طلاق؛ منفورترین حلال

به گزارش ایرنا از نظر لغوی طلاق به معنای گشودن و رها شدن است و امروزه بعنوان یک ابزار برای خاتمه رابطه زناشویی میان زن و مرد شناخته می شود و یکی از مرسوم ترین دعاوی است که در دادگاه ها مطرح می شود.

طلاق معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که استحکام رابطه زناشویی از بین رفته و میان زوجین ناسازگاری و تنش بوجود می آید و در اسلام منفورترین حلال نامیده شده‌ که از این واقعه عرش الهی به لرزه در می آید.

یکی از مهمترین پدیده‌های انسانی که ابعاد متفاوتی را در انسان‌ ها و زندگی اجتماعی آنها تحت تاثیر قرار می‌ دهد طلاق است زیرا بر تعادل روانی زن و شوهر و حتی فرزندان نیز تاثیر می‌ گذارد.

طلاق فرآیندی است که طی زمان و در پی اختلافات در سطوح مختلف زندگی رخ می‌ دهد اما واکنش صحیح نشان دادن به این اتفاق و استفاده از مشاوره می‌تواند آسیب‌ های پس از آن را برای زوجین و فرزندان کاهش داده و به حل تعارضات کمک کند.

ازدواج و طلاق از وقایع حیاتی محسوب می‌شوند و سبک زندگی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بر این ۲ مقوله مهم تاثیر زیادی دارد.

ریشه طلاق را باید در ازدواج جستجو کرد و هم سطح نبودن زوجین از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از مهمترین دلایل طلاق است و علاوه بر آن در جامعه امروز خانواده‌ ها آنگونه که باید به مقوله تحقیق قبل از ازدواج توجه نمی‌کنند و متاسفانه این ازدواج‌ ها پس از مدتی به جدایی ختم می‌ شود.

مشاوره قبل از ازدواج مهمترین اقدامی است که به افراد کمک می کند واقع بینانه به این امر مهم نگاه کنند و از هرگونه احساسات غیرعقلانی بپرهیزند زیرا پایه و اساس ازدواج بر مبنای معیارهای عقلانی استوار است.

اگر زوجین قبل از ازدواج به مشاور مراجعه کنند این امر به زندگی بهتر و دوام آن کمک شایانی می کند.

انواع طلاق براساس درخواست کننده طلاق، عبارت است از طلاق از طرف مرد، طلاق از طرف زن و طلاق توافقی و اقسام طلاق براساس امکان رجوع شامل طلاق رجعی و طلاق بائن است.

در طلاق از طرف مرد یا زن تنش و عصبانیت های بسیاری دیده می‌شود بگونه ای که عصبانیت این زوجین برای گرفتن حقوق خود بدون دخالت قانون و یا ریش‌سفیدان امکانپذیر نیست.

اما در طلاق توافقی یا طلاق سالم نسبت به طلاق‌های دیگر تنش برای ۲ طرف و حتی فرزندان کمتر است که امروزه زوجین بیشتری سعی می‌کنند این نوع طلاق را انتخاب ‌کنند.

کودکانی که والدینشان از ازدواج خود راضی نیستند اما با هم زندگی می‌ کنند، ممکن است تحت‌ تاثیر تنش ناشی از روابط آنها به اضطراب یا افسردگی مبتلا و پس از جدایی پدر و مادرشان نیز به اضطراب عاطفی دچار شوند.

تحقیقات نشان داده نوجوانانی که والدینشان از یکدیگر جدا شده اند بیش از همسالان خود که در کنار پدر و مادر زندگی می کنند به سمت رفتارهای پرخطر تمایل دارند.

مشکلات ارتباطی اصلی‌ترین علت طلاق

دکتر روانشناس و مدیر مرکز مشاوره بهارا زاهدان در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: علیرغم اینکه برخی گمان می کنند تحصیلات دانشگاهی باعث طلاق می شود اما افرادی که تحصیلات دیپلم و زیردیپلم دارند بیشتر به سمت طلاق و جدایی می روند.

محبوبه قویدل حیدری گفت: اعتیاد، بیکاری و دخالت شدید خانواده ها سه مشکل اصلی طلاق بوده اما عوامل دیگری مانند مشکلات اقتصادی، جنسی، جسمی و غیره وجود دارد که منجر به از هم پاشیدگی زندگی ها می شود.

وی افزود: یکی از مهمترین علت هایی که منجر به جدایی می شود مشکلات ارتباطی است زیرا افراد نمی توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و اگر آموزش های مهارت ارتباطی و شیوه های تعامل و ارتباط موثر مورد توجه قرار گیرد قطعا اثرگذار بوده و آمار طلاق کاهش خواهد یافت.

مدیر مرکز مشاوره بهارا بیان کرد: هرچند طلاق در سیستان و بلوچستان کم است اما بسیاری از خانم ها در این استان سازگاری با علائم داشته و نگران بعد از طلاق مانند نداشتن خرجی، نبود حامی و حتی محروم شدن از دیدار فرزند خود هستند که اگر این موارد وجود نداشت و شرایط عادی بود قطعا زندگی مشترک را ترک می کردند.

