هفت تشکل غیردولتی به کمک توانمندسازی معلولان قزوینی آمده‌اند

به گزارش ایرنا، از سال ۱۹۹۲ به این سو سومین روز از ماه دسامبر که مصادف با دوازدهم آذر است با هدف حمایت از معلولان و آشناسازی جوامع با حقوق این قشر به عنوان روز جهانی معلولان نام گذاری شده است.

حقوقی که درباره آنها شاید در طول این چند سال هزاران همایش و نشست مختلف برگزار شده ولی تعداد زیادی از آنها هنوز عملیاتی نشده و همچنان معلولان برای یک زندگی حداقلی با مشکلات فراوانی رو به رو هستند و همواره دغدغه های زیادی را برای یک زندگی حداقلی دارند.

مشکلات معلولان از چگونگی حضور در جامعه آغاز می شود و به موضوعات دیگری از جمله اشتغال و مسکن می رسد و یک فرد معلول علاوه بر مبارزه با ضعف های جسمی یا ذهنی خود باید با این موارد هم مبارزه کند.

در ایران، سازمان بهزیستی به عنوان متولی رسیدگی به این قشر از جامعه انتخاب شده و به صورت روزانه خدمات زیادی را برای این افراد ارایه می کند، خدماتی که تا رسیدن به جامعه آرمانی فاصله زیادی دارد ولی می توان امیدواری را برای افزایش رفاه معلولان ایجاد کرد.

در آستانه روز جهانی معلولان، خبرگزای جمهوری اسلامی (ایرنا) استان قزوین برای بررسی چگونگی ارایه خدمات به معلولان گفت و گویی را با علیرضا وارثی مدیرکل بهزیستی استان قزوین ترتیب داده که متن آن به شرح ذیل است.

ایرنا. به صورت کلی به چه کسی معلول می گویند و این افراد به چه گروه هایی تقسیم می شوند؟

تعاریف مختلفی از معلول وجود دارد ولی به ساده ترین شکل ممکن معلول به کسانی گفته می شود که از نظر عملکرد و ظاهر با افراد سالم تفاوت هایی داشته باشند و با محدودیت هایی از جمله بینایی، شنوایی، ذهنی، اعصاب و روان روبرو باشند.

هم اکنون در سطح استان قزوین ۲۸ هزار معلول به بهزیستی استان قزوین مراجعه و کد معلولیت دریافت کرده اند اما پیش بینی می شود که ۴.۲۶ درصد جمعیت استان دارای معلولیت باشند که تعدادی از آنها هنوز به این دستگاه مراجعه نکرده اند.

بیشتر کسانی به سازمان بهزیستی مراجعه می کنند نیازمند به یکی از خدمات این سازمان هستند و افراد توانمند به ویژه در حوزه مالی مراجعه آنچنانی به بهزیستی ندارند و بر همین اساس ۲۳ هزار معلول از این اداره کل در استان قزوین مستمری دریافت می کنند.

ایرنا. مهم ترین مشکلات جامعه معلولیت در قزوین چیست؟

افراد معلول تفاوت های ویژه ای با افراد سالم دارند و دچار محدودیت هایی هستند و برای برطرف شدن آنها تکالیفی بر عهده سازمان بهزیستی و دستگاه های مختلف است.

در این زمینه قانونی به نام قانون حمایت از معلولان وجود دارد که به تمامی موضوعات مشکل دار آنها از جمله مسایل آموزشی، مسکن، اشتغال و دسترسی به خدمات و آگاه سازی جامعه در مورد حقوق این قشر پرداخته است.

مشکل جدی در این زمینه، باور شهروندان نسبت به معلولان است و مردم باید درک کنند که معلولان هم حقوقی دارند و باید از حقوق مساوی استفاده کنند.

از طرفی در سطح جامعه هم برای این قشر مناسب سازی معابر و خیابان ها آنچنان که باید انجام نشده و همین موضوع مشکلات متعددی را برای آنها به بار آورده است.

در قانون حمایت از حقوق معلولان یک فصل برای مناسب سازی است و معابر و اماکن، وسایل ایاب و ذهاب و خدمات شهری باید مناسب برای استفاده معلولان به شکل اختصاصی وجود داشته باشد.

در بحث مناسب سازی تکالیف مشخص است و در اجرا هم ساختار وجود دارد، یک ستاد ملی تشکیل شده و در سطح استان هم به ریاست استاندار و دبیری بهزیستی جلسات متعددی به صورت سه ماه سکیار انجام می شود.

البته اگر صادقانه قضاوت کنیم باید بیش از این تلاش شود چراکه در روند مناسب سازی موانع زیادی وجود دارد و به طور مثال ساختمان های دولتی قدیمی زیادی در استان وجود دارد ولی دولت برای مدیران به منظور مناسب سازی نمره ارزشمندی را در نظر گرفته و مدیران باید به صورت جدی تر ورود کنند.

