دیدار با «چال مگس» و «هفت حوض»

همشهری آنلاین_شهره کیانوش راد : دسترسی آسان از خیابان پورابتهاج، مسیرهای کوهنوردی و رودخانه‌های پرآب در طول مسیر، این منطقه کوهستانی را به یکی از مکان‌های گردشگری پرطرفدار برای کوهنوردان حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای تبدیل کرده است. اگر اهل کوهنوردی هستید آشنایی با مسیرهای صعود می‌تواند خاطره یک کوهنوردی دلچسب را برای شما به یادگار بگذارد.

«مجید قیدی‌نژاد» از کوهنوردان حرفه‌ای دارآباد است که مسیرهای صعود به قله را برایمان توضیح می‌دهد. خط الرأس دارآباد که حدود ۶۰ کیلومتر است و صعود به آن بین ۲ تا ۳ روز طول می‌کشد در زمستان یکی از خط الرأس‌های بسیار دشوار است. قیدی‌نژاد سال قبل از روستای مورود و قله منار در جاده چالوس (مسیری ۴۵ کیلومتری) را به سمت توچال و دربند، ۱۶ ساعته طی کرد. همراه با این کوهنورد حرفه‌ای با مسیرهای کوهنوردی دارآباد آشنا شوید.

دارآباد شرقی‌ترین قله خط الرأس توچال در البرز مرکزی است. این قله پس از عبور از تیغه‌های معروفش به قله‌های لزون شرقی و غربی می‌رسد و از مسیر غرب به قله توچال و از جنوب به قله کلکچال متصل می‌شود. کوه دارآباد شامل قله دارآباد و چند قله دیگر است که داخل تیغه‌های معروف دارآباد قرار گرفته‌اند. این قله‌ها در خط الرأسی قرار دارند که به‌صورت شرقی و غربی هستند و شرقی‌ترین آنها قله دارآباد است.

برخی از تیغه‌های دارآباد چند قله دارد مانند سیاه‌بند، چنبره‌بند، شهربانوکشُک و لارکرور که به قله پیاز چال می‌رسند. این مسیر در شمال قله کلکچال قرار دارد و در نهایت به قله توچال منتهی می‌شود. این خط الرأس تا روستای مورود و قله منار در جاده چالوس ادامه دارد. منار، آخرین و غربی‌ترین قله خط الرأس است که از روستای مورود منطقه پل خواب می‌توان به آن صعود کرد. دارآباد مسیر محبوب و معروف‌ترین و مورد علاقه کوهنوردان حرفه‌ای است. قله دارآباد، شرقی‌ترین قله این خط الرأس است و البته انتهای شرقی این خط الرأس تا گردنه قوچک می‌رود که به منطقه نظامی منتهی می‌شود و با سیم خاردار محصور شده و عبور از این مسیر ممنوع است.

مسیرهای دسترسی به قله

ارتفاع قله دارآباد ۳ هزار و ۱۸۰‌متر است و مسیرهای دستری‌اش بیشتر از محله دارآباد است. برای رسیدن به قله می‌توانید چند مسیر صعود متفاوت را انتخاب کنید. اگر از منطقه غلاک حرکت کنید چند یال برای صعود وجود دارد. یال شن سیاه دقیقاً بعد از منطقه غلاک هست. دوراهی شن سیاه به سمت غرب و درازلش می‌رسد. این مسیر در نهایت به منطقه ممنوعه سیم خاردارها منتهی می‌شود که با نام تلهرز یا تخته یورد معروف است. کوهنوردان در این مسیر به چشمه یورد می‌رسند و می‌توانند توقفی کنند و بعد از استراحت کوتاهی از منطقه تلهرز به سمت غرب و قله دارآباد حرکت کنند. زمان کل صعود از غلاک تا قله ۲ تا ۵ ساعت است. راه دیگر رسیدن به قله از مسیر شن سیاه است.

دوراهی این مسیر به سمت شرق یا غرب شما را به یال درازلش می‌رساند. علت نامگذاری این یال، طولانی بودن و شیب تند آن است. این یال نیز با چشمه گوارا، فضای سبز و درختانش استراحتگاهی برای کوهنوردان به شمار می‌آید تا از آب چشمه بنوشند و زیر سایه درختان استراحت کنند و دوباره مسیر صعود را در پیش بگیرند. برای صعود به قله می‌توانید از مسیرهای دیگری هم استفاده کنید. اگر کوهنورد حرفه‌ای باشید می‌توانید از توچال به سمت دارآباد حرکت کنید یا از سمت شمال دارآباد و روستای حاجی‌آباد فشم به قله دارآباد صعود کنید. در قله دارآباد، جان پناهی به مساحت حدود ۲۰‌مترمربع با یک و نیم طبقه ساخته شده است که محافظ خوبی برای کوهنوردان در مقابل باد و کوران و سرماست.

