انسان شاکر از غضب خدا در امان است

حجت‌الاسلام اصغر عالی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در فرازهای ۲۸ و ۲۹ از دعای اول صحیفه سجادیه می‌خوانیم «حَمْداً لَا مُنْتَهَی لِحَدِّهِ، وَ لَا حِسَابَ لِعَدَدِهِ، وَ لَا مَبْلَغَ لِغَایَتِهِ، وَ لَا انْقِطَاعَ لِأَمَدِهِ(۲۸) حَمْداً یَکُونُ وُصْلَةً إِلَی طَاعَتِهِ وَ عَفْوِهِ، وَ سَبَباً إِلَی رِضْوَانِهِ، وَ ذَرِیعَةً إِلَی مَغْفِرَتِهِ، وَ طَرِیقاً إِلَی جَنَّتِهِ، وَ خَفِیراً مِنْ نَقِمَتِهِ، وَ أَمْناً مِنْ غَضَبِهِ، وَ ظَهِیراً عَلَی طَاعَتِهِ، وَ حَاجِزاً عَنْ مَعْصِیَتِهِ، وَ عَوْناً عَلَی تَأْدِیَةِ حَقِّهِ وَ وَظَائِفِهِ؛ ستایشی که مرزش را پایانی و شماره آن را حسابی و پایانش را نهایتی و مدتش را سرآمدی، نباشد، ستایشی که رشته اتصال به طاعت و بخشش و عامل رضایت و خشنودی‌اش و وسیله آمرزشش و راهی به‌سوی بهشتش و حفاظت‌کننده از کیفرش و امان از خشمش و مددکاری بر طاعتش و مانع و سدی از نافرمانی‌اش و کمکی بر ادای حق و عهد و پیمانش، باشد.

وی بیان کرد: محدود بودن هر چیز در یکی ‌از این چهار موردی که در این فرازها بیان شده قابل تصور است، یا در حد ماهوی اوست، به آن معنی که دارای حدی است که از سایر موجودات ممتاز است، همانند امتیاز درخت از حیوان و امتیاز آب از آتش، و گاهی حد شی در تعداد و شمارش آن است که از عدد خاصی تجاوز نکند.

عالی‌پور ادامه داد: گاهی دارای مرز خاصی است که با پیوستن به آن مقصود حاصل شود، مانند فردی که درس می‌خواند تا دانشنامه خود را از دانشگاه خاصی اخذ کند و پس از گرفتن دانشنامه تحصیل او به پایان می‌رسد، و چهارم آنکه از نظر زمان متناهی است، همانند فصول سال که ایام بهار سپری می‌شود و ایام تابستان می‌رسد.

این مدرس حوزه و دانشگاه تصریح کرد: در حقیقت، این چهار گونه حد آن‌چنان است که هیچ موجودی از موجودات عالم از آن خارج نیست، بلکه هر فردی از افراد در خارج به یکی ‌از این چهارگونه مرز محدود است، یا در ماهیت، یا در عدد، یا در غایت و مقصد، یا در زمان، و اگر حقیقتی یافت شود که دارای هیچ‌یک از این حدود نباشد، او غیرمتناهی است.

وی با بیان اینکه امام سجاد(ع) در این فراز برای خدای متعال حمدی را لازم دیده که هیچ‌ یک از این چهار مرز را نداشته و قهراً غیرمتناهی و بی‌پایان باشد، اما ضرورت این‌چنین حمدی آن است که حضرت حق، غیرمتناهی با لذات است و قهراً نعمت‌های او نیز چنین است و در آیه ۱۸ سوره نحل فرموده است: «وَإِن تَعُدُّواْ نِعْمَةَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا إِنَّ اللّهَ لَغَفُورٌ رَّحِیمٌ؛ و اگر نعمت‌های خدا را شماره کنید آن را نمی‌توانید بشمارید قطعاً خدا آمرزنده مهربان است.»

عالی‌پور با بیان اینکه پس حکم مسلم عقل این است که در مقابل ذات بی‌نهایت و نعمت‌های بی‌نهایت، شکر بی‌نهایت ضروری و لازم خواهد بود، عنوان کرد: اگر کسی فهمید که در مقابل نعمت الهی از شکر ناتوان است، به حق بندگی رسیده است کمااینکه در روایتی آمده که به یکی ‌از انبیا(ع) خطاب شد که شکر خدای خود بگذار، در جواب گفت: چگونه شکر نعم بی‌پایان گذارم که عاجزم؟ جواب آمد که این خود شکر من است.

