شعر لسان الغیب وارد دنیای هنر شود/جای خالی حافظ در اپرا و نقاشی

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: از سال ۱۳۷۶ که به پیشنهاد مرکز حافظ شناسی، برای بزرگداشت شعر و اندیشه حافظ، بیستم مهرماه با عنوان «یادروز حافظ» نام‌گذاری و در تقویم ملی ایران ثبت شد، تاکنون در این روز در شیراز مراسم یادروز حافظ در بخش‌های مختلف آئین گشایش، نشست علمی، برنامه‌های جنبی و… برگزار و یکی از بزرگترین رویدادهای علمی فرهنگی کشور قلمداد می‌شود.

اما بر خلاف خاستگاه مردمی حافظ، اکثر برنامه‌هایی که در طی این همه سال به نام حافظ برگزار می‌شود، بیشتر ویژه قشر خاص است و عموم مردم چندان در این برنامه‌ها دیده نمی‌شوند.

محمد جواد دهقانیان از مدرسان مرکز حافظ شناسی در این زمینه معتقد است؛ باید توجه کرد که برای بهره‌مندی عموم مردم از گنجینه‌هایی مانند اشعار حافظ باید حافظ را به دنیای امروز پیوند بزنیم.

ثروت‌ها و ذخایر فرهنگی ما به درستی مورد استفاده قرار نگرفته است

وی در گفتگو با خبرنگار مهر تاکید کرد: به تعبیر من انسان ایرانی ماهیگیری است که کنار دریا نشسته اما ماهیگیری بلد نیست، ما ثروت‌های عظیم و ذخایر فرهنگی بسیاری داریم اما متأسفانه برای تبدیل این ذخایر به سرمایه اقتصادی کمتر توان گذاشتیم و باید در این راستا عزم و اراده جدی داشته باشیم.

دهقانیان ادامه داد: در جهان از ادبیات عامه و شعر استفاده و محصولات جدید تولید می‌کنند تا مورد تقاضای نسل جدید باشد و مورد استفاده قرار بگیرد.

وی عنوان کرد: ما درباره حافظ کارهایی کردیم مثلاً شعر حافظ را تا حدودی وارد موسیقی کردیم. گاهی بخش‌هایی از شعر حافظ را وارد فیلم سینمایی کردیم اما این تلاش‌ها کافی نیست و باعث ارتباط شایسته نسل‌ها با حافظ نشده و هنوز گنجینه‌ای نظیر آثار حافظ جای کار بسیاری دارد.

این استاد دانشگاه و پژوهشگر با اشاره به راهکارهای عملی برای به میان مردم آوردن گنجینه‌هایی مانند اشعار حافظ تصریح کرد: اینکه نسخه کامل بدهیم که چه باید کرد، کار سختی است اما به نظر من، شعر حافظ توان دارد که به عرصه نقاشی بیاید.

وی عنوان کرد: کاری که استاد فرشچیان تا حدودی انجام داده و هنوز جای کار زیادی در این عرصه وجود دارد.

شعر حافظ باید وارد عرصه هنرهای تجسمی شود

دهقانیان ادامه داد: حافظ را می‌توانیم وارد عرصه هنرهای تجسمی حتی وارد عرصه اپرا و نمایش و … کنیم در غیر این صورت انتظار زیادی از جوانان امروزی نمی‌توان داشت. اگر امروز شعر حافظ را غلط می‌خوانند، جای سرزنش و ملامت نیست چون کار در خوری برای به میان مردم آوردن این گنجینه عظیم نشده است.

وی بیان کرد: شعر حافظ اگر وارد هنرهای جدید شود، بهتر به مخاطب امروز عرضه خواهد شد و پیام این اشعار به طیف وسیعی مخابره خواهد شد.

ساخت انیمیشن‌های کوتاه مفهومی از شعر حافظ در مرکز حافظ شناسی

دهقانیان افزود: به علاقمندان شعر و ادب نوید می‌دهم که کاری در مرکز حافظ شناسی شروع شده و بحثی به نام درخت دوستی در قالب موشن گرافی به همت خانم معینی انجام شده و از شعر حافظ انیمیشن‌های کوتاه مفهومی ساخته خواهد شد.

