آموزه‌هایی ناب از فلسفه قربانی کردن/ عید قربان، کلاس درس الهی برای بندگان راستین

حجت الاسلام و المسلمین سید محمد جواد سایبان سخنران و کارشناس مذهبی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، مطرح کرد: جهان، صحنه آزمایش بشریت است. انسان به عنوان اشرف مخلوقات، همواره در معرض امتحانات الهی قرار داشته و حتی پیامبران نیز از این قاعده مستثنی نبوده اند. فلسفه و حکمت این ابتلا و آزمایش، مشخص شدن عیار و ارزش آدمی است. فردی که بتواند در این مسیر پر فراز و نشیب، موانع را پشت سر بگذارد و باسربلندی، خود را به نقطه پایان برساند، قطعا سعادت دو گیتی در انتظار اوست.

وی افزود: شدت بلا و امتحان‌های الهی رابطه مستقیمی با فهم و درک بندگان دارد؛ به همین دلیل بندگان مقرب الهی در طول تاریخ به مراتب آزمایش مشکل تری داشته اند. امتحان حضرت ابراهیم (ع) نمونه‌ای بارز از آزمایش سخت الهی بود که نتیجه‌ای متعالی به همراه داشت. سنت قربانی کردن در این عید بزرگ از ثمرات و برکات این اتفاق عبرت آموز است که تاکید فراوانی در منابع اسلامی به آن شده است. وقتی آیات و روایات را در این مسئله مورد بررسی قرار می‌دهیم، شاخص‌ترین نتیجه‌ای که به دست می‌آید این است که در قربانی کردن درس‌هایی نهفته است که عمل به آن ها، قرب الهی را به ارمغان می‌آورد.

نهایت تسلیم

این کارشناس مذهبی ادامه داد: واضح‌ترین تصویر در قربانی کردن، عمل سر بریدن است، آما آنچه این جریان را ارزشمند کرده و ثوابی برای آن متصور می‌شود، پشت پرده این جریان است. این سنت الهی، تداعی کننده حادثه بی نظیر برخورد حضرت ابراهیم و حضرت اسماعیل علیهماالسلام است. چه عشقی بالاتر از اینکه انسان حاضر شود، عزیزترین فرد خود را برای رضای خالقش با دستان خود ذبح کرده و قربانی نیز عاشقانه تسلیم شود.

بیشتر بخوانید

حجت الاسلام سایبان تصریح کرد: نهایت تسلیم، سرسپردگی محض، عشق و علاقه بی نهایت بنده به مولا از مهم‌ترین درس‌های این امتحان سخت الهی است. مرور گفت وگوی حضرت ابراهیم با فرزند برومندش، یکی از زیباترین و آموزنده‌ترین صحنه‌های این اتفاق تاریخی است. هنگامی که حضرت رو به فرزندش کرد و فرمود: «فرزندم من در خواب دیدم که باید تو را ذبح کنم، بنگر نظر تو چیست؟ گفت: پدرم! هر چه دستور دارى اجرا کن، به خواست خدا مرا از صابران خواهى یافت»؛ این تعبیرات، دربردارنده نکاتی عمیق و تجلی بارز صبر، استقامت، اطاعت، ایمان است.

غلبه بر نفس

وی اظهار کرد: انسان همواره با نفس خود درگیر است. عده‌ای توان مقابله با آن را ندارند و خیلی زود تسلیم می‌شوند. تعلقات دنیوی، بزرگترین مانع برای فتح قله‌های معنوی است. قربانی کردن جلوه‌ای از ایثار مال در راه محبوب و راهی برای قطع علقه‌های روحی و دنیوی است. انسان با قربانی کردن حیوان چهارپا در واقع حیوانیت نفس خود را ذبح کرده و راه رسیدن به کمال را برای خود هموار می‌کند. به بند کشیدن هوا و هوس همان درسی است که حضرت ابراهیم (ع) برای ما به یادگار گذاشته است.

این پژوهشگر مذهبی افزود: امام صادق (ع) در روایتی می‌‏فرمایند: «وَ اذْبَحْ حَنْجَرَةَ الْهَوَى وَ الطَّمَعِ عِنْدَ الذَّبِیحَة»؛ به هنگام کشتن قربانی، گلوی هوای نفس و حنجره خواهش‌های بیجای دل و طمع را ببر! و به حیات آن‌ها خاتمه بده. این حدیث گوهربار بیانگر این مطلب است که قربانی کردن نمادی برای قربانی خواهش‌ها و تمایلات نفسانی است و پیروزی حقیقی از آن کسی است که در این وادی موفق‌تر عمل کند.

فقیر نوازی

حجت الاسلام سایبان توضیح داد: یکی از مهم‌ترین آموزه‌های تربیتی قربانی کردن، توجه به فقرا و سرو سامان دادن به معیشت مستمندان است. رسول خدا (ص) در همین موضوع می‌فرمایند: «إِنَّمَا جَعَلَ اللَّهُ هَذَا الْأَضْحَى لِتَتَّسِعَ مَسَاکِینُکُمْ مِنَ اللَّحْمِ فَأَطْعِمُوهُمْ»؛ خداوند قربانی را مقرر کرد تا گشایشی در امور بی نوایان شما فراهم گردد پس آن‌ها را از گوشت قربانی اطعام کنید. توجه و اهتمام به امور معیشتی فقرا و نیازمندان جامعه جایگاه ویژه‌ای در سیره ائمّه معصومین علیهم السلام داشته و آنان همواره پیروان خود را به این امور خداپسندانه توصیه می‌کردند.

وی در پایان گفت: در انتها باید به این نکته اشاره کرد که اسلام نیز نهایت کوشش و تلاش خود را به خرج می‌دهد که در تمام جامعه اسلامی حتی یک فقیر و نیازمند پیدا نشود. توصیه به قربانی و ثواب عظیمی که برای آن در نظر گرفته اند مصداق بارز این بینش اسلامی است، ما نیز باید با بهره مندی از این فرصت طلایی، با قربانی کردن خواهش‌ها و تمایلات شیطانی خود در این عید بزرگ، زمینه را برای رشد و تعالی خود فراهم کرده و زمینه ساز ظهور حضرت حجت ارواحنا فداه باشیم.

انتهای پیام/