط را روی گوشت رنده کنید. آب پیاز را بگیرید تا گوشت از هم وا نرود. آرد نخودچی (اختیاری است)، نمک، فلفل سیاه و فلفل قرمز را به اندازه دلخواه به این مخلوط اضافه کنید و تمام مواد را خوب با هم ورز بدهید. گوشت را کنار بگذارید، روی ظرف را با یک کیسه فریزر بگذارید ،گوشت را در یک یخچال بگذارید و اجازه دهید گوشت کمی استراحت کند.در این فاصله مواد کلم پلو را آماده کنید. برگ کلم را شسته بعد از اینکه خشک شد به صورت خلالی خرد کنید. یک عدد پیاز را به صورت خلالی و یکدست خرد کرده و در مقداری روغن مایع تفت دهید تا پیاز سبک شده و خوب کاراملی شود. کلمهای خرد شده را به پیاز داغ کاراملی شده اضافه کنید و مقداری نمک، فلفل و زردچوبه هم روی کلمها بپاشید. بعد از اینکه کلم و پیاز و ادویهجات را خوب هم زدید، درب ماهیتابه را بگذارید تا کلمها با بخار نرم شوند.
در این فاصله کلمها آب میاندازند، وقتی از نرم شدن کلمها مطمئن شدید درب ماهیتابه را بردارید تا آب اضافی کلمها بخار شود. سبزیهای معطر شسته شده و ساطوری خرد شده را با مواد کلم و پیاز داغ اضافه کنید و خوب هم بزنید. اگر ذائقهتان طعم لیمو عمانی را میپسندند ۱/۴ قاشق چایخوری پودر لیمو عمانی روی مواد فوق بپاشید و هم بزنید. ۲ تا سه دقیقه زمان برای تفت سبزی همراه با کلم و پیاز کافی است تا سبزیها تلخ نشوند.
برای درست کردن گوشت قلقلی، گوشتی را که از قبل آماده کرده بودیم از یخچال بیرون آورده و گوشت را طبق روال معمول به صورت کوفته قلقلیهای کوچک درمیآوریم و در مقداری روغن سرخ میکنیم.در یک قابلمه آب را جوش بیاورید و برنج را طبق روال معمول پلوها بپزید و آبکش کنید. مراقب باشید برنج را کمی به اصطلاح «دان» آبکش کنید تا کلم پلو شفته نشود. بعد از اینکه برنج را آبکش کردید در همان آبکش مایه کلم را به برنج اضافه کنید و خوب هم بزنید.
در یک قابلمه مقداری روغن بریزید وقتی روغن داغ شد چند تکه نان را به عنوان تهدیگ کف قابلمه بچینید. مخلوط برنج و کلم را در قابلمه بریزید و گوشت قلقلیها را وسط برنج بگذارید تا دم بکشد. مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه برای دم کشیدن کلم پلو شیرازی با گوشت قلقلی شب یلدا کافی است. بعد از دم کشیدن پلو را در ظرف مورد نظر سرو کنید و حتما با سالاد شیرازی میل کنید.
قیمه نثار قزوینی
«قیمه نثار» یکی از محبوبترین غذاهای ایرانی و مشهورترین غذای قزوینی است. قزوینیهای اصیل قیمه نثار را با گوشت گوسفند درست میکنند و هنوز هم گاهی در مجالس عروسی، نذری روزهای عاشورا و تاسوعا و به عنوان غذای محبوب شب عید مثل زمانهای قدیم سرو میشود. قیمه نثار با مرغ هم بسیار خوشطعم است. ترکیب خاص ادویه قیمه نثار همه از جمله هنرهای خانمهای کدبانوی قزوینی است که در این دستور پخت به آن اشاره میکنیم.
