برگزاری آیین رونمایی از کتاب «حقوق بشر آمریکایی از منظر اندیشۀ امام‌خمینی»

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، در آستانۀ سیزدهم آبان، روز جهانی مبارزه با استکبار، آیین رونمایی از کتاب «حقوق بشر آمریکایی از منظر اندیشۀ امام‌خمینی»، تألیف غلامرضا جمشیدیها و سید محمدجواد قربی، در فروشگاه انتشارات بین‌الملل واقع در میدان فلسطین برگزار شد.

در این مراسم ابتدا محمدجواد محمدحسینی، مدیر روابط عمومی شرکت چاپ و نشر بین‌الملل به ایراد سخن پرداخت. او با اشاره به کتاب «آنچه در آمریکا نیافتم»، تألیف ابوالحسن ندوی که در دهۀ هشتاد توسط همین انتشارات به چاپ رسید، از سابقۀ انتشار آثار وزین پیرامون استکبارستیزی و نقد تمدن غرب سخن گفت و اهمیت کتاب «حقوق بشر آمریکایی از منظر اندیشۀ امام‌خمینی» را در این دانست که انتشار چنین آثاری از تحریف اندیشۀ رهبر کبیر انقلاب اسلامی جلوگیری می‌کند.

وی اعلام کرد شرکت چاپ و نشر بین‌الملل آماده است تا آثار محققینی که با رویکردی آکادمیک و بر پایۀ اسناد معتبر خارجی سوابق آمریکا در نقض حقوق بشر و نقض عهدهای بین‌المللی را به قلم می‌آوردند، منتشر کند؛ مشروط به آنکه یا نوآوری داشته یا تکمیل‌کننده و تصحیح‌کنندۀ آثار مشابه قبلی باشد. این دست آثار که بر پایۀ چنین اسنادی باشد، می‌تواند در تمام محافل علمی مورد استناد قرار بگیرد و ذهنیت جامعۀ جهانی را نسبت به آمریکا روشن‌تر نماید. همچنین این شرکت از ترجمۀ آثار خارجی با این موضوع و رویکرد هم استقبال می‌کند.

سپس دکتر غلامرضا جمشیدیها، استاد تمام دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، به ایراد سخن پرداخت. او در ابتدای سخنانش به علت گرایشش به نظریات امام‌خمینی اشاره کرد و گفت بخاطر علاقه به اندیشه‌های دکتر شریعتی پا در رشتۀ جامعه‌شناسی گذاشتم و در مسیر مطالعات جامعه‌شناسی به دنبال یک تئوری بودم که جواب سوالاتم را بدهد، ولی درس‌های جامعه‌شناسی هم بازخوانی تاریخ غرب است، نه چیز دیگر و این درس‌ها جواب سوالات مرا نداد. تا اینکه در مقطع دکترا به نظریه‌ای رسیدم که با نظر امام‌خمینی هم تطابق داشت. نظریۀ دولت و تمدن؛ به این معنی که هر جا دولتی باشد، تمدن هم هست و برای اصلاح جامعه باید دولت‌ها اصلاح شوند.

وی خاطر نشان کرد در جریان مطالعات خود بدین نتیجه رسیدم که نهاد سیاسی بیش از هر چیز بر روی فرهنگ تأثیر دارد. در ادبیات جامعه‌شناسی هم می‌گویند که خرده‌نظام‌های سیاسی برای جامعه هدف‌گذاری می‌کند و خلاصه دولت‌ها می‌توانند مسیر جامعه را تغییر دهند.

دکتر جمشیدیها سپس به موضوع حقوق بشر که آن را هم می‌توان در چارچوب نظریۀ دولت و تمدن تحلیل کرد، پرداخت و آن را یک موضوع قدیمی دانست و افزود در این زمینه دو نظریه وجود دارد: یکی ناهمانندی انسان‌ها و دیگری همانندی آن‌ها. تا قرن 18 میلادی اروپایی‌ها با نظریۀ همانندی انسان‌ها آشنا نبودند و حتی ارسطو به نظریۀ ناهمانندی انسان‌ها معتقد است و طبق نظر او یونانیان آزاده هستند و باقی مردم به حکم طبیعت برده‌اند. این فکر، فکر مسلط بر یونان و بطور کلی در اروپا بوده و اکثر متفکران آنان، چنین اندیشه‌ای دارند. هگل هم می‌گوید کودک تاریخ در شرق شروع شده و در غرب به پختگی رسیده و ملت ژرمنی در اوج است. لذا طبق این نظر، آنان شرقی‌ها را تحقیر می‌کنند و می‌گویند شما نمی‌توانید و نمی‌فهمید؛ و می‌خواهند شرق تحت سلطۀ آنان باشد. این نظریه ابزاری در دست سیاست‌مداران است.

