مراسم بزرگداشت مولانا در قونیه

تور قونیه

زندگی مولانا

نام اصلی مولانا جلال الدین محمد بلخی است. او در سال 604 هجری در شهر بلخ متولد شد. جلال الدین لقب محمد بلخی بود. لقب مولوی دو قرن بعد از درگذشت جلال الدین محمد در قرن نهم برای او انتخاب شد.

مولانا فرزند «بهاءالدین‌ولد» بود. مردم بهاءالدین ولد را با نام سلطان‎العلما می‌شناختند. او در خراسان و بلخ به بحث و وعظ علم عرفان و سلوک می‌پرداخت. جلال الدین محمد در نوجوانی به همراه خانواده از بلخ به قونیه رفت. دلیل این مهاجرت، دعوت علاءالدین کیقباد شاه سلجوقی از پدر مولانا بود. این مهاجرت در زمان حمله مغول به ایران صورت گرفت. مولانا در سن 18 سالگی ازدواج کرد. وقتی او 25 سال داشت پدرش از دنیا رفت. جایگاه معلمی سلطان العلما بعد از آن به مولانا واگذار شد. اتفاق مهم زندگی مولانا دیدار او با شمس تبریزی بود. مولانا با دیدار شمس تبریزی در آستانه سن 40 سالگی به مرتبه بالایی از عرفان رسید. مولانا در سال 672 هجری به وصال حق شتافت.

مراسم بزرگداشت مولانا

قونیه در دسامبر هر سال شور و حال خاصی پیدا می‌کند. مراسم ویژه بزرگداشت مولانا از 7 تا 17 دسامبر (16 تا 26 آذر) هر سال در قونیه برگزار می‌شود. 17 دسامبر (26 آذر) روز وفات مولاناست. مردم این روز را به دلیل وصال مولانا با معبود خود جشن می‌گیرند. در ترکیه به شب وفات مولانا شب عروسی یا وصلت مولانا نیز گفته می‌شود. در روز هفتم دسامبر جوانانی که لباس لشکریان عثمانی را به تن دارند به تپه کی قباد، محل دیدار شمس و مولانا رفته از این تپه به همراه با ساز و دُهل به سمت آرامگاه مولانا می‌آیند. در محوطه موزه مولانا به مدت ده شب برنامه‌های متنوع فرهنگی برای علاقه‌مندان برگزار می‌شود. این برنامه‌ها شامل سخنرانی، خواندن اشعار مولانا و رقص سماع است. موزه و مقبره مولانا از جاذبه‌های مهم گردشگری قونیه محسوب می‌شوند.

در هفتمین روز از مهرماه هر سال مراسم بزرگداشت دیگری به مناسبت سالروز تولد مولانا در قونیه برگزار می‌شود. از سال 2004 نیز به مناسبت زادروز شاعر بزرگ پارسی‌گوی مولانا فستیوال جهانی موسیقی عرفانی در این شهر اجرا می‌شود. این فستیوال از 29 شهریور تا 9 مهر با شرکت گروه‌های مختلف موسیقی از سراسر جهان ادامه دارد.

رقص سماع

مولانا پس از دیدار با شمس در سیر و سلوک خود به رقص سماع می‌پرداخت. او این رقص معنوی را راهی برای رسیدن به کمال انسانی می‌دانست. در ترکیه و به خصوص در شهر قونیه افرادی که آئین صوفی‌گری دارند. به تبعیت از مولانا به صورت گروهی به رقص سماع در می‌آیند. در این رقص صوفی‌ها بر اثر چرخش‌هایی که به دور خود دارند به حال خلسه در می‌آیند. موسیقی عرفانی که برای صوفی‌ها نواخته می‌شود ترکیبی از دف‌نوازی و نی‌نوازی است. لباس صوفی‌ها بلند و بیشتر به رنگ سفید است. کلاه بلندی نگام رقص سماع بر سر آنهاست. این کلاه نمادی از قبر است.