چاقوی بناب، قربانی چاقوهای چینی

همشهری آنلاین-سیدمرتضی احمدپور: چاقوسازی صدها سال است که در بناب نسل به نسل و سینه به سینه در جریان است و همپای چاقوی زنجان پیش می‌رود. این هنر دستی دی سال ۹۶ با هدف حمایت و حفظ به عنوان اثر ناملموس کشور ثبت شد و پس از آن صنعتگران بنابی انتظار داشتند رونق به این صنعت بازگردد، اما بعد از گذشت ۴ سال این چاقوی منحصربه فرد حال و روز خوشی ندارد و بازار آن هر روز کوچکتر و محدودتر می‌شود.

چاقویی بامواد اولیه کاملا طبیعی

یک کارشناس میراث فرهنگی به همشهری آنلاین می‌گوید: این چاقو به صورت دستی بدون دخالت ابزار صنعتی و برخلاف چاقوی زنجان بامواد اولیه طبیعی ساخته می‌شود و مهم‌ترین مواد مورد نیاز برای ساخت آن شاخ و استخوان گاو است.

محمد زارع با بیان اینکه پس از کباب بناب چاقوی بناب دومین اثر شهرستان بود که به ثبت ملی رسید، می‌افزاید: به اعتقاد کارشناسان صنایع دستی این چاقو از نظر سنتی و صنعتی یکی از شاهکارهای هنری در منطقه محسوب می‌شود.

وی قدمت این صنعت را در بناب مربوط به دوران صفویه می‌داند و اظهار می‌کند: در آن دوره بخشی از بازار بناب به چاقوسازی اختصاص یافت و راسته‌ای به این اسم نامگذاری شد که اکنون نیز با وجود کاهش تعداد مغازه‌ها هنوز این بازار وجود دارد.

۵ نسل چاقوسازی در بناب

اسد حیدراوغلی، چاقو ساز بنابی است که ۵ نسل او در این حرفه مشغول بوده‌اند و اکنون نیز خود و ۴ شاگردش از این مغازه ارتزاق می‌کنند.

وی به همشهری آنلاین می‌گوید: علاوه بر بازار بناب و استان به کشورهای حاشیه خلیج فارس، عراق و ترکیه هم صادرات داریم، اما اغلب به صورت محدود صادر می‌شود.

این چاقوساز با بیان اینکه چاقوی بابا قربانی چاقوهای چینی شده است، ادامه می‌دهد: در حالی که با حدود ۳۰ هزار تومان می‌توان یک چاقوی چینی از بازار خرید، کمتر کسی حاضر به خرید چاقوی بابا به قیمت چند برابری است.

به گفته حیدراوغلی، این چاقو به هیچ وجه قابل مقایسه با نمونه‌های چینی و حتی چاقوهای زنجان نیست و ظرافت و استحکام آن همچنین دسته‌هایی که از شاخ و استخوان گاو ساخته شده، زیبایی خاصی به آن می‌دهد.