8 جاذبه ارمنستان که حتما باید ببینید

1. مرکز هنر کافسجیان

این مرکز هنری در بالای مجموعه‌ای از پله‌های سنگی بزرگ که به آبشار یا کاسکاد معروفند قرار گرفته و یکی از جاذبه‌های مهم فرهنگی شهر ایروان است. ایده ساخت این مرکز هنری را ابتدا الکساندر تامانیان، معمار اهل شوروی، به عنوان بخشی از طرح مدرن سازی شهر ایروان مطرح کرد. کار بر روی این بنای تاریخی از دهه 1980 آغاز شد اما در زلزله سال 1988 آسیب دید. سرانجام جرارد کافسجیان این بنا را نجات داد و با تکمیل و تغییر ساختمان آن را به یک مرکز هنری چندمنظوره تبدیل کرد. این مرکز هنری دو فضای بیرونی به صورت باغ گالری و 5 سالن نمایشگاهی دارد. در طبقه اول آن هم غرفه‌ای برای خرید سوغاتی می‌بینید که یکی از بهترین مکان‌های خرید سوغاتی در شهر ایروان است. در فضای بیرونی، رو به روی پلکان سنگی آبشاری، سه مجسمه برنزی قرار دارد و دو خیابان انتهایی آن پر است از کافه و بار و رستوران‌های مختلف.

2. موزه تاریخی باستان‌شناختی اربونی (Erebuni)

قدمت این منطقه باستان شناختی به قرن هشتم قبل از میلاد بر می‌گردد، یعنی به دهه‌ها قبل از شکل‌گیری امپراطوری روم باستان. با بازدید از این موزه اطلاعات خوبی درباره زندگی روزمره مردم در کاخ آرگیشتی اول (Argishti I)، یکی از پادشاهان اورارتو، کسب می‌کنید. در پای تپه، در موزه‌ای مربوط به دوران شوروی، وسایل مختلف از قبیل ریتون‌های نقره و ابزار به دست آمده از قبرهای اورارتویی در ایروان به نمایش گذاشته شده است. بسیاری از این اشیاء از کاوش‌هایی به دست آمده‌اند که نخستین بار در سال 1950 آغاز شد. در این موزه انبارهای غله، تنورهای قدیمی و کوزه‌های بزرگ مخصوص نگهداری شراب و روغن هم خواهید دید. به جز اینها، در این منطقه و موزه باستان شناختی مکانی هم برای قربانی کردن حیوانات و کارگاه‌های ساخت ابزار وجود دارد.

3. موزه و یادمان کشتار جمعی ارمنی‌ها

این موسسه یادمانی است از کشتار جمعی ارمنی‌ها در زمان حکومت عثمانی از 1915 تا 1922. این موزه قابل توجه یادآور موزه یادمان هولوکاست است. در کنار این یادمان یک فضای نمایشگاهی دو طبقه ساخته شده که بر اهمیت و عمق فضای یادمان اضافه می‌کند. داستان تکان‌دهنده این واقعه تاریخی را عکس‌ها، مدارک مستند، گزارش‌های روزنامه و فیلم‌ها برای‌ شما روایت می‌کنند. در مسیر موزه یک راهروی ورودی پهن با دیواری به طول 100 متر وجود دارد که نام قربانیان بر روی آن حک شده و به بخش یادمان منتهی می‌شود. این بخش در سال 1967 ساخته شده است. این قسمت مناره‌ای است به ارتفاع 40 متر و در کنار دایره‌ای متشکل از 12 تخته باریک از جنس بازالت قرار گرفته. این ستون‌های بازالتی در کنار هم محفظه‌ای را به شکل یک شعله آتش ابدی شکل داده‌اند، ستون‌ها نماد سرزمین‌های از دست رفته ارمنستان غربی پس از جنگ جهانی اول و صلح میان آتاتورک و لنین هستند. این مناره مخروطی‌شکل به دو بخش کوچک و بزرگ تقسیم شده و بخش کوچکتر آن نماد ارمنستان غربی است.

4. موزه تاریخ ارمنستان

مجموعه اشیای مربوط به عصر برنز این موزه را به یک نهاد فرهنگی بسیار قابل توجه در ارمنستان تبدیل کرده، جایی که دیدنش باید در برنامه هر گردشگری در سفر به ارمنستان باشد. بسیاری از اشیای این موزه از حفاری‌های شهر لچاشن (Lchashen) در نزدیکی دریاچه سوان در دهه 1950 به دست آمده اند. توصیف این موزه با کلمات کار آسانی نیست. این مجموعه شامل مجسمه‌های برنزی، ارابه‌هایی با چهار چرخ چوبی و تزیینات فلزی، نمادهای باروری کنده‌کاری‌شده روی سنگ، و مجموعه‌ای دیدنی از ابزار و ادوات جنگی (تیر و کمان، کلاه خود و زره) است. سایر اشیای قابل توجه این موزه اشیایی هستند مانند خاچکارها یا سنگ‌هایی که نقش صلیب بر روی آنها دیده می‌شود، لباس‌های سنتی ارمنی مربوط به قرن‌های 18 و 19، یک کفش چرمی ‌با قدمت 5500 سال که در سال 2008 در غار کشف شده، قالی‌ها و لباس‌های رسمی گلدوزی شده. در بیشتر بخش‌های نمایشگاه توضیحات انگلیسی وجود دارد.

