افزایش نرخ ارز ناشی از انتظارات تورمی مذاکرات وین/ خبر‌های خوب برجامی، نرخ ارز را می‌شکند

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، افزایش نرخ ارز و رد شدن قیمت دلار در هفته گذشته از کانال ۳۰ هزار تومان که در بازار آزاد و برای کمتر از ۲ روز رخ داد، یکی از مهمترین خبر‌هایی است که این روز‌ها تحلیل‌های زیادی درباب عوامل این افزایش بیان می‌شود. تحلیل افزایش نرخ ارز از این جهات حائز اهمیت است چرا که نرخ ارز به عنوان یک متغیر مهم اقتصادی روی بخش‌های مختلف اقتصاد و معیشت مردم از جمله قیمت عموم کالا‌ها و خدمات تاثیر می‌گذارد. دو استاد اقتصاد از دانشگاه اهواز عمده دلایل افزایش نرخ ارز را در روز‌های گذشته با ما مطرح کرده اند که در ادامه مشاهده می‌کنید.


مرتضی افقه اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز در گفتگو با دانشجو درخصوص چرایی افزایش نرخ ارز و انتظارات تورمی اشاره کرد و در این باره گفت: یکی از عمده دلایل افزایش نرخ ارز در روز‌های گذشته، بالا رفتن انتظارات تورمی است. انتظارات تورمی صرفا به دلیل التهاباتی که نسبت به نتایج مذاکرات و تحریم‌ها ایجاد شده، منجر به افزایش نرخ ارز شده است.

افقه دراین باره توضیح داد: یکی از مولفه‌های مهمی که این روز‌ها با نرخ ارز بازی می‌کند موضوع نتایج نشست مذاکرات هسته‌ای است. نرخ ارز به دلیل اینکه به شدت نسبت به مسئله تحریم‌ها حساس است روند صعودی به خود گرفته است لذا عامل مهمی در افزایش انتظارات تورمی به شمار می‌رود.

کارشناس مسائل اقتصادی معتقد است: تاثیر نشست برجامی روی افزایش یا کاهش نرخ ارز به قدری تاثیر گذار است که می‌توان گفت در حال حاضرمتغیر‌های اقتصادی، تاثیر چندانی روی نرخ ارز نمی‌گذارند. در حال حاضر، چون نرخ ارز به شدت وابسته به متغیر سیاسی است که ریشه در روابط اقتصادی و سیاسی ایران با کشور‌های دیگر دارد، با هر خبر نامفهومی از نتایج نشست مذاکرات برجامی، افزایش می‌یابد.

مرتضی افقه در ادامه توضیح داد: ضمن اینکه بعد از خروج آقای ترامپ از برجام، افزایش نرخ ارز بدیهی بود. دولت آقای روحانی در آن دوره بر این باور بود که با روی کار آمدن مجدد دموکرات ها، می‌توانند به توافق پایداری برسند. آن‌ها تصور می‌کردند به هر نحوی می‌توانند اقتصاد را سه چهار سال تا رفتن آقای ترامپ با استفاده از ذخایر ارزی کشور و راه‌های دیگری مدیریت کنند.

وی در این باره تصریح کرد: دولت تا جای ممکن با استفاده از ذخایر بادنکی، وام‌هایی که از صندوق توسعه ملی وام گرفت، استقراض از بانک مرکزی و انتشار اوراق بدهی توانست اقتصاد را مدیریت کند. بعد از روی کار آمدن دولت آقای بایدن با توجه به اینکه سیاست‌های وی آنگونه که مدیران دولت قبلی می‌اندیشیند نبود، و انتظارات برآورده نشد، زمینه برای افزایش نرخ ارز فراهم شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه اهواز درخصوص رویکرد تیم جدید مذاکره کننده به مباحث برجامی و نقش این موضوع در التهابات روانی افزایش نرخ ارز نیز گفت: از سوی دیگر، چون تیم فعلی مذاکره کننده دولت آقای رئیسی از منتقدین اصلی برجام بودند همین موضوع نیز دستاویزی برای رسانه‌ها شده تا شرایط به گونه‌ای القاء شود که در روند مذاکرات هسته‌ای تحولی ایجاد نمی‌شود.

استاد اقتصاد درخصوص ارتباط نشست بعدی مذاکراتی با نرخ ارز گفت: پر واضح است نتیجه دور دوم مذاکرات بر نرخ ارز تاثیر می‌گذارد. اگر نتایج برآمده از دور دوم مذاکرات در راستای لغو برجام و امید آفرین باشد ممکن است مقداری با کاهش نرخ ارز مواجه شویم. در غیر این صورت هر گونه تردیدی در نتایج مثبت مذاکرات به افکار عمومی و رسانه‌ها القاء شود منجر به افزایش نرخ ارز آن هم با شیب تندتری می‌شود.

محمد واعظ برازانی اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در گفتگو با دانشجو، نظر خود را در مورد چرایی افزایش نرخ ارز بیان کرد و گفت: افزایش اخیر قیمت ارز در بازار آزاد نتیجه انتظارات تورمی است. ضمن اینکه مسائل سیاسی و بحث نشست‌های برجامی نیز در روند رو به رشد نرخ ارز بی تاثیر نیست.

وی در این باره خاطر نشان کرد: براساس تجربیاتی که از دور قبلی مذاکرات داشتیم اگر طی هفته‌های آینده روند مذاکرات رو به بهبود باشد قطعا می‌توان انتظارکاهش نرخ ارز را داشت. به این دلیل که با خبر‌های امیدوار کننده لغو تحریم ها، با آزاد سازی فروش نفت که به تزریق ارزی جدید به اقتصاد منتهی می‌شود، نرخ ارز تعدیل خواهد شد.

واعظ در این زمینه تصریح کرد: هر خبر خوبی که از نشست برجام در دور دوم منتشر شود موضوعی است که به احتمال قوی زمینه تعدیل انتظارات تورمی را فراهم می‌کند، موضوعی که متعاقب آن قیمت نرخ ارز‌های خارجی کاهش می‌یابد.

این استاد اقتصاد خاطر نشان کرد: هر چند درفاصله بین دو نشست یا نشست‌های آتی که تکلیف برجام، بازگشت آمریکا به این توافق و لغو تحریم‌ها مشخص شود اگر دولت برای جلوگیری از دست کاری بازار توسط سوداگران تمهیدات ویژه‌ای نداشته باشد قطعا دلالان بازار ارز از التهاب موجود بهره مند می‌شوند وسود‌های کلانی به جیب می‌زنند.