عباس بن علی، آینۀ تمام نمای ولایتمداری

حجت الاسلام خلیل بهرامی پژوهشگر علوم حدیث در گفت و گو با خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا ضمن عرض تبریک ولادت قمر بنی هاشم باب الحوائج حضرت عباس بن علی به شیعیان و ارادتمندان آن حضرت گفت: ولایت حجت الهی، موهبت و به تعبیر قرآن ( لا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ-۱۲۴بقره) عهد و امانتی است، نزد بشریت که دارای دو بُعد اساسی است، ولایت پذیری یا ولایت باوری یک بُعد آن و ولایت مداری یا تبعیت از مقام ولایت ولیّ الاهی بُعد دیگر است.

وی با باتوجه به واژه ولایت عنوان کرد: خداوند متعال با فرستادن پیامبرانی از جنس انسان، جامعه انسانی و اساساً بشریت را در بوته امتحانی سنگین قرار داد، یعنی محکِ«ولایت پذیری»، چرا من باید مطیع یک انسانِ شبیه خودم باشم؟ ضرورت ولایت پذیری از مسائل اعتقادی است که به ادله عقلی و نقلی در علم کلام ثابت شده است.
پژوهشگر علوم حدیث با اشاره به ابعاد ولایتمداری امت از امام و ولی زمان ابراز داشت: تاریخ گواه است اگرچه با ولایت پیامبر مخالفت هایی شد، اما قاطبه مسلمین نسبت به پذیرش ولایت پیامبر در مقام تسلیم بودند، اما در مسئله امامت و پذیرش ولایت اوصیای پیامبر، با وجود ادله نقلی متواتر، شاهد مخالفت انسان ۲۵۰ساله به بلندای قدمت تاریخ۱۴۰۰ساله امت اسلامی هستیم.

وی با اشاره به شخصیت حضرت عباس افزود: حضرت اباالفضل علیه السلام شخصیتی است که در برهه ای حساس و فوق العاده شکننده، تجلی کرد؛ مقطعی که جامعه اسلامی دچار بزرگ ترین انحطاط شده بود؛ یعنی رهبری و پرچمداری مکتب و سنت و جامعه رسول الله به دست «رجلٌ فاسقّ معلنُ الفسق یَشربُ الخمر و یَلعبُ بِالکلاب و الفهود-الفتوح(لابن اعثم کوفی)،ج۵،ص۱۲» افتاده بود و به بیان حضرت سیدالشهدا ویترین و محصول آن جامعه به ظاهر اسلامی «إن السنةَ قد أُمیتت وإن البدعةَ قد أُحییت- البدایة والنهایة(لابن کثیر)،ج۸،ص۱۵۸» شده بود.

حجت الاسلام بهرامی در پاسخ به چرایی شخصیت حضرت عباس، به عنوان یک الگوی فکری و رفتاری ایده آل برای همه شیفتگان خدمت و عاشقان ولایت اذعان کرد: نکته کلیدی در «ولایتمداری» ایشان، فهم این مهم است که اولا «تبعیت» غیر از «اطاعت» است، ثانیا آنچه مطلوب است، «تبعیت» از ولی و حجت الاهی است نه «صرف اطاعت»! در توضیح این دو مطلب باید گفت عنصر عمده در اطاعت، «ضرورت» است. به حکم تعقل و تعبد، مخلوق ملزَم به اطاعت از خالق و تصمیمات اوست، هرچند خلاف میل او باشد! اما عنصر اساسی در تبعیت، «محبت» است.

وی در ادامه افزود: کافر ذمی ولو قلباً کراهت دارد، اما ملزَم به پذیرش احکام اسلام و اطاعت از آنهاست، پس ممکن است شخص مطیع باشد، اما قلباً به اسلام تمایل نداشته باشد، اما شخص تابع، علاوه بر اینکه در مقام عمل، تسلیم محض است، قلباً هم متمایل است، یعنی با جان و دل ذوب در مقام ولایت است و به تعبیر زیارت عاشورا از زمره (الذین بذلوا مهجهم دون الحسین) است. به تفاوت ماهوی بذل و انفاق توجه کنید.

کارشناس علوم حدیث با اشاره به برداشته شدن الزام و ضرورت همراهی در شب عاشورا گفت: آنچه بعد از آن اتفاق افتاد، تجلی تبعیت بود و پرچمدار این جریان، عالی جناب کربلا، حضرت عباس بن علی علیهما السلام بود. در حالیکه فرمود (لم نفعل ذلک. لنبقی بعدک؟! لا ارانا الله ذلک ابداً. بدأهم بهذا القول العباس بن علی رضوان الله علیه -الارشاد(للمفید)، ج۲،ص۹۲)؛ شخصیتی که با ملاحظه زیارت نامه شان می توان اوصاف۱۰گانه ای از وجود مبارکشان رصد کرد. کسی که واجد مقاماتی چون صاحب مقام سلام خاصه خدا، صاحب مقام تسلیم، صاحب مقام وفاء، صاحب مقام اطاعت، و صاحب مقام بصیرت است. فراموش نشود که تجلی شخصیت حضرت علمدار، بخاطر این دو فاکتور بود. اول: بنده خوب خدا بودن(ایها العبدالصالح) و دوم: همراه خوب ولیّ زمانه بودن(المطیع لله و لرسوله و لامیرالمومنین و الحسن و الحسین)، البته اطاعتی خاص از جنس (نعم الأخ المواسی).

حجت الاسلام بهرامی با اشاره به رمز جاودانگی حضرت عباس علیه السلام اظهار داشت: بطور اجمال رمز موفقیت حضرت، معیت همه جانبه ایشان با مقام ولایت بود؛ هم آقا بود و هم آقازاده، اما پا رکاب امامانش، هم با جمال بود و هم با کمال، اما فدایی ولی اش؛ شاید برای لیبرال اندیشان و سکولار مسلکان، درک این سطح از تلاقی عقل و عشق، درک و شهود، عاشقی و عاقلی و عارفی، سخت باشد! اما کافی است از باب «الأمثل فالأمثل» به رابطه و رویکرد شهید گرانقدر سردار شهید حاج قاسم سلیمانی نسبت به رهبری انقلاب نگاه کرد. به معنای واقعی کلمه تابع و ذوب در مقام ولایت و در یک کلام همان سنگ نوشته «سرباز ولایت»

وی در پایان با توجه به تداوم انقلاب اسلامی گفت: تدوام انقلاب نیازمند دو جریان همگام و هماهنگ است، اول" نهادینه سازی فرهنگ ولایت باوری" مخصوصا از ناحیه نسل بعد انقلاب، دوم" بهینه سازی بروز ولایتمداری" مخصوصا از ناحیه مدعیان خط امام و رهبری که متاسفانه به لطف تبلیغات و تحرکات بدخواهان داخلی و خارجی و بدعهدی و فاصله گرفتن آن دسته از یاران قدیم و صف اولی های انقلاب از آرمان های ناب، این مهم دچار آسیب شده است و می طلبد دغدغه‌مندان نظام در قالب کار تشکیلاتی علمی، با تکیه بر پتانسیل نخبگان حوزوی و دانشگاهی و ظرفیت بالای فضای مجازی، سازوکارهای منطقی برون رفت از این آسیب را طراحی و عملیاتی کنند.