الفبا‌هایی که در خطر فراموشی قرار دارند

به گزارش حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از منتال فلاس، خط‌های عربی و نوشته‌های چینی ساده شده در معرض خطر و فراموشی نیستند و حداقل به این زودی‌ها از بین نمی‌روند. اما نمیتوان چنین چیزی را در مورد خطوط مردم بالینز در اندونزی، مالی و زبان هموگ و صد‌ها مورد الفبایی که رو به فراموشی هستند گفتند. خط‌هایی که تیم بروکس در اطلس آنلاین خود با عنوان الفبا‌های در معرض خطر آورده است. این الفبا‌ها که شامل سیستم‌های نوشتاری هستند به دلایل مختلفی مثل جنگ، سیاست دولت ها، همگون سازی فرهنگی و یا جهانی سازی در حال نابودی و فراموش شدن هستند.

در دنیای امروز بیش از هر زمان دیکری به ارتباط‌های جهانی نیاز است و همین باعث شده ارتباط‌ها در ۱۵ الی ۲۰ قالب نوشتاری بیان شود. از این رو دیگر خطوط به مرور به فراموشی سپرده می‌شوند. در اینجا با چند مور از این خطوط و الفبا‌ها آشنا می‌شود.

چروکی (CHEROKEE)

چروکی زبانی بود که در اوایل قرن نوزدهم کم و بیش در آمریکا مورد استفاده قرار می‌گرفتند. در سال ۱۸۰۹، فردی از اقوام چروکی به نام سکویا بر روی سیستم نوشتاری ۸۶ حرفی کار می‌کرد که به نام سیلابری شناخته می‌شود و این حروف نشان دهنده هجا‌ها بودند. در آن زمان مردم به سیستم نوشتاری اعتماد نداشتند و سکویا برای افسونگری به دادگاه برده شده، اما به مرور روسای قبیله متوجه شدند که این الفبا می‌توانند زبان و فرهنگشان را ماندگار کند و از او خواستند که این ساختار نوشتاری را به آن‌ها بی آموزد. امروزه کمتر افرادی را می‌توان پیدا کرد که این خط را آموزش دهند.

اینوکتیتوت (INUKTITUT)

در بین اینوئیت‌های کانادا (اسکیمو ها) ۹ ساختار نوشتاری متفاوت استفاده می‌شود که بیشتر آن‌ها بر اساس الفبای لاتین شکل گرفته اند، اما موردی که در تصویر بالا می‌بینید. برای اولین بار در قرن ۱۹ به وسیله مبلغان مذهبی اروپایی معرفی شد. اکنون بسیاری از نامه‌های رسمی اینوئیت‌ها و جلسه هایشان به زبان انگلیسی است. اینوکتیتوت زبان رسمی نوناووت و نواحی شمال غرب کانادا است.

گلاگولیتی (GLAGOLITIC)

این زبان که گفته می‌شود قدیمی‌ترین الفبای اسلاوی شناخته شده است، به وسیله مبلغان مذهبی در سال ۸۶۰ بعد از میلاد ایجاد با هدف ترجمه کتاب مقدس و دیگر متون دینی به زبان اسلاوی و آسان‌تر شدن ترویج مسیحیت ابداع شدند. نام این الفبا از روی یک کلمه در زبان اسلاوکلیسایی (Glagolati) به معنای صحبت کردن برداشته شده است. بسیاری دیگر از از نماد‌های این الفبا از نوشته‌های یونانی، ارمنی، و زبان گرجی گرفته شده.

ماندومب (MANDOMBE)

خطوط آفریقایی به دلایل مختلفی غیرمعمولی هستند. برای مثال گفته می‌شود الفبای ماندومب در اواخر دهه ۷۰ به دیوید وابلادیو که از اعضای کلیسا در جمهوری دموکراتیک کونگو بوده، در خواب و رویا و مواجه‌های روحی به وی الهام شده است. روزی او به یک دیوار نگاه می‌کند و متوجه می‌شود که ملات بین آجر‌ها دو عدد را تشکیل داده اند. ۵ و ۲. او با خود می‌گوید که این‌ها سرنخ‌های الهی هستند و باید بر اساس آن‌ها یک سری از نشانه و سمبل‌ها را بسازد.

زبان مندائی (MANDAIC)

این زبان باستانی به مدت‌ها قبل باز می‌گردد و هنوز هم در بین مندائیان در عراق و ایران برای نگارش متون مذهبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به گفته چارلز هابرل، دانشیار زبان و ادبیات خاورمیانه در دانشگاه راتگرز در سال ۲۰۰۶، زبان مندایی مانند دیگر زبان‌هایی که در خاورمیانه مردن پیدا می‌شود نیست و در طی قرن‌ها دچار تغییر‌های اندکی شده است.

تبتی (TIBETAN)

بعضی از زبان‌ها و الفبا‌ها در سراسر جهان به دلایل سیاسی در معرض خطر قرار گرفته اند و تبتی شاید یکی از بهترین نمونه‌های آن باشد. دولت چین در سال‌های اخیر اقداماتی را در زمینه زبان و نوشتار به منظور تبلیغ و افزایش استفاده کنندگان از زبان چینی ماندارین انجام داده است. البته این سیاست از سوی اقلیت‌ها مورد اعتراض قرار گرفته. برای مثال در تبت مدارس درس‌هایی به زبان ماندارین داده می‌شود و زبان تبتی شاید در کلاس‌های دیگری آموزش داده شود.

زبان مغولی (MONGOLIAN)

به عقیده برخی، ظاهر خطوط سنتی مغولی شباهت زیادی به عربی در حال عمودی دارد. به نظر می‌رسد که این نوع خط از طرف اقوام ترکی یا اویغور‌ها به مغولستان رسیده است. از زمان حکومت چنگیر خان، رهبران مغول تصمیم گرفتند که در زمان حکومتشان رویداد‌های تاریخی را با این خط به ثبت برسانند. از دهه ۱۹۴۰ میلادی که این کشور از دولت‌های اقماری شوروی بود الفبای سیریلیک را مورد استفاده قرار دارد.

منبع: Mentalfloss

انتهای پیام/