محیط‌بانانی که به احیای تالاب می‌پردازند

به گزارش ایرنا، تالاب گندمان به عنوان یکی از۱۰ تالاب برتر پرنده‌نگری ایران است که منابع تامین کننده آب این تالاب علاوه بر باران و برف، چشمه‌های حاشیه تالاب از جمله گل کوچک، گل بزرگ، مرادان و نصیرآباد و رودخانه آقبلاغ است.

در اواخر دهه ۸۰ به دلیل خشکسالی، برداشت بی‌رویه آب و اختصاص نیافتن حق‌آبه به تالاب گندمان این تالاب رو به خشکی گذاشت و به عنوان یکی از کانون گرد و غبار داخلی تبدیل شد، در آن سال‌ها آتش‌سوزی‌های متعدد نیز در آن محل رخ می‌داد.

با توجه به اهمیت بحث حیات تالاب، محیط‌بانان تالاب گندمان با همکاری جوامع محلی اقدام به اجرای طرح احیای تالاب کردند که در این میان "علی بازدار گندمانی" به عنوان یکی از محیط‌بان محلی در احیاء تالاب نقش‌آفرین شد.

این محیط‌بان امسال در مراسم بزرگداشت پنجاهمین سالگرد انعقاد کنوانسیون رامسر و روز جهانی تالاب‌ها به‌عنوان قهرمان تالاب معرفی شد.

برنامه سالانه انتخاب قهرمان تالابی کشور برای شناسایی تجربیات موفق مرتبط با حفاظت بهینه اکوسیستم‌های تالابی و تشویق و گسترش فرهنگ تالابی در کشور، طبق روال هر ساله برگزار شد و علی بازدار گندمانی از چهارمحال و بختیاری، جایزه محیط‌بان قهرمان تالاب را در سال ۱۳۹۹ را از آن خود کرد.

اجرای طرح های مختلف و ارائه ایده احداث بند در حاشیه تالاب گندمان برای احیاء این تالاب و نظارت برنحوه اجرای طرح و آموزش جوامع محلی در خصوص حفاظت و حراست از تالاب از عوامل انتخاب وی بوده است.

خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) مرکز شهرکرد با محیط بان قهرمان تالاب کشور که یکی از محیط‌بانان محیط زیست استان و فعال در عرصه حفاظت از تالاب گندمان و پرنده‌نگری است و به عنوان محیط بان قهرمان تالاب معرفی شده است، گفت و گویی انجام داده است.

حفظ، حراست و احیاء تالاب و محیط زیست نیازمند همکاری همه جانبه است

علی بازدار گندمانی، با اشاره به اهمیت بحث تالاب و حیات این اکوسیستم برای پرندگان و جانداران و همچنین حیات آبی منطقه، گفت: از سال ۸۳ به عنوان محیط بانان مشغول به فعالیت هستم.

وی، با اشاره به اینکه به عنوان یک محیط‌بان در راستای اجرای قوانین محیط‌زیست به حفاظت و حراست از تالاب مشغول است، افزود: با توجه به مشکلات تالاب گندمان شناسایی عوامل تهدید کننده حیات تالاب را آغاز کردم.

قهرمان تالاب استان اظهار داشت:در راستای احیای تالاب گندمان به آموزش جوامع محلی در خصوص حفظ و حراست از تالاب و رایزنی با کشاورزان و بهره‌برداران برای تامین حق‌آبه تالاب پرداختم، به نحوی که کمترین آسیب به معیشت جوامع محلی اطراف تالاب وارد شود.

بازدار گندمانی با تاکید بر اینکه مشکل اصلی تالاب در سال‌های گذشته خشک شدن تالاب، تبدیل شدن به نقطه بحرانی ریزگرد و همچنین آتش‌سوزی‌های متعدد بود، افزود: کاهش ورود آب به داخل تالاب یکی از دلایل بحرانی و خشک شدن تالاب شد.

وی افزود: در راستای احیای تالاب با توجه به آشنایی که از محیط تالاب داشتم، به شناسایی محل احداث یک بند اقدام کردم و پیشنهاد احداث بندخاکی در قسمت شمال شرق تالاب را در سال ۹۱ به اداره کل حفاظت محیط زیست ارائه دادم تا بتوان با احداث این بندخاکی خروجی آب تالاب کنترل و قسمت اعظم تالاب آبگیری شود.

این محیط‌بان چهارمحال و بختیاری افزود: با ارائه این پیشنهاد و تایید شدن آن توسط کارشناسان، احداث بندخاکی آغاز شد تا در امتداد حوضه تری تالاب، مشکل آبگیری تالاب رفع شود که با مشارکت جوامع محلی خوشبختانه تالاب در اوایل دهه ۹۰ احیا و مشکل تخریب پوشش گیاهی و تبدیل شدن تالاب به نقطه بحرانی ریزگرد حل شد.

به گفته وی، با احیای تالاب حضور پرندگان مهاجر و تنوع و تعداد گونه‌ها افزایش پیدا کرد و هم‌اکنون گونه‌های با اهمیت بین‌المللی و شاخص و نادر و در خطر انقراش در این تالاب سکنی می‌گزیدند.

بازدار گندمانی افزود: در طول زمان مهاجرت پرندگان به تالاب گونه‌های از جمله عقاب دریایی دم سفید، غاز پیشانی سفید کوچک و سایر گونه‌ها در این تالاب ساکن می‌شوند.