در مقابل، نظریۀ همانندی انسان‌ها وجود دارد که ما اشاراتی به این نظریه را در نهج البلاغه می‌بینیم. حضرت امیرالمؤمنین‌علی علیه‌السلام در مقدمۀ فرمان خود به مالک اشتر می‌فرماید: «وأشعِرْ قَلبَکَ الرَّحمَةَ لِلرَّعِیَّةِ ، والمحبَّة لَهُم ، واللُّطفَ بهِم؛ ولاتَکونَنَّ علَیهِم سَبُعا ضارِیا تَغتَنِمُ أکلَهُم؛ فإنَّهُم صِنفانِ : إمّا أخٌ لَکَ فی الدِّینِ ، أو نَظیرٌ لَکَ فی الخَلقِ»؛ دل خود را آکنده از مهر و محبّت و لطف نسبت به مردم گردان و مبادا براى آنان چون جانور درنده‌‏اى باشى که خوردنشان را غنیمت دانی؛ زیرا که مردم دو دسته‏‌اند: یا برادر دینی تو هستند و یا همنوع تو (نظیرٌ لَکَ فی الخَلقِ).

مؤلف کتاب «حقوق بشر آمریکایی از اندیشۀ امام خمینی(ره)» عنوان کرد که بعد از قرن 18 اروپایی‌ها به این نظریه رسیدند و حقوق بشر را بر اساس این نظریه تدوین کردند؛ ولی تنها در مقام حرف! در مقام عمل به همان نظریۀ ناهمانندی معتقدند و اعتقادشان این است که مردم شرق نمی‌توانند فکر کنند. آن‌ها اصلاً نمی‌توانند قبول کنند که با ما برابر هستند.

دکتر جمشیدیها به ابتدای صحبت خود بازگشت و گفت امام‌خمینی در آغاز انقلاب اسلامی همان نظریۀ همانندی و برابری انسان‌ها را مطرح کرد و شعار «ما می‌توانیم» بر اساس همین نظریه است. ایشان بر این اصل که فقط اروپایی‌ها می‌فهمند، خط بطلان کشید. بنابراین طبق نظر ایشان علت عقب‌ماندگی مسلمین، دولت‌های مسلمان هستند نه مردم. طبق نظر ایشان، اصلاحات باید از بالا شروع شود؛ راه اصلاح جامعه، اصلاح دولتمردان است و این، با همان نظریۀ دولت و تمدن تطابق دارد.

وی در پایان سخنان خود به این تکته توجه داد که در منابع ما آنچه برای نظریه‌سازی در علوم اجتماعی نیاز است، وجود دارد و ما در دانشگاه تهران به سمت تآسیس یک گروه علوم اجتماعی اسلامی رفتیم و مجله‌ای هم داریم تحت عنوان «نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان». ما به دنبال این هستیم که اندیشه‌های امام و رهبری را با یک بینش جدید برجسته کنیم.

کتاب «حقوق بشر آمریکایی از منظر اندیشۀ امام خمینی(ره)»، با شمارگان 1100 نسخه و با قیمت 40000 تومان توسط شرکت چاپ و نشر بین‌الملل به زینت طبع آراسته گردیده‌است.

قرار است کتاب دیگری از همین مؤلفان با عنوان «دو گونه مذهب» تا پایان سال توسط همین انتشارات روانۀ بازار شود. نظریۀ مؤلف که در این کتاب تشریح خواهد شد، این است که دشمن حتماً با لباس مذهب برای مقابله می‌آید، نه لباس کفر.