ایران اجازه جفتگیری به فیروز می‌دهد؟/ هشدار مخالفان تکثیر در اسارت یوز (فیلم)

کیفیت پایین

کیفیت خوب

عصر ایران؛ زینب رحیمی ــ فیروز یوز نر و ایران یوز ماده یک بار یکدیگر را ملاقات کرده‌اند. دیداری بدون خشونت و در آرامش. هر چند که به نزدیکی و جفتگیری منجر نشد. همه منتظر دیدارهای بعدی این دو یوز بالغ هستند تا شاید اولین نوزاد یوز در اسارت به دنیا بیاید.

۲۷ اسفند ۱۳۹۹ بود که فیروز یوز نر ۹ ساله پارک ملی توران زنده‌گیری و به فنسی ۴۰ متری منتقل شد تا آماده جفتگیری با ماده‌یوز جوان یعنی ایران شود. ایران از سال ۹۶ از دست قاچاقچیان نجات داده‌شد و تا سال ۹۹ در پارک پردیسان تهران زندگی می‌کرد و در اسفند این سال به توران سمنان منتقل شد و از آن موقع منتظری جفتی بود.
سناریوی زنده‌گیری فیروز از همان سال قبل مطرح بود و تعدادی با آن مخالف بودند اما سازمان محیط زیست با مشورت برخی گروه‌های علمی تصمیم گرفت که فیروز را از زیستگاهش در توران جدا و به فنسی در کنار ایران منتقل کند برای جفتگیری طبیعی و زادآوری اولین توله یوز در اسارت.
آن‌طور که امیر عبدوس مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان به عصر ایران می‌گوید: علاوه بر معاون محیط زیست طبیعی، مدیر کل حیات وحش، ‌مدیر گروه پستانداران، دامپزشک و اکولوژیست‌های دفتر حیات وحش، مدیران قبلی پروژه یوزپلنگ آسیایی، مدیران قبلی منطقه توران، مدیران مناطقی که قبلا زیستگاه یوز بوده‌اند، از علی شمس متخصص حیات وحش، پویان بهنود مسیول شناسایی یوزهای توران، انجمن یوزپلنگ ایرانی، بهرنگ اکرامی دامپزشک معتمد سازمان محیط زییست، وین سنت مدیر پروژه فراجمعیت‌های آفریقای جنوبی و نامیبیا مشورت گرفته شده و اداره محیط زیست سمنان مجری این طرح بوده است.
سازمان محیط زیست قصد دارد از طریق تکثیر در اسارت یوز آسیایی یک جمعیت پشتیبان از یوزها ایجاد کند ایده‌ای که شاید مخالفانی داشته باشد. ایمان معماریان دامپزشک حیات وحش معتقد است: می‌توانیم یوزها را زنده‌گیری، سلول جنسی آنها را گرفته و بعد رهایشان کنیم تا همچنان شانس زندگی و تولید مثل در طبیعت را داشته باشند. در این صورت می‌توانیم طبق علم روز دنا پیش رفته و بدون اینکه یوزی را زنده‌گیری کنیم و در اسارت نگه داریم یک جمعیت پشتیان از یوزها ایجاد کنیم.

مخالفان زنده‌گیری فیروز معتقدند که زنده‌گیری یک قلاده یوز از زیستگاه طبیعی کار اشتباهی است و ممکن است جای خالی او هرگز در زیستگاه توران جبران نشود اما اداره کل محیط زیست سمنان اعلام می‌کند که تاکنون حداقل از سه یوز عکسبرداری کرده که به احتمال قوی یکی از آنها نر است، درست در همان نقطه‌ای که پیش‌تر فیروز پرسه می‌زده است.
مخالفان زنده‌گیری فیروز بیش از هر چیز نگران این هستند که سازمان محیط زیست به جای حفاظت از یوزها در زیستگاه توران، تمرکز و سرمایه خود را روی تکثیر در اسارت خرج کند اما سازمان محیط زیست اعلام می‌کند که این دو پروژه جدا از هم است و توجه به یکی باعث بی‌توجهی به دیگری نمی‌شود. ضمن اینکه برای حفظ ژن یوز آسیایی، تکثیر در اسارت یوز را هم راه ضروری می‌داند. البته مخالفان زنده‌گیری فیروز اعلام می‌کنند که می‌توان به جای تکثیر در اسارت، به منظور ایجاد یک جمعیت پشتیان ژن‌های یوزها را نگهداری کرد.
در گزارش ویدیویی پیش رو علاوه بر ذکر برخی انتقادات به زنده‌گیری فیروز، رییس محیط زیست سمنان انگیزه تکثیر در اسارت یوز را توضیح داده است.
گفتنی است ایران و فیروز تاکنون یک بار به یکدیگر معرفی‌ شده‌اند و رفتار خشونت‌باری از خود نشان نداده‌اند. اما ایران فاصله یک متری خود را با فیروز حفظ کرده است. شاید دیدارهای بعدی فرصت بهتری برای نزدیک شدن و جفتگیری این دو یوز آسیایی باشد.