چال‌های چشمنواز

مسیرهای فرعی دیگری هم وجود دارد که از مسیرهای پرطرفدار برای کوهنوردان حرفه‌ای یا غیرحرفه‌ای است. یکی از آنها گذر از دره دارآباد است. اما بعد از رودخانه و مسیر دره راه دشوارتر می‌شود.
رودخانه زیبا و پرآب دره دارآباد یکی از جاذبه‌های گردشگری شمیران است. در این مسیر بسیار سرسبز می‌توان تنوع زیستی و جانوری را مشاهده کرد. هرچند که این روزها آثار تخریب محیط‌زیست را در جای جای آن می‌تواند دید. در طول این مسیر چندین آبشار و چشمه سر راه کوهنوردان قرار دارد. از چشمه‌های معروف دارآباد می‌توان از لش دراز، جهان، بندغلاک، نسترن، گلپر و غمش نام برد که نامگذاری هریک از آنها به دلایلی مانند چال‌ها و رویش گیاهان یا زندگی پرندگانی در آن محدوده مربوط است. نخستین آبشاری که در مسیر کوهنوردی به آن می‌رسید، کفترخان است؛ آبشار حالت پرتگاهی و صخره‌ای دارد و در گذشته که‌ تردد به اندازه امروز نبود، این محل به‌عنوان زیستگاه پرنده‌ها به شمار می‌رفت و به همین دلیل اکنون نیز با نام کفترخان شناخته می‌شود.

هرچند با شلوغی این محدوده گردشگری کمتر می‌توان مانند گذشته آشیانه پرندگان را در این حوالی مشاهده کرد. بعد از آبشار کفترخان به آبشار دیگری می‌رسید که نام آن ترکیبی از کلمه‌های چال و مگس است. تنوع گل و گیاهان اطراف آبشار، این محل را به زیستگاه زنبورها و حشرات دیگر تبدیل کرده بود؛ طوری که «چال مگس» یکی از آبشارهای دیدنی و شناخته شده در مسیر کوهنوردان است. در مسیر رسیدن به قله چند آبشار کوچک و بزرگ دیگر دیده می‌شود. کوهنوردان بعد از آبشار چال مگس یا مگس چال به سمت باغچه خلیل حرکت می‌کنند.

وجود چند چال در رودخانه دلیل شهرت این قسمت به نام «هفت‌حوض» است؛ جایی که به‌خصوص در تابستان به محلی برای آبتنی نوجوانان و جوانان تبدیل می‌شود. بعد از چال مگس به باغچه خلیل با درختان میوه قد می‌رسید. آن‌طور که محلی‌ها می‌گویند در گذشته فردی به نام خلیل با کاشت درختان مثمر و غیرمثمر این محل راآباد کرده است. باغچه بعد از فوت خلیل دست به دست چرخیده و سال‌هاست که درختان میوه در کوهستان به یادگار مانده‌اند. کمی بعد از باغچه خلیل به بیدستان با درختان بید می‌رسید. در انتهای مسیر رودخانه بن‌بستی هست که زیر تیغه‌های دارآباد قرار دارد. مسیر دره تا باغچه خلیل ساده و معمولی است. اما اگر از باغچه بخواهید به سمت قله بروید باید مسیری سخت و حرفه‌ای را بپیمایید. از این قسمت به بعد کوهنوردان حرفه‌ای می‌توانند مسیر سخت کوهنوردی را تا قله‌های کلکچال ادامه دهند.

کوهی از زباله

اگر در روزهای پایانی هفته و تعطیل قصد کوهنوردی در دارآباد را داشته باشید قبل از تماشای مناظر طبیعی و آبشارها، در جای جای مسیر کوهنوردی، انبوهی از زباله مقابل چشمتان قرار می‌گیرد؛ صحنه‌ای آزاردهنده که پیامدی جز تخریب محیط‌زیست دربرندارد. سر و صدای ایجاد شده توسط گردشگران، زباله‌های رها شده و آلودگی زیست‌محیطی زندگی جانوران و به‌خصوص پرندگان را در این دره زیبا و منطقه کوهستانی در معرض خطر جدی قرار داده است که باید سریع‌تر چاره‌ای برای آنها اندیشیده شود.

عرقچین و خشکچال

در ضلع غربی قله دارآباد با فاصله یک دره، یال دیگر و چند قله با نام‌های عرقچین یا تنگچال یا خشکچال وجود دارد. مسیر صعود آنها از سمت انتهای غرب دارآباد و از جایی شروع می‌شود که به آن رحمان‌آباد گفته می‌شود. از این مسیر می‌توانید سوار بر یال دیگر، خود را به قله عرقچین یا تنگچال برسانید. در عرق چین به یال دیگری می‌رسید که به کلکچال ختم می‌شود. ۲ یال مجزا بین عرقچین و قله دارآباد قرار گرفته است. درختان کاشته شده در این مسیر رها شده‌اند و در حال خشک شدن هستند.