وی ادامه داد: متاسفانه به دلایل یاد شده در این استان دچار طلاق عاطفی زیادی هستیم و برخی خانواده هایی که در آنها روابط عاطفی وجود ندارد به طور خزنده خیانت در آنها شکل می گیرد زیرا انسان ها نیازمند عشق، احترام، دوست داشته شدن و مورد محبت قرار گرفتن هستند، برهمین اساس ممکن است زندگی مشترک را تحمل کنند اما در کنار آن مرتکب اشتباهاتی همچون خیانت شوند.

قویدل حیدری گفت: متاسفانه امروزه موج جدیدی اتفاق افتاده و افراد براحتی از یکدیگر جدا می شوند که یک دلیل آن عدم شناخت خانواده ها است زیرا در زمان ازدواج شناخت کافی وجود ندارد و اگر دختر و پسر در دوران نامزدی دچار اختلاف و مشکل شوند خانواده همچنان به دلیل اینکه اسم دخترشان بر سر زبان ها نیفتد اصرار به ازدواج دارند در حالیکه بعد از رفتن به زیریک سقف با مشکلات زیادی مانند رفتارهای متفاوت، تفاوت های شخصیتی و حتی خط قرمزها مواجه می شوند که این امر به مرور منجر به طلاق خواهد شد.

وی افزود: روانشناسان معتقدند ۶ تا هشت ماه حداقل زمان برای شناخت طرف مقابل برای ازدواج است و کمتر از این زمان قطعا مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد.

این دکتر روانشناس اظهار داشت: موضوع دیگر در طلاق این است که افراد فکر می کنند بعد از ازدواج مالک کامل فرد مقابل هستند و می توانند همه چیز حتی شخصیت، حجاب و نوع رفتار و پوشش فرد مقابل را تحت تاثیر خود قرار دهند غافل از اینکه طرف مقابل یک انسان با احساسات، خواسته ها و هیجانات است و این قبیل افراد زمانیکه وارد زندگی مشترک می شوند دچار مشکل خواهند شد که ناشی از همین عدم مهارت ها است.

وی خاطرنشان کرد: زندگی و ازدواج یک جاده ۶ بانده است و دختر و پسر علاوه بر وظیفه همسری، نقش فرزند خانواده خود، خواهر و برادری و دوستی را باید ایفا کنند.

قویدل حیدری گفت: افراد بعد از ازدواج بدنبال برطرف کردن نیازهای عاطفی و جنسی خود هستند اما گاهی اوقات نیازهای دیگرشان نیز دچار مشکل می شود و فرد گمان می کند راه حل مشکل طلاق است در حالیکه هر فردی با هر بهره هوشی می تواند به طلاق فکر کند و شاید طلاق در کوتاه مدت خوب بوده اما در دراز مدت هیچ تضمینی برای پشیمانی وجود ندارد از همین رو باید طلاق آخرین مرحله باشد.

وی افزود: افراد زیادی به مراکز مشاوره آمده که بعد از گذشت یک تا پنج سال از طلاق برای رجوع مراجعه می کنند که این نشان می دهد طلاق بهترین تصمیم نبوده و جوانان باید فکر کنند تا با مشکلی مواجه می شوند دوری کردن، اجتناب و حذف، راه حل موضوع نیست.

وی بیان کرد: یکی از پررنگترین گزینه ها در زندگی مشترک طلاق است و همین امر باعث شده یکی از مراجعین ۲۶ ساله این مرکز ۲ طلاق را در شناسنامه خود ثبت کند زیرا این فرد زندگی را بازسازی و ارزیابی نکرده و اگر در زندگی مشترک مشکلاتی وجود دارد قطعا یکنفر مقصر ۱۰۰در صد نیست و افرادی که طلاق می گیرند زندگی را بر روی همسر آوار می کنند و بعد که وارد یک زندگی دیگر می شوند به دلیل آگاه نبودن امکان اشتباه مجدد وجود خواهد داشت.

مدیر مرکز مشاوره بهارا گفت: سازمان ها، ادارات، آموزش و پرورش و دانشگاه ها باید مهارت های ارتباطی و گفت و گو را آموزش دهند زیرا تحقیقات نشان داده ۶۸ درصد مشکلات ناشی از مشکلات ارتباطی بوده که در این استان بسیار شدید است و در صورت برطرف شدن قطعا در آینده نتیجه خواهیم گرفت.

وی افزود: طی پژوهش هایی که در سال ۹۹ بر روی مراجعین متقاضی طلاق مرکز مشاوره بهارا در زاهدان انجام شد، آمار توصیفی مردان متقاضی سن ازدواج و طلاق از ۲۰ سال تا ۶۴ سال و مدت ازدواج از یک شب تا ۴۰ سال است و همچنین ۲۲ درصد افراد متقاضی طلاق در سن ۲۴ سالگی ازدواج کرده اند.

قویدل حیدری ادامه داد: آمار توصیفی سن زمان ازدواج زنان نیز ۱۳ تا ۲۹ و سن زمان طلاق ۱۶ تا ۵۴ سال است و مدت ازدواج نیز یک شب تا ۴۰ سال بوده که براساس این پژوهش ۲۲ درصد افراد متقاضی طلاق در سن ۲۳ سالگی ازدواج کرده اند.

وی اظهار داشت: شغل مردان متقاضی طلاق در کارمندان ۳۱.۷، آزاد ۳۶.۶ و بیکار ۳۱.۷ درصد بوده و تحصیلات مردان متقاضی طلاق زیردیپلم ۶۱ درصد، تحصیلات دانشگاهی ۳۴.۱ و تحصیلات تکمیلی ۴.۹ بوده است.

وی خاطرنشان کرد: همچنین تعداد فرزندان افراد متقاضی طلاق ۳۶.۶ بدون فرزند، ۲۴.۴ یک فرزندی، ۱۵.۵ دارای ۲ فرزند، ۱۲.۵ سه فرزند و ۷.۳ چهار فرزند بوده که می توان گفت از ۴۱ زوج متقاضی طلاق ۵۳ فرزند طلاق به جامعه اضافه می شود.

مدیر مرکز مشاوره بهارا گفت: شغل زنان متقاضی طلاق ۷.۳ درصد کارمند، ۴.۹ درصد آزاد و ۸۷.۸ درصد بیکار بوده که با طلاق گرفتن این زنان ۸۷.۸ درصد آنان به عنوان زنان خودسرپرست در جامعه قرار می گیرند که باید کمک های حمایتی از سوی دولت و نهادهای مختلف دریافت و یا با فقر زندگی کنند.

وی افزود: بیشترین علت های طلاق اعتیاد ۱۷.۵، عهدشکنی ۱۷.۵، مسئولیت پذیری ۷.۲، مشکلات ارتباطی ۲۸.۹، خشونت ۱۷.۹۵، ازدواج اجباری ۳.۱، اختلال شخصیت ۶.۲ و افسردگی ۲.۱ درصد بوده که بر این اساس مشکلات ارتباطی تقریبا در ۲۹ درصد موارد باعث طلاق زوجین می شود و نحوه برقراری ارتباط درست قابل آموزش و یادگیری برای افراد می باشد و بعد از آن اعتیاد، خشونت و عهدشکنی در رتبه دوم ۱۷ درصد از دلایل طلاق را به خود اختصاص داده است.

قویدل حیدری ادامه داد: ۱۴.۶ درصد زوجین تفاوت سنی نداشتند و همسال بودند و بیشترین تفاوت سنی ۴۱ سال و میانگین اختلاف سنی ۶ سال و تقریبا در سه زوج زنان از مردان یک، ۲ و سه سال بزرگتر بودند و تقریبا ۷۰ درصد زوجین تفاوت سنی یک تا ۱۰ سال دارند.

ثبت پایین ترین نرخ طلاق کشور در سیستان و بلوچستان

مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: این استان در بین سایر استان‌ های کشور دارای بالاترین نرخ ولادت و پایین‌ ترین نرخ طلاق در کشور است بگونه‌ای که براساس آمارها، میانگین نرخ ولادت در کشور ۱۳.۴۶ در هزار و در سیستان و بلوچستان ۲۶.۶ در هزار است که بالاترین عدد در بین استان‌های کشور است.

رضا راحت‌دهمرده گفت: آمار طلاق در این استان با توجه به وجود بافت سنتی و عقاید مذهبی موجود و همچنین فرهنگ قومی و خانوادگی حاکم برآن، دارای پایین‌ ترین آمار طلاق در کشور است.

وی افزود: از ابتدای سالجاری ۱۹ هزارو ۹۳۹ واقعه ازدواج در این استان به ثبت رسیده که در مقابل آن تنها هزارو ۸۰۹ واقعه طلاق ثبت شده است و در آمارهای کشوری نرخ ثبت طلاق در کشور ۲.۲ در هزار و در استان سیستان و بلوچستان تنها ۰.۸ در هزار است.

مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان بیان کرد: براساس آمارهای موجود بیشترین ازدواج ثبت شده مردان استان در گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال و زنان در گروه سنی ۱۵ تا ۱۹ سال بوده و میانگین سن طلاق نیز در این مدت برای مردان ۳۲.۷ و برای زنان ۲۸.۲ سال بوده که در کشور برای مردان ۳۸.۱ و برای زنان ۳۳.۳ بوده است.

وی با بیان این که ثبت ازدواج کمک شایانی در ثبت به موقع ولادت می‌کند، گفت:‌ یکی از مشکلات ثبت‌ احوال استان در گذشته، عدم ثبت ازدواج روستاییان بود که طبق قانون در صورت ثبت نبودن ازدواج حضور والدین یعنی پدر و مادر نوزاد برای تنظیم سند هویتی نوزاد و دریافت شناسنامه لازم و ضروری بود.

راحت دهمرده افزود: درحالیکه اگر ازدواج والدین ثبت شود تنها با حضور یکی از آنها سند سجلی تنظیم می‌شود و ثبت نبودن ازدواج باعث می شود تا مدت زمان طولانی برای مراجعه والدین به ادارت ثبت‌ احوال صرف شود.