قرص مترونیدازول برای چیست؟ / عوارض، موارد مصرف و تداخلات دارویی آن کدام است؟

قرص مترونیدازول به عنوان یک دارو با رهش فوری و طولانی مدت در گروه داروهای تجویزی برای باکتری‌های بی هوازی و ضدانگل قرار می گیرد. مترونیدازول با نام تجاری فلاجیل (با فوریت انتشار) و فلاجیل ER (با انتشار طولانی مدت) به فروش می رسد.

داروهایی با رهاسازی فوری بلافاصله در بدن ترشح می شوند و داروهای با انتشار طولانی مدت با گذشت زمان به آرامی در بدن آزاد می شوند. هر دو قرص با رهاسازی فوری یا گسترده به عنوان داروهای عمومی در دسترس هستند. مترونیدازول‌ یک‌ آنتی‌بیوتیک‌ رایج‌ برای‌ درمان‌ عفونت‌های‌ باکتریایی‌ و تک‌یاخته‌ای‌ است‌، معمول درمان این عفونت ها با داروی مترونیدازول است که به صورت موضعی و خوراکی استفاده می‌شود.

مترونیدازول به عنوان یک آنتی بیوتیک رایج برای درمان عفونت های باکتریایی و تک یاخته ای مانند عفونت های پوستی، استخوان، مفاصل و بافت نرم برخی از انواع اسهال، عفونت های واژن و سایر عفونت های لگنی، عفونت های داخل شکمی، سینه پهلو (پنومونی )، سپتی سمی (عفونت در خون )، اندوکاردیت (عفونت لایه خونی قلب و دریچه های قلبی )، آمیبیاز (عفونت با آمیب ) و تریکومونازیس (عفونت با تریکوموناس ) استفاده می شود.

مترونیدازول برای نخستین بار در سال ۱۹۶۰ به‌ صورت تجاری در فرانسه عرضه شد. این دارو در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار دارد و به عنوان داروهایی که در سیستم سلامتی به‌ خاطر داشتن بالاترین میزان ایمنی و اثربخشی شناخته می شوند. مترونیدازول در اغلب نقاط دنیا قابل تهیه و در دسترس و تقریبا ارزان قیمت است.

در سال ۲۰۱۷، این دارو با بیش از ۱۲ میلیون نسخه تجویزی رتبه پنجاه و هشتم در فهرست پر مصرف‌ترین داروهای تجویز شده در ایالات متحده آمریکا را کسب کرد. به گزارش مدیکال نیوزتودی، داروهای عمومی به طور معمول هزینه کمتری نسبت به نسخه با نام تجاری دارند.

چرا مترونیدازول استفاده می شود؟

قرص های خوراکی آزاد فوری مترونیدازول برای درمان بسیاری از عفونت های ناشی از باکتری یا انگلی استفاده می شوند. این موارد شامل عفونت هایی است که در دستگاه گوارش یا سیستم تولید مثل مثل آمبیازیس و تریکومونیا وجود دارد.

قرص های خوراکی مترونیدازول با انتشار آزاد برای درمان عفونت های واژن در زنان استفاده می شود. مترونیدازول ممکن است به عنوان بخشی از یک درمان ترکیبی استفاده شود یعنی لازم باشد آن را همراه با داروهای دیگر مصرف کنید.

مترونیدازول چگونه کار می کند؟

مترونیدازول به گروهی از داروها به نام ضدمیکروب نیترویمیدازول تعلق دارد. یک کلاس داروها گروهی از داروها هستند که به روشی مشابه عمل می کنند. این داروها اغلب برای درمان بیماری های مشابه استفاده می شوند.

ضدمیکروب ها داروهایی هستند که برای درمان عفونت استفاده می شوند. ضدمیکروب های نیترویمیدازول عفونت های ناشی از باکتری ها و ارگانیسم های دیگری به نام پروتوزوئا را درمان می کند.