این فعال زیست‌محیطی، با اشاره به اینکه از جوامع محلی حاشیه تالاب است به جوامع محلی توصیه کرد:در حفظ ،حراست از تالاب کوشا باشند و از ریختن زباله در اطراف تالاب یا تجاوز به اراضی تالابی جلوگیری کنند.

وی به اختصاص دادن حق‌آبه تالابی، حفظ بهداشت میحط تالاب و حفاظت از گونه‌های گیاهی و پرندگان و گونه‌های جانوری تالاب از سوی جوامع محلی تاکید کرد و گفت: حفاظت از تالاب و همچنین محیط زیست یک وظیفه همگانی است.

وضعیت تالاب گندمان مطلوب است

مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه وضعیت تالاب گندمان به عنوان یکی از تالاب‌های پرنده‌نگری کشور مطلوب است، گفت: با احیای تالاب گندمان مشکلات زیست‌محیطی و افزایش منابع آب زیرزمینی منطقه گندمان کاهش پیدا کرده است.

شهرام احمدی در گفت و گو با ایرنا با تاکید بر اینکه تالاب گندمان به دلیل خشکسالی و بهره‌برداری غیراصولی در دهه ۸۰ دچار خشکسالی و آتش‌سوزی پی در پی شد، گفت: اجرای طرح احیای تالاب با انجام مطالعات اجمالی، نقشه‌برداری و برداشت مختصات جغرافیایی، مشخص کردن وضعیت توپوگرافی و ترازیابی محدوده گندمان آغاز شد و با ارائه پیشنهاد احداث بند خاکی در قسمت شمالی تالاب عملیات احیای تالاب از سال ۹۲ آغاز شد.

وی اظهارداشت: به منظور احیای این تالاب لایروبی ورودی هرزآب‌های کشاورزی،تعامل با کشاورزان، احداث بندهای کوچک آبی، گودبرداری، خاکبرداری و خاکریزی، هماهنگی با منابع طبیعی و آبخیزداری به منظور اجرای طرح‌های آبخیزداری و مرتعداری و ایجاد زهکش در کنار زمین‌های کشاورزی، تبدیل وضعیت آبیاری زمین‌های کشاورزی از سنتی به آبیاری نوین، لایروبی چشمه‌ها و قنانها و احداث بند خاکی در این تالاب اجرا شد.

احمدی افزود: طرح اجرای بند خاکی در قسمت شمال این تالاب از سوی محیط‌بانان این تالاب به طول ۳۵۰ متر،با عرض میانگین پنج‌متر و ارتفاع ۱.۵(یک و نیم)متر ارائه شد و پس از ارزیابی کارشناسی احداث شد.

به گفته وی، این بند خاکی به منظور احیای تالاب و جلوگیری از خشکیدگی ۱۰۰ درصدی تالاب، تامین و ذخیره‌سازی آب سفرهای زیرزمینی و جلوگیری از چرای دام در خارج از فصل کاهش آتش‌سوزی و جلوگیری از تخریب و تصرفات تالابی احداث شد.

رییس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان بروجن نیز گفت:محیط‌بانان برای شناسایی و هدایت هدرروی آب‌های حاشیه تالاب به سمت تالاب و همچنین جمع‌آوری و هدایت آب‌های سطحی به سمت تالاب و فرهنگسازی در بین جوامع محلی و بهره‌برداران و کشاورزان برای هدایت آبراهه‌ها به طرف تالاب نقش مهم و موثری داشته‌اند.

مرتضی منصوری افزود: محیط‌بانان تالاب گندمان به دلیل اینکه از جوامع محلی هستند، توانستند در تنویر افکار عمومی برای احیای تالاب به خوبی عمل کنند و همچنین با همکاری جامع محلی و بهره‌برداران به لایروبی قنات‌ها و چشمه‌ها و همچنین تغییر مسیر آبراهه‌ها پرداختند.

وی اظهار داشت:محیط‌بانان این تالاب به دلیل فعالیت‌های که برای آگاه‌سازی جوامع محلی برای احیای تالاب، حفظ و حراست از تالاب و همچنین کمک‌رسانی در زمان آتش‌سوزی و استفاده از ظرفیت جوامع محلی در این مواقع بعوان محیط‌بان قهرمان معرفی شدند.

منصوری با اشاره به اینکه این تالاب در سال ۸۸ خشک شد، گفت:هم‌اکنون بیش از ۸۰ درصد این تالاب احیا و آبگیری شده است.

به گزارش ایرنا،تالاب بین‌المللی گندمان به عنوان یکی از ۱۰ تالاب برتر پرنده‌نگری ایران با۹۸۰هکتار وسعت و ۲ هزار و ۲۱۹ متر ارتفاع از سطح دریا، در نزدیکی تالاب‌بین‌المللی چغاخور و جنوب غربی شهر گندمان شهرستان بروجن و در فاصله ۶۰ کیلومتری شهرکرد مرکز چهارمحال و بختیاری قرار دارد.

این تالاب مهمترین زیستگاه‌ جانوری کشور برای اسکان دائم پرندگان بومی و تخم‌گذاری پرندگان مهاجر است که در دفتر بین‌المللی تحقیقات پرندگان آبزی به ثبت رسیده است و سالانه بیش از ۱۲۰ هزار پرنده در این تالاب زمستان‌گذارنی می‌کنند.