سایه سنگین تور‌های ترکیه بر سر جاذبه‌های گردشگری ایران / قیمت کیش و وان یکسان شد

گروه کشت و صنعت بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ همزمان با کاهش ارزش پول ملی ترکیه و به تبع افت قیمت لیر در بازار ارز کشور، تعداد سفر‌های توریستی گردشگران ایرانی به شهر‌های تفریحی استانبول، وان و آنتالیا طی یک ماه اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده است؛ به اذعان بسیار از کارشناسان کاهش شیوع ویروس کرونا در دو کشور ایران و ترکیه نیز عللی دیگر در افزایش سفر‌های توریستی از مبدا ایران به مقصد ترکیه محسوب می‌شود.

بر اساس آخرین گزارش‌های ارائه شده از سوی «مهمت نوری ارسوی» وزیر فرهنگ و گردشگری کشور ترکیه، تعداد توریست‌هایی بازدید کننده از شهر‌های تفریحی این کشور در ماه نوامبر سال ۲۰۲۱ نسبت به مدت زمان مشابه خود در سال ۲۰۲۰ قریب به ۱۱۱.۵ درصد افزایش یافته است.

در میان توریست‌های خارجی، ایران با ۱۳۶ هزار و ۹۵۰ نفر گردشگر پس از کشور‌های روسیه، بلغارستان و آلمان در جایگاه چهار و بالاتر از کشور عراق قرار دارد؛ درحال حاضر سفر گردشگران ایرانی به ترکیه به دو شکل‌های سفر‌های انفرادی و گروهی انجام(تور) انجام می‌شود شده است.

در این میان شهر استانبول، با ۵۷ درصد و پس از آن، شهر‌های تفریحی آنتالیا و ادرنه واقع در سواحل اقیانوس مدیترانه از یک سوی و شهر بازرگانی وان در شرق ترکیه، از جمله مهم‌ترین شهر‌های توریست خیز این کشور محسوب می‌شوند که هر سال به دلیل همسایگی ایران و ترکیه پذیرای گردشگران ایرانی بسیار زیادی هستند.


وان، شهری ایده‌آل برای توریست‌های ایرانی

همان گونه که در ابتدای گزارش عنوان شد، همزمان با کاهش ارزش پولی ملی ترکیه به دلیل سیاست‌های غلط اقتصادی اردوغان رئیس جمهوری این کشورطی یک ماه اخیر و کاهش مرگ و میر‌های ناشی از ویروس کرونا باعث افزایش سفر گردشگران ایرانی به ترکیه و در نتیجه بی توجهی به جاذبه‌های گردشگری کشور شده است.

در حال حاضر این اولین باری نیست که اقتصاد ترکیه با چنین مشکلی مواجه است بلکه این کشور پس از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۱، به مانند ماه‌های اخیر شاهد کاهش شدید ارزش پول خود بود مسئله ‌ای که در آن برهه زمانی باعث تشدید ورود مسافران بسیار زیادی از سراسر دنیا به شهر‌های توریستی این کشور شد.

افزایش ورود گردشگر خارجی به ترکیه به حدی رسیده بود که حتی در آن مقطع زمانی، باعث بروز واکنش‌های قابل تاملی از سوی رسانه‌هایی همچون گاردین و ایندیپندنت شد چرا که کاهش ارزش لیر در سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۲ تبدیل به انگیزه‌ی اصلی برای سفر گردشگران به این کشور قلمداد می‌شد.

اکنون و پس از گذشت ۲۰ سال یعنی همزمان با پایانی سال ۲۰۲۱ میلادی این سناریو در ساختار اقتصاد و صنعت گردشگری ترکیه برای باری دیگر در حال تکرار شدن است؛ در بوحبه بحران‌ اقتصادی ترکیه، دولتمردان آنکارا شاهد ورود غیر قابل منتظره‌ای از گردشگران خارجی به شهر‌های توریستی خود بودند که می‌توانند از آن به عنوان یک فرصت یاد کنند؛ در این میان شهر تجاری_ بازرگانی وان به دلیل پایین بودن هزینه‌های سفر به نسبت شهر‌های استانبول و آنتالیا، تبدیل به یک شهر تفریحی ایده‌آل برای توریست‌های ایرانی شد.

با توجه به این امر گزارش‌هایی نیز پیرامون هجوم گردشگران ایرانی به شهر وان ارائه شده است که همزمان با وقوع این امر هتل‌های شهر وان حتی یک اتاق خالی هم برای اجاره به دیگر گردشگران خارجی نداشتند. شهر وان به مانند آنتالیا و استانبول جاذبه گردشگری ندارد بلکه هدف عمده ایرانیان برای سفر به شهر وان عمدتا برای خرید اجناس ترک با قیمتی ارزان و به صرفه است.طبیعی است که با کاهش ارزش لیر، تعداد مسافران ایرانی به این شهر نیز افزایش پیدا کند.

درحال حاضر خروج ۱۷ هزار ایرانی برای حضور در «جمعه سیاه ترکیه» از طریق مرز‌های زمینی مشترک میان دو کشور، آخرین خبر شوکه کننده‌ای بود که چند هفته پیش بسیاری از مخاطبان را شگفت زده کرد؛ اکنون و با توجه به تشدید سفر‌های توریستی به ترکیه پیش بینی می‌شود که ورود اقلامی همچون لوازم آرایشی و بهداشتی، پوشاک و دیگر کالا‌های مصرفی با حجم کوچک، با استفاده از قاچاق چمدانی از سوی کشور ترکیه تشدید شود و در نهایت این اجناس قاچاق به راحتی روانه بازار ایران شوند.


