آیا باید مهریه به قیمت روز پرداخت شود؟

به گزارش خبرنگار مهر، یکی از مهمترین واجبات دین مبین اسلام که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد، فراگیری احکام دین است. کسی که اسلام را به عنوان دین خود بر می‌گزیند باید برنامه‌های آن را به طور کامل در همه قلمروهای زندگی خود بپذیرد و رفتار و عملکرد خویش را مطابق با احکام دین تنظیم نماید، انجام چنین تکلیفی می‌طلبد فرد مسلمان نسبت به مقدار مورد نیازش از احکام دین که به آن احتیاج دارد و برایش پیش می‌آید، شناخت پیدا کند تا بتواند آن را در زندگی خود اجرا نماید. می‌توانید در اینجا پاسخ به سوالات فقهی که پیش‌تر منتشر شده است را ببینید.

یکی از موضوعاتی که در مورد آن پرسش‌های زیادی مطرح می‌شود مسائل مربوط به مهریه در ازدواج دائم و موقت است.

حضرت آیت الله خامنه‌ای

پرسش: من برای خواستگاری و ازدواج اقدام کردم و در موقع تعیین مهریه با مشکل روبرو شدم به طوری که در ظاهر و با اکراه و بخاطر شرایط حاکم بر مراسم با مبلغ مهریه پیش نهادی که ۵۰۰ سکه بود موافقت کردم سؤالم این بود که مسئله مهریه از نظر شرعی چه حکمی دارد؟

پاسخ: اگر داماد با رضایت خود مبلغ زیادی را مَهر قرار دهد و عقد ازدواج بر طبق آن مهریه خوانده شود، آن مقدار مَهر بر عهده شوهر لازم می‌شود.

پرسش: در خصوص شرایط مهریه می‌خواستم بدانم آیا از نظر شرعی تغییر شرط عندالمطالبه بودن به عندالاستطاعه بودن چگونه است؟

پاسخ: با توافق زوجه بلامانع است.‏

پرسش: اگر در عقدنامه (عقد دائم) مشخص نشده باشد ملاک مهریه، سکه طرح قدیم است یا جدید آیا عقد بر آن صحیح است؟

پاسخ: در فرض سوال، اگر تعیین یکی از آن دو هر چند با متعارف بودن آن ممکن نیست، عقد صحیح است و شوهر باید مهرالمثل را بپردازد.

پرسش: مردی از دنیا رفته است و مهریه همسرش هشت میلیون تومان بوده است. قبل از ازدواج در مورد سه دانگ خانه که فقط زمین آن موجود و مال زوج بوده است توافق شده بود که مهر زن باشد در حالی که هنوز خانه ساخته نشده بود. چیزی که زوج نوشته و در حضور چند شاهد امضا کرده به قرار ذیل است: «اینجانب بطور شرعی و قانونی ملزم می‌شوم هر زمان ساختمان خانه مسکونی خودم واقع در … تکمیل گردید ۳ دانگ مشاع از ۶ دانگ آن را به نام همسرم… در یکی از دفاتر اسناد رسمی انتقال دهم و ایشان مبلغ ۸ میلیون تومان را رسید نماید». ضمناً در ذیل این برگه پدر شوهر متعهد شده است که ۳۰ سکه به زوجه دهد (تعهد بعد از عقد) که هنوز به وی نداده است. قبل از تقسیم ارث چه چیزی باید به عنوان مهریه به زوجه پرداخت گردد؟ ۳ دانگ خانه که هنوز هم تمام نشده است یا ۸ میلیون تومان؟ آیا پدر شوهر ملزم به دادن ۳۰ عدد سکه به زوجه می‌باشد؟

پاسخ: مهریه‌ای را که شوهر بدهکار آن و زن طلبکار آن است خصوص همان مبلغی است که در حین اجرای عقد نکاح، عقد بر آن خوانده شده و با فوت شوهر، زن حق دارد آن مبلغ را از ترکه شوهر مطالبه و دریافت کند، و قرار بعدی شوهر و همچنین قرار بعدی پدر شوهر اعتبار شرعی ندارد و موجب حق مطالبه چیزی برای زوجه نیست.

