هیچوقت فکر نمی‌کردم که گوینده رادیو و تلویزیون شوم | بسیاری فن گویندگی را یاد می‌گیرند، ولی صدای فونیک و خوبی ندارند!

مینا قنبری - سید ابوالفضل طباطبایی از مجریان قدیمی برنامه های تلویزیونی و گوینده برنامه های رادیویی است . او فعالیت خود را از سال 63 در صدا و سیمای مرکز خراسان آغاز کرده و حال بعد از چند سال دوری از تلویزیون با برنامه « آوا نما» شبکه آموزش دوباره به قاب تلویزیون بازگشته است. به همین بهانه با او گفت و گو انجام دادیم که در ادامه می خوانید:

با برنامه «آوا نما» دوباره به تلویزیون برگشتید. چه شد که تصمیم گرفتید دوباره در عرصه اجرا فعالیت کنید؟

کار گویندگی و اجرا بازنشستگی ندارد درنتیجه هر گوینده ای تمایل به انجام کار دارد و اینکه چه کاری به او پیشنهاد شود بسیار مهم است ،حداقل برای من این چنین است؛ از سمت شبکه آموزش و مدیر این شبکه کاری به من پیشنهاد شد و محبت کردند و اجرای برنامه « آوا نما» را به من سپردند. کاری که عشق و علاقه من است یعنی خواندن شعر و دکلمه و در کنار آن هم موسیقی و ترانه های دلنشین هم پخش می شود. من با شعر زندگی می کنم.

شما مدت زیادی از فضای اجرا و تلویزیون دور بودید, دلیل این دوری چه بود؟

این موضوع نخست بستگی به سلیقه مدیران مختلف گروه های شبکه دارد و دوم اینکه بسیاری از دوستان قدیمی بازنشسته شدند و حتی نمی دانستند من تهران هستم, از همین رو از طریق پسرم مطلع شدند در پایتخت هستم و نهایتا ترتیب جلسه ای داده شد تا بنده اجرای برنامه « آوا نما» را برعهده بگیرم. من تمایلی ندارم هر برنامه ای را اجرا کنم البته باید برنامه ای باشد که بتوانم از عهده اجرای آن بربیایم.

اولین برنامه ای که اجرا کردید را به خاطر دارید؟

بله. من هیچوقت فکر نمی کردم که گوینده رادیو و تلویزیون شوم دلیل آن هم این بود که استاندارد کار در آن زمان به قدری بالا بود که هرکسی به خود اجازه نمی داد به آن فکر کند.بر حسب تصادف یکی از دوستانم که صدای من را شنیده بود، برای آزمون تست صدا در رادیو در شهر مشهد از من دعوت کرد, من از سال 60 تا 64 در مشهد مجاور بودم و کارم را از سال 63 آغاز کردم و سپس ادامه کار را در تهران انجام دادم. من تا لحظه ای که در استودیو بودم ،فکر نمی کردم بتوانم گوینده شوم. متنی در اختیار ام گذاشتند و من هم همانند بچه های ابتدایی تمام متون را به یک شکل خواندم و به یاد دارم صدابردار لاین صدا را بست و گفت می خواهی دوباره متن را بخوانی؟ به هر حال متن را ضبط کردیم و نوار را نزد مدیر رادیو بردیم و او گوش داد و گفت صدا خوب , اجرا صفر. کلاسی برای ما ترتیب دادند و اولین بار در برنامه صبحگاهی رادیو مشهد بود که کار خود را در رادیو آغاز کردم و بعد از شش ماه در تلویزیون مشهد مشغول شدم. اولین برنامه من درباره اورژانس بود و به من چند سوال دادند تا از مدیر اورژانس مشهد بپرسم که خوب آن روز هم به خاطر حضور در یک جلسه مهم ، اطلاع دادند که دیر می رسند. من در آن زمان هیچ تجربه ای نداشتم و فقط در آن لحظه به یکی از آقایانی که حضور داشتند گفتم می توانم یکی از این گفت و شنودهای تماس ها را ضبط کنم و او هم اجازه داد. در همان حین شخصی زنگ زد که از اورژانس سوال بپرسد و من آن را ضبط کردم آن شخص گفت الو اورژانس مشهد؟ من به ذهنم رسید که برنامه را با این عنوان شروع کنیم و سپس از آقایان اورژانس خواستم که با آمبولانس به محل ها اعزام بشم. من با یکی از آمبولانس ها به محل رفتم و در آنجا سوال و جواب های تکنسین با بیمار را ضبط می کردم, موقع برگشت ضبط صوت را روشن کردم و از راننده آمبولانس سوال پرسیدم که دلیل سرعت پایین آمبولانس در هنگام بازگشت از ماموریت چیست و او هم پاسخ داد ما اگر در مسیر برگشت تلفنی داشته باشیم و مشکلی پیش بیاید در کوتاه ترین مدت خود را به بیماران می رسانیم. سپس از مسئول اورژانس سوال کردم که در تابستان زائران زیادی به مشهد می آیند و توصیه ای دارید بگویید. که او هم جواب داد.