قرص مترونیدازول با از بین بردن باکتری یا ارگانیسم دیگری که باعث بروز عفونت می شود کار می کند که باعث تسکین عفونت می شود.

عوارض مصرف مترونیدازول

مصرف قرص خوراکی مترونیدازول باعث خواب آلودگی نمی شود، اما می تواند عوارض جانبی دیگری ایجاد کند.

عوارض شایع تر مصرف آن

عوارض جانبی شایع تر مصرف مترونیدازول شامل موارد زیر است:
سردرد
از دست دادن اشتها
حالت تهوع یا استفراغ
اسهال
سوزش سردل
گرفتگی در ناحیه معده
یبوست
حس طعم فلز در دهان
در صورت خفیف بودن اثرات آن احتمال می رود طی چند روز یا 2 هفته از بین بروند. در وصرت تشدید علائم یا عدم بهبودی عوارض به پزشک مراجعه کنید.

عوارض جدی مصرف مترونیدازول

در صورت بروز عوارض جانبی جدی در پی مصرف داروی مترونیدازول بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت خطرناک بودن علائئم یا نیاز به مراقبت فوری پزشکی با اورژانس تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی مصرف مترونیدازول می تواند شامل موارد زیر باشد:
اثرات روی سیستم عصبی از جمله تشنج و انسفالوپاتی (عملکرد غیرطبیعی مغز) که علائم آن شامل موارد زیر است:
تشنج (حرکات ناگهانی ناشی از سفت شدن عضلات)
سرگیجه
سردرد
گیجی
آتاکسی (از دست دادن کنترل حرکات بدن)
سلب مسئولیت: هدف این مقاله ارائه مناسب ترین و اطلاعات فعلی به شماست. با این حال، از آنجا که داروها روی هر فرد به طور متفاوت تاثیر می گذارند نمی توانیم تضمین کنیم این اطلاعات شامل همه عوارض جانبی احتمالی است، بنابراین این اطلاعات جایگزین مشاوره پزشکی نیست.

همیشه عوارض جانبی احتمالی را با پزشک خود که سابقه پزشکی شما را می داند در میان بگذارید.

عوارض مصرف مترونیدازول برای مردان در مقابل زنان

در بیشتر موارد عوارض مترونیدازول برای مردان و زنان یکسان است. تنها تفاوت موجود در عوارض برای زنان است که به عنوان مثال می توان به افزایش خطر ابتلا به عفونت های مخمری در پی مصرف این دارو اشاره کرد که بیشتر در زنان رخ می دهد، همچنین مترونیدازول می تواند باعث تحریک واژن و ترشح شود.

مترونیدازول با سایر داروها تداخل ایجاد می کند

قرص خوراکی مترونیدازول احتمال دارد با سایر داروها، ویتامین ها یا گیاهانی که مصرف می کنید تداخل داشته باشد. تداخل دارویی به اطلاق می شود که ماده ای نحوه عملکرد و تاثیر دارو را تغییر می دهد که می تواند مضر باشد یا از عملکرد خوب دارو جلوگیری کند.
برای جلوگیری از ایجاد تداخل دارویی پزشک باید تمام داروهای مصرفی شما را با دقت مدیریت کند، بنابراین حتما در مورد تمام داروها، ویتامین ها یا گیاهانی مصرفی با پزشک خود صحبت کنید.

برای اطلاع از چگونگی تداخل این دارو با موارد مصرفی خود حتما با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید. نمونه هایی از داروهایی که باعث ایجاد تداخل با مترونیدازول می شوند در ادامه عنوان شده اند.

