علت لقب «عقیله بنی هاشم» برای حضرت زینب (ع)
دکتر ضرابی با اشاره به لقب عقیله بنی هاشم برای حضرت زینب (ع) گفت «عقیله» زن با اصل و نسب،گرامی و نجیب زاده بوده و درحالت کلی به هر چیز گرامی،ارجمند و نفیس گفته می شود. عقیله در کاربرد به عنوان صفت برای یک بانو است که در خاندان خود قابل احترام باشد.
به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، حضرت زینب (س) شخصیت بزرگواری در تاریخ اسلام است که میتواند برای تمام افراد جامعه اعم از زن و مرد الگوی رسیدن به سعادت و رستگاری باشد.حضرت زینب کبری (س) سومین فرزند و دختر بزرگ خانه امام علی (ع) و فاطمه (س) و یکی از شخصیتهای بی نظیر و مؤثر عالم اسلام است که در روز پنجم جمادی الاولی سال پنجم یا ششم هجری قمری در محله بنی هاشم شهر مدینه منوره دیده به جهان گشودند. «زینب» به معنای زینت پدر، نامی است که خداوند برای خانم زینب کبری انتخاب کرد، که با انجام رسالت خویش زینت بخش تاریخ و موجب افتخار و سرافرازی خاندان وحی و ولایت گشت و در تاریخ کربلا که تاریخ جاودانگی اسلام و تشیع میباشد، درخشان و جاودانه گردید، لذا در این خصوص با حجت الاسلام دکتر «ایمان ضرابی» پژوهشگر و استاد حوزه و دانشگاه گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.
در خصوص مهمترین ویژگی های حضرت زینب(س)، کینه و القاب وی توضیخ بفرمایید؟
حضرت زینب (س) ویژگی های شصیتی خاص و منحصر به فردی داشتند که نمی توان در این زمان کوتاه بطور کامل به همه آنها پرداخت اما به اختصار به گوشه ای از این ویژگی ها اشاره می کنیم، یکی از این ویژگی ها، تقویت «روحیه اعتماد به نفس» اطرافیان بود، در مسافرتها و نیز در حوادث تلخ، آن چه بیش از هر چیز براى انسان لازم است، روحیه و دلگرمى است. اگر انسان براى انجام کارهاى مهم و حساس روحیه نداشته باشد، آن کار با موفقیت انجام نشده و به نتیجه نخواهد رسید و چه بسا با شکست نیز مواجه شود. یکى از بارزترین اوصاف حضرت زینب (س) تقویت روحیه خودباوری و اعتماد به نفس دیگران بود، وی بعد از شهادت مادر، روحیه بخش پدر و برادران بود، در شهادت برادرش امام حسن (ع) نقش مهمى در تسلاى بازماندگان ایفا کرد.
پس از شهادت امام حسین (ع) و در طول دوران اسارت، این صفت نیکوى زینب (ع) بیشتر ظهور کرد. او پیوسته یاور غم دیدگان و پناه اسیران بود، از گودى قتلگاه تا کوچههاى تنگ و تاریک کوفه، از مجلس ابن زیاد تا ستم کده یزید، در همه جا فرشته نجات اسرا بود. او حتى تسلى بخش دل امام سجاد (ع) بود، آن جا که مىگفت:[اى پسر برادر!] آن چه مىبینى (شهادت پدر) تو را بى تاب نسازد. به خدا سوگند! این عهد رسول خدا با جد، پدر و عمویت است.بیهوده نیست که سالروز تولد آن بانوی بزرگ را روز پرستار نامیدند چرا که او پرستاری بود که با روحیه بخشی، زخم های روان را التیام می بخشید .
بارزترین ویژگی حضرت زینب (س) کدام ویژگی ایشان بود؟
یکى از بارزترین اوصاف انسانهاى کامل، صبر و بردبارى در فراز و نشیبهاى روزگار و تلخىهاى دوران است. قرآن کریم در آیات متعددى به صابران بشارت داده و پاداشهاى فراوان آنها را یادآورى نموده است. حضرتزینب (س)از این جهت در اوج کمال قرار دارد. تا جایی که در زیارتنامه آن حضرت مىخوانیم: ملائکه آسمان از صبر تو به شگفت آمدند. مخصوصا در ماجراى کربلا آن چنان صبر، رضا و تسلیم از خود نشان دادند، که ضرب المثل صبر و صبوری شدند.
در مجلس ابن زیاد؛ آن گاه که آن ملعون با نیش زبانش نمک به زخم او مىپاشد و براى آزردن او مىگوید :کار خدا را با برادر و خانوادهات چگونه یافتى؟ او در واقع با تعریض مىخواهد بگوید که دیدى خدا چه بلایى به سرتان آورد؟ زینب (س)در پاسخ درنگ نمىکند، با آرامشى که از صبر و رضاى قلبى او حکایت داشت فرمود:« ما رایت الا جمیلا جز زیبایى ندیدم.» ابن زیاد از پاسخ یک زن اسیر در شگفت مىماند و ا ز این همه صبر و استقامت و تسلیم او در مقابل مصیبتها متعجب مىشود و قدرت محاجه را از دست مىدهد.
فصاحت و بلاغت
یکی از امتیازات رهبرجریان یا حرکت فکری در بحران ها داشتن فن بیان قوی است .این یکی از ویژگی های زینب(س) بود که چون پدر بزرگوارش صاحب فصاحت و بلاغت قوی بود که زبانزد اهل فن بودند .«خزیم اسدى» مىگوید: متوجه زینب شدم، به خدا سوگند زنى را که سر تا پا شرم و حیا باشد، سخنران تر از او ندیدم، گویى زینب از زبان على (ع) سخن مىگفت، .پیر مردى را در کنار خود دیدم که بر اثر گریه محاسنش غرق اشک شده بود و مىگفت: پدر و مادرم فداى شما باد، پیرمردان شما بهترین پیرمردها، جوانان شما برترین جوانها و زنان شما نیکوترین زنان هستند. نسل شما بهترین نسلى است که نه خوار مىگردد و نه شکست مىپذیرد.
عقیله یکی از القاب حضرت زینب (س) بود این واژه به چه معنایی است؟
زینب در لغت عرب به معنی ،پاکیزگی؛ نام درختی خوشبو و خوش منظر.« زین أب» یعنی زینت پدر که در تاریخ نام چند تن از زنان نامدار صدر اسلام بوده است .یکی از القاب حضرت عقیله بنی هاشم است، «عقیله» زن با اصل و نسب، گرامی و نجیب زاده بوده و در حالت کلی به هر چیز گرامی ، ارجمند و نفیس گفته می شود. عقیله در کاربرد به عنوان صفت برای یک بانو، معنی زن کریمه ای را می دهد که در میان خاندان و خویشاوندان خویش، بسیار عزیز، ارجمند و قابل احترام باشد. همچنین در فرهنگ عربی عقیله به زن خردمندی می گویند که مسائل را با صبر و خرد بالا حل و فصل کرده و در کارش دوراندیشی و آینده نگری داشته باشد. به همین دلیل حضرت زینب کبری (س) در فرهنگ اسلام و در میان اعراب لقب عقیله بنب هاشم را گرفت.