مواد لازم
گوشت گوسفند: ۶۰۰ گرم
پیاز: ۱ عدد بزرگ
برنج: ۴ پیمانه
رب گوجه فرنگی: ۳ قاشق غذاخوری
زعفران دم کرده: ۴ قاشق غذاخوری
پودر دارچین: ۱ قاشق غذاخوری
پودر هل: ۱ قاشق غذاخوری
خلال پسته: ۴ قاشق غذاخوری
خلال بادام: ۴ قاشق غذاخوری
گلاب: ۱ فنجان
روغن مایع: به مقدار لازم
زرشک: ۵ قاشق غذاخوری
شکر: ۱ قاشق غذاخوری
کره: ۵۰ گرم
آب: ۴ پیمانه
خلال پوست پرتقال: ۲ قاشق غذاخوری
نمک و زردچوبه: به مقدار لازم
ادویه مخصوص قیمه نثار: ۱ قاشق چایخوری
این ادویه پلویی را برای سایر پلوها مثل عدس پلو هم میتوانید استفاده کنید. بعد از آسیاب کردن تمام مواد، ترکیب ادویه را در یک ماهیتابه به مدت ۱ دقیق روی شعله ملایم تفت دهید و بعد از اینکه سرد شد در یک شیشه در بسته در جای خشک و خنک نگهداری کنید.
طرز تهیه
برای درست کردن قیمه نثار قزوینی مجلسی ابتدا گوشت شسته شده و خشک شده را به صورت قیمهای خرد کنید. خلال پسته و بادام را در یک فنجان گلاب خیس کنید. بهتر است قطعات گوشت قیمه نثار زیاد درشت نباشند. پیاز را به صورت نازک خلال کنید و پیاز داغ فراوان درست کنید. اگر فکر میکنید یک عدد پیاز دیگر لازم است، یک پیاز متوسط دیگر اضافه کنید تا یک پیاز داغ پر و پیمان داشته باشید. بعد از اینکه پیازها سبک و کاراملی شدند، گوشت قیمه شده را اضافه کنید و خوب با پیاز تفت دهید. بعد از اینکه رنگ گوشت تغییر کرد و کمی تفت خورد، رب گوجهفرنگی را هم اضافه کنید و تفت دهید تا طعم خامی رب گرفته شود.
ادویه پلویی را به گوشت اضافه کنید و باز هم تفت دهید. گوشت باید روی شعله بسیار ملایم گاز تفت داده شود تا ترد و آبدار باقی بماند. ۴ پیمانه آب را به ترکیب گوشت و رب اضافه کنید و اجازه دهید روی شعله ملایم گاز خوب جا بیفتد. خورشی که برای قیمه نثار درست میکنید باید حسابی غلیظ و جا افتاده باشد.
در این فاصله برنج را طبق دستور تمام پلوها در آب جوش بپزید و آبکش کنید. سپس برنج را با زعفران دم کرده به مقدار دلخواه دم کنید. زمانی که برنج در حال دم کشیدن است خلال پوست پرتقال را آماده کنید. اگر میخواهید یک قیمه نثار به روش قزوینیهای اصیل را داشته باشید حتما باید خلال پوست پرتقال داشته باشید. برای آماده کردن خلال پوست پرتقال ابتدا پوست پرتقال تازه را شسته و نازک خلال کنید. برای گرفتن تلخی پوست پرتقال آن را مقداری در آب جوش قرار دهید تا چند جوش بزند و سپس آبکش کنید.حالا نوبت تفت دادن زرشک است. در این مرحله زرشکهای شسته شده را با ۵۰ گرم کره و یک قاشق غذاخوری شکر کمی تفت دهید سپس خلال پوست پرتقال، خلال پسته و خلال بادام را هم اضافه کنید و کمی تفت دهید. بعد از اینکه خلالها به همراه زرشک کمی تفت خوردند به مقدار دلخواه زعفران آب کرده اضافه کنید و صبر کنید تا آب تمام مواد کشیده شود سپس زیر شعله گاز را خاموش کنید.زمانی که برنج دم کشید مقداری از برنج را از روی قابلمه بردارید و در یک بشقاب بریزید. برنج را در ظرف مورد نظرتان سرو کنید، روی آن مقداری کره آب شده بریزید و مخلوط گوشت خورش قیمه نثار که حسابی غلیظ و جا افتاده شده را دقیقا وسط برنج بریزید. یک بشقاب برنج را که جدا کرده بودید با خلالها و زرشک تفت داده شده مخلوط کنید و روی قیمه نثار قزوینی حرفهای و مجلسی را با آن تزیین کنید.