پرسش. حکم عقد موقت در صورتی که مدت ذکر شده ولی مهریه ذکر نشده چیست؟

پاسخ: عقد باطل است.

پرسش: در صورتی که در عقد موقت، مهریه ذکر شده ولی مدت ذکر نشده حکم عقد چیست؟

پاسخ: تبدیل به عقد دائم می‌شود.

پرسش: در صورتی که در عقد موقت، مهریه و مدت ذکر نشده آیا عقد صحیح است؟

پاسخ: باطل است.

پرسش: حکم عقد موقت در صورتی که مهریه یا مدتی که در صیغه بیان شده است ابهام داشته باشد چیست؟

پاسخ: اگر مهریه معلوم ولی مدت نامعلوم باشد، احتیاط واجب در این است هم مدت را هبه کند و هم طلاق داده شود. و اگر مهریه نامعلوم باشد، عقد باطل است.

حضرت آیت الله سیستانی

پرسش: می‌توان به جای مهریه‌ای که در هنگام عقد مورد قرار گرفته شده معادل آن چیزی دیگر داد مثلاً به جای سکه طلا پول و یا چیز دیگری داد؟

پاسخ: مهر که در ذمه زوج مستقر است همان است که در متن عقد ذکر شده است و در مرحله اداء اگر بر چیز دیگر توافق شد اشکال ندارد.

پرسش: مهریه‌ای که ضمن عقد نکاح با رضایت طرفین بدون در نظر گرفتن تاریخ تادیه تعیین شده وعقد وازدواج صورت گرفته, آیا اگر زن بعد از ازدواج از آن صرف نظر کند ومطالبه نکند از ذمه مرد ساقط می‌شود یا در هر صورت باید پرداخت شود؟

پاسخ: اگر زن ببخشد از مرد ساقط می‌شود.

پرسش: حکم زنی که بچه دار نمی‌شود چیست؟ آیا شوهر با وجود علاقه زن به زندگیش اورا به خاطر باردار نشدن طلاق دهد، باید هنوز مهریه بپردازد؟

پاسخ: باید مهر او را تماماً بدهد.

پرسش: خانمی که در سال ۱۳۵۵ ازدواج کرده و مهر او ۵۰,۰۰۰ تومان معین شده حالا چقدر باید به او داده شود؟

پاسخ: در مواردی که مقدار بدهی با توجه به گرانی قیمتها کم ارزش شده است بدهکار همان مقدار بدهی را باید بپردازد حتی اگر قیمت پول به لحاظ قیمت اجناس یک دهم قیمت قبل شده باشد ولی اگر ارزش آن به حدی پایین بیاید که اصلاً آن مقدار پول در چنین زمینه‌ای قابل توجه نباشد مثلاً یک بیستم قیمت قبل شده باشد احتیاط واجب این است که مصالحه کنند.

پرسش: در صورتی که سند ازدواج راجع به موعد پرداخت مهریه چیزی قید نشده باشد آیا مهریه از ابتدای ازدواج به زوجه تعلق دارد و وی می‌تواند در هر زمانی آن‌را طلب کند و شوهر هم موظف به پرداخت آن است یا آنکه فقط در موقع طلاق؟

پاسخ: مهریه از ابتدای ازدواج ملک زوجه است و اگر قرینه‌ای بر تأخیر نباشد حق مطالبه دارد.

پرسش: کسی‌که مهر به همسرش بدهکار است و قصد پرداخت آن را هم دارد آیا تا میزان مهر به وی خمس تعلق می‌گیرد اگر عملاً مهر را به همسرش نپردازد حکمش چیست؟

پاسخ: مهر مانند بقیه دیونی که برای مؤونه است در سال اول از موجودی کسر می‌شود و در سالهای بعد کسر نمی‌شود.

