پشت درهای بسته اتاق درمان چه می‌گذرد

این روزها با وجود یک پاندمی بزرگ، پیش‌بینی بروز مشکلات روانی برای عموم مردم در سراسر دنیا، چندان دشوار نیست. بسیاری از درمانگران و حتی پزشکان در کادر سلامت معتقدند آمار مراجعه افرادی که به معضلات روحی و روانی مبتلا شده‌اند با شیوع پاندمی کرونا افزایش یافته است. اکنون زمان آن فرا رسیده که بخواهیم از جوانب این معضل جهانی بکاهیم. یکی از رویکردهای مهم در بحث درمان بیماری‌های مربوط به روان، همراهی فرد با درمانگر و پزشک معالج است. کتاب «چای با فروید» در خلال تمام توضیحاتی که درباره رویکرد روان‌پویشی ارائه می‌دهد، انتخاب خوبی برای افرادی است که می‌‎خواهند بدانند در چه مرحله‌‎ای از درمان قرار دارند.

درباره این کتاب:
چرا چنین مضطرب و نگران؟ چرا چنین بی‌وقفه ایرادگیر و عیب‌جوی خود؟ چرا هربار فرد اشتباهی وارد زندگی‌تان می‌شود؟ آیا در خصوص این مسائل کاری از دست روان‌درمانی برمی‌آید؟ و اگر چنین است، چگونه؟ «چای با فروید» دعوتی است به رفتن به آنسوی درهای بسته مطب روان‌درمانی و نگاهی از نزدیک انداختن به مشکلات عاطفی متداول و درمان آنها.

در این کتاب عین گفتگوهای افراد واقعی در جلسات درمان را بشنوید و با روشی مؤثر برای رفع مشکلاتشان آشنا شوید. با خود زیگموند فروید در ابتدای قرن بیستم در وین ملاقات کنید و به گفتگوهایی خیالی اما روشنگر با او گوش دهید، گفتگوهایی در این باب که چه چیز به افراد کمک می‌کند تغییر کنند و سلامت روان‌شناختی خود را بازیابند.

شاید تعجب کنید اگر ببینید همچنان برای یافتن پاسخ بسیاری از جدال‌های روان‌شناختی امروز، می‌توان علاوه بر یافته‌های جدید روان‌شناسی و نظریه رشد کودک و پژوهش‌های مربوط به حافظه، به سراغ نظریات بدیع فروید رفت. این کتاب که ترکیبی از مطالعات موردی و داستان است، درآمدی سرگرم‌کننده است به برخی از مهمترین ایده‌های قدیمی و جدید در حیطة روان‌درمانی. این کتاب می‌تواند تحولی در طرز فکر شما ایجاد کند در خصوص ماهیت هیجانات، ریشة رنج عاطفی، و نیز سودمندی و اثربخشی یک روش درمانی که شکل جدیدی از «گفتگوی شفابخش» است.

استیون سندلر روان‌پزشک «آلبانی مدیکال سنتر» در آلبانی نیویورک است. او دوره‌های آموزشی پزشکی اطفال، روان‌پزشکی، و روان‌پزشکی کودکان و نوجوانان را گذرانده است. او علاوه بر کار بالینی، به دانشجویان پزشکی و نیز به کارورزهای روان‌پزشکی و روان‌شناسی تدریس ‌می‌کند. سندلر کتابی نیز تحت عنوان «به‌خاطر‌آوردن به‌همراه هیجانات» برای روان‌درمانگران نوشته است.


حامد علی‌آقایی، پژوهشگر و مترجم این اثر درباره این کتاب بیان کرد: کتاب «چای با فروید» با هدف معرفی یکی از مطرح‌ترین رویکردها و روش‌های روان‌درمانی یعنی رویکرد روان‌پویشی نوشته شده است. رویکردهای روان‌پویشی معاصر ریشه در روانکاوی و نظریه فروید دارند و این کتاب با زبانی غیرتخصصی و در قالب یک داستان جذاب، سیر تحول و پیشرفت این رویکرد را به تصویر کشیده است. استیون سندلر، نویسنده کتاب که خودش یک از درمانگران مطرح و باسابقه در این حیطه است، در قالب داستانی خیالی از مطب خود در نیویورک قرن بیست‌ویکم به سفری خیالی در مکان و زمان می‌رود و با فروید در اتریش قرن نوزدهم ملاقات می‌کند. آن‌ها طی چند نشست در مطب فروید به بحث و بررسی تحولات روان‌درمانی و بازگویی داستان‌های بیماران خود می‌نشینند.

