نقش گوش دادن فعال در کاهش تنش بین زوجین

فریبرز جباری‌فرد در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه مهارت گوش دادن فعال یکی از مهارت‌های مهم در ارتباط کلامی است، اظهار کرد: مهارت گوش دادن دادن فعال شامل توجه کردن، پیگیری و انعکاس مناسب به فرد مقابل در هنگام صحبت کردن است، در هنگام صحبت کردن و در مهارت توجه باید به فرد مقابل نشان دهیم که به صحبت کردن با او علاقه‌مند هستیم.

این روانشناس حوزه خانواده ادامه داد: در هنگامی که به صحبت‌های فرد مقابل گوش می‌دهیم باید به او نگاه کنیم و با نشانه‌های غیرکلامی با او ارتباط مناسب برقرار کنیم، همچنین در فاصله مناسب با فرد گوینده قرار بگیریم و از پرسیدن سوالان مکرر اجتناب کنیم و اجازه دهیم فرد صحبت خود را به اتمام برساند.

وی پیگیری و انعکاس را از دیگر فاکتورهای گوش دادن فعال عنوان کرد و گفت: فاکتور پیگیری جزو فنون گشاینده برای آغاز گفت‌وگو است، باید در حین گوش دادن با سکوت‌های کوتاه و توجه آمیز در موقع سوال پرسیدن به فرد نشان دهیم که در حال گوش دادن به او هستیم، در فاکتور انعکاس نیز باید بازخورد مناسبی را در هنگام گوش دادن فعال به فرد بدهیم، در این مهارت به شخص القا می‌کنیم که به صحبت‌های او به خوبی گوش داده‌ایم.

جباری‌فرد ادامه داد: این بازخورد می‌تواند انعکاس محتوای صحبت‌ها باشد، خلاصه‌ای از صحبت‌های گوینده را برای او بازگو کنیم، همچنین می‌توانیم هیجانات و احساسات خود را با یکسری کلمات در خصوص صحبت‌های گوینده به او انعکاس دهیم.

این روانشناس حوزه خانواده با اشاره به اینکه زوجین عموما نمی‌دانند چگونه با همسرشان ارتباط برقرار کنند، توضیح داد: این مسئله همواره جای گلایه در بین زوجین است، آن‌ها نمی‌دانند چگونه موضوعات خاص را بدون دلخوری و یا دعوا مطرح کنند و برای حل مشکل به‌دنبال مهارت هستند، غافل از اینکه مشکل اصلی در نحوه صحبت کردن نیست، بلکه در نحوه گوش دادن است.

وی افزود: گوش دادن یک مهارت اصلی برای ارتباط با اطرافیان به‌ویژه با همسر است، اگر یاد بگیریم چگونه در صحبت کردن با همسرمان به خوبی به او حرف‌های او گوش دهیم، بسیاری از مشکلاتمان در زندگی مشترک حل خواهد شد، زمانی‌که زوجین برای صحبت با یکدیگر گوش شنوایی نداشته باشند، نمی‌توانند از نیازهای یکدیگر اطلاع پیدا کنند، زن و مرد از دنیای یکدیگر بی‌اطلاع می‌مانند و فاصله بین آن‌ها روز به روز بیش‌تر می‌شود.

جباری‌فرد با تاکید بر اینکه گوش دادن فعال در روابط بین زوجین حُسن‌های بسیاری دارد، خاطرنشان کرد: اولین حُسن آن کاهش تنش در بین زوجین است، برای مثال زمانی‌که یکی از زوجین عصبانی است، مهارت طرف مقابل در گوش دادن تا حدود زیادی در کاهش عصبانیت فرد تاثیرگذار خواهد بود، اگر فرد عصبانی حس کند که درک می‌شود در گام اول در موقع حرف زدن از حالت دفاعی خارج می‌شود.

این روانشناس حوزه خانواده افزود: اگر می‌خواهیم روابط زناشویی خوبی داشته باشیم، باید اطلاعات به روز و باکیفیتی را کسب کنیم، اطلاعاتی که نیازها و خواسته‌ها را برایمان آشکار کند و اجازه ندهد در دام سوءتفاهم و برداشت‌های شخصی بیوفتیم، خوب شنیده شدن در روابط زناشویی موجب ایجاد حس خوشایند در روابط می‌شود، وقتی به صحبت‌های یکدیگر با علاقه گوش بدهیم، یعنی به طرف مقابل می‌گویم که تا چه اندازه به تو علاقه‌مند هستم.

