استاد دانشگاه فردوسی: سند همکاری ایران و چین رویدادی مثبت است

دکتر روح‌الله اسلامی روز دوشنبه در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: حفظ منافع ملی بدون هرگونه چشم‌داشتی نسبت به شرق یا غرب و فارغ از تاثیر شعارهای جناحی، ایجاب می‌کند جمهوری اسلامی ایران با دیگر کشورهای جهان ارتباطات خوب و روابط راهبردی داشته باشد.

وی ادامه داد: سند اخیرا امضاشده همکاری جامع بین ایران و چین به عنوان یک نقشه‌ راه، برای انعقاد قراردادهای راهبردی بلندمدت در نظر گرفته شده است تا امکان برنامه‌ریزی برای تعامل های امنیتی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی در آن وجود داشته باشد.

این استاد دانشگاه گفت: چین با حدود ۷۰ کشور جهان قراردادهای بلندمدت راهبردی منعقد کرده دارد، زیرا پکن به دنبال حفظ منافع اقتصادی خود و احیای راه ابریشم است تا بتواند محصولات تولیدی خود را از مسیر زمین و دریا به اروپا صادر کرده و نیازهایش را نیز از همین طریق وارد کند.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران بر همین اساس باید تلاش کند از امکانات سرمایه‌گذاری و فناوری چین بهره‌ گرفته و کشورمان را با نقشی موثر در طرح جاده ابریشم گنجانده و تثبیت کند.

دکتر اسلامی ادامه داد: ساخت پالایشگاه، راههای مواصلاتی و فرودگاههای بین‌المللی، استخراج معادن، برپایی سکوهای نفتی و سرمایه‌گذاری در بنادر ایران می‌تواند قسمتی از مفاد اجرایی این سند جامع همکاری باشد.

وی گفت: ایران باید با انعقاد چنین سندهایی موازنه لازم را در روابط دیپلماتیک و حرفه‌ای بین‌الدولی و بین‌المللی خود با هدف جلب اعتماد و سرمایه دیگر کشورها به ویژه همسایگان ایجاد و تثبیت نماید.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: هم‌اینک امضای سند همکاری جامع ایران و چین کمک کرده تا اگر جمهوری اسلامی بخواهد امتیازهایی از آمریکا و اروپا را در موضوع برجام کسب کند، توان دیپلماتیک و ابزار قابل گفتگویی در دست داشته باشد.

وی همچنین معتقد است: چین در نگاه به سیاستهای آمریکا نسبت به پیگیری سند همکاری با ایران کوتاهی کرده است. زمانی که ترامپ به عنوان رییس جمهوری آمریکا بر مسند نشست، این سند به حاشیه رفت لذا می‌توان استنباط کرد که رفتار چین تحت تاثیر آمریکا قرار دارد. حتی اکنون مبلغ هنگفتی از سرمایه مالی کشورمان به بهانه تحریم در اختیار پکن بوده و بلوکه شده و چین از برخی قراردادهای نفتی در پارس جنوبی نیز به بهانه‌های واهی کنار رفته است.

دکتر اسلامی در ادامه این گفت و گو بر لزوم دقت فراوان در نگارش متن توافقنامه‌های بین‌المللی و اجرای آنها تاکید و بیان کرد: برخی از ۷۰ کشور دارای قرارداد همکاری با چین نتوانسته‌اند به تعهدات خود عمل کنند و به همین دلیل ورشکسته شده‌اند اما برخی کشورها نیز به خوبی از منافع چنین قراردادی با پکن بهره لازم را به نفع کشورشان برده‌اند.

وی ادامه داد: دیدگاههای گوناگون و متفاوتی بین نخبگان کشور نسبت به سند همکاری جامع ایران و چین وجود دارد لذا نیاز است در صورت تداوم آن به مرحله عقد قراردادهای مشخص، جزییات امر منتشر شود تا نظر نخبگان و شهروندان نیز در راستای منافع کشور در آن لحاظ شود. اجماع سازی و گفتگوی نخبگانی در این زمینه شکل نگرفته و هنوز مفاد سند همکاری چندان مشخص نیست.

رییس گروه مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی اجتماعی دانشگاه فردوسی گفت: هم‌اینک برخی مدعی هستند در مورد سند همکاری ایران و چین ارتباط و نگاه مشترک بین مردم و حاکمیت به خوبی شکل نگرفته، لذا لازم است این موضوع مهم در حوزه عمومی مورد بحث، بررسی و نقد نخبگان و رسانه‌ها قرار ‌گیرد.

وی افزود: همچنین برخی افراد حاضر و مسوول در نهادهای سیاسی نگاهی ایده‌آلیستی و آرمانگرایانه نسبت به سند همکاری ایران و چین دارند و احساس می‌کنند با انعقاد آن، نظم موجود جهانی به ضرر آمریکا تغییر کرده و جهان به سمت ایجاد نظمی جدید حرکت می‌کند.

دکتر اسلامی نظم کنونی جهان را بر بستر همکاری کشورهای قدرتمند و در حال توسعه و فاقد نامی مشخص ذکر و بیان کرد: ایران در این میان باید به دنبال منافع ملی خود در ارتباط با شرق و غرب عالم باشد زیرا انزواگرایی، قطع ارتباط با کشورهای همسایه و کنار زدن دیپلماسی، امکانات کشور را هدر خواهد داد.

وی گفت: بر این اساس ضروری است که نه تنها با چین بلکه باید با همه کشورها و بازیگران موثر در عرصه بین‌المللی ارتباط داشته باشیم و برای تامین منافع ملی هر اقدامی را انجام دهیم.

"سند جامع همکاری ایران و چین" هفتم فروردین ماه توسط محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و "وانگ ای" عضو شورای دولتی و وزیر امور خارجه چین در تهران امضا شد. این سند، راهبردی برای بکارگیری ظرفیتهای دو کشور با هدف ترسیم چشم‌انداز همکاریهای متقابل بلندمدت در حوزه‌های مختلف اقتصادی و فرهنگی است.