نابینایی که قاری شد/ پیشنهاد یک نابینا به آموزش و پرورش و دانشگاه

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها - مصطفی آل علی: بعد از مدتی دست به قلم می‌شوم و می‌نویسم از کسی که نامش اولین بار در رسانه‌های کشور می‌آید با اینکه بارها در سطح کشور و استان خوزستان خوش درخشیده است.

بارها از چند نفر درباره‌اش شنیده بودم اما شنیدن کی بود مانند دیدن؟ تصمیم گرفتم از نزدیک او را ببینم؛ لنگ ظهر بود که تند تند لباسم را پوشیدم و با شوق زیاد به دیدار این فرد موفق رفتم.

به مؤسسه نابینایان و کم‌بینایان خرمشهر می‌رسم و بعد از آن وارد منزلی می‌شوم که برای این افراد مناسب‌سازی شده بود، دختر آرامی را می‌بینم که دست‌هایش را به هم گره زده است.

بی‌آنکه حرفی بگوید می‌فهمم که از انجام مصاحبه اندکی اضطراب دارد؛ پیش سایر نابینایان و کم‌بینایان می‌روم و صمیمانه سلام می‌کنم و از او هم می‌خواهم که برای انجام مصاحبه آماده شود.

آسیه شریعتی نسب ِ ۱۹ ساله از بدو تولد فقط رنگ سیاه را می‌بیند و از دوران کودکی با این تفاوت خدادادی کنار می‌آید؛ سال‌ها به‌سرعت می‌گذرند و باید به مدرسه می‌رفت اما قبل از درس و مشق او تلاوت و حفظ قرآن را شروع کرده بود.

او می‌گوید: «دختر همسایه ما (زینب محمدی) وقتی می‌خواست قرآن بخواند، مرا پیش خودش می‌برد و این باعث شده تا از سن ۶ سالگی تلاوت و حفظ قرآن را شروع کنم».

«درباره چه چیز از یکدیگر می‌پرسند، از آن خبر بزرگ، درباره آن با هم اختلاف دارند، نه چنان است به‌زودی خواهند دانست، باز هم نه چنان است به‌زودی خواهند دانست» متوجه می‌شوم که شریعتی نسب آیاتی را از سوره نبأ می‌خواند.

او ادامه می‌دهد: «حفظ قرآن کریم را از جز ۳۰ و از سوره نبأ شروع کردم و از آن زمان فهمیدم که فصل جدیدی در زندگی‌ام شروع شده چون می‌توانستم کارهای بیشتری را برای خودم و حتی اطرافیانم انجام دهم».

هدیه‌ای برای خودکفایی

انسان در هر زمینه‌ای یک سری سختی پیش رو دارد و این قاری هم از این قضیه مستثنا نیست؛ او اوایل برای تلاوت و حفظ آیات با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شود به‌طور مثال همیشه کسی نبود تا آیه‌ها را برایش تکرار کند یا اینکه اگر اشتباه می‌خواند، او را راهنمایی کند.

شرایط، محیط و وسایل برای خودکفاسازی هرکسی به‌ویژه فرد معلول تأثیر و نقش مهمی دارد و اهمیت و ضرورت این مسئله بر کسی پوشیده نیست.

حدود سه سال از زمان خواندن قرآن شریعتی نسب می‌گذرد و همه به‌خصوص خانواده‌اش، اشتیاقش را برای حفظ کتاب الهی می‌بینند که عمویش برای خودکفا شدن برادرزاده‌اش به او هدیه‌ای را می‌دهد.

شریعتی نسب به خبرنگار مهر می‌گوید: «عمویم برای تلاوت و حفظ قرآن کریم قلم نوری خرید و آن را به من هدیه داد که از ۹ سالگی با این قلم کار می‌کنم و از آن موقع راحت‌تر توانستم که قرآن کریم را حفظ کنم و این خود خودکفایی است».

کسب مقام کشوری و استانی

این روشندل خرمشهری فقط به تلاوت و حفظ کردن آیات قرآن اکتفا نکرد بلکه دوست داشت فراتر از این برود که به همین خاطر با «الهام سویدان» حافظ کل قرآن کریم و «شاهی» معلم قرآن آشنا می‌شود؛ شریعتی نسب با کمک سویدان و شاهی، حفظ و تلاوت آیه‌های الهی را به‌صورت صحیح و حرفه‌ای شروع می‌کند.

این قاری بعد از مدتی در مسابقات حفظ و تلاوت قرآن کریم دانش آموزی در سطح کشور شرکت می‌کند، او می‌گوید: «چندین بار در این‌گونه مسابقات از سوی مدرسه اعزام شدم و سربلند به شهرم برگشتم».

شریعتی نسب ادامه می‌دهد: «در سطح مسابقات کشوری ۴ بار کسب مقام کردم که ۳ بار رتبه اول را به دست آوردم و یک بار هم رتبه دوم از آن من شد».

او حتی در مسابقات حفظ و تلاوت قرآن کریم دانش آموزی در سطح استانی شرکت کرده و ۳-۴ بار مقام اول را کسب می‌کند و هدفش این است که در مسابقات بین‌المللی هم شرکت و کسب مقام کند.

شریعتی نسب اکنون حافظ ۸ جز قرآن (جز ۳۰ و ۷ جز اول) است و در کنار آن، تحصیلش را هم ادامه می‌دهد.