پرسش: آیا می‌توان مهریه را صداقت در زندگی و از این قبیل قرار داد؟

پاسخ: خیر، مهریه باید مالیت داشته باشد.

پرسش: منظور از عندالمطالبه بودن مهریه چیست. آیا اگر با قرض بتوان آن را پرداخت صحیح است. اگر مهریه را زیاد قرار دهند ولی قرار بگذارند که بعد از عقد آن را ببخشند درست است یا نه؟

پاسخ: عندالمطالبه یعنی هرگاه درخواست کندو قرض کردن برای پرداخت اشکال ندارد و مورد اخیر هم اشکالی ندارد.

پرسش: آیا یک زن با مهریه خود می‌تواند به حج واجب مشرف شود؟

پاسخ: بله.

پرسش: زنم پس از ترک منزل حجابش را کنار گذاشته و به اعمال خلاف شرع مشغول شده، اکنون می‌خواهم او را طلاق بدهم اما او از من مهریه‌اش را (۵۰۰ دلار) می‌طلبد فکر می‌کنم از آنجا که او تقاضای طلاق نموده و با رفتارهایش در ازدواج عهدشکنی نموده است مستحق آن نیست لطفاً ً مرا راهنمایی کنید؟

پاسخ: شما مهریه را مدیون هستید و چنانچه او نبخشد باید پرداخت نمائید و می‌توانید طلاق او را منوط به بخشیدن مهر نمائید.

پرسش: در مواردی که مهر المثل ثابت می‌شود آیا مهر المثل نکاح دائم را ضامن است یا منقطع؟

پاسخ: مهر المثل نکاح دائم.

پرسش: مهریه تعیین شده از طرف خانواده‌ای که من به خواستگاری دختر آنها رفتم ۳۱۳ سکه بود آیا این صحیح و طبق سنت رسول الله (ص) است وآیا این ازدواج می‌تواند اهداف ازدواج را تأمین کند؟

پاسخ: مستحب است مهریه بیش از مهر السنة نشود که معادل ۵۰۰ درهم نقره است = ۱۲۵۰ گرم نقره.

پرسش: درصورتی که شوهر پرداخت مهر زن را به تأخیر بیاندازد تا روزی که تصادفاً در اثر حادثه‌ای شوهر بمیرد و عملاً ً توان پرداخت مهر از او سلب شود و ترکه ای که ارزش معادل مهر را داشته باشد بجا نگذارد حکم شرعی چیست؟

پاسخ: مهر به عهده شوهر است و حکم بقیه دیون را دارد چنانچه هیچ دینی بر شوهر شما نبوده می‌توانید معادل مهر خود را از ترکه بردارید.

پرسش: اگر زنی بمیرد و در ایام حیات مهریه خود را طلب نکرده باشد آیا وُراث ایشان می‌تواند مهریه را مطالبه کند؟

پاسخ: می‌تواند.

پرسش: در صورتی که زوجه تمام مهریه‌ای که بر ذمّه زوج می‌باشد را در عوض طلاق به او ببخشد یا ذمه او را نسبت به تمام آن در عوض طلاق ابراء نماید یا در مورد تمام آن در عوض طلاق رضایت دهد وزوج او را قبل از نزدیکی ودخول طلاق دهد آیا زوجه باید نصف آن مهریه را به زوج پرداخت نماید؟

پاسخ: بلی باید پرداخت نماید.

پرسش: در صورتی که مطابق نظر شریف حضرتعالی عدم بکارت (ثیوبت) عیب محسوب می‌شود بفرمائید: آیا صرف عدم بکارت (ولو بکارت به صورت شرط یا وصف در نکاح نیامده باشد) موجب حق فسخ یا تقلیل مهرّیه به نفع زوج می‌شود؟

پاسخ: صرف عدم بکارت (که عقد به نحو اشتراط مبنیّ بر آن واقع نشده است) موجب حق فسخ نمی‌شود وشوهر می‌تواند تفاوت بین مهر باکره وثیّب را بالنسبه از کسی که فریب دهنده بگیرد.