وی خاطرنشان کرد: در بخش پایانی از فراز ۲۹ و فراز ۳۰ دعای اول صحیفه سجادیه می‌خوانیم «... وَ أَمْناً مِنْ غَضَبِهِ، وَ ظَهِیراً عَلَی طَاعَتِهِ، وَ حَاجِزاً عَنْ مَعْصِیَتِهِ، وَ عَوْناً عَلَی تَأْدِیَةِ حَقِّهِ وَ وَظَائِفِهِ(۲۹) حَمْداً نَسْعَدُ بِهِ فِی السُّعَدَاءِ مِنْ أَوْلِیَائِهِ، وَ نَصِیرُ بِهِ فِی نَظْمِ الشُّهَدَاءِ بِسُیُوفِ أَعْدَائِهِ، إِنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیدٌ؛ امان از خشمش و مددکاری بر طاعتش و مانع و سدی از نافرمانی‌اش و کمکی بر ادای حق و عهد و پیمانش، باشد، ستایشی که به وسیله آن، در گروه سعادتمندان از دوستانش، به خوشبختی و سعادت برسیم؛ و به سبب آن با شمشیر دشمنانش در سلک شهیدان قرار گیریم. همانا او یار بندگان و خدای ستوده خصال است.

عالی‌پور ادامه داد: از مجموعه این چند فراز اخیر معلوم می‌شود که از حمد کارهای بسیاری ساخته است و خود موجب آثار متفاوتی خواهد بود، اما ظاهر آن است که حمدها با یکدیگر فرق دارند، زیرا آن حمدی که باعث امن از غضب است با آنکه باعث یاری در طاعت و یا مانع از معصیت می‌شود، هر یک دارای زمینه‌های مختلفی خواهد بود.

این مدرس حوزه و دانشگاه افزود: به‌عنوان مثال خود کفران نعمت باعث خشم خدای متعال است، در آیه هفتم سوره ابراهیم در این رابطه آمده است: «وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِن شَکَرْتُمْ لأَزِیدَنَّکُمْ وَلَئِن کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ؛ و آن‌گاه که پروردگارتان اعلام کرد که اگر واقعاً سپاسگزاری کنید نعمت شما را افزون خواهم کرد و اگر ناسپاسی نمایید قطعاً عذاب من سخت‌ خواهد بود»، در ارتباط با شخص خاص در موردی خاص است و آن نعمت به‌گونه‌ای است که سپاسگزاری از آن واجب و قطعی است و کفران آن نعمت موجب خشم خداوند خواهد شد.

وی تصریح کرد: پس اگر کسی به شکر نعمت مبادرت ورزید، از غضب خدا به دور مانده و به عفو الهی پناهنده شده است و یا اگر انسان در اثر ترک معصیت یا به جا آوردن طاعتی مغرور شود، این غرور ابتلا به معصیت را به‌دنبال می‌آورد، ولی اگر قدرت بر انجام طاعت و دوری از عصیان را از خدای متعال دید و او را شکر کرد، این حمد مانع از معصیت می‌شود و توفیق ادای وظیفه و اطاعت بیشتر را برای او به همراه دارد.

عالی‌پور بیان کرد: گاه ممکن است شخص به مصیبت عظیمی مبتلا شود ولی صبر کرده و همواره از ناسپاسی و ناشکری خودداری کند، یا با تسلیم و رضای خود آرامش خود را حفظ کند، در این‌ صورت است که او به وادی نیک‌بختان تشرف پیدا کرده و از اولیا و صالحین شده‌ است و همین‌طور اگر در سلک مجاهدین فی سبیل‌الله قرار گرفت و در میدان‌های جنگ و دفاع از حریم مقدس اسلام دل بر کف نهاد و جنگید و در این جهاد و غلبه بر هوای نفس پیوسته از خدای خود تشکر و قدردانی کرد و از او ممنون بود که او را در این مرحله یاری فرموده، قطعاً خداوند او را در زمره فداکاران و شهدا محسوب می‌کند.

انتهای پیام