5. موزه نظامی مادر ارمنستان

نمادگرایی زیادی در این یادمان عظیم بالای پلکان آبشاری دیده می‌شود. چهره مصمم مادر ارمنستان، شیوه ایستادن نظامی و شمشیر بزرگ او حامل پیام روشنی هستند: ارمنستان مورد تهاجم، کشتار جمعی و سرکوب قرار گرفته، و همچنان برای حفظ ملیت و حیات شهروندانش خواهد جنگید. داخل این سکوی سنگی موزه‌ای قرار دارد که وضعیت ارمنستان در جنگ جهانی دوم را به تصویر می‌کشد (در این جنگ 300 هزار ارمنی‌تبار کشته شدند، نیمی از این افراد کسانی بودند که به جنگ فرستاده شده بودند) به علاوه اسنادی هم از جنگ خونین قره‌باغ با آذربایجان در این موزه وجود دارد. این جنگ در سال‌های 1988 تا 1994 اتفاق افتاد. موزه نظامی در سال 1950 گشایش یافته و در ابتدا مجسمه‌ای 17 متری از استالین در بالای آن قرار داشته است. این مجسمه در سال 1967 با مجسمه مادر ارمنستان یا مایرهایاستان جایگزین شد. در داخل این موزه یکی از جالب‌ترین نمایشگاه‌ها را در مورد عملیات نمسیس (Nemesis) خواهید دید، عملیاتی مخفیانه که بین سال‌های 1920 تا 1922 از سوی اتحادیه انقلابی ارمنی یا داشناکسوتیون (Dashnaktsutyun) اجرا شد و در آن شخصیت‌های نظامی و سیاسی عثمانی به خاطر نقش‌شان در کشتار جمعی سال‌های 1915 و 1916 ترور شدند.

6. ماتناداران (Matenadaran)

این مرکز اسناد مکتوب در بالای شناخته‌شده‌ترین خیابان ایروان قرار گرفته و ساختمان آن شبیه به یک کلیسای جامع است. اولین مانتاداران یا الفبای نوشتاری در متون ارمنی را سنت مسروپ مشتوت (St Mesrop Mashtots) در قرن پنجم اختراع کرد و از آن هزاران دست نوشته باقی مانده. تاخت و تازهای دوره‌های مختلف باعث از بین رفتن بسیاری از این اسناد در آتش‌سوزی‌ها و غارتگری‌ها شده است، اما 1800 سند تصویرسازی شده و نوشتاری قابل توجه هنوز باقی مانده‌اند. این اسناد بخش اصلی مجموعه این مرکز هستند. ساختمان این مرکز در سال 1957 ساخته شده و در جلوی آن مجسمه‌ای از مشتوت در حال آموزش الفبایش به شاگردان وجود دارد. در جلوی درب 6 مجسمه دیگر هم از ادیبان و نویسندگان قرار گرفته. داخل ساختمان بیش از 23 هزار دستنوشته، سند و نقشه وجود دارد. سالن مرکزی مانتاداران مختص نمایش پیشرفت‌های علوم، ادبیات و هنرها در ارمنستان قرون وسطی در خلال قرن‌های مختلف است. در سایر سالن‌ها هم آثار فلسفی و علمی رومی و یونانی، دست‌نوشته‌های ایرانی و عربی، و اسناد پراکنده دیگر نمایش داده می‌شود.

7. موزه سرگئی پاراجانف (Sergei Parajanov)

برای اینکه یک چیز کاملا منحصر به فرد ببینید، یکراست به این موزه بروید. این موزه مکانی متفاوت است که شما را به فکر فرو می‌برد: فضایی پر از کولاژها، طراحی‌ها، عکس‌ها و اسمبلاژهای کار این فیلمساز تجربی که بیشتر از همه برای فیلمی‌ به نام سایات نووا (Sayat Nova) یا رنگ انار، مشهور است. این موزه در یک خانه چوبی قرن نوزدهم جذاب قرار گرفته و مجموعه داخل آن به خوبی استعداد حیرت‌آور، انسانیت و شوخ طبعی پاراجانف را به تصویر می‌کشد، در عین اینکه نشان‌دهنده دشواری‌های راه هنرمندان، فیلمسازان و نویسندگان تحت حکومت رژیم شوروی هم هست. پاراجانف در سال 1924 در تفلیس متولد شد و در سال 1945 برای تحصیل در رشته فیلمسازی به مسکو رفت. وی مدتی در اوکراین زندگی کرد و سپس در سال‌های آخر دهه 1960 یه ایروان نقل مکان کرد. پاراجانف در سال 1990 در این شهر از دنیا رفت.

8. موزه هوهانس تومانیان (Hovhannes Tumanyan)

این موزه زندگی و آثار نویسنده، فعال اجتماعی و مترجمی را به نمایش می‌گذارد که اغلب از آن به عنوان بزرگ‌ترین شاعر ارمنستان یاد می‌شود. مشهورترین آثار تومانیان اشعار اپرای آنوش (Anoush) (1912)، شعر «فتح Tmkaberd» و رمان داوید ساسونی ( David of Sasoun) هستند. این موزه مختص نمایش این آثار و سایر آثار تومانیان از جمله عکس‌ها و نامه‌های مستند از زندگی اوست. در طبقه آخر خانه او در تفلیس در 6 اتاق مدلسازی شده است. تومانیان در سال 1869 در روستای دسق (Dsegh) در منطقه لوری (Lori) متولد شد. او مردی بسیار جذاب و خوش‌قیافه بود و در تفلیس درس خواند و بیشتر عمرش را همانجا ماند. اتاق زیر شیروانی خانه او محل تجمع حلقه‌ای از روشنفکران زمانه‌اش بود: افرادی اهل هنر و پیشرو در مسائل اجتماعی. تومانیان در سال 1921 برای جلب حمایت و جمع کردن کمک هزینه برای پناه‌جویان به قسطنطنیه رفت. او پس از بازگشت از این سفر پرتنش، در تفلیس بیمار و سپس برای درمان به مسکو فرستاده شد. تومانیان در سال 1923 در همان جا درگذشت.

برگرفته از کتاب lonely planet