داروهایی که نباید با مترونیدازول مصرف کنید

دیسولفیرام: دیسولفیرام را با مترونیدازول مصرف نکنید زیرا انجام این کار اثرات خطرناکی در بدن ایجاد می کند. استفاده از آن با مترونیدازول می تواند واکنش های روان پریشی ایجاد کند. علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
گیجی
توهم (دیدن یا شنیدن چیزهایی که واقعی نیستند)
توهم (اعتقاد به چیزهایی که واقعی نیستند)
اگر در دو هفته گذشته دیسولفیرام مصرف کرده اید نباید مترونیدازول مصرف کنید.

تداخل های دارویی با مترونیدازول که خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد

مصرف مترونیدازول با داروهای خاص خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد و به این دلیل است که احتمال می رود مقدار هر دو دارو در بدن افزایش یابد. مثال ها عبارتند از:
لیتیوم: افزایش عوارض جانبی مربوط به افزایش سطح لیتیوم است در صورت مصرف این داروها باهم پزشک باید سطح لیتیوم شما را کنترل کند.
وارفارین یا سایر داروهای رقیق کننده خون: افزایش عوارض جانبی این داروها شامل افزایش خطر خونریزی است.
بوسولفان: در صورت امکان باید از مصرف بوسولفان با مترونیدازول به طور همزمان خودداری کنید. در صورت مصرف این داروها با هم پزشک اغلب اوقات مقدار بوسولفان را در بدن شما بررسی می کند.
سایمتیدین: مصرف سایمتیدین با مترونیدازول منجر به افزایش سطح مترونیدازول در بدن و افزایش بروز عوارض جانبی می شود.
فنی توئین یا فنوباربیتال: مصرف یکی از این داروها با مترونیدازول منجر به کاهش سطح مترونیدازول در بدن می شود. این عارضه می تواند از اثر مترونیدازول در بهبود عفونت شما جلوگیری کند.
سلب مسئولیت: هدف این مقاله ارائه مناسب ترین و اطلاعات فعلی به شماست. با این حال، از آنجا که داروها در هر فرد متفاوت عمل می کنند نمی توانیم تضمین کنیم این اطلاعات شامل همه فعل و انفعالات ممکن است، بنابراین در نظر داشته باشید این اطلاعات جایگزین مشاوره پزشکی نیست.

همیشه در مورد تداخلات احتمالی مترونیدازول با تمام داروهای تجویز شده، ویتامین ها، گیاهان و مکمل ها و داروهای بدون نسخه ای که مصرف می کنید با پزشک خود صحبت کنید.

نحوه مصرف مترونیدازول

همه دوزهای مصرفی و اشکال دارویی ممکن است در اینجا وجود نداشته باشد. مقدار مصرف، فرم دارو و تعداد دفعات مصرف آن به موارد زیر بستگی دارد:
سن
شرایط تحت درمان
شدت وضعیت بیماری
سایر شرایط پزشکی و وضعیت سلامتی
چگونه نسبت به نخستین دوز دارو واکنش نشان می دهید

برای عفونت های باکتریایی و تک یاخته ای

عمومی: مترونیدازول
فرم: قرص خوراکی با ترشح فوری
میزان دارو: 250 و 500 میلی گرم
مارک: فلاجیل
فرم: قرص خوراکی آزاد فوری
میزان: 250 و 500 میلی گرم
دوز مصرفی مترونیدازول برای بزرگسالان (سنین 18 تا 64 سال)
دوز و طول دوره درمان به نوع عفونت بستگی دارد.

عفونت های باکتریایی:
دوز معمول: 500 میلی گرم 4 بار در روز به مدت 7 تا 10 روز است. با این حال، برخی از عفونت ها ممکن است نیاز به درمان طولانی تری داشته باشند.
حداکثر مقدار مصرف: 4 گرم در روز.

عفونت آمیب:
دوز معمول: 500 یا 750 میلی گرم 3 بار در روز به مدت 5 تا10 روز.