او از شیرینی و سختی مراحل تحصیلش می‌گوید: «از اول ابتدایی تا دوره راهنمایی در مدرسه استثنایی سروش خرمشهر در خواندم که معلم من (پروانه جلیلیان) و مدیر مدرسه (محمد بحرانی پور) کمک‌های بسیاری را برایم انجام دادند».

کتب درسی گویا شوند

این قاری دوره دبیرستانش را در مدرسه عادی شهدای محراب خرمشهر درس خوانده است و مدیر مدرسه (رؤیا اکبری) معلمان و سایر افراد این مدرسه به او بی‌منت کمک می‌کنند اما با این وجود در این سه سال با مشکلات زیادی از جمله ایاب و ذهاب روبه‌رو می‌شود.

او می‌گوید: «به‌طور معمول هر ساله محتوای کتاب‌های درسی تغییر می‌کنند و این شرایط برای نابینایان اصلاً خوب نیست چون زمان می‌برد تا کتاب‌ها گویا شوند و ما از تحصیل عقب می افتیم».

شریعتی نسب به وزارت آموزش و پرورش پیشنهاد می‌دهد که همزمان با تغییرات کتب درسی، این کتاب‌ها نیز برای جامعه نابینایان و کم‌بینایان هم گویا شود تا آنها بتوانند پابه‌پای دیگر دانش آموزان قدم بردارند.

این قاری از دیگر مشکلات دانش آموزان نابینا و کم‌بینا خبر می‌دهد: «وقتی وارد دوره دبیرستان شدم باید برای کنکور برنامه‌ریزی و درس می‌خواندم ولی کتب تست‌زنی برای ما نیست یا به‌ندرت وجود دارد و کتاب‌هایی که گویا شده بودند، قدیمی هستند».

شریعتی نسب در زمان کنکور یکسری کتب درسی را داوطلبانه برای همنوعانش گویا می‌کند تا همه با خیال راحت بتوانند برای کنکور سراسری آماده شوند و با دیگر دانش آموزان رقابت کنند.

پیشنهادی ویژه برای بهزیستی

او پیشنهاد می‌کند که قراردادی میان سازمان بهزیستی و نهادهایی مثل قلم‌چی منعقد شود چون چنین نهادی در زمان کنکور امکانات خوبی را برای افراد نابینا ارائه می‌دهد؛ مثلاً کتاب تست را ضبط می‌کنند یا پشتیبان رایگانی را برای افراد نابینا قرار می‌دهند یا قبل از کنکور، دفترچه‌های سال گذشته را به‌صورت خط بریل تهیه و برای نابینایان ارسال می‌کنند.

این قاری با رتبه عالی در دانشگاه شهید چمران اهواز و در رشته الهیات گرایش علوم و حدیث قرآن قبول می‌شود اما مشکلاتش در این دوره به‌مراتب بیشتر شده است چون بعضی از اساتید می‌گویند که «فلان کتابی را که نوشته‌ام، تهیه کنید» و ممکن است که این کتاب برای نابینایان گویا نشده باشد.

این سختی‌ها به‌ویژه در فضای مجازی به‌مراتب بیشتر است چون دانشگاه یکسری سایت‌هایی را معرفی می‌کند که افراد نابینا نمی‌توانند زیاد با این سایت‌ها کار یا استفاده کنند.

او می‌گوید: «توصیه می‌کنم که دانشگاه برای افراد دارای معلولیت به‌ویژه نابینایان حضوری باشد چون فرد نابینا بیشتر با محیط و دانشجویان و اساتید آشنا می‌شود و بهتر می‌توان به این فرد کمک کرد».

شریعتی نسب ادامه می‌دهد: «حتی می‌توان یک نماینده‌ای را میان استاد و دانشجوی نابینا انتخاب کرد تا هرگاه استاد وقت لازم را نداشته باشد، فرد منتخب بیاید و از فرد نابینا امتحان بگیرد و نمره‌اش را به استاد اعلام کند».

باورهای غلط تغییر کنند

دانشجوی شهید چمران اهواز از مسئولان کشوری، استانی و شهرستان خرمشهر درخواستی دارد: «مسئولان نسبت به معلولان به‌ویژه نابینایان اهتمام و توجه ویژه‌ای داشته باشند چون معلولیت فقط برای جسم است و این باورهای غلط درباره معلولان باید تغییر کنند».

او ادامه می‌دهد: «از همه مسئولان و افراد سرمایه‌گذار درخواست می‌کنم که فرصتی را برای اشتغال نابینایان ایجاد کنند چون این افراد بیش از هر شخص دیگری نیازمند کار هستند».

شریعتی نسب، اشتغال را مهم‌ترین دغدغه نابینایان اعلام می‌کند و انتظار دارد که بعد از فارغ‌التحصیل شدن شاغل شود به‌خصوص آنکه سهمیه شغلی معلولان در بیشتر موارد نادیده گرفته می‌شود.

او می‌گوید: «اگر مسئولان شرایط لازم را مهیا کنند حتماً می‌توانم بدون کمک از کسی بیشتر به همه کمک و افتخار آفرینی برای شهر، استان و کشورم کنم».

به گزارش خبرنگار مهر، «معلولیت نعمتی از خداست» و «آدم تا آخرین لحظه زندگی به خدایش ایمان داشته باشد و از او ناامید نشود» این دو جمله شریعتی نسب در ذهنم نقش بسته است و با تمام وجود منظورش را فهمیده و درک کردم.

کاش مسئولان هم قدر چنین نعمتی را بدانند و با ایجاد شرایط و محیط مناسب، قدمی را برای خودکفاسازی معلولان به‌ویژه قشر نابینا و کم‌بینا بردارند.