سد زارم‌رود مازندران فردا کلنگ‌زنی می‌شود

به گزارش ایرنا، زارم رود چهارمین سد بزرگ مازندران پس از سد شهید رجایی ساری ، البرز سوادکوه و گلورد نکا محسوب می شود و بر روی زارم رود به عنوان سرشاخه اصلی رودخانه تجن در فاصله ۳۵ کیلومتری جنوب شرق ساری ساخته می شود.

برای این سد ظرفیت تنظیمی سالانه ۹۶ میلیون متر مکعب آب در نظر گرفته شده و قرار است ظرف ۲ سال ساخته شود.

طبق بررسی های انجام شده ، میانگین بارندگی سالانه در حوضه آبریز سد زارم رود ۵۵۷ میلی متر و آورد سالانه آن ۱۱۹ میلیون متر مکعب است که به نظر می رسد با ظرفیت تنظیمی سد برای ایجاد جریان پایدار زیست محیطی همخوانی دارد.

شرکت آب منطقه ای مازندران میزان سرمایه گذاری مورد نیاز برای ساخت سد در مدت ۲ سال را حدود ۱۰ هزار میلیارد ریال پیش بینی کرده است.

کارکرد اصلی سد زارم رود تامین آب آشامیدنی شهرهای ساری و میاندرود به میزان ۳۱ میلیون متر مکعب است ولی در عین حال تامین ۱۸ میلیون متر مکعب آب مورد نیاز اراضی کشاورزی منطقه ، هشت میلیون متر مکعب نیاز آب صنعت و تنظیم و تحویل ۳۹ میلیون متر مکعب آب مورد نیاز محیط زیست هم برای آن تعریف شده است.

سد زارم رود علاوه بر کنترل کننده سیلاب منطقه ، برای تولید انرژی برق‌آبی ، توسعه گردشگری و ایجاد اشتغال نیز برنامه ریزی شده است.

مطالعات مرحله شناخت یا امکان سنجی سد زارم رود طی سال های ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۷ به صورت ضمنی در قالب توسعه منابع آب حوضه آبریز تجن انجام شده بود . مطالعات مرحله اول این سد مخزنی هم طی سال ۸۱ آغاز شد و تا ۸۶ به دراز کشید ولی تصویب طرح به دلایل نامشخص و ابهامات تا سال ۱۳۹۴ طول کشید. طی سال های بعد همسو با برنامه جامع آب شرب مازندران و نیز به سبب پاره ای مباحث ژئوتکنیکی ، بازنگری مطالعات مرحله اول ضرورت یافت که در نهایت کمیته تخصصی شرکت منابع آب ایران ، مطالعات مرحله اول سد را به شرط تکمیل برخی از بخش ها تایید کرد.

پس از این مرحله هم مناقصه طرح و ساخت سیستم انحراف و جاده دسترسی سد در نیمه دوم سال ۱۳۹۸ برگزار شد.

ارتقاء ضریب امنیت آبی

ساخت سد زارم رود در کنار طرح های دیگری که طی هشت سال اخیر د دوره فعالیت دولت تدبیر و امید در مازندران اجرا و بهره برداری شد ، نقش اساسی در ارتقاء ضریب امنیت آبی استان بویژه ذخیره سازی آب های سطحی خواهد داشت.

دولت تدبیر و امید طی سال ۹۲ تا پایان ۱۳۹۹ بر اساس گزارش رسمی شرکت آب منطقه ای مازندران ۱۹۲ طرح را در حوزه آب به بهره برداری رساند که مهم ترین آن در حوزه سد مخزنی و سیستم انتقال با سرمایه گذاری ۲ هزار میلیارد ریال بود.

این گزارش نشان می‌دهد که طی هشت سال گذشته مهار آب‌های سطحی استان با افزایش حدود ۶۰ درصدی ، به طرز قابل توجهی از نگرانی‌ کشاورزان کاسته و راحتی خیال را برای مالکان دستکم ۳۵ هزار هکتار اراضی کشاورزی به ارمغان آورده است. به عبارتی مهار آب‌های سطحی مازندران از ۲۹۳ میلیون متر مکعب سال ۹۲ به حدود ۴۵۰ میلیون مترمکعب در پایان سال ۱۳۹۹ رسید که نتیجه آن افزایش تثبیت منابع آبیاری زمین‌های کشاورزی از ۶۵ هزار هکتار سال ۹۲ به حدود ۱۰۰ هزار هکتار بوده است.

آب ، مهم ترین نیاز کشاورزی مازندران محسوب می شود ، اما به رغم اهمیت کشاورزی این استان در تامین امنیت غذایی کشور، اکنون فقط حدود ۱۱ درصد آب سطحی استان ذخیره می شود.

اگر چه طی چند دهه پس از انقلاب در جلوگیری از هدررفت حجم وسیعی از منابع آبی مازندران غفلت صورت گرفته ، اما در دولت یازدهم و دوازدهم طی سال های ۹۲ تا ۱۳۹۹ در مجموع بیش از ۲۲ هزار میلیارد ریال در این زمینه سرمایه‌گذاری شد که نتیجه آن علاوه بر ایجاد امید به حفظ اراضی و گسترش کشاورزی در این خطه شمال کشور ، تامین آب شرب از پشت سد ها و کاهش بهره برداری از آب زیر زمینی و چاه های عمیق بوده است.

بر اساس اعلام شرکت آب منطقه ای مازندران دولت تدبیر و امید علاوه بر عملیاتی کردن ۱۹۲ طرح ، برای اجرای ۱۰ طرح منابع آبی مصوب شده ۵۰ هزار میلیارد ریال اختصاص داد که شامل هفت طرح آب رسانی با پوشش ۵۰ شهر و ۲ هزار روستا و معادل ۳۵ هزار میلیارد ریال و ساخت سه سد زارم رود ، کسلیان و سجاد رود با ۱۵ هزار میلیارد ریال بوده است.

مازندران از لحاظ آب و هوایی در منطقه معتدل خزری واقع است. میانگین بارش باران در این استان تا یک دهه پیش، بیش از ۸۰۰ میلی متر بود که در سال‌های اخیر به کمتر از ۷۰۰ میلی متر رسید، موضوعی که دولت تدبیر و امید بدرستی علاوه بر توجه به کشاورزی و تامین آب کشاورزی ، به آب شرب بهداشتی شهری و روستایی نیز توجه خاص کرده است.

طبق آمارهای رسمی در حال حاضر ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون متر مکعب آب در بخش کشاورزی مازندران مصرف می شود.مازندران ۴۶۰ هزار هکتار زمین های کشاورزی دارد که سالانه بیش از هفت میلیون تن انواع محصولات زراعی و باغی در آنها تولید می شود.

هم اکنون طبق برآورد دستگاه های اجرایی مسئول ، با آبگیری کامل سدها و آببندان های مازندران ، ۲۰ درصد از آب کشاورزی استان از این طریق تامین می شود و بقیه هم وابسته به آب های سطحی و زیر زمینی است.

بر اساس آمارهای رسمی، توان بالقوه آب مازندران در حد ۶ میلیارد و ‎ ۶۰۰میلیون مترمکعب است که از این مقدار چهار میلیارد و ‎ ۹۰۰میلیون مترمکعب آب های سطحی و بقیه آب های زیرزمینی است .
به طور میانگین سالانه حدود یک میلیارد و ‎ ۵۵۰میلیون مترمکعب آب در بخش آب های سطحی و یک میلیارد و ‎ ۳۵۰میلیون مترمکعب در بخش آب زیرزمینی بهره برداری می شود و بقیه آب سطحی طی سال به صورت هرز به دریا می ریزد.