قورمه سبزی
قورمه سبزی یک غذای اصیل ایرانی است که هیچ نیازی به معرفی ندارد ولی حتما میدانید که باید حسابی هنرمند و با حوصله باشید که بتوانی یک قورمه سبزی خوب و جا افتاده و به روغن افتاده درست کنید. قورمه سبزی را به عنوان یکی از خوشمزهترین و محبوبترین غذاهای مناسب مهمانی و مجلسی ایرانی، با انواع گوشت قرمز و گوشت مرغ و لوبیاهای مختلف (حتی در منطقه گیلان با اضافه کردن گوجه و بادمجان سرخ شده) درست میکنند. در برخی مناطق ایران مثل خوزستان قورمه سبزی جنوبی یکی از غذاهای شب سال تحویل عید نوروز و نذری ایام محرم است.اما بد نیست بدانید که مهمترین نکته برای درست کردن قورمه سبزی مجلسی خوشمزه، جا افتادن این خورش و به روغن افتادن آن است.
مواد لازم :
گوشت گوسفند: ۳۰۰ گرم
پیاز: ۱ عدد متوسط
لوبیا چیتی: ۱۰۰ گرم
تره و اسفناج: ۲۵۰ گرم (هر کدام ۱۲۵ گرم)
گشنیز و جعفری: ۱۵۰ گرم (هر کدام ۷۵ گرم)
شنبلیله: ۵۰ گرم
لیموعمانی: ۳ عدد
نمک، فلفل، زردچوبه: به مقدار لازم
فلفل قرمز: به میزان دلخواه
آب: ۲ پارچ
طرز تهیه
لوبیاها را از شب قبل خیس کنید و چند بار آبشان را عوض کنید. برای درست کردن خورش قورمه سبزی جا افتاده ابتدا پیاز را ریز خرد کنید و تفت دهید. پیازها که سبک و طلایی شد گوشت را اضافه کنید. گوشت خورشتی را زیاد ریز نکنید. گوشت را خوب با پیاز و روغن و فلفل و زردچوبه تفت دهید. نمک را در نیم ساعت پایانی اضافه کنید تا گوشت و حبوبات خوب بپزیند. شعله گاز را کم کنید تا گوشت آرام آرام بپزد.
لوبیاهای خیس خورده را به گوشت اضافه کنید و خورش را روی شعله ملایم گاز بپزید. ترکیب سبزی قورمه شامل تره، جعفری، شنبلیله، گشنیز و اسفناج است. یک روش حرفهای و طلایی این است که سبزی قورمه سبزی را در دو مرحله به آن اضافه کنید. به این ترتیب که بعد از یک ساعت که از پخت گوشت گذشت سبزی قورمه شامل گشنیز و جعفری تفت داده شده را اضافه کنید. ۱ ساعت به پایان پخت باقی مانده سبزی قورمه شامل تره و اسفناج و شنبلیله که جداگانه تفت دادهاید را به همراه لیموعمانی که در آب جوش کمی جوشاندهاید هم اضافه کنید.
میتوانید تمام ترکیب سبزی قورمه را هم از ابتدا با هم تفت دهید و همزمان با پختن گوشت به آن اضافه کنید تا در طول ۴ الی پنج ساعت حسابی جا بیفتد.خورش قورمه سبزی خوشمزه و جا افتاده آب و دونش جدا نیست. برای اینکه خورش قورمه سبزی جا افتاده به روغن بیفتد در ۵ دقیقه پایانی پخت شعله را خیلی ملایم کنید تا خورش به روغن بیفتد.
آبگوشت دیزی ساده و سنتی
معمولا آبگوشت دیزی را برای ناهار سرو میکنند اما درست کردن این غذا برای شام هم لذت خودش را دارد چون معمولا ایرانیها یا غذا را خیلی دوست دارند و چه چیزی بهتر از اینکه شام عید را آبگوشت بخورند؟ چه اهل پختن آبگوشت در دیگ سنگی یا به اصطلاح دیزی باشید و چه آبگوشت را در قابلمه روی شعله ملایم گاز درست میکنید، در هر صورت مواد لازم دستور پخت یکی است. اگر چه در شهرهای مختلف ایران آبگوشت را با دستور پختهای مختلف درست میکنند از آبگوشت بزباش گرفته تا آبگوشت متنجنه کرمانیها یا آبگوشت کشک و آبگوشت یخنی.
