قلاده‌هایی از جنس شکاف طبقاتی

به گزارش ایرنا، این روزها در گوشه و کنار شهر قزوین زنان و مردان بسیاری را می‌بینید که قلاده سگی را در دست گرفته‌اند؛ برخی از این افراد سگ‌ها را در آغوش گرفته و برخی دیگر نیز این حیوانات را سوار بر خودرو در شهر می‌گردانند؛ افزایش سگ گردانی در شهر قزوین، به خصوص از ابتدای سال جاری تاکنون بی‌سابقه بوده تا جایی که هر شب و در برخی مناطق مانند جاده سلامت واقع در مسیر بوستان باراجین این موضوع بیشتر به چشم می‌خورد.

به غیر از جاده سلامت، تقریبا در تمامی بوستان‌های سطح شهر و حتی پیاده‌روهای معابر از جمله خیام، دانشگاه، غیاث آباد، پونک و حتی کوثر و مینودر پدیده سگ گردانی افزایش یافته است.

گاهی اوقات افراد همراه با سگ خود سوار تاکسی شده یا با آن به داخل مغازه می‌روند، سگ خود را درون پارک‌ها و تفرجگاه‌ها رها می‌کنند و خلاصه مسیرهایی زیادی را در پیاده رو قدم می‌زنند؛ این در حالی است که رفتار مردم قزوین در مشاهده این حیوانات متفاوت بوده، برخی به محض دیدن این حیوان از ترس فاصله می‌گیرند و برخی دیگر نیز از صاحب سگ می‌خواهند که اجازه دهد چند دقیقه‌ای سگ را در آغوش بگیرند!

خیلی از فعالان اجتماعی و شهروندان معتقدند که نگهداری سگ کار طبقات مرفه و ثروتمند جامعه است؛ چرا که به اعتقاد برخی هزینه نگهداری و خوراک این حیوانات بسیار بالا بوده و از عهده هر شخص یا خانواده‌ای خارج است.

از سوی دیگر، در فضای مجازی مشاهده شده که برخی دختران و پسران با سگ‌هایی که برای آن نام تعیین کرده‌اند، در حالت‌های مختلف خوابیدن، غذاخوردن و حتی بازی و مطالعه عکس می‌گیرند و آن را منتشر می‌کنند.

چندی پیش نیز در فضای مجازی پیامی در خصوص گم شدن یک سگ در قزوین منتشر شده بود؛ در این اطلاعیه آمده بود که برای یابنده آن پاداشی در نظر گرفته شده، در پایان این پیام نوشته بود «شهروندان عزیز لطفا در خصوص پیدا شدن این آقا پسر شیطون (سگ گمشده) کمک کنند تا هرچه سریع‌تر خانواده از نگرانی خارج شود.»

سگ گردانی بیشتر در طبقات متوسط رو به بالا دیده می‌شود؛ پدیده سگ گردانی جهانی شده است

برای بررسی ابعاد این پدیده اجتماعی که روز به روز در قزوین افزایش می یابد، به سراغ یک جامعه شناس رفتیم؛ مرتضی قلیچ، عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) به خبرنگار ایرنا گفت: در درجه اول و به منظور تبیین مولفه‌های اجتماعی نگهداری حیوانات خانگی و غیرخانگی، باید به این موضوع دقت کنیم که همه نگهدارندگان حیوانات خانگی از یک نوع و یا از یک جنس اجتماعی نیستند و یک تنوع خاصی در بین گروه‌های اجتماعی به لحاظ رفتاری و فرهنگی وجود دارد.

وی اضافه کرد: این تنوع فرهنگی و تیپ شخصیتی دلیلی بر علل مختلف نگهداری حیوانات است، به عبارت دیگر نباید همه این افراد را یک دست و یکسان دید، چرا که موجب برداشت تحلیل اشتباه از این موضوع می‌شود.