وی با اشاره به موانع پیش‌رو در کسب مهارت گوش دادن فعال در بین زوجین و یا در هنگام ارتباط با سایرین، بیان کرد: مهارت صحبت کردن عموما بعد از چند سال زندگی مشترک در افراد کسب می‌شود، اما ممکن است فرد برای سالیان طولانی در زندگی مشترک بماند و مهارت گوش دادن را فرا نگیرد، گوش دادن فعال دارای اهمیت بالایی در زندگی مشترک است.

جباری‌فرد اضافه کرد: قضاوت زودهنگام یکی از موانع کسب مهارت گوش دادن است، به‌طور مثال قبل اینکه همسرمان شروع به صحبت کند، در ذهنمان قضاوت می‌کنیم که منظورش از این صحبت‌ها چیست و چه منظوری دارد، به دلیل همین قضاوت‌ها اجازه نمی‌دهیم طرف مقابل صحبت خود را تمام کند و معمولا از صحبت‌های او برداشت زودهنگام می‌کنیم.

این روانشناس حوزه خانواده درجا زدن را از موانع دیگر گوش دادن بیان کرد و گفت: وقتی طرف مقابل شروع به صحبت می‌کند، طرف دیگر به صحبت‌های قبلی فکر می‌کند و نمی‌تواند به صحبت‌های طرف مقابل به خوبی گوش دهد، مانع بعدی نیز پیش‌داوری است، یعنی قبل از اینکه طرف صحبت کردن را آغاز کند، می‌گوییم حتما دوباره می‌خواهد گلایه کند یا حرف تکراری بزند و به به‌خاطر این پیش‌داوری به صحبت‌های همسرمان گوش نمی‌دهیم.

وی ادامه داد: عموما افرادی که همیشه حق به جانب هستند و همواره فکر می‌کنند حق با آن‌ها است، حوصله شنیدن صحبت‌های دیگران را ندارند و همیشه در گفت‌وگو با دیگران از موضع قدرت حرف می‌زنند.

جباری‌فرد با بیان اینکه رویاپردازی زوجین برای داشتن همسر ایده‌آل یکی دیگر از موانع کسب مهارت گوش دادن فعال است، تصریح کرد: در این مواقع وقتی همسرمان شروع به صحبت می‌کند، در ذهنمان او را مقایسه می‌کنیم و این مسئله مانع می‌شود که در هنگام صحبت کردن با واقعیت کنار بیاییم، همچنین در موقع صحبت کردن فرد را نباید نصحیت کنیم، این مسئله به گفت‌وگو بین زوجین آسیب می‌زند.

این روانشناس حوزه خانواده با اشاره به اینکه باید برای صحبت کردن زمان مناسبی را انتخاب کنیم، عنوان کرد: وقتی همسرمان مشغول کار و یا خسته است، اصلا زمان مناسبی برای صحبت نیست، باید زمان و مکان مناسب را برای صحبت انتخاب کنیم و سعی کنیم در موقع صحبت کردن خود را مشتاق نشان دهیم و با زبان بدن خود را با طرف مقابل هماهنگ کنیم.

وی با بیان اینکه در موقع صحبت‌ کردن باید عوامل محیطی مزاحم مانند صدای تلویزیون، رادیو و تلفن همراه حذف شود، گفت: باید در محیطی آرام با یکدیگر به گفت‌وگو بنشینیم، همچنین در حین صحبت با همسرمان تماس چشمی برقرار کرده و او را به صحبت کردن تشویق کنیم.

جباری‌فرد افزود: اگر همسرمان در صحبت کردن مکث کرد، یعنی نیاز به تائید شدن دارد، برخی از افراد به اشتباه این مکث را فرصتی برای آغاز صحبت خود می‌دانند، در حالیکه نباید پس از مکث صحبت طرف مقابل را قطع کنید، بلکه طرف مقابل منتظر تائید شدن از سوی شما برای ادامه صحبت است.

این روانشناس حوزه خانواده با اشاره به اینکه در هنگام صحبت کردن از کنایه زدن و در لفافه حرف زدن پرهیز کنیم، گفت: مهم‌ترین ابزار برای ارتباط کلام و برای انتقال مفاهیم گوش دادن است، متاسفانه در زندگی همسران نسبت به مهارت گوش دادن توجه لازم صورت نمی‌گیرد.

وی با تاکید بر اینکه کسب مهارت‌های مورد نیاز زندگی از جمله مهارت گوش دادن باید قبل از ورود به دبستان به کودک آموزش داده شود، یادآور شد: کسب مهارت صرفا با خواندن کتاب حاصل نمی‌شود، بلکه باید این مهارت‌ها از طریق والدین به فرزندشان آموزش داده شود و به حالت اجرا دربیاید، همچنین این مهارت‌ها در فرهنگ زندگیمان نهادینه شود.

انتهای پیام