مواد لازم
گوشت گوسفندی: ۳۰۰ گرم + قلم و استخوان گوسفندی به مقدار دلخواه
دنبه گوسفندی: ۵۰ الی ۱۰۰ گرم
لوبیا سفید: ۲/۳ لیوان فرانسوی دستهدار
نخود: کمی بیشتر از ۲/۳ لیوان فرانسوی دستهدار
پیاز: ۱ عدد بزرگ
گوجه فرنگی: ۴ عدد متوسط
سیب زمینی: ۳ عدد متوسط
رب گوجه فرنگی: ۲ قاشق غذاخوری
لیموعمانی: ۳ عدد
ادویه آبگوشت شامل:
زیره سبزه: ۳ قاشق غذاخوری
تخم گشنیز: کوبیده شده ۵ قاشق غذاخوری
زیره سیاه: یک قاشق غذاخوری
زردچوبه: ۵ قاشق غذاخوری
فلفل سیاه: ۲ قاشق غذاخوری
شنبلیله خشک: ۳ قاشق غذاخوری
برگ پیازچه خشک شده: ۴ قاشق غذاخوری
پودر لیمو عمانی: ۳ قاشق غذاخوری
پودر دارچین: ½ قاشق غذاخوری
برای آماده کردن ادویه آبگوشت مثل ادویه سایر غذاها ابتدا باید کمی ادویهها را روی شعله خیلی ملایم گاز تفت دهید. برای این کار از زیره سبز و تخم شنبلیله شروع کنید. حدود یک دقیقه آنها را تفت دهید و سپس سایر ادویهها را اضافه کنید و کمی دیگر تفت دهید و مرتب هم بزنید.ماهیتابه را از روی گاز بردارید تا سرد شوند. سپس تمام ادویهها را خوب بکوبید. ادویه آماده شده را بعد از سرد شدن در یک ظرف شیشهای دربدار و در جای خشک و خنک نگهداری کنید و در مواقع لزوم استفاده کنید. اگر هم طعم این ترکیب ادویه را نمیپسندید نمک، فلفل قرمز و سیاه و زردچوبه برای آبگوشت کافی است.
طرز تهیه
نخود و لوبیاها را از شب قبل بخیسانید و چند بار آب آنها را عوض کنید. سپس پیاز و گوجهفرنگیها را از وسط دو نیم کنیم و به همراه گوشت، دنبه و نخود و لوبیا در قابلمه میریزیم. روی مواد آب بریزید. قرار است آبگوشت روی شعله ملایم گاز بپزد و اصلا راز خوشمزگی آبگوشت همین پختن روی شعله بسیار ملایم گاز است.حالا آب را اضافه کنید. مقدار آب باید دو یا سه برابر مواد باشد و حدود یک انگشت کامل روی مواد با بپوشاند. ابتدا شعله را زیاد میکنیم تا آب جوش بیاید و سپس شعله گاز را ملایم کنید. ادویه را به مقدار لازم اضافه کنید و اجازه دهید آبگوشت روی شعله ملایم گاز خوب بپزید. بعد از حدود ۲ الی سه ساعت و بعد از پخت حبوبات، سیب زمینیها را هم پوست بگیرید و از وسط دو نیم کنید و اضافه کنید.
لیموعمانیها را هم در این مرحله باید اضافه کنید (اگر طعم لیموعمانی را در آبگوشت دوست ندارید آن را حذف کنید). بعد از یک ساعت لیموعمانیها را از آبگوشت بیرون بیاورید تا طعم آبگوشت تلخ نشود. حالا رب را اضافه کنید و نمک آبگوشت را اندازه کنید و صبر کنید تا یک ساعت دیگر هم آبگوشت بپزد. این طرز تهیه آبگوشت خوشمزه ساده سنتی و مجلسی خانگی است که حسابی چرب و نرم و لذیذ است و اصلا سرخ نمیشود به همین خاطر یک غذای آبپز و سالم محسوب میشود. اگر دوست دارید آبگوشت زودتر آماده شود طرز تهیه آبگوشت خوشمزه در زودپز را هم امتحان کنید.