تریکومونیازیس:
دوز معمول: هر 2 گرم به صورت یک یا 2 دوز منقسم یک گرم هر کدام در یک روز یا 250 میلی گرم 3 بار در روز به مدت 7 روز.
مقدار مصرف کودک (سنین 0 تا 17 سال)

عفونت آمیب:
دوز معمول: 35 تا50 میلی گرم بر اساس کیلوگرم وزن بدن در روز و در 3 دوز منقسم به مدت 10 روز تجویز می شود.
دوز بزرگسالان (سنین 65 سال به بالا)
کلیه ها و کبد افراد مسن ممکن است مانند گذشته کار نکنند که این امر باعث می شود بدن داروها را با سرعت بیشتری پردازش کند. در نتیجه مقدار بیشتری از دارو برای مدت طولانی تری در بدن باقی می ماند که این امر خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می دهد. پزشک ممکن است داروی تجویزی را برای این گروه سنی با دوز پایین یا برنامه دارویی متفاوت شروع کند که باعث عدم تجمع بیش از حد سطح این دارو در بدن می شود.

برای واژینوز باکتریال

عمومی: مترونیدازول
فرم: قرص خوراکی با انتشار طولانی مدت
میزان دارو: 750 میلی گرم
مارک: فلاجیل ER
فرم: قرص خوراکی با انتشار طولانی مدت
قدرت: 750 میلی گرم
دوز بزرگسالان (سنین 18 تا 64 سال)
دوز معمول: 750 میلی گرم در روز به مدت 7 روز.
دوز بزرگسالان (سنین 65 سال به بالا)
کلیه ها و کبد افراد مسن ممکن است مانند گذشته کار نکنند، بنابراین این عارضه باعث می شود بدن داروها را با سرعت بیشتری پردازش کند.

در نتیجه مقدار بیشتری از دارو برای مدت طولانی تری در بدن باقی می ماند که این امر خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می دهد. پزشک احتمال می رود برای این گروه سنی دارو را با دوز پایین یا برنامه دارویی متفاوت شروع کند که این کار باعث می شود سطح این دارو بیش از حد در بدن جمع نشود.

هشدارها درباره مصرف مترونیدازول هشدارهای سازمان غذا و داروی آمریکا درباره مترونیدازول

قرص ها و کپسول های خوراکی مترونیدازول دارای هشدار جعبه سیاه هستند که به عنوان جدی ترین هشدار سازمان غذا و داروی آمریکا محسوب می شود. هشدار جعبه سیاه اثرات دارویی را نشان می دهد که ممکن است خطرناک باشد.
هشدار سرطان: سرطان در برخی از حیوانات هنگام آزمایش با مترونیدازول مشاهده شده است، بنابراین احتمال خطر مشابه در انسان نیز وجود دارد. به دلیل این خطر مترونیدازول فقط باید برای درمان شرایط مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده شود.
هشدار مصرف: برای کاهش وقوع باکتری های مقاوم به دارو مترونیدازول فقط باید برای درمان یا پیشگیری از عفونت هایی که اثبات شده یا به شدت مشکوک به وجود آمدن باکتری هستند استفاده شود.

هشدار اثرات مترونیدازول بر سیستم عصبی

قرص های خوراکی مترونیدازول ممکن است شرایط جدی خاصی ایجاد کنند که بر سیستم عصبی تاثیر می گذارد. این شرایط عبارتند از:
انسفالوپاتی (عملکرد غیرطبیعی مغز)
مننژیت (التهاب در مغز)
تشنج
نوروپاتی محیطی (آسیب عصبی در دست و پا)
اگر علائمی از جمله موارد زیر را تجربه کردید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
از دست دادن حافظه
مشکل در تمرکز
تب
گرفتگی گردن
درد یا بی حسی در دست ها یا پاها
هشدارها درباره واکنش آلرژییک نسبت به مصرف مترونیدازول
مترونیدازول می تواند یک واکنش آلرژیک شدید یا حساسیت بیش از حد ایجاد کند. علائم آن شامل موارد زیر است:
کهیر (جوش های خارش دار)
جوش قرمز
لایه برداری یا شل شدن پوست
خس خس
تب
لرز
در صورت بروز واکنش آلرژیک بلافاصله با پزشک خود یا اورژانس تماس بگیرید. اگر نسبت به مصرف این دارو واکنش آلرژیک داشته اید باید مصرف آن را قطع کنید زیرا در برخی موارد مصرف مجدد آن می تواند منجر به مرگ شود.