پرسش: من با همسرم حدود یک سال است اختلاف داریم ایشان مطالبه مهرشان را می‌کند و مبلغ آن سنگین است از طرفی با ایشان صحبت کرده بودم تا این مبلغ را در آینده بعد از استطاعت مالی به ایشان بپردازم از طرفی دیگر ایشان در بین جمعی از بزرگان چندین مرتبه گفته‌اند که حاضر به ادامه زندگی با اینجانب نیستند و طلاق می‌خواهند ولی چون قوانین به نحوی است می‌توانند این مبلغ را بگیرند از اقدام قانونی امتناع کرده و مرا اسیر کرده‌اند از طرفی وضعی را ایشان بوجود اورده اند از نظر شرعی برای من مشکلاتی بوجود آورده است.
با توجه به موارد فوق الذکر وضع شرعی پرداخت مهریه چگونه است؟

پاسخ: شما بدهکارید و در صورت امکان باید بپردازید مگر این‌که زمانی برای پرداخت آن معین کرده باشید و اگر زمانی معین نکرده‌اید و تاکنون دخول صورت نگرفته همسرتان می‌تواند تمکین نکند تامهر بگیرد.

پرسش: در صورتی که مطابق نظر شریف حضرتعالی عدم بکارت (ثیبوبت) عیب محسوب می‌شود بفرمائید: آیا صرف عدم بکارت (ولو بکارت به صورت شرط یا وصف در نکاح نیامده باشد) موجب حق فسخ یا تقلیل مهرّیه به نفع زوج می‌شود؟

پاسخ: صرف عدم بکارت (که عقد مبنیّ بر آن واقع نشده است) موجب حق فسخ نمی‌شود و شوهر می‌تواند تفاوت بین مهر باکره و ثیّب را بالنسبه کم کند.

پرسش: زن غیر مدخوله ای که شوهرش فوت کرده آیا تمام مهرش را از مال شوهر می‌گیرد یا نصف مهر را؟

پاسخ: مستحق نصف مهر است و سزاوار است که نسبت به دیگر سائر ورثه با او مصالحه کنند.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

پرسش: چون درهم سکه دار در این زمان وجود ندارد، آیا مبنای قیمت مهرالسّنه نرخ نقره عمومی می‌باشد؟

پاسخ: در شرایطی که درهم سکّه دار وجود ندارد باید فرض را بر این بگیریم که اگر نقره موجود سکّه دار و رایج بود چه اندازه به قیمت آن افزوده می‌شد، اضافه قیمت را به طور تقریبی حساب کنیم و بر آن بیفزاییم و از آنجا که این حکم یک حکم استحبابی است محاسبات تقریبی در آن ضرر ندارد.

پرسش: در عقد موقت در صورتی که دخول صورت نگیرد حداقل مقدار مهریه برای یک هفته چه میزان مناسب است که عقد صحیح باشد؟

پاسخ: به هر مقداری که توافق کنند. البته اگر هنگام عقد، مقدار مهریه را ذکر نکرده باشند عقد باطل است.

پرسش: اگر در هنگام اجرای عقد دائم مثلاً یکصد سکه را به عنوان مهریه ذکر کنند ولی در سند ازدواج پنجاه سکه نوشته بشود: لطفاً با توجه به مورد ذکر شده به سوالات زیر پاسخ بدهید: الف: آیا چنین کاری توسط عاقد صحیح است؟ ب: معیار کدام یک از موارد مهریه می‌باشد و مرد باید پرداخت نماید؟ ج: آیا قصد جدی مربوط به عاقد است یا طرفین؟

پاسخ: الف: دروغ جایز نیست، مگر اینکه ضرورت مهمی وجود داشته باشد. ب: معیار آن است که در صیغه عقد به نیت جدی خوانده می‌شود و اگر نسبت به آنچه در هنگام عقد می‌خوانند جدی نباشند تبدیل به مهر المثل خواهد شد و اگر قبل از عقد مهریه تعیین شده، همان ملاک می‌باشد هر چند قانون چیز دیگری مطالبه نماید. ج: معیار قصد طرفین است.