به اورژانس برگشتم و سوال ها را از مدیر اورژانس پرسیده و آن ها را ضبط کردم, در نهایت همه این ها را در رادیو ویرایش کردیم تا روی آنتن برود.تهیه کننده بسیار از گزارش راضی بود و حتی صحبت های مدیر اورژانس را حذف کرد زیرا می گفت گزارش شما به حدی کامل بود که جواب همه آن ها در طول گزارش پاسخ داده شده است. این نخستین برنامه من بود.

فضای فعلی تلویزیون تفاوت بسیاری با سال های گذشته دارد. به نظر شما این تغییرات روند مثبتی را طی کرده است؟

از هزار پنجره میتوان به این موضوع نگاه کرد, به هر حال هنوز هم برنامه های با کیفیت وجود دارد. به دلیل تعدد کانال های تلویزیونی و روتین بودن بسیاری از برنامه ها ،ناخودآگاه گاهی کیفیت کار فدای سرعت و رساندن آن به پخش می شود. این است که این روزها مدیران شبکه و تهیه کنندگان با این مسئله دست به گریبان هستند. هر کسی دوست دارد کارش بهترین باشد ولی این مشکلات در کیفیت اثر تاثیر به سزایی دارد.

آقای طباطبایی شما سال ها در عرصه اجرا فعالیت داشته اید. میخواهم بدانم شما چه تعریفی از یک مجری خوب دارید؟

یک مجری خوب حتی آن هایی که برنامه های روتین دارند , باید با برنامه ساز و تهیه کننده هماهنگ باشند و قبل از ضبط برنامه درباره آن و موضوع برنامه و مهمان ها با هم صحبت کنند. این موضوع گاهی دیده نمی شود . من مدتی در شرکت نفت پارس کار می کردم و یک بار برنامه یک مجری در شبکه یک را دیدم که سوال هایی درست و فنی از مهمان می پرسید و این نشان می داد که این مجری شب گذشته وقت گذاشته و سوال های درست طرح کرده, یک مجری خوب چنین مجری است , برای خود و کارش ارزش قائل است و به کار خود عشق می ورزد.

شما با حضور بازیگران در عرصه اجرا موافق هستید؟

این مربوط به سیاست کلی سازمان صدا و سیما برای جذب بیننده یا شنونده رادیویی است و گاهی صدای برخی هنرمندان سینما را از رادیو می شنوید. در هر صورت من دیدگاهم این است که هر کس باید کار خود را انجام دهد , هنرمند یا بازیگر هنر خود را بالاتر از یک مجری یا گوینده می بیند که به نظرمن هم درست است زیرا کار ما یک فن ولی کار آن ها یک هنر است.

چرا برخی با وجود فراگیری فنون گویندگی اما اجرای خوبی ندارند؟

صدا ژنتیکی است و من آن را پرورش دادم و سعی کردم ایرادهای آن را برطرف کنم ؛مانند سنگی که آن را بتراشم تا خود را نشان دهد. تنها کاری که کردم این بوده است. بسیاری فن گویندگی را یاد می گیرند ولی صدای فونیک و خوبی ندارند. برای نمونه صدای مجری در برنامه تلویزیونی باید خوب و غالب بر صدای مهمان یا کارشناس باشد.

از مدیران جدید چه درخواستی برای بهتر شدن برنامه ها دارید؟

من با مدیرانی کار کردم که از بدنه سازمان صدا و سیما بودند و به مدیریت رسیدند در نتیجه نیازی نیست که هنگام صحبت با ایشان کلی مقدمه چینی کنیم و این موضوع نکته بسیار مثبتی است زیرا با شخصی صحبت می کنید که کاربلد است و امیدوارم با کسانی کار کنیم که کاربلد باشند. دکتر احمدی مدیر شبکه آموزش نزدیک سی و چند سال است که در این حیطه فعالیت دارند و کار کردن با چنین اشخاصی بسیار راحت تر است.

سخن پایانی دارید؟

امیدوارم همکاران و دوستان وقتی وارد مجموعه می شوند این را به خاطر داشته باشند که حتما با عشق کار خود را شروع کنند و این عشق در کارشان تاثیر بسیاری دارد و متوجه گذر زمان نخواهند شد و امیدوارم که همه عاشق باشند.