ایرنا. نظارت در این زمینه چگونه است؟

اگر هر کس وظیفه خود را به خوبی اجرا می کرد اصلا مناسب سازی نیاز به ستاد نداشت و دیگر مشکلی نداشتیم.

اگر سازمان نظام مهندسی ساختمان و شهرداری ها در این زمینه دقت لازم را داشته باشند می توانند در این بحث بدون حتی نظارت کارها را پیش ببرند و شاهد رفع دغدغه معلولان در هنگام حضور در بیرون از خانه باشیم.

ولی به هر ترتیب نظارت جزو وظایف بهزیستی است و تذکرات لازم را در خصوص به مراجع مختلف ارایه کرده ایم.

البته معلولان باید در این زمینه مطالبه گر باشند چراکه حقوق به حقه آنها است و هر کجا که انتقادی از وضعیت مناسب سازی دارند باید اطلاع دهند تا پیگیری های لازم انجام شود.

تمامی مدیران هم امروز به این نتیجه رسیده اند که مناسب سازی معابر و خیابان ها و ساختمان ها و دسترسی آسان به خدمات حق معلولان است و معلولان باید مطالبه کنند.

ایرنا. خدمات بهزیستی در زمینه حمایت از معلولان به چه صورت است؟

در واقع خدمات بهزیستی متناسب با نیازهای این افراد نیست و اگر خدمت به طور کامل انجام دهیم نیاز به منابع بسیار زیادی داریم و تمامی دستگاه ها باید وظایف خود را انجام بدهد.

به صورت کلی خدمات بهزیستی به معلولان در سه محور پیشگیری، توان بخشی و تسهیل گری رقم می خورد که در هر کدام از زمینه ها اقدامات متعددی انجام می شود.

در زمینه پیشگیری از معلولیت نیز از طریق ارایه مشاوره ژنتیک و غربالگری بینایی و شنوایی اتفاقات خوبی رقم خورده است.

در خدمات توانبخشی هم در ۳۵ مرکز شبانه روزی و ۲۳ مرکز روزانه خدمات ارایه می شود.

بهزیستی همچنین در بحث اشتغال، مسکن و آموزش بهزیستی به عنوان یک دستگاه تسهیل گر اقدامات لازم را انجام می دهد.

ایرنا. در فرهنگ سازی و توانمند سازی معلولان چه اقداماتی انجام شده است.

یکی از اقدامات بسیار مهم تقویت و توسعه تشکل های مردم نهاد است که خود آنها معلول هستند و در این زمینه هفت تشکل غیردولتی در استان قزوین فعالیت می کنند و بسیاری از برنامه ها را هم آنها اجرا می کنند.

در کنار آن از فضای رسانه ای و تبلیغاتی هم همواره استفاده کرده و به صورت مستمر این فعالیت ها را ادامه می دهیم.

ایرنا. چند درصد معلولان استان قزوین مجرد هستند و برای ازدواج این افراد چه اقدماتی انجام می شود.

ازدواج های خیلی موفقی در بین معلولان به ثبت رسیده است و درصد طلاق در بین آنها نزدیک به صفر است که نشان دهنده وجود مهارت زندگی با همسر و فرزند در بین این قشر است که باید در بین سایر اقشار نیز این رویه را ببینیم.

تسهیلاتی به صورت بلاعوض برای این زوج ها اختصاص می یابد البته مبالغ ناچیز است ولی سعی می کنیم در بهتر زندگی کردن آنها نقش داشته باشیم.

ایرنا. در حوزه کارآفرینی چه اقداماتی برای معلولان قزوینی انجام شده است؟

در ابتدا باید اذعان کرد معلولیت نمی تواند مانع پیشرفت و رسیدن به اهداف معلولان شود چرا که این قشر توانمندی های خود را در سطوح مختلف به اثبات رسانده اند.

قانون سه درصد اشتغال معلولان یکی از مهم ترین قانون ها است که به دلیل استخدام کم در سطح کشور این موضوع به طور کمرنگ دنبال می شود ولی به صورت کلی این قانون ظرفیت خوبی برای اشتغال معلولان در دستگاه های اجرایی است اما باید برای این مهم از ظرفیت بخش خصوصی نیز استفاده شود.

در اشتغال و کارآفرینی هم اداره کل بهزیستی قزوین به عنوان یک دستگاه تسهیل گر اقدامات زیادی را در زمینه آموزش مهارت و پرداخت تسهیلات انجام داده است.

تاکنون ۷۵ کارفرمای موفق از جامعه هدف بهزیستی در قزوین شناسایی شده اند که الگوهای بسیار خوبی هستند و تلاش داریم این تعداد را گسترش دهیم.

ایرنا: سخن پایانی تان را بفرمایید.

به صورت کلی موضوعات مربوط به معلولان باید در سه محور خانواده، جامعه و دولت پیگیری شود و اگر هر کدام از این اضلاع وظایف خود را به درستی انجام دهند هم شاهد معلولیت کمتر در جامعه و هم شاهد زندگی راحت معلولان در جامعه خواهیم بود.