ثمردهی 2 دهه دیده بانی طبیعت در شاهرود

به گزارش ایرنا، جایزه مهرگان که پیشینه برگزاری آن به سال ۷۸ باز می گردد، تنها جایزه غیردولتی است که علاوه بر ادبیات به محیط زیست و علم نیز می پردازد. دوره های پانزدهم و شانزدهم مهرگان علم ۱۵ اسفند امسال در حالی برگزار شد که خاطره ای خوش برای مردم و دوستداران محیط زیست شاهرود رقم زد چرا که جمعیت دیده بان طبیعت توانست از سوی داوران به عنوان تشکل برگزیده کشور معرفی شود و تندیس مهرگان علم را از آن خود کند.

از سوی دیگر، کتاب قرق شکسته جنگل‌های هیرکانی کاسپیانی ایران نوشته حنیف‌رضا گلزار عضو هیات مدیره دیده بان طبیعت شاهرود نیز نخستین کتاب تقدیرشده جایزه مهرگان علم بود.

این سازمان مردم نهاد در حالی به چنین موفقیتی دست یافت که اعضای آن از سال ها پیش نقشی تأثیرگذار در حفاظت از محیط زیست نه تنها در شهرستان شاهرود بلکه در کشور ایفا کردند.

در این میان برای یافتن پاسخ این پرسش که چه عواملی را می توان سبب موفقیت سمن های محیط زیستی به شمار آورد، باید نیم نگاهی به پیشینه و رویکرد فعالیت های تشکل های بزرگ و موثر داشت. بی شک یکی از این تشکل ها، جمعیت دیده بان طبیعت است. سازمانی مردم نهاد که به گفته دبیر آن نخستین گام های خود را از سال ۷۹ برداشته و در سال ۸۶ به ثبت رسیده است.

امیرحسین ولیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، ارتقاء فرهنگ زیست محیطی شهروندان را مهمترین هدف این جمعیت عنوان کرد و گفت: اگر در هر زمینه ای فرهنگ عمومی ارتقاء یابد بسیاری از معضلات نیز برطرف می شود و به همین شکل در حوزه محیط زیست نیز باید ابتدا نگاه مردم و سپس مسوولان به طبیعت تغییر کند.

وی با اشاره به برگزاری کلاس ها و همایش های آموزشی از سوی جمعیت دیده بان طبیعت برای افزایش آگاهی اهالی شهر و روستاهای شهرستان شاهرود، ابراز کرد: با این حال همه فعالیت ها به آموزش محدود نشد و گاهی نیز ناچار شدیم در قالب تجمع های مدنی قانونی وارد عرصه شویم.

دبیر جمعیت دیده بان طبیعت با بیان اینکه نخستین تجمع زیست محیطی در شاهرود سال ۸۶ توسط این جمعیت و در اعتراض به احداث جاده در جنگل ابر شکل گرفت، تصریح کرد: پیش از این مطالبات محیط زیستی در این سطح در شاهرود سابقه نداشت اما تلاش های طبیعت دوستان در نهایت سبب جلوگیری از احداث جاده شد.

ولیان ادامه داد: در دهه ۸۰ با مصوبه دولت محمود احمدی نژاد قرار بود جاده پنجم شاهرود به شمال کشور ایجاد شود و چند هزار هکتار جنگل بکر هیرکانی را بین شاهرود و علی آباد که بخشی از آن را با نام جنگل ابر می شناسیم، از بین ببرد.

وی افزود: ساخت این جاده اهداف دیگری نیز پشت سر خود داشت که از جمله آن ها می توان به در دسترس قرار دادن جنگل برای چوب خواری، معدن کاوی و ویلاسازی اشاره کرد که به مدد الهی مردم پیروز میدان بودند و حتی با درخواست ها و پیگیری ها در نهایت جنگل ابر در سال ۹۳ منطقه حفاظت شده اعلام شد.

گفتمان محیط زیستی به ادبیات روزمره مردم شاهرود وارد شد

دبیر جمعیت دیده بان طبیعت شاهرود با بیان اینکه هرگز قائل نیستیم اتفاقی که در راستای فرهنگ سازی در ۲ دهه گذشته در شاهرود افتاد فقط مدیون این تشکل است، تأکید کرد: با این حال وقتی به ۲۰ سال قبل برمی گردیم هیچ گفتمانی در موضوعات محیط زیستی در این شهر نمی بینیم و دیده بان برای وارد کردن این گفتمان به ادبیات و فرهنگ روزمره مردم شاهرود یکی از پیشروترین مجموعه ها بود.

ولیان نقش رسانه ها و فضای مجازی را نیز بسیار تأثیرگذار برشمرد و یادآور شد: در دهه نخست فعالیت دیده بان صدا و سیما نیز با دعوت از بزرگانی چون اسماعیل کهرم و محمد درویش کم و بیش نقش خوبی ایفا کرد اما متأسفانه در سال های گذشته فعالیت قابل قبولی در این زمینه نداشت و رسانه های دیگر و فضای مجازی این کم کاری را پوشش دادند.

وی توقف فعالیت معدن بوکسیت تاش را نیز دومین دستاورد بزرگ دیده بان طبیعت عنوان کرد و گفت: شاید بخشی از پیشروی و تخریب های سال های نخست معدن به این دلیل است که ما همه انرژی خود را صرف جاده جنگل ابر کردیم اما از چند سال پیش با تمام قوا به میدان آمدیم و با کمک مردم و رسانه ها توانستیم به طور موقت معدن را تعطیل کنیم.

ولیان رمز پیروزی در این کار را همدلی و همراهی مردم و مسوولان دانست و اظهار داشت: یکی دیگر از دستاوردهای دیده بان طبیعت ایجاد نگاه محیط زیستی در مسوولان و همراه کردن آنان با مردم بود.