وی درباره دلیل انتخاب این کتاب برای ترجمه، گفت: آنچه در انتخاب این کتاب در ترجمه برای من بیشترین اهمیت و جذابیت را داشت این بود که می‌دیدم چقدر این داستان خیالی و گفت‌وگوی نویسنده و فروید به شکلی دقیق و در عین‌حال به زبانی همه‌فهم، وجوه هیجان‌انگیز و شفابخش فرایند درمان را به تصویر می‌کشد و به تعبیر خود نویسنده این کتاب، خواننده چه خوب درمی‌یابد که پشت درهای بسته اتاق درمان چه می‌گذرد. این امر هم دانش عمومی مخاطبان را بالا خواهد برد و هم افراد زیادی را وسوسه خواهد کرد که روان‌درمانی را تجربه کنند تا هم از مشکلات و رنج‌های فردی و ارتباطی شان رها شوند و هم ظرفیت‌های سالم و سازنده‌ای برای زندگی بهتر در خودشان پرورش دهند.

علی‌آقایی با اشاره به اصلی‌ترین مخاطبان این اثر افزود: همان‌طور که در قسمت قبل اشاره کردم، ازجمله مهمترین امتیازهای کتاب این است که برای مخاطب عام همان‌قدر قابل استفاده است که برای متخصصان و روانشناس‌ها، چون شرحی که از روان‌درمانی می‌دهد هم بسیار دقیق و درست است و هم غیرتخصصی و همه‌فهم. بازخوردهای دریافتی که هم از همکاران روانشناس و روان‌درمانگر و شاگردانم و هم از مراجعین و بیمارانی که کتاب را به آن‌ها پیشنهاد داده بودم، همگی بسیار مثبت بوده است.

به گفته این مترجم، نمی‌شود انکار کرد که در حیطه روانشناسی و روان‌درمانی، عمده کتاب‌های موجود در بازار دو دسته هستند: یک دسته کتاب‌های بسیار عامه‌پسند و پرفروش و به یک تعبیر روانشناسی زرد که بیشتر گمراه‌کننده و آسیب‌زننده‌اند، چون اتفاقا مانع از رجوع افراد به متخصص می‌شوند و یک دسته هم کتاب‌های تخصصی که مخاطبش دانشجویان و اهالی روانشناسی است. در روانشناسی هم مانند سایر حیطه‌های جدی علوم انسانی، همیشه جای کتاب‌هایی دقیق و علمی برای بالا بردن سطح دانش مخاطبان عام خالی بوده و به‌نظر من «چای با فروید» یکی از کتاب‌های بسیار مناسب از این حیث است.

وی درباره اهمیت عمومی‌سازی دانش روان‌شناسی و رویکردهای روان‌درمانی معتقد است: در بسیاری کشورها، روانکاوی و روان‌درمانی دیرزمانی است که وارد حیطه دانش و گفتمان عمومی شده است. این امر هم بینش افراد نسبت به درونیات خود و رفتارهایشان را عمیق‌تر و هم رجوع به مشاور و روان‌درمانگر برای حل مشکلات شخصی و ارتباطی را به امری متداول و بلکه بسیار مثبت و یک امتیاز بدل کرده است. در ایران در سال‌های اخیر شاهد پیشرفت قابل‌توجهی به‌ویژه در نسل جوان در این خصوص هستیم، اما همچنان در بسیاری اقشار و سنین، بازداری و اجتناب و بعضا نگاهی منفی وجود دارد که نیازمند آموزش و فرهنگ‌سازی بیشتر است و کتاب‌هایی مانند «چای با فروید» می‌تواند در این راستا بسیار مفید باشد.

علی‌آقایی بیان کرد: یکی از انگیزه‌های اصلی من برای ترجمه این کتاب، مواجه شدن مکرر با این موضوع از سوی مراجعانم در طی پروسه درمان بود که می‌خواستند کتابی به آن‌ها معرفی کنم که تجربیاتشان در فرایند روان‌درمانی را بهتر و عمیق‌تر بفهمند. همچنین نیازی بود که در شاگردان و همکارانم برای درک بهتر این رویکرد جدید به روانکاوی احساس می‌کردم. به عبارتی هر دو دسته مخاطب در انتخاب این کتاب مدنظر بوده‌اند.

کتاب «چای با فروید» از سوی انتشارات ارجمند راهی بازار نشر شده است.