قلیچ اضافه کرد: به طور کلی، با ورود بشر به دوره مدرن، حیوانات به گونه دیگری وارد زندگی بشر شدند، اگر در گذشته انسان از حیوان به عنوان ابزاری برای به دست آوردن خوراک و امنیت استفاده می‌کرد، امروز به دنبال مقاصد دیگری است و باید توجه کرد که خانگی شدن حیوانات با هدف دیگری اتفاق می‌افتد.

این جامعه شناس با بیان اینکه نظرسنجی متفاوتی در خصوص کسانی که حیوانات خانگی نگهداری می‌کنند انجام شده، تصریح کرد: یکی از بیشترین گروه‌هایی که حیوانات خانگی نگهداری می‌کنند، جوانان هستند که ممکن است مجرد یا متاهل باشند، بر همین اساس از آنجایی که فرزند کمتری دارند و یا اصلا فرزند ندارند، علاقه برای نگهداری حیوانات و انس گرفتن با آن‌ها در بین این افراد بیشتر است.

قلیچ ادامه داد: دومین ویژگی افراد نگهدارنده حیوان این است که علاقه مند به حیوان هستند و نسبت به آن حس ترحم دارند؛ به عنوان مثال دیده شده حیوانی را از خیابان یا از مکانی بی پناه به خانه آورده و آن را تحت سرپرستی قرار می‌دهند، حتی دیده شده چنین افرادی اگر ببینند حیوانی معلولیت و یا آسیب دیده است، سعی می کنند آن را نیز مداوا کنند.

این مدرس دانشگاه در حوزه جامعه شناسی، سومین ویژگی اجتماعی نگهدارندگان حیوان را انزوا دانست و اظهار داشت: وجود انزوا و تنها زیستن دلیلی برای نگهداری از حیوان است که این روزها در جامعه روند افزایشی داشته است.

قلیچ، چهارمین ویژگی در رابطه با نگهداری حیوانات را مساله کلان شهری دانست و گفت: اگرچه سگ گردانی در شهرهای کوچک هم دیده می‌شود، اما چندان نمود پیدا نمی‌کند، با این حال وضعیت طبقاتی کسانی که حیوان نگهداری می‌کنند متوسط رو به بالا بوده و کمتر طبقات کارگر و پایین دست به این نوع کارها تمایل نشان می‌دهند.

قلیچ: دارنده حیوان می‌خواهد زندگی و دارایی خود را به رخ دیگران بکشد، سگ‌های نژاد «هاسکی»، «پامرانین»، «پیت بول» و البته سگ‌های وحشی که نگهداری آن‌ها ممنوع است، وسیله‌ای برای نشان دادن وضعیت طبقاتی بهتر و ابزاری برای تفاخر و فخر فروشی است.

عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه بین الملل امام خمینی (ره) تصریح کرد: نگهداری حیوان هزینه های زیادی به همراه دارد، به عنوان مثال باید سگ را مستمر به دامپزشکی برد یا از فروشگاه‌های خدمات حیوانات خانگی، غذاها و مواد شوینده‌ای را خریداری کرد که بسیار گران قیمت هستند.

قلیچ تاکید کرد: اگر بخواهیم یک نگاه انتقادی داشته باشیم، داشتن حیوان به تمایز طبقاتی تبدیل شده است، یعنی دارنده حیوان می‌خواهد زندگی و دارایی خود را به رخ دیگران بکشد، سگ‌های نژاد «هاسکی»، «پامرانین»، «پیت بول» و البته سگ‌های وحشی که نگهداری آن‌ها ممنوع می باشد، وسیله ای برای نشان دادن وضعیت طبقاتی بهتر و ابزاری برای تفاخر و فخر فروشی است؛ رفتارهایی مثل سگ گردانی دقیقا شبیه اتومبیل و تلفن همراه گران قیمت برای فرد پرستیژ اجتماعی به همراه می‌آورد.