هشدار تداخل مصرف مترونیدازول با الکل

حداقل 3 روز قبل از شروع مصرف مترونیدازول باید مصرف نوشیدنی های حاوی الکل را متوقف کنید، همچنین پس از قطع درمان با این دارو 3 روز دیگر نیز باید از مصرف الکل خودداری کنید به این دلیل که الکل در صورت استفاده با مترونیدازول عوارض جانبی ایجاد می کند که شامل:
حالت تهوع
استفراغ
گرفتگی شکم
سردرد
گرگرفتگی (قرمزی و گرمای ناگهانی صورت)
در صورت مصرف الکل با پزشک خود در مورد اینکه این دارو برای شما گزینه بی خطری است یا خیر صحبت کنید.

هشدارهای مصرف مترونیدازول برای گروه های خاص

برای افراد مبتلا به بیماری کبد: کبد به پردازش این دارو کمک می کند، بنابراین در صورت ابتلا به بیماری شدید کبدی این اندام بدن ممکن است این دارو را با سرعت بیشتری پردازش کند. این امر باعث افزایش میزان دارو در بدن می شود که خطر بروز عوارض جانبی آن را افزایش می دهد. در این وضعیت پزشک احتمال می رود دوز مترونیدازول را کاهش دهد یا این که مصرف دفعات کمتر را تجویز کند.
برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی: کلیه ها به پاکسازی این دارو از بدن کمک می کنند، بنابراین در صورت ابتلا به بیماری شدید کلیوی ممکن است این اندام ها دارو را با سرعت بیشتری پردازش کنند. این امر میزان دارو را در بدن و خطر عوارض جانبی آن را افزایش می دهد، بنابراین پزشک در این وضعیت یا دوز دارو را کاهش می دهد یا اینکه مصرف کمتر آن را تجویز می کند.
برای زنان باردار: مترونیدازول یک داروی بارداری گروه B است که این مورد بیانگر دو چیز است:
مطالعات مربوط به این دارو در حیوانات باردار خطری برای جنین نشان نداده است.
مطالعات کافی در مورد زنان باردار انجام نشده است که نشان دهد آیا این دارو خطراتی را به همراه دارد یا خیر.
در صورت بارداری یا داشتن قصد آن با پزشک خود صحبت کنید زیرا مترونیدازول نباید در سه ماهه نخست بارداری مصرف شود. برای سه ماهه دوم و سوم این دارو باید فقط در مواقع اضطراری و با نظر دکتر باید مصرف شود.
برای زنان شیرده: مترونیدازول به شیر مادر منتقل می شود و در کودکی که از شیر مادر تغذیه می کند عوارض جانبی ایجاد می کند، بنابراین در صورت شیردهی در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید. شاید لازم باشد در مورد قطع شیردهی یا قطع مصرف این دارو تصمیم بگیرید.
برای افراد مسن: کلیه ها و کبد افراد مسن ممکن است مانند گذشته کار نکنند. این امر باعث می شود بدن داروها را با سرعت بیشتری پردازش کند. در نتیجه مقدار بیشتری از دارو برای مدت طولانی تری در بدن باقی می ماند که این امر خطر ابتلا به عوارض جانبی را افزایش می دهد.

