عادی‌سازی روابط ایران و عربستان کُند خواهد بود

احمد زارعان کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص محورهای احتمالی مذاکرات بین ایران و عربستان گفت: در مورد محتوای مذاکرات اطلاعات قابل استنادی وجود ندارد اما می‌توان حدس زد مذاکرات شامل موضوعات مختلفی از جمله پرونده‌های منطقه‌ای مورد علاقه دو طرف به ویژه پرونده یمن باشد.

وی ادامه داد: عربستان سعودی بیش از پنج سال است که درگیر جنگی بی‌حاصل شده و در این جنگ متحمل هزینه‌های مادی، انسانی و حیثیتی زیادی شده است بنابراین سعودی‌ها تمایل زیادی به پایان دادن این جنگ دارند و جمهوری اسلامی با توجه به نفوذی که در جنبش انصارالله دارد می‌تواند به پایان دادن جنگ و دستیابی به یک راه حل مرضی‌الطرفین کمک کند.

این تحلیلگر مسائل بین‌المللی افزود: همچنین مکانیسم عادی‌سازی روابط و گشایش دفاتر نمایندگی‌های سیاسی و کنسولی از دیگر موضوعات مذاکرات است.

زارعان همچنین تصریح کرد: ایران و عربستان دو بازیگر مهم منطقه هستند که بر بسیاری از پرونده‌های منطقه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تاثیرگذارند. گفتگوهای مستقیم و بدون واسطه این دو بازیگر مهم می‌تواند باعث سرعت گرفتن روند حل و فصل پرونده‌های منطقه از جمله پایان یافتن جنگ یمن شود.

وی افزود: البته ما در فضای مذاکرات قرار نداریم و نمی‌دانیم طرف سعودی تا چه حد در این‌باره جدی است. اگر سعودی‌ها به این مذاکرات نگاهی تاکتیکی برای خرید زمان یا کاهش موقت تنش داشته باشند نتیجه مطلوب حاصل نخواهد نشد.

این کارشناس مسائل منطقه‌ای تصریح کرد: اگر بخواهیم نقش جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در منطقه غرب آسیا در دو دهه اخیر را بررسی کنیم، می‌بینیم در حالی که ایران در قامت یک بازیگر امنیت‌ساز، ایفای نقش کرده است، عربستان سعودی در نقش یک بازیگر امنیت‌سوز ظاهر شده است.

وی ادامه داد: واضح است که هم امنیت‌سوزی هزینه‌بردار است و هم امنیت‌سازی!

زارعان افزود: در ظاهر امر به نظر می‌رسد سعودی‌ها که از طریق امنیت‌سوزی به نتیجه مطلوب خود در عراق، سوریه، لبنان و یمن نرسیده‌اند، به دنبال کاهش سطح تنش با ایران هستند.

وی ادامه داد: جمهوری اسلامی هم طبیعی است از روندهایی که هزینه‌های تولید امنیت در منطقه را کاهش دهد، استقبال کند.

این کارشناس مسائل بین‌المللی گفت: نکته دیگر این است که با توجه به تغییراتی که در کاخ سفید رخ داده، محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان احساس می‌کند مانند گذشته از حمایت بی‌قید و شرط آمریکایی‌ها برخوردار نیست.

زارعان افزود: از سوی دیگر، از نظر محمد بن‌سلمان که اندیشه جانشینی پدر و احراز مقام پادشاهی را در سر می‌پروراند، عادی‌سازی روابط با مهم‌ترین قدرت منطقه یعنی ایران و خروج نسبتاً آبرومندانه از باتلاق یمن، او را بهتر به این هدف می‌رساند.

وی همچنین در خصوص واکنش رژیم صهیونیستی نسبت به انجام این توافق گفت: یکی از راهبردهای قطعی و غیرقابل انکار صهیونیست‌ها، ایجاد شکاف بین دولت‌ها و ملت‌های مسلمان است.

زارعان تاکید کرد: صهیونیست‌ها بزرگترین برنده درگیری‌ها و مناقشات دو دهه اخیر در منطقه هستند؛ درگیری‌هایی که به ایجاد رابطه تقابلی یا تخاصمی بین دولت‌های منطقه مانند دشمنی سوریه و ترکیه یا تقابل ایران و عربستان منجر شد.

وی افزود: از این رو بازسازی این روابط مانند آن چه که در مورد بازسازی روابط سوریه با جهان عرب یا بازسازی روابط ایران و عربستان شاهد هستیم به ضرر رژیم صهیونیستی و روند نگران کننده عادی سازی روابط این رژیم با کشورهای عربی خواهد بود.

این کارشناس مسائل سیاسی تاکید کرد: در پایان باید خاطر نشان کنم در مورد این مذاکرات نباید کاملاً خوش‌بین یا کاملاً بدبین بود. بین دو طرف دیوار بلندی از بی‌اعتمادی ایجاد شده و دو طرف نسبت به یکدیگر ادراکی تهدیدآمیز دارند.

وی ادامه داد: لذا روند عادی‌شدن روابط احتمالاً کُند خواهد بود. البته اراده دو طرف و همچنین اراده بازیگران مداخله‌گر که عادی‌شدن روابط به نفع یا به ضرر آنهاست نیز در سرعت روند عادی‌سازی روابط ایران و عربستان اهمیت دارد.