این مدرس جامعه شناسی به گردش مالی بسیار بالا در حوزه خرید و فروش حیوانات اشاره و یادآور شد: از عمده دلایل افزایش نگهداری حیوانات خانگی و ترویج و گسترش آن، وجود پانسیون‌های فروش و نگهداری سگ است که قیمت‌های عجیبی را برای این نوع حیوانات تعیین می کنند که گردش مالی بسیار زیادی هم ایجاد می‌شود.

قلیچ خاطرنشان کرد: متاسفانه طی سال‌های اخیر شاهدیم که برخی در فیلم‌های ضبط شده فضای مجازی حیوانات را می‌بوسند و آن را بغل می کنند و حتی اگر سگی را گم کرده باشند، برای پیدا کردنش پاداش گران قیمتی در نظر می‌گیرند.

وی یادآور شد: نگهداری حیوانات خانگی یک کار جهانی شده، پدیده جهانی شدن سبب شده تا نگهداری سگ به عنوان یک سبک زندگی شمرده شود، کتاب، متن و فیلم در خصوص نگهداری حیوانات به صورت زیاد در حال تولید است و اگر یک کلمه در مورد نگهداری سگ در اینترنت جستجو کنید، هزاران صحفه در این خصوص باز می‌شود که دلیلی بر گسترش و افزایش این موضوع دارد.

سگ گردانی ناشی از خلاءهای عاطفی و کمبود توجه است

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری قزوین نیز در این رابطه اظهار داشت: سگ گردانی در جامعه یکی از پدیده های نوظهور بوده که در سال‌های اخیر روند افزایشی داشته و به دلیل نداشتن فرهنگ‌سازی مناسب در حال تبدیل‌شدن به کارهای مرسوم است.

مریم بیدخام افزود: در فضای سرد خانوادگی و دور شدن افراد از یکدیگر، نگهداری سگ روشی برای پرکردن اوقات فراغت و پر کردن احساس تنهایی به شمار می‌رود؛ چون بسیاری از افراد سگ گردان دچار خلاءهای عاطفی هستند و با انس گرفتن با حیوانات به دنبال پر کردن این خلاء خواهند بود.

بیدخام: نگهداری حیوانات در آپارتمان، تهدیدی علیه بهداشت عمومی، سلب آسایش و امنیت روانی شده و در برخی موارد احساس ترس را بین زنان و کودکان افزایش می‌دهد.

وی تاکید کرد: از سوی دیگر به دلیل نبود فرهنگ سازی‌، سگ گردانی در معابر، پارک‌ها و سایر اماکن عمومی موجب سلب آسایش و امنیت روانی شهروندان شده که باید در این راستا نسبت به آگاه سازی این افراد مبادرت کرد.

بیدخام با بیان اینکه زندگی آپارتمان نشینی نیازمند لزوم رعایت برخی از قوانین و حقوق شهروندی است، گفت: نگهداری حیوانات در آپارتمان، تهدیدی علیه بهداشت عمومی، سلب آسایش و امنیت روانی شده و در برخی موارد احساس ترس را بین زنان و کودکان افزایش می‌دهد.

این مسؤول اضافه کرد: بحث دیگر در خصوص سگ گردانی، نیاز به دیده شدن‌های اجتماعی است؛ یعنی افرادی که سگ گردانی می‌کنند بیش از این که توجهشان به سگ باشد می‌خواهند دیگران به آنها توجه کنند.

به گفته وی، در این زمینه ضروری است تا با فرهنگ‌سازی در خصوص پرکردن اوقات فراغت و گسترش سرگرمی، تفریحی و فضای سبز در محیط شهری، به‌ ویژه در مجتمع‌های مسکونی اقدام شود.

نیم نگاه:

پیشنهاد می‌شود با توجه به روند رو به رشد سگ گردانی در قزوین، مسؤولان برای حفظ حقوق شهروندی و جلوگیری از واکنش‌های منفی شهروندان، مکانی را به شکل اختصاصی در قالب زمینی صاف و یا فضای سبز در اختیار نگهدارندگان سگ قرار دهند تا این افراد هم بدون تضییع حقوق دیگران بتوانند اوقاتی را با حیوانات خود سپری کنند.