شور شیرین گز چهارمحال و بختیاری در شکرستان نوروز

«گز» از مجموعه شیرینی‌ها خشک و فرآورده‌های سنتی ایران به شمار می‌رود که تولید آن به دوره قاجاریه بازمی‌گردد و در زمان قاجار به عنوان کالای صادراتی به جهان عرضه شد.

گز دارای معنای بسیاری است که مشهورترین آن نام درختچه‌ای است که در حدود ۳۰ گونه از آن تاکنون شناخته شده است.

گزانگبین معروف‌ترین گونه این درختچه است و در مناطق کویری اصفهان و در برخی مناطق استان چهارمحال و بختیاری از جمله شهر بلداجی رشد می‌کند.

از عصاره درخت انگبین برای تولید گز استفاده می‌شود، این شرینی از قدیم با استفاده از مواد اولیه که بیشتر طبیعی بود با وسایل و روش‌های سنتی تولید می‌شد، اما امروزه صادرات این محصول به خارج کشور منجر به درنظر گرفتن استانداردهایی برای تولید آن شده است.

گز برای نخستین بار از طریق مخلوط کردن شکر، گزانگبین، سفیده تخم‌مرغ و مغز پسته و بادام در دهه ۲۰ هجری شمسی تولید شد، اما از آن زمان تاکنون یکی از مناطقی که توانسته نام و شهرت ویژه‌ای در تولید گز پیدا کند و بسیاری از بازارهای داخلی و حتی خارجی را به دست آورد، بلداجی در چهارمحال و بختیاری است.

مرکز اصلی تولید گز در چهارمحال و بختیاری شهر بلداجی در بروجن است و این شهر در ماه‌های منتهی به اسفندماه شاهد افزایش بالای تولید گز است که سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا و لغو دورهمی ها نوروزی،فروش این محصول کاهش یافت.

این روزها اما ، در کنار اثرگذاری شیوع ویروس کرونا با بازار تولید و مصرف گز، قیمت شکر نیز بر روی روند تولیدی این نوع شیرینی در استان اثرگذار بوده است.

برخی تولیدکنندگان گز عقیده دارند که قیمت شکر مصرفی سهمیه‌ای در صنف و صنعت با ۷۳ درصد افزایش از ۶۶ هزار و ۵۰۰ ریال به ۱۱۵ هزار ریال رسیده است.

تاثیر افزایش قیمت شکر بر صنعت تولید گز بلداجی

عضو هیات رییسه گزسازان شهر بلداجی بروجن گفت: گرانی مواد اولیه و شیوع ویروس کرونا تاثیر بسیاری بر روی تولید گز در این منطقه داشته است.

فضل‌الله طهماسبی بلداجی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: شهرت و آوازه بلند شهر بلداجی، ، چنان است که بیشتر مردم بلداجی را با گز می‌شناسند.

وی یادآور شد: کاهش میزان تولید به‌علت کم شدن میزان تقاضا، منجر به تعدیل برخی از نیروهای شاغل در صنعت گزسازی بلداجی شده است.

عضو هیات رییسه گزسازان شهر بلداجی تصریح کرد: تولیدکنندگان گز بلداجی حاضر به استفاده از شکر تولیدی یکی از کارخانه‌های استان همجوار به‌علت کیفیت بسیار پایین آن نیستند.

طهماسبی بلداجی اظهار داشت: همچنین فعالان این صنعت درخواست دارند تا شکر مورد نیاز برای تولید گز از کارخانه قند چهارمحال تخصیص یابد.

قیمت گز نسبت به سایر شیرینی‌ها بالاست

یکی از شهروندان شهرکردی درباره استفاده از این شیرینی در نوروز گفت:در بین شیرینی های موجود در بازار همیشه قیمت گز متفاوت بوده است و قیمت گز در سال‌های گذشته نیز نسبت به سایر شیرینی‌های خشک و تنقلات دیگر بالاتر بود.

مهدی قاسمی تاکید کرد: اما علاوه بر این، خانواده‌ها در مراسم مختلف به‌خصوص هنگام نوروز از گز به‌عنوان شیرینی اصلی خود استفاده می‌کردند.

وی یادآور شد: پیش از شیوع ویروس کرونا و گرانی‌های جدید،گز بلداجی به‌وفور در شیرین‌فروشی‌ها و سوپرمارکت‌ها مشاهده می‌شد اما هم‌اکنون جعبه‌های گز کمتری در بازار دیده می‌شود.

گرانی قیمت‌ها تقاضای تولیدات بسته‌بندی را کاهش داد

یکی از کاسبان شهرکرد نیز گفت: گرانی قیمت گز و سایر شیرینی‌ها و تنقلاب باعث افزایش فروش این تولیدات به‌صورت فله‌ای شده است.

سید حسن میرزمانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: با گران شدن قیمت گز و سایر تنقلات مانند نقل، نبات، پولکی، آب‌نبات، شکلات، شکرپنیر و سوهان، مردم برای پرداخت هزینه کمتر، از خرید محصولات بسته‌بندی خودداری می‌کنند و نسبت به خرید تولیدات به‌صورت فله‌ای تمایل بیشتری نشان می‌دهند.

وی اظهار داشت: تا پیش از گرانی‌های جدید، علاوه بر بالا بودن قیمت گز نسبت به سایر شیرینی‌ها و تنقلات، اما شهروندان همواره خرید گز را انجام می‌دادند.

معاون بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری از اختصاص پنج هزار و ۵۰۰ تن سهمیه شکر تنظیم بازار به این استان خبر داد و گفت: از این میزان ۲ هزار و ۲۰۰ تن برای مصرف حدود ۸۰۰ واحد صنفی و سه هزار و ۳۰۰ تن به‌منظور مصرف ۳۵ واحد صنعتی در نظر گرفته شد که بخشی نیز به تولیدکنندگان گز اختصاص می‌یابد.

حسن شمسی‌پور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: از ابتدای ماه‌جاری قیمت شکر مصرفی در صنف و صنعت با ۷۳ درصد افزایش از ۶۶ هزار و ۵۰۰ ریال به ۱۱۵ هزار ریال رسید.

برای تنظیم مصرف خانوارهای چهارمحال و بختیاری ماهانه ۲۷۰ تن شکر بسته‌بندی با قیمت ۸۷ هزار ریال به‌ازای هر کیلوگرم وارد بازار می‌شود.

افزایش ۷۳ درصدی قیمت شکر صنف و صنعت، در بالا رفتن نرخ افزون‌بر ۷۰ محصول تولیدی که شکر به‌عنوان ماده اولیه در آن‌ها کاربرد دارد، نقش مستقیم دارد.

میانگین مصرف شکر بین خانوارهای کشور و چهارمحال و بختیاری ماهانه یک کیلوگرم است و در همین راستا ماهانه سه هزار تن شکر برای مصرف خانوارهای استان در بازار توزیع می‌شود.

اصناف تولید کننده گز و توزیع کننده لبنیات و خواروبار بیشترین و مهمترین اصناف فعال در استان چهارمحال و بختیاری به‌شمار می‌روند.

بلداجی در شهرستان بروجن در ۷۰ کیلومتری مرکز چهارمحال و بختیاری واقع شده است و بیش از ۹۰ کارگاه کوچک و بزرگ تولید گز در این وجود دارد.