وی ادامه داد: سناریوهای آثار تولیدی ما بی‌کلام هستند و اصوات و تصاویر گویای اتفاق هستند؛ به عبارتی کلام به تصویر و موسیقی تبدیل شده است.

این استاد دانشگاه، درباره قشر مخاطب این محصولات هم بیان کرد: همانطور که شعر حافظ مخاطب جهانی دارد، این انیمیشن‌ها هم برای مخاطبان جهانی در حال تولید است و ما مفاهیمی انتخاب کردیم که جهان شمول است.

دهقانیان ادامه داد: ما سعی می‌کنیم این تولیدات مانند اشعار حافظ الهام بخش باشد و نگاه مثبتی به حیات داشته باشد. البته تولید اینگونه آثار بسیار دشوار است چون در شعر حافظ روایت وجود ندارد در حالی که اساس انیمیشن و سینما روایت است.

افراد هنرمند و خلاق برای تبدیل ابیات حافظ به سناریو پای کار بیایند

وی تصریح کرد: لازم است افراد هنرمند و خلاقی پای کار بیایند که این ابیات را به سناریو تبدیل کنند. از طرفی ما به دلیل گران بودن ساخت انیمیشن محصولات بسیار کوتاه تولید می‌کنیم البته انسان مدرن هم ترجیح می‌دهد پیام را کوتاه و گویا دریافت کند.

دهقانیان گفت: یکی از موانع و مشکلات موجود این است که برای این نوع مسائل فرهنگی، بودجه چندانی دیده نشده در صورتی که این هزینه‌ها بیشتر سرمایه گذاری محسوب می‌شود و می‌تواند آورده مالی و فرهنگی زیادی برای تاریخ و فرهنگ شهر و استان در پی داشته باشد اما متأسفانه معمولاً برای تبدیل این ظرفیت‌ها و ذخایر فرهنگی حاضر نیستیم سرمایه‌گذاری کنیم و در این شرایط لازم است فراتر از برنامه‌های مناسبتی به این نوع کارها توجه شود.

وی، اعلام آمادگی کرد که اگر کسی می‌تواند از این جنس کارها حمایت کند و با حمایت مالی یا حمایت تخصصی به تسریع کار کمک کند، با حفظ حقوق اسپانسر آماده همکاری هستیم.

دهقانیان ادامه داد: علاوه بر حمایت مالی، حمایت‌های تخصصی مانند همراهی یک شرکت انیمیشن سازی که دغدغه‌مند باشد، بسیار می‌تواند کار را تسریع کند یا کسی که بتواند در سناریونویسی کمک کند.

وی یادآور شد: تاکنون شخصاً بالای ۷۰ سناریو برای یک مجموعه شش قسمتی نوشتم که چهار مورد از این سناریوها برای ساخت، نهایی شده است.

دهقانیان اظهار داشت: گذشته از بخش‌های متعدد کار مثل انتخاب ابیات و سناریوها و انتخاب موسیقی، بخش تبدیل آن به انیمیشن بسیار هزینه بردار است.

وی تاکید کرد: ما در حال حاضر جور یک کار تیمی را با نفرات محدود می‌کشیم و تاکنون شش سمت تولید داشتیم اما این کارها فراتر از توان فردی است و اگر دستگاه‌های متولی حمایت کنند، کار بهتر پیش می‌رود.

به هر روی، مناسبت‌هایی مانند یادروز حافظ می‌تواند مطلعی برای کارهای ماندگار و مؤثر باشد و خروجی بزرگداشت حافظ از برنامه‌های صرفاً مناسبتی و تقویمی فراتر برود و عموم مردم از آن بهره‌مند شوند.

در این راستا توجه به پیشنهادات و راهکارهای نخبگان و حافظ شناسان می‌تواند مؤثرتر از سخنرانی صرف در مراسم یادروز حافظ باشد.