خورش فسنجان
با خورش فسنجان به عنوان یکی از لذیذترین و اصیلترین خورشهای مجلسی ایرانی هم میتوانید حسابی شب عید را خوش بگذارنید. این غذا با طعمهای مختلف و انواع مختلف گوشت در شهرهای مختلف طبخ میشود. مثلا طرز تهیه خورش فسنجان گیلانی و شمالی معمولا ترش و با مرغ، بوقلمون یا اردک و حتی گاهی با گوشت بلدرچین است. در برخی شهرها فسنجان را شیرین میخورند و بعضیها هم آن را ملس و عدهای هم نمکی دوست دارند. بعضی هم ترجیح میدهند با گوشت قلقلی فسنجان درست کنند.
مواد لازم
گردو ساییده شده: ۳۰۰ گرم
پیاز: ۱ عدد
مرغ: ۵۰۰ گرم (به اندازه دلخواه تکه تکه کنید، از سینه و ران هر دو میتوانید استفاده کنید)
رب انار: ۱/۳ لیوان
آب سرد: ۴ لیوان
آب سرد برای مخلوط کردن با رب انار: ۲/۳ لیوان
نمک: به میزان لازم
یخ: به میزان لازم
نمک و زردچوبه: به میزان دلخواه
طرز تهیه
برای درست کردن خورش فسنجان مجلسی خوشمزه گیلانی و شمالی با گوشت مرغ ابتدا پیاز را ریز خرد کنید و تفت دهید تا طلایی شود. گردو را خرد کنید و بسابید. آنقدر سابیدن گردو را ادامه بدهید تا روغن پس بدهد (میتوانید گردو را آسیاب هم بکنید. یک نکته دیگر اینکه اندازه گردو در خورش فسنجان بستگی به سلیقه شما دارد اما معمولا کمی بیشتر از نصف مقدار مرغ یا گوشت است).
حالا گردوها را به پیاز داغ اضافه کنید و ۳ تا ۴ دقیقه روی حرارت ملایم تفت بدهید. تفت دادن گردو روی شعله ملایم گاز باعث میشود که فسنجان در هنگام پخت به روغن بیفتد. کمی نمک و زردچوبه اضافه کنید. بعد از تفت گردوها، آب سرد را اضافه کنید. مخلوط آب سرد و گردو باید رقیق باشد. این مخلوط را کمی هم بزنید تا به دمای جوش برسد.
در مرحله بعد رب انار را با کمی نمک (اگر رب انار نمک ندارد) و ۲/۳ لیوان آب سرد مخلوط کنید تا یک مایه روان به دست بیاید و سپس به ترکیب آب و گردو اضافه کنید. رنگ و طعم رب انار در واقع نقش اصلی را در طعم و مزه و البته رنگ و روی خورش فسنجان شما بازی میکند. اگر خورشت فسنجان ترش دوست دارید از رب انار ترش و قیسی استفاده کنید اما اگر دوست دارید خورش فسنجان ملس رو به شیرین باشد از رب انار ملس به همراه کمی شکر و یا شیره خرما استفاده کنید.
گیلانیها معمولا برای درست کردن فسنجان و خوشرنگ شدن آن از یک کفگیر یا ملاقه آهنی استفاده میکنند. یک کفگیر آهنی را مستقیم روی شعله اجاق گاز گذاشته و حرارت شعله را زیاد میکنیم تا خوب داغ شود. کفگیر را حدود ۱۰ دقیقه روی حرارت میگذاریم بعد با یک دست درب قابلمه فسنجان را نیمه باز گذاشته و با دست دیگه کفگیر آهنی رو داخل دیگ میگذاریم و سریع درب قابلمه رو کیپ کنید، چون کفگیر داغ است و اگه درب قابلمه را نگذاریم مواد داخل دیگ به بیرون پرتاب میشوند.
ملاقه یا کفگیر آهنی را تا زمانی که فسنجان جا بیفتد داخل دیگ نگه دارید. بعد از پخت کامل گردوها درب قابلمه را بردارید و کمی یخ بریزید. این کار باعث میشود که به گردو شوک وارد شود و حسابی روغن بیندازد. تقریبا یک ساعت و نیم برای پخت گردو زمان لازم است.
بعد از پخت گردو و کرم رنگ شدن آن، تکههای مرغ مکعبی یا مرغ ریش ریش را که از قبل با کمی پیاز و زردچوبه پختهاید یا مقداری در روغن تفت دادهاید، اضافه کنید و ۱ تا یک ساعت و نیم دیگر زمان بدهید تا مرغ خوب بپزد و خورش جا بیفتد. ترکیب رب انار و کفگیر آهنی باعث میشود رنگ خورش فسنجان حسابی تیره شود. هر نیم ساعت یک بار خورش را به آرامی هم بزنید تا ته نگیرد.
