«مشق امشب» اجتماعی و منطبق بر مشکلات و نظام آموزشی ما است

به گزارش روز شنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا، مشق امشب به کارگردانی اشکان نجاتی و مهران نعمت اللهی با نگاهی به فیلم مشق شب (۱۳۶۷) عباس کیارستمی یکی از آثار نمایش داده شده در پانزدهمین جشنواره سینماحقیقت (۱۸ تا ۲۵) بود. این فیلم، لایه‌های پنهان مسائل آموزشی و پرورشی دانش‌آموزان ایران را به تصویر می‌کشید که از نگاه جامعه دور مانده است. در خلاصه این فیلم آمده است: مدرسه به درد نمی‌خوره...

مشق امشب چندی پیش در سی و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایدفا و جشنواره‌های ورشو، استانبول و آمستردام نیز اکران شد.

مهران نعمت اللهی، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ضمن بیان این مطلب که ایده اولیه مان بروزرسانی فیلم مشق شب آقای کیارستمی بود تاکید کرد. من به‌شدت تحت تاثیر آن فیلم بودم و می خواستم ببینم سرنوشت آن کودکان چه شده است. سوال این بود که آیا کسی دغدغه آقای کیارستمی را درک کرده یا خیر. وقتی آن مدرسه قدیمی (شهید معصومی) را پیدا نکردیم، دنبال یک ایده جدید گشتیم و قرار شد فیلم را از تک‌جنسیتی دربیاوریم. چون در فیلم قدیمی مشق شب فقط پسرهای دانش آموز حضور دارند.

وی با بیان محل تصویربرداری مشق شب کیارستمی یعنی قیطریه تهران افزود: آن زمان وضع مالی کودکان تقریبا یکسان بوده؛ ولی الان شکاف عجیب بین دانش آموزان ایجاد شده است. ما می‌خواستیم دانش آموزان فیلم مستند نماینده تمام بچه‌های ایران باشند. بنابراین مشتی نمونه خروار را انتخاب و سعی کردیم همه را در قاب تصویر جا بدهیم.

بیش از ۳۰ ساعت راش داشتیم

این فیلمساز با بیان اینکه سه گروه کوکان فقیر، ثروتمند و طبقه متوسط در فیلم مشق امشب حضور دارند گفت: وقتی با بچه های نسل جدید روبرو شدیم دیدیم اصلا آنها را نمی شناسیم و دچار شگفتی شدیم. در فیلم به این نتیجه رسیدیم بچه های طبقه پایین و کودکان کار اصلا کودکی نکردند و فقط در حال کار و نان درآوردن بودند. در حالی که بچه‌ها تا سن هفت سالگی چیزی جز شادی و شیرینی را نباید تجربه کنند. بعضی چیزها درباره کودکان کار را نمی توان در فیلم مطرح کرد. ما بیش از ۳۰ ساعت راش (تصویر خام) داشتیم که همه آن حرف‌ها برای ما جذاب بود. ولی برای نسخه نهایی از هر یک ساعت باید سه دقیقه را نگه می‌داشتیم و ۵۷ دقیقه را دور می‌ریختیم.

وی افزود: سوال اصلی ما در فیلم مشق امشب این بود که انگیزه دانش آموزان از تحصیل چیست. بچه های مرفه این قدر غرق در نعمت هستند که آرزو و انگیزه‌ای ندارند. کسی که در کودکی چند کشور جهان را دیده کاملا اشباع شده است. بچه های فقیر هم اعتماد به نفس‌شان به شدت کم است. آنها درس می‌خوانند تا از محیط کار رهایی پیدا کنند. بچه‌های طبقه متوسط هم به علت گرفتاری پدرها و مادرها شکوفا نمی‌شوند.

گفتند شما چه بچه‌های مودبی دارید

نعمت اللهی در پاسخ به سوالی درباره واکنش مخاطبان خارجی به فیلم گفت: در جشنواره‌های جهانی خودمان را برای هر سوالی آماده کرده بودیم. واکنش خارجی‌ها این بود که شما چقدر بچه‌های خوب و مودبی دارید. من آنجا فهمیدم چقدر کودکان خوب و زلالی داریم و کاش این افراد دچار آسیب‌ نشوند. در همه جای دنیا موضوع کودکان برایشان مهم است. آنها کودکان فیلم مشق امشب را با کودکان خودشان مقایسه می کردند. خارجی‌ها نگران و دغدغه مند بودند که نکند فناوری کودکان را از خانواده دور کند. شبکه‌های اجتماعی دارند بچه‌ها را از والدین دور می‌کنند. چون کودکان دیگر سوالاتشان را از بزرگترها نمی‌پرسند و سراغ فضای مجازی می‌روند. این موضوع خطرناک است. چون والدین جواب‌های کنترل‌شده می‌دهند؛ ولی شبکه‌های اجتماعی این طور نیستند.

بهترین جایزه دیده شدن فیلم است

وی توضیح داد: این فیلم برای کشور خودمان ساخته شده است. با اینکه در جشنواره بین‌المللی رشد نمایش ندارد، سینماحقیقت لطف کرد و یکی از بهترین سالن ها را در اختیار فیلم ما قرار داد. من دو هفته پیش از جشنواره آمستردام برگشتم و می‌توانم اعتراف کنم جشنواره سینماحقیقت در سطح همان جشنواره با نظم و باکیفیت برگزار شد. مسلما در شرایط سخت جشنواره خوب برگزار کردن خیلی سخت است.

وی اظهار امیدواریم کرد این فیلم اکران عمومی داشته باشد و افزود: بیش از یک میلیون نفر در نظام آموزش و پرورش حضور دارند که باید این فیلم را تماشا کنند. مشق امشب را نباید جزو صنعت سرگرمی محسوب کرد. بهترین پاداشی که می توانند به ما بدهند این است که فیلم ما نمایش داده شود. فیلم من کاملا اجتماعی و منطبق بر مشکلات و نظام آموزشی ماست. این فیلم به قول آقای کیارستمی یک تحقیق مصور درباره وضعیت جامعه است.

این فیلمساز با بیان این که جایزه‌ام را از مردم گرفتم اظهار داشت: مردم خیلی به من محبت داشتند. تا حالا هیچ نظر منفی درباره این مستند نگرفتم. فیلم ما قاب و لوکیشن ثابتی دارد و دیدنش سخت است. ولی در اکران هایی که در موزه سینما و پردیس چارسو داشتیم تا لحظه آخر کسی از سالن خارج نشد.

به گزارش ایرنا، پانزدهمین جشنواره سینماحقیقت به دبیری محمد حمیدی‌مقدم از ۱۸ تا ۲۵ آذر برگزار و طی مراسم اختتامیه با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان سینمایی و علاقه‌مندان مستند برگزیدگان معرفی شدند.