پرسش: حدّ و میزان مهریّه چقدر است؟

پاسخ: مهر حدّ ثابتی ندارد، ولی شایسته است که از مهریّه های سنگین پرهیز شود که طبق برخی از روایات چنین زنانی که مهریّه سنگین دارند شوم هستند.

پرسش: کاهش یا افزایش مهریه بعد از عقد چه حکمی دارد؟

پاسخ: نمی‌توان افزایش داد مگر در عقد خارج لازم باشد ولی کاهش آن به معنای صرف نظر کردن زوجه از برخی از حق خود مانعی ندارد.

پرسش: آیا امکان این هست که بعد از جاری کردن عقد ازدواج دائم مهریه را تغییر داد یعنی به گونه‌ای که مثلاً اگر مهریه ۳۰۰ سکه باشد بعد از جاری کردن عقد بخواهند صد سکه و یک واحد آپارتمان باشد؟ آیا باید از طریق عقد خارج لازم انجام بگیرد یا اینکه به مصالحه هم مساله مشروعیت پیدا می‌کند؟

پاسخ: افزایش مهریه تنها در ضمن عقد خارج لازم صحیح است ولی مصالحه کردن مهریه به این شکل که بجای ۳۰۰ سکه مهریه، صد سکه بعلاوه یک آپارتمان تحویل بگیرد صحیح است و با رضایت طرفین جایز می‌باشد.

پرسش: در سند نکاحیه قید شده مهریه دو تخته قالی ابریشم کاشان، اکنون زوجین بر سر دستباف بودن یا نبودن قالی و طبیعی بودن یا نبودن ابریشم اختلاف دارند، دلیل دیگری بر توافق در این مورد نیست، تکلیف چیست؟

پاسخ: اگر هنگامی که فرش ابریشم عنوان می‌شود مصداق معینی در نظر عرف مجسم می‌شود باید به همان عمل کرد ولی اگر ابهام دارد و این ابهام از زمان عقد وجود داشته مهر باطل است و تبدیل به مهر المثل می‌شود.

پرسش: چنانچه زوجین در مقدار و اوصاف مهریه اختلاف نمایند، حکم چیست؟

پاسخ: در فرض سوال چنانچه زوج مدّعی مقدار کمتر است، قول او پذیرفته می‌شود، مگر اینکه زوجه بتواند با دلیل خلاف آن را ثابت نماید که در این صورت طبق قول او عمل می‌شود.

پرسش: اگر زوج در هنگام ازدواج جهیزیّه زوجه را از مال خودش تهیّه نماید. آیا در موقع طلاق زوجه حقّ مطالبه و استرداد چنین جهیزیّه ای را دارد یا نمی‌تواند مطالبه نماید؟

پاسخ: اگر جهیزیّه را جزئی از مهر یا شرط ضمن العقد قرار دهد، نمی‌تواند بازپس بگیرد، ولی اگر هبه کرده قابل بازپس گرفتن است.

پرسش: اگر میزان مهر بعد از جاری شدن عقد دائم مشخص شود عقد صحیح است؟

پاسخ: آری؛ صحیح است در صورتی که با توافق طرفین باشد.

پرسش: اگر در صیغه محرمیّت، مهریه معین بشود ولی داماد اشتباهاً چیز دیگری شنیده باشد بعداً متوجه شود آیا صیغه باطل است؟

پاسخ: در صورتی که واقعاً داماد موافقت با مهریه خوانده شده نداشته، باطل است.