کوکو سبزی
کوکو سبزی هم از آن دسته غذاهای آسان و در عین حال پر از رمز و راز برای خوشمزه شدن است. روش پخت سنتی کوکو سبزی به صورت سرخ کردن کوکو در ماهیتابه است اما اگر کوکو سبزی را در فر درست کنید حالت رژیمی پیدا میکند و به همین دلیل برای کسانی که حتی نمیخواهند شب عید را هم رژیم غذاییشان را بشکنند، عالی است.
مواد لازم
سبزی پاک کرده و خرد شده کوکو شامل تره، جعفری، گشنیز، شوید و برگ سیر تازه: ۷۰۰ گرم
تخم مرغ: ۷ عدد
سیر ریز رنده شده: ۲ حبه درشت
پیاز کوچک: ۱ عدد ریز رنده شده
پیاز داغ خشک: ۱ قاشق غذاخوری
زعفران دم کرده غلیظ: ۱ قاشق غذاخوری
گردو ریز خرد شده: ۲ قاشق غذاخوری
زرشک: ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری
نمک و فلفل سیاه: به مقدار لازم
آرد: ۱ قاشق غذاخوری
طرز تهیه
برای درست کردن کوکو سبزی ساده و خوشمزه پفدار در فر ابتدا باید فر را روشن کنید و در دمای ۲۰۰ درجه سانتیگراد تنظیم کنید تا گرم . تخم مرغها را در یک ظرف بشکنید و با زعفران، سیر رنده شده، پیاز رنده شده و آب گرفته شده، پیاز خشک، نمک و فلفل سیاه خوب هم بزنید. بعد از اینکه تخممرغ را کاملا هم زدید سبزی را هم به تخم مرغ اضافه کنید و باز هم بزنید تا سبزی و تخم مرغ خوب با هم ترکیب شوند. سبزیها باید به تخم مرغ آغشته باشند و مقدار تخم مرغ کم نباشد.
حالا گردو و زرشک را اضافه کنید. کف قالب فر را چرب کنید و مواد را در قالب فر بریزید و با ته قاشق پهن کنید. مایه کوکو سبزی را ابتدا به مدت ۵ دقیقه در دمای ۲۰۰ درجه فر بپزید و سپس دمای فر را به ۱۷۰ درجه سانتیگراد برسانید تا کوکو حسابی در دمای کمتر مغز پخت شود. به محض اینکه بوی کوکو سبزی را حس کردید قالب را از فر بیرون بیاورید، روی کوکو سبزی دو قاشق غذاخوری روغن مایع بریزید و سپس گریل فر را روشن کنید. قالب را به فر برگردانید تا کوکوها به مدت ۵ دقیقه دیگر گریل شوند. بعد از ۵ دقیقه یا کمتر (اگر احساس کردید روی کوکو پخته شده) قالب را از فر بیرون بیاورید و بلافاصله کوکو را در ظرف مورد نظر سرو کنید.
دلمه برگ مو
شاید برایتان جالب باشد که بدانید دلمه به عنوان یکی از محبوبترین فینگرفودهای دنیا ریشه در آشپزی یونانی دارد و اصلا در یونان یک غذای سنتی محسوب میشود. فصل بهار و به خصوص ماه اردیبهشت فصل برگ موهای تازه و ترد و خوشمزه است و دلمه هم یک غذای ایدهآل و محبوب برای شب عید نوروز است. اگر کمی حوصله و وقت داشته باشید میتوانید این پیش غذای خوشمزه (که میتوان به عنوان یک وعده غذای اصلی هم روی آن حساب کرد) را به آسانی تهیه کنید. اگر وقت زیادی برای آشپزی ندارید این طرز تهیه ساده دلمه برگ مو ملس برای شب عید، بسیار مفید و کاربردی است.
مواد لازم
مغز ران گوساله: نیم کیلو
برنج خام: یک لیوان
رب گوجهفرنگی: ۲/۱ لیوان
جعفری تازه و ریز خرد شده: ۲/۱ لیوان
پیاز یک عدد بزرگ
زردچوبه و پودر فلفل سیاه: هر کدام یک قاشق چایخوری
نمک ۲/۱ قاشق چایخوری
برگ مو تازه یا کنسرو شده: نیم کیلو
مواد لازم برای چاشنی دلمه
کره: ۳۰ گرم
شکر: ۱ تا دو قاشق غذاخوری
نمک به مقدار اندک
رب انار: ۳ قاشق غذاخوری
آب: یک استکان
طرز تهیه
برای درست کردن دلمه برگ مو با چاشنی رب انار، ابتدا برنج را خیس کنید. اگر از کنسرو برگ مو استفاده میکنید حتما برگ موها را به مدت ۲ تا سه ساعت در آب بخیسانید. برگ موهای کنسروی نمک زیای دارند و شور هستند.بعد از این مدت برگ موها را با آب بشورید و در یک آبکش کنار بگذارید تا آبشان گرفته شود.در یک ظرف تمام مواد به جز گوشت را بریزید و با حسابی با هم مخلوط کنید. گوشت مغز ران گوساله را با صورت ورقههای نازک برش بزنید. پیازها را نگینی خرد کنید و با کمی روغن تفت دهید. کمی که پیازها سبک شد برشهای گوشت را با پیاز تفت دهید.
روی یک برگ مو یک برش از گوشت را بگذارید و یک یا دو قاشق از مواد مخلوط شده را در وسط آن بریزید. برگ مو را بپیچانید و رول کنید. تمام دلمهها را در یک قابلمه بچینید، نصف استکان آب به دلمهها اضافه کنید.روی دلمهها یک بشقاب سرامیک سنگین و یک وزنه مثل سنگ ترازو بگذارید که در زمان پخت وا نروند. برای تهیه چاشنی یا شهد دلمه کره را کمی آب کنید و ربانار، نمک، شکر و آب را به آن اضافه کنید. شهد دلمه را در اواخر پخت روی دلمهها بریزید. مدت زمان لازم برای پختن دلمه برگ مو ۲ ساعت است. این دلمه برگ مو به خاطر اضافه کردن ربانار ملس است، اگر طعم ملس را نمیپسندید ربانار را حذف کنید.
کوفته تبریزی
طرز تهیه کوفته تبریزی که ما آن را به نام کوفته تبریزی اصل میشناسیم نسخههای مختلفی دارد زیرا کوفته یک غذای بینالمللی است. یک غذای خوشمزه با گوشت چرخکرده که علاوه بر کشورهای مختلف دنیا در هر کدام از مناطق ایران هم طرز تهیه متفاوتی دارند که هر کدام رنگ و طعم و مواد خاص خودشان را دارند. اروپاییها و اروپاییها میت بال دارند که در کنار ماکارونی و پاستا سرو میشود، در حالی که تهرانیهای قدیمی کوفته را با طعم و بوی هوسانگیزی درست میکنند، اصفهانیها کوفته کشک و کوفته قیمه ریزه و کوفته سبزی دارند، کاشانیها و شیرازیها هم روش پخت کوفته مختص به خودشان را دارند و البته تبریزیها هم مدعیاند که روش پخت اصلی کوفته تبریزی در دستان آنهاست.
مواد لازم
گوشت چرخکرده مخلوط گوسفند و گوساله کمچرب: ۱ کیلوگرم
لپه: ۲ لیوان فرانسوی دسته دار
برنج: ۱ لیوان
پیاز بزرگ:۲ عدد
ترکیب سبزی کوفته شامل: ۱ لیوان ساطوری و ریز خرد شده شامل تره تازه و کمی مزره تازه
فلفل قرمز و سیاه، زردچوبه، نمک و زعفران دم کرده: به مقدار دلخواه
رب گوجهفرنگی: به مقدار لازم
تخممرغ آبپز: به تعداد لازم در صورت دلخواه
مواد لازم برای داخل کوفته تبریزی اصیل
پیازداغ: به مقدار دلخواه
گردو: به مقدار دلخواه
زرشک: به مقدار دلخواه
آلو برغانی خشک: به تعداد کوفتهها
طرز تهیه
کوفته تبریزی در واقع نسخه ایرانی میت بال اروپاییهاست. برای درست کردن کوفته تبریزی در ابتدا باید دو بار دیگر گوشت را چرخ کنید. یک بار با پیاز خرد شده و بار دیگر با لپه نیم پخته و آبکش شده. بعد از چرخ کردن گوشت باید حسابی آن را ورز بدهید تا کوفته تبریزی وا نرود و از هم نپاشد. در واقع علت اصلی ترک خوردن کوفته تبریزی ورز ندادن گوشت به اندازه کافی است. در هنگام ورز دادن گوشت کمی نمک به آن اضافه کنید. به این ترتیب گوشت حالت چسبندگی پیدا میکند. یک پرانتز همین جا باز کنیم؛ طرز تهیه کوفته مرغ هم مرسوم است. برای درست کردن کوفته تبریزی با مرغ به جای گوشت چرخ کرده از گوشت مرغ و حتی گوشت بوقلمون هم میتوانید استفاده کنید.
برنج را با مقدار آب و بدون اضافه کردن روغن نیمپز کنید. میتوانید کمی زعفران یا زردچوبه به آب برنج اضافه کنید. سبزی که برای کوفته تبریزی استفاده میکنید باید حتما ریز و ساطوری خرد شده باشد. سبزی حتما باید خشک باشد. سبزی خیس و آبدار کوفته را خراب میکند. منظور از خیس نبودن سبزی استفاده از سبزی خشک شده نیست. از سبزی تازهای که آب آن خوب گرفته شده، آبکش شده و نمدار و خیس نیست استفاده کنید. البته اگر سبزی تازه در دسترس ندارید از سبزی خشک هم میتوانید استفاده کنید.
سبزی را به گوشت اضافه کنید و خوب ورز بدهید. ادویه کوفته تبریزی و نمک را به گوشت و سبزی اضافه میکنیم و باز هم ورز میدهیم. هر چه بیشتر گوشت را ورز بدهید امکان وا رفتن کوفته تبریزی کمتر میشود. حداقل ۱۵ دقیقه برای ورز دادن گوشت وقت بگذارید.
حالا به اندازهای که میخواهید کوفتهها را درست کنید (برخی افراد کوفتهها را به اندازه یک پرتقال بزرگ یا متوسط و برخی هم کوچکتر در نظر میگیرند، اگر میخواهید داخل کوفته تبریزی یک تخممرغ بگذارید حتما اندازه کوفته را به اندازه یک پرتقال بزرگ در نظر بگیرید) گوشت بردارید و آن را گرد کنید. حالا به آرامی وسط گوشت را باز کنید و مواد میانی کوفته را به اندازه دلخواه در آن بگذارید. میتوانید داخل هر کوفته یک عدد تخممرغ آبپز بدون پوست که خوب پخته و سفت شده هم بگذارید. کوفته را ببندید و دوباره گرد کنید. تا تمام شدن مواد این کار را تکرار کنید. در آموزش دستور پخت کوفته تبریزی این نکته بسیار مهم است که حتما اندازه کوفتهها یکسان باشد تا کوفتهها با هم و در یک زمان بپزند.
در یک قابلمه مناسب پیازداغ درست کنید. بعد از کاراملی و چیپسی شدن پیازها، به مقدار لازم ربگوجهفرنگی اضافه کنید و کمی تفت دهید تا بوی خامی رب گرفته شود. فلفل قرمز، فلفل سیاه، زعفران دم کرده و کمی هم نمک اضافه کنید. در صورت دلخواه کمی مرزه خشک هم به این مواد اضافه کنید.
به این مواد به اندازهای که لازم است (با توجه به تعداد و سایر کوفتهها، آب اضافه کنید، میزان آب باید به قدری باشد که کوفتهها تا نیمه در آب باشند) و کوفته تبریزی را روی شعله ملایم گاز بپزید تا خوب بپزد و جا بیفتد. مراقب باشید در هنگام اضافه کردن کوفتهها به سس، شعله گاز بسیار ملایم باشد و سس در حال قل خوردن نباشد، چون کوفتهها وار میروند.
یک ساعت زمان برای پختن کوفته تبریزی کافی است و برای وا نرفتن احتمالی کوفته درب قابلمه را باز بگذارید. بهتر است بعد از نیم ساعت به آرامی کوفتهها را برگردانید تا هر دو طرف خوب به سس و چاشنی کوفته آغشته شده و بپزند. کوفته تبریزی را با ترشی، سیر ترشی، سبزی خوردن و نان سنگک میل کنید.