«روش عملیاتی تحلیل گفتمان» منتشر شد

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه،کتاب «روش عملیاتی تحلیل گفتمان» به قلم حسن بشیر، استاد ارتباطات بین‌الملل و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد.

به گزارش ایکنا، کتاب «روش عملیاتی تحلیل گفتمان» به قلم حسن بشیر، استاد ارتباطات بین‌الملل و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) از سوی انتشارات سروش منتشر شد.

در قسمتی از مقدمه این کتاب آمده است: «به دلیل اهمیت گفتمان، عصر کنونی را می‌توان «عصر گفتمان» و «عصر تحلیل‌های گفتمانی» نامید. عصر، خروج از متن و حضور مداوم در فرامتن است. عصر، کشف ناگفته‌های پنهان از لابلای متون اجتماعی است. و بالاخره عصر کشف معناها در هزار توی پیچیدگی‌های پارادایم‌های گفتمانی است.

«گفتمان»، گفتمان عصر جهانی شدن است. پارادایمی است که فراتر از حجم ملی و منطقه‌ای، معنا یا معناهای خود را در سطح جهانی گسترش می دهد و به دنبال ایجاد پیوستگی‌های مداوم، همپوشانی های وسیع، همگرایی‌ها ممتد و چسبندگی دائم است. گفتمان، عرصه ظهور معناهایی است که بخشی از آن در صراحت کلمه و بیشتر آن در ابهام جملات و گزاره‌ها نهفته است. این نهفتگی معنایی، نیازمند کشف و مکاشفه و شهودی فراتر از روش‌های ترکیبی در تحلیل متن اجتماعی است.

در چنین شرایطی، کشف گفتمان، خود نیازمند گفتمانی دیگر است که بتواند معنای آن را ترسیم کند. این سلسله متصل به هم گفتمانی، یکی دیگر از ویژگی‌های «عصر گفتمان» است. در حقیقت هیچ گفتمانی، بدون درک و فهم گفتمان‌های دیگر قابل قرائت و شناختن نیست و همین جاست که می‌توان گفت، «عصر گفتمان»، «عصر مطالعات میان رشته‌ای» است. عصری که دیگر، نمی‌توان بر روی یک متن و یک قرائت و یک حوزه علمی برای شناخت و تحلیل فرایندهای اجتماعی متکی شد. این حقیقت، یک حقیقت ساده، بسیط و بدیهی نیست. حقیقتی پیچیده و متراکمی است که بدون فهم عمیق آن نمی‌توان به کنه آن دست یافت. به همین دلیل است که، یکی از مهمترین ویژگی‌های پیچیده عصر جهانی شدن، ظهور مفهوم گفتمان و خلق گفتمان‌ها در سطوح مختلف می‌باشد.»

استاد سابق آکادمی آکسفورد برای تحصیلات عالی در تشریح اهداف اصلی نگارش این کتاب آورده است: «اول: آنچه که تا کنون در مورد گفتمان و به ویژه تحلیل گفتمان گفته شده است، بیش از آنکه روشنگری این حوزه علمی را افزایش دهد، بر ابهام آن افزوده است. گویی، آنچه که در مورد گفتمان و تحلیل آن گفته شده است، خود نیازمند یک گفتمان تبیینی دیگری است. طرح این موضوع، نه به معنای تقلیل گرایی و یا تشکیک در ارزشمند بودن برخی از آنچه که در این زمینه به نگارش در آمده است، بلکه بدین لحاظ مورد تأکید قرار گرفته است که طبق تجربه و مطالعات و ارزشیابی‌های مداوم نگارش های متنوع در این زمینه، نتوانسته‌اند فهمی متناسب و متجانس از گفتمان و روش تحلیل گفتمان با رویکرد بومی ارائه دهند.

دوم: عامل فوق‌الذکر، خود بزرگترین دلیل تولید متنی جدید در این زمینه گردید. اما مسئله به همین جا خاتمه نمی‌یابد. نگارنده، با پیشنهاد «روش عملیاتی تحلیل گفتمان» با نام «روش پدام» معتقد است که می‌توان با روش پیشنهادی، به شکل متقن، دقیق و عملی گفتمان‌ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و معناهای آشکار و پنهان آنها را درک و تبیین نمود.»

فصل اول این کتاب با عنوان «چیستی گفتمان و تحلیل گفتمان»، فصل دوم تحت عنوان «روش‌های تحلیل گفتمان»، فصل سوم با عنوان «اصول نظری روش عملیاتی تحلیل گفتمان» و فصل چهارم با عنوان «روش عملیاتی تحلیل گفتمان» در اختیار علاقه‌مندان است.

یادآوری می‌شود، کتاب «روش عملیاتی تحلیل گفتمان» دهمین کتاب بشیر در حوزه گفتمان و تحلیل گفتمان است؛ در ماه گذشته نیز کتاب «عصر گفتمان» وی روانه بازار شد.