پرسش: در مهریه‌ی دخترم طبق قرار قبل از عقد یک دستگاه اپارتمان ۷۰ متری طی صورت جلسه کتبی و امضای بیش از بیست نفر شهود و قید کلیه‌ی مشخصات اپارتمان تعیین کردیم ولی بعلت اماده نبودن قباله ی اپارتمان صبح روز عقد و قبل از عقد محضری طی یک و کالتنامه ی محضری از طرف داماد وکالت بلاعزل و عدم ضم وکیل و تام الاختیار اپارتمان مزبور را دراختیار دخترم قرار داده ولی بعلت عدم سازش و تقاضای طلاق از طرف داماد اکنون ادعای هبه و استرداد اپارتمان را از طریق دادگاه نموده است در صورتیکه نه هبه نامه‌ای چه محضری و چه مابین وجود ندارد و وکیل نامبرده از دادگاه تقاضای لغو وکالت نامه نموده است؟

پاسخ: در صورتی که قبل از عقد توافقی بر آپارتمانی با مشخصات معین شده جز مهریه محسوب می‌شود و وکالتنامه برای سهولت امر بوده و تأثیر خاصی ندارد.

پرسش: اگر پسری قبل ازدواج عهد با خدا ببندد که وقتی ازدواج کرد مهریه رو به نیت چهارده معصوم ۱۴ عدد بگیرد و خانواده دختر قبول نکنند آیا عهد او صحیح است و می‌تواند آن را بشکند؟

پاسخ: چنانچه پیدا کردن شخصی که با این مقدار مهریه راضی به ازدواج شود ممکن نبوده و یا عسر و حرج دارد لازم نیست به عهد خود عمل کند.

پرسش: اگر اعتقاد پسر برای عقد اینست که بیشتر از چهارده سکه نخواهم زد بعنوان مهریه دختر و دختر می‌داند که اگر به پسر بگوید سیزده سکه بیشتر می‌خواهم پسرقبول نمی‌کند و خطبه عقد خوانده نمی‌شود و دختر برای اینکه پسر جلو بیایید و عقد کند قول شرف بدهدکه بیشتر از سیزده سکه بر من حرام است و قول به پسر بدهد که تو بزن من بعداً میبخشم اما بعد عقد مهریه بیشتر از سیزده سکه را اجرا بگذارد در صورتی که پسر قبل عقد به دختر گفته بوده بیشتر از سیزده سکه من ابداً قبول ندارم و اگر بگویی می‌خواهم حرام است و بیشتر از سیزده سکه پیش تو امانت باشد ولی بعد عقد امانتی من را باید پس بدهید و گرنه از الان که قبل از عقد هست من جلو نمیایم و عقد صورت نخواهد گرفت چون بیشتر سیزده تا اعتقاد ندارم حال اگر دختر بعد عقد بگوید بیشتر از سیزده تا می‌خواهم آیا این مهریه حلال است در صورتی که وعده دروغ به پسر داده است؟

پاسخ: در فرض سوال آنچه دختر انجام داده خلاف شرع است و احتیاط آن است که به همان چهارده سکه که عقد بر اساس آن خوانده شده مصالحه کنند.

پرسش: حسب نظریه شورای نگهبان، افزایش مهریه بعد از عقد نکاح شرعی نیست، حال اگر زوج علاوه بر عقد نکاح و به موجب قرارداد عادی مستقل تعهد به تملیک ملکی به زوجه بنماید و زوجه قبول نماید، اساساً این قرارداد و تعهد باطل است یا صرفاً به عنوان مهریه تلقی نمی‌شود و به عنوان تعهد مستقل صحیح می‌باشد؟

پاسخ: نوعی هبه و صلح است و عنوان مهریه ندارد.

پرسش: اگر مهریه عقد موقت معین اما غیر قابل عمل باشد عقد صحیح است؟ مثل تعیین سفر زیارتی به عنوان مهریه در حالی که دختر می‌داند پدر اجازه رفتن به چنین سفری را نخواهد داد).

پاسخ: عقد صحیح است و چنانچه قابل عمل نباشد باید معادل مهریه را بپردازند.

پرسش: اذن پدر در دختر دوشیزه شامل چه چیزهایی می‌شود مثلاً پدر دختر، داماد را پسندیده ولی در میزان مهریه نظر وی با دختر متفاوت است حالا تعیین