مترونیدازول را طبق دستور مصرف کنید

قرص مترونیدازول برای درمان کوتاه مدت استفاده می شود و در صورت عدم مصرف آن طبق دستورالعمل پزشک خطراتی به همراه خواهد داشت.
در صورت قطع ناگهانی مصرف دارو یا عدم مصرف آن: عفونت بهبود نمی یابد و بدتر می شود.
در صورت از دست دادن دوز دارو یا عدم مصرف آن طبق برنامه: دارو به خوبی اثر نمی کند یا به طور کامل از کار می افتد. برای بهبود اثربخشی دارو باید مقدار مشخصی از دارو همیشه در بدن شما باشد.
در صورت مصرف بیش از حد آن: می توانید سطح خطرناکی از دارو را در بدن خود داشته باشید. مصرف بیش از حد آن می تواند منجر به افزایش عوارض جانبی مانند موارد زیر شود:
سردرد
از دست دادن اشتها
حالت تهوع یا استفراغ
اسهال
سوزش سردل
گرفتگی در ناحیه معده
یبوست
طعم فلز مانند در دهان
در وصرت زیاده روی در مصرف این دارو با پزشک خود یا اورژانس تماس بگیرید.
در صورت فراموشی مصرف یک دوز چه باید کرد: به محض یادآوری دوز خود را مصرف کنید، اما اگر فقط چند ساعت قبل از دوز بعدی یادتان آمد فقط یک دوز را مصرف کنید و هرگز برای جبران دوز از دست رفته 2 دوز را به صورت همزمان مصرف نکنید زیرا این کار منجر به بروز عوارض جانبی خطرناکی می شود.
نحوه تشخیص اثربخشی دارو: علائم عفونت باید بهبود یافته باشد.

ملاحظات مهم برای مصرف مترونیدازول

عمومی
می توانید قرص هایی با ترشح فوری را همراه با غذا یا بدون غذا مصرف کنید. مصرف آنها همراه غذا می تواند به کاهش ناراحتی معده کمک کند، اما قرص های با ترشح طولانی مدت را همراه غذا مصرف نکنید. این نوع از دارو باید حداقل یک ساعت قبل از غذا یا 2 ساعت بعد از غذا مصرف شود.
مترونیدازول را در زمان (های) توصیه شده توسط پزشک مصرف کنید.

نحوه نگهداری مترونیدازول

این دارو را در دمای زیر 86 درجه فارنهایت (30 درجه سانتیگراد) نگهداری کنید.
مترونیدازول را از نور دور نگه دارید.
این دارو را در قسمت های مرطوب مانند حمام نگهداری نکنید.

دوباره شارژ کردن مترونیدازول

این دارو برای بار نخست با نسخه قابل تهیه است، اما برای خرید مجدد آن نیاز به نسخه جدید نیست و پزشک م یتواند تعداد تمدید این دارو را روی نسخه بنویسد.

سفر و داروی مترونیدازول

هنگام مسافرت و همراه داشتن داروهای خود این نکات را رعایت کنید:

داروهای خود را همراه داشته باشید. هنگام پرواز هرگز آن را داخل چمدان نگذارید بلکه دارو را در کیف دستی خود نگه دارید.
نگران دستگاه ایکس ری فرودگاه نباشید. این دستگاه ها به دارو آسیب وارد نمی کنند.
ممکن است لازم باشد برچسب داروخانه داروهای خود را به کارمندان فرودگاه نشان دهید، بنابراین ظرف اصلی با نسخه را همراه خود داشته باشید.
این دارو را در قسمت داشبورد ماشین قرار ندهید و آن را در اتومبیل رها نکنید. حتما هنگامی که هوا بسیار گرم یا خیلی سرد است از انجام این کار خودداری کنید.

جایگزین مترونیدازول

داروهای دیگری نیز برای درمان بیماری موجود است. برخی از آنها ممکن است بیش از سایرین برای شما مناسب باشند، بنابراین با پزشک خود در مورد گزینه های دارویی مفید دیگر برای خود مشورت کنید و به صورت سرخود مصرف دارو را قطع یا مصرف داروی جدید را شروع نکنید.

مترجم: الهه زارعی