وقتی کشتار دام از تولید به‌صرفه‌تر است

در این میان دلالان سودجو از این فرصت استفاده کرده و دام‌ها را با قیمت بسیار پایینی خریداری می‌کنند.

در واقع زخم عمیق ناکارآمدی مدیریتی بر صنعت دامپروری موجب شده تا دامداران در معرض ورشکستگی و زیر تیغ تعطیلی قرار بگیرند.

تداوم این وضعیت چیزی جز ورشکستگی برای دامداران به همراه نخواهد داشت.

دام‌های آبستن در نوبت کشتار

هر چند دامدار برای تأمین نهاده‌های دامی و خرید خوراک دام به تسهیلات سرمایه در گردش با بهره پایین نیاز دارد اما شاهدیم دامداران به دلیل ناتوانی در تأمین آذوقه، مجبورند دام‌های مولد، گوسفندان و گاوهای آبستن یا شیرده را که آینده صنعت دامپروری منطقه است، راهی کشتارگاه‌ها کنند و یا دام خود را ارزان بفروشند.

در چنین شرایطی دامداران واقعی زیان می‌بینند و دلالان سود می‌برند. تداوم این وضعیت بسیار نگران‌ کننده است.

در همین خصوص یکی از اعضای شورای روستای زنده‌جان در گفت‌وگو با ایسنا با انتقاد از اینکه مشکلات و گرانی علوفه موجب شده دامداران دام‌های آبستن را کشتار کنند، افزود: بر خلاف گذشته دامداری خیلی صرفه اقتصادی ندارد.

سعید زنده‌دل که خود ۶۰ دام سبک و ۲۸ دام سنگین دارد، گفت: طی ۲ سال اخیر بیش از ۵۰ درصد دامداری‌های روستای زنده‌جان که زمانی قطب تولید دام سبک بوده، تعطیل شده‌ است.

وی تعطیلی بسیاری از دامداری‌ها و نبود اشتغال در روستا را موجب مهاجرت بسیاری از اهالی دانست و تصریح کرد: اگر تمام دامداری‌های روستای زنده‌جان مجدد فعال شوند، حتی یک نفر هم بیکار نخواهد ماند.

این عضو شورا با انتقاد از اینکه متولیان برای آب و برق دامداری‌ها سخت‌گیری‌های بسیاری دارند، عنوان کرد: نبود آب و برق در دامداری‌ها موجب شده هر چند دامدار دام‌های خود را با هم ادغام کرده و در یک مکان نگهداری کنند.

تعطیلی ۶۰ دامداری

دهیار روستای زنده‌جان نیز در همین خصوص به ایسنا گفت: وقتی دامداران برای دریافت پروانه به جهاد کشاورزی مراجعه می‌کنند، ابتدا اعلام می‌شود باید فاصله دامداری تا روستا رعایت شود و سایبان و آخور بسازند. دامداری که با ۳۰ راس دام سبک برای تامین علوفه مشکل مالی بسیاری دارد، چگونه می‌تواند برای دریافت پروانه ۱۰۰ میلیون تومان هزینه کند.

مهدی زنده‌جانی با بیان اینکه در روستای زنده‌جان بالغ بر ۱۶۰ واحد دامی فعال است، اظهار کرد: برای رفع برخی مشکلات نیاز به تصمیم‌گیری در استان نیست و می‌توان در شهرستان مسائل را رفع نمود. فقط باید بین مسئولان تعامل وجود داشته باشد.

دهیار روستای زنده‌جان عنوان کرد: از سویی امتیاز آب به دامدار اعطا نمی‌شود. از طرف دیگر در مواعدی چاه موتورها را خاموش می‌کنند؛ لذا این تصمیم‌های مسئولان موجب بروز مشکلات بسیاری برای دامداران شده است.

وی تصریح کرد: دامداری که از صبح ۱۰۰ رأس دام را برای چرا می‌برد، نمی‌تواند در هر بار بازگشت ۲۰۰ هزار تومان برای آوردن تانکر آب مورد نیاز گوسفندان خویش هزینه کند.

زنده‌جانی با ابراز تاسف از اینکه تعداد دام این روستا به یک‌سوم کاهش‌ یافته، افزود: طی یک سال اخیر بیش از ۶۰ دامداری در روستای زنده جان تعطیل و دامداران به حاشیه شهرهای یزد، مشهد و دیگر شهرها مهاجرت کرده‌اند.

وی تصریح کرد: بیشتر دام‌های این روستا مولد و آبستن است و به صلاح نیست در این شرایط که کشور نیاز به دام‌های مولد دارد، آن‌ را به خاطر گرانی علوفه راهی کشتارگاه‌ها کنیم.

وی از اعتراض دامداران بر نحوه توزیع کنسانتره یارانه‌ای خبر داد و از متولیان خواست سهمیه‌ اختصاصی به دامداران شفاف‌سازی شود و به‌ درستی در اختیار تعاونی‌ها و دامداران قرار گیرد.