در ارتباط با همین مسئله «غلامرضا شافعی» رئیس اتاق بازرگانی ایران چندی پیش در گفتگو با یکی از رسانه‌های مطرح کشور علت ضعف صنعت گردشگری کشور را ناشی از فقدان یک نگاه عمیق به ظرفیت‌های اقتصادی کشور دانسته و حتی پیرامون این مسئله اظهار کرده بود که تداوم این شرایط باعث شده تا با وجود مزیت‌های فراوان از منافع گردشگری، از محل توسعه گردشگری داخلی سهم زیادی عاید اقتصاد کشورمان نشود.

علت ناکامی صنعت گردشگری ایران در مقابل کشور‌های همسایه چیست؟

درحال حاضر و بر اساس آخرین اظهارات «ولی تیموری» معاون پیشین گردشگری وزارت میراث فرهنگی، صنعت گردشگری ایران در طول سال‌های مبارزه با ویروس کرونا، خسارت ۳۲ هزار میلیاردی تومانی را متحمل شده است؛ علاوه بر این همزمان با تشدید شیوع کرونا به دلیل عدم صدور ویزای توریستی از سوی وزارت خارجه کشورمان در فروردین‌ماه سال ۱۳۹۹، ورود ۸،۸ میلیون گردشگر خارجی به کشور نیز متوقف شد.

البته باید این نکته را هم خاطرنشان کرد که «عزت الله ضرغامی» وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دولت سیزدهم، از صدور مجدد ویزای توریستی برای گردشگران خارجی از اوایل مهر سال ۱۴۰۰ خبر داد، مسئله‌ای که اکنون می‌تواند در چنین شرایطی به منزله روحی تازه در کالبد صنعت کرونا زده گردشگری باعث احیای آن شود.

علاوه بر این،ضرغامی در حاشیه بازدید میدانی از یکی از مراکز فرهنگی کشور، در گفتگو با خبرنگار بازارنیوز پیرامون تقویت ت تور‌های گردشگری داخلی و افزایش تمایل مردم به ایران‌گردی به منظور کاهش سفر‌های خارجی همچون ترکیه اظهار کرد: به دلیل ضعف در زیر ساخت‌های گردشگری داخلی و خسارت ناشی از شیوع کرونا، صنعت گردشگری کشور طی این مدت در شرایط خوبی قرار نداشته و اکنون همین مسئله باعث افزایش تعداد تور‌های ارزان قیمت خارجی و در نهایت خروج ارز از نظام اقتصادی کشور شده است.

وزیر گردشگری همچنین افزود: اکنون ما به دنبال آن هستیم که با تقویت این زیرساخت‌ها، صنعت گردشگری کشور را رونق دهیم تا از طریق ان بتوان بخشی از نیاز‌های تفریحی مد نظر مردم کشور را که فکر می‌کند در کشور‌هایی همچون ترکیه فراهم می‌شود را در داخل کشور ایجاد کنیم.

در تشریح اظهارات وزیر میراث فرهنگی و گردشگری باید این نکات را یادآور شد که ضرغامی به هنگام توضیح توضیح برنامه خود در جلسه رای اعتماد از نمایندگان مجلس عنوان کرده بود که تا قبل از شیوع ویروس کرونا حدود ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر گردشگر به شهر‌های توریستی ایران ایران سفر کرده بودند که بیش از ۹۰ درصد این ورودی‌ها از کشور‌های همسایه ایران بوده و برآورد شده بود که این تعداد از گردشگر خارجی می‌تواند حدود ۶ تا ۷ میلیارد دلار در امد ارزی برای کشور حاصل کند.

ضرغامی همچنین اظهار کرده بود که عمده سفر‌های توریستی ایران که عموما به واسطه گرایش به بازدید از اقوام یا زیارت شکل گرفته است، متاسفانه طی چهار دهه‌های اخیر از کیفیت قابل قبولی برخوردار نبوده و با وجود برخی ظرفیت‌های قانونی، مسئولان مرتبط با صنعت گردشگری کشور طی این سال‌ها هیچ برنامه‌ریزی مشخص و هدفمندی برای توسعه گردشگری داخلی نداشته است.

به عنوان نکته پایانی باید این موضوع را هم خاطر نشان کرد که بر اساس پیش نویس اولیه لایحه بودجه ۱۴۰۱، بودجه وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال گذشته خود رشد ۵۴ درصدی را تجربه خواهد کرد. بر این اساس بودجه این وزارتخانه از رقم یک‌هزار و ۳۹۴میلیارد و ۳۲۲میلیون و ۴۰۰هزار تومان در سال ۱۴۰۰ به عددی بالغ بر ۲هزار و ۱۴۷ میلیارد و ۲۵۱ میلیون تومان رسیده است.

علاوه بر این در این لایحه سال آینده برای صیانت از میراث‌فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مبلغی بابغ بر یک‌هزار و ۱۳۸میلیارد و ۷۳۹ میلیون تومان، برای سیاست‌گذاری، راهبری و توسعه صنعت گردشگری ۶۵۶ میلیارد و ۶۹۱ میلیون تومان و همچنین برای حمایت از ارتقا و توسعه صنایع‌دستی ۲۱۱ میلیارد و ۵۷۲ میلیون تومان در نظر گرفته شده است؛ حال باید دید که علیرغم افزایش قابل توجه تور‌های ارزان قیمت خارجی همچون ترکیه و در نهایت خروج ارز از کشور، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری با وجود افرایش بودجه چه اقداماتی را به منظور تقویت گردشگری داخلی انجام خواهد داد.

پایان پیام//