تعطیلی در انتظار دامداری‌ها

مسائل خشکسالی و کمبود علوفه فشار حداکثری روی دامداران وارد می‌کند؛ بنابراین تولیدکننده تلاش می‌کند برای رفع این معضل دام خود را زودهنگام روانه کشتارگاه‌ها کند.

در همین خصوص مدیر عامل شرکت تعاونی دامداران کاشمر در گفت‌وگو با ایسنا با انتقاد از اینکه در شرایط فعلی دامدار نمی‌داند در اندیشه رفع مشکلات باشد یا افزایش تولید، گفت: در صورت تداوم مشکلات موجود تا ۶ ماه دیگر همه دامداری‌ها تعطیل خواهد شد.

عباس شجاعی افزود: با وضعیت موجود تا زمستان گوسفندی برای کشتار و تأمین نیاز گوشت قرمز شهروندان نخواهد بود و باید در این خصوص چاره‌ای جدی کرد.

وی با انتقاد از قیمت بسیار بالای نهاده‌های دامی عنوان کرد: هر چند سال گذشته ذرت علوفه‌ای را ۶۰۰ تومان به صورت نقدی خریداری می‌کردیم اما اکنون علی‌رغم اینکه قیمت آن به ۱۶۰۰ تومان افزایش‌ یافته ولی همین علوفه هم در بازار پیدا نمی‌شود.

شجاعی اضافه کرد: در چنین شرایطی اگر دامدار ۵۰۰ تومان شیر را گران ‌کند، تعزیرات فورا او را جریمه می‌کند ولی اگر به گران شدن کنسانتره از سوی کارخانه‌دار انتقاد کنیم، در را به روی ما می‌بندند و کسی هم نیست پیگیر ماجرا باشد.

نهاده‌های یارانه‌ای جوابگوی ۳۰ درصد نیاز دام

تغییرات شدید اقلیمی کشور به‌ خصوص در شهرستان‌های حاشیه کویر از جمله شهرستان کاشمر یکی از تلخ‌ترین سال‌ها را برای دامداران دام سبک این منطقه رقم‌زده‌ است.

به دلیل کاهش بارندگی‌ها که در یک دهه اخیر بی‌سابقه بوده، امسال پوشش گیاهی مراتع بسیار فقیر بود؛ به‌ طوری‌ که علوفه مراتع شهرستان حداکثر جوابگوی نیاز ۲۰ درصد دام موجود بوده است.

مدیر جهاد کشاورزی کاشمر در همین خصوص به ایسنا اظهار کرد: نهاده‌ها و کنسانتره ای که با نرخ دولتی در اختیار دامدار قرار می‌گیرد، فقط ۳۰ تا ۴۰ درصد نیاز دام شهرستان را تأمین می‌کند و ۶۰ تا ۷۰ درصد مابقی را به اجبار از بازار آزاد و با نرخ بالاتر تأمین می‌کنند که همین امر سبب افزایش هزینه‌های تولید می‌شود.

محمد شجعی از وجود ۱۲۰ هزار دام سبک و هشت هزار و ۳۸۰ رأس دام سنگین در شهرستان خبر داد و گفت: یکی از دغدغه‌های اصلی موجود در تمام روستاها موضوع اشتغال، دامپروری و کشاورزی است.

وی افزایش قیمت سرسام‌آور نهاده‌ها، عدم افزایش قیمت دام نسبت به نهاده‌ها، عدم خرید تضمینی دام توسط شرکت پشتیبانی، خشکسالی‌های پی‌ در پی و خاموشی چاه‌های آب کشاورزی را از جمله مهم‌ترین مشکلات دامداران دانست.

مدیر جهاد کشاورزی کاشمر گفت: با توجه به خشکسالی حاکم بر شهرستان و فقر مراتع اکثر دامداران سبک مجبورند بیشتر از جیره دستی استفاده کنند و کمتر دام‌های خود را به مراتع ببرند.

وی عرضه بسیار دام به بازار را عامل کاهش شدید و چشمگیر قیمت دام زنده دانست و تصریح کرد: این وضعیت موجب شده دامدار برای تأمین سرمایه در گردش و تأمین علوفه مورد نیاز دام خود را ناخواسته به فروش برساند.

شجعی با بیان اینکه بیش از ۶۰ درصد قیمت تمام ‌شده دام را نهاده و کنسانتره تشکیل می‌دهد، گفت: مراتع شهرستان در شرایط طبیعی، آن هم اگر بارندگی‌ها خوب باشد، بیش از ۶۰ درصد از نیاز به علوفه را در شهرستان تأمین می‌کند ولی در حال حاضر به دلیل خشکسالی حاکم بر منطقه و از سویی چون دشت کاشمر ممنوعه بحرانی است، تأمین علوفه با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شده به‌ طوری‌ که تقریبا ۲۰ تا ۳۰ درصد نهاده‌های مورد نیاز دام از مزارع و کشاورزی شهرستان تأمین می‌شود.

شهرستان در شرایط طبیعی و اگر بارندگی‌ها خوب باشد بیش از ۶۰ درصد نیاز به علوفه را در شهرستان تأمین می‌کند ولی در حال حاضر به دلیل خشکسالی حاکم بر منطقه و از سویی چون دشت کاشمر ممنوعه بحرانی است، تأمین علوفه با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شده، به‌ طوری‌ که تقریبا ۲۰ تا ۳۰ درصد نهاده‌های مورد نیاز دام از مزارع و کشاورزی شهرستان تأمین می‌شود.

وی تصریح کرد: به دلیل اینکه دامدار نمی‌تواند پاسخگوی نیاز دام خود باشد و سرمایه در گردش او به‌ سختی تأمین می‌شود، وی مجبور به کشتار دام مولد و عرضه آن به بازار می‌شود. در صورت تداوم این امر بدون‏ شک به‌ زودی دام تولیدی را از دست خواهیم داد و در آینده نزدیک برای نیاز شهروندان به گوشت قرمز با مشکلات جدی مواجه می‌شویم.

مدیر جهاد کشاورزی کاشمر بیان کرد: به‌ رغم مشکلات موجود و شرایط حاکم و همچنین اجبار دامدار به استفاده از جیره دستی برای دام سبک، اگر دامداری بر اساس اصول فنی و استفاده از دام‌های پر تولید انجام شود، دامداری به‌ صرفه خواهد بود.

وی یادآور شد: اکنون دام‌های سبکی که در منطقه زندگی می‌کند، بومی بوده و ضریب تبدیل آن‌ بسیار پایین است که اگر اصول فنی در دستور کار دامداران قرار گیرد، این صنعت برای آنان صرفه اقتصادی خواهد داشت.

شجعی خاطرنشان کرد: بر اساس آمار و اطلاعات موجود در اوایل سال کشتار دام مولد شتاب بیشتری داشت ولی در حال حاضر با توجه به بالا رفتن قیمت دام و حمایت‌هایی که دولت در دستور کار دارد، دام مولد کمتر کشتار می‌شود.

وی در ادامه عنوان کرد: اگر چه جهاد کشاورزی وظیفه معرفی دامداران به بانک برای استفاده از تسهیلات را دارد ولی بانک‌ها شرایط و قوانین خاص خود را دارند و همین موضوع موجب شده دامداران برای تأمین وثیقه مورد نیاز مشکلات بسیاری داشته باشند.

مدیر جهاد کشاورزی کاشمر ابراز امیدواری کرد با افزایش بارش‌ها امسال خشکسالی نداشته و مراتع از وضعیت بهتری برخوردار باشد. همچنین امید است با برنامه‌هایی که دولت مانند خرید دام با قیمت مناسب و تأمین نهاده مورد نیاز دارد، وضعیت دامداری‌ها بهتر شود.

وی در ادامه از فعالیت واسطه‌ها و دلالان در تمام بخش‌های بازار خبر داد و افزود: گاه این افراد هستند که قیمت‌ها را مشخص می‌کنند و بیشتر به فکر سود و منافع خویش هستند.

شجعی با بیان اینکه نیاز دام سبک و سنگین شهرستان به کاه و فیبر در سال ۳۶ هزار تن و کنسانتره و جو ۴۳ هزار تن است، تصریح کرد: بر اساس قواعد دام زنده با قیمت ۵۵ هزار تومان به‌ صورت توافقی خریداری خواهد شد که امیدواریم با این تعیین نرخ دست واسطه‌ها و دلالان کوتاه شود.

دامداری از دیرباز به‌ عنوان یکی از مشاغل مهم در جامعه محسوب شده که ضمن ایجاد اشتغال پایدار در روستاها در امر تولید گوشت، پوست، لبنیات و... نقش به سزایی ایفا می‌کند اما در شرایط فعلی حال و روز دامداران در شهرستان کاشمر خوش نیست و این قشر با مشکلات بسیار زیادی دست‌ و پنجه نرم می‌کنند.

بدون شک حکایت مشکلات دامداران کاشمری سر درازی دارد و مجالی برای بیان تمام آن‌ در این گزارش نیست ولی بدون شک دام‌های گرسنه معطل تصمیم‌های کش و قوس‌دار مسئولان نمی‌ماند.

اگر مشکلات ادامه‌دار باشد و دامداران دام‌های‏شان را به کشتارگاه بفرستند، در این صورت نوش‌ داروی مسئولان مربوطه به درد دامدار نمی‌خورد و می‌طلبد هر چه زودتر در این خصوص تدابیر و تصمیم لازم در راستای حمایت از دامداران و به‌ تبع مصرف‌ کنندگان اتخاذ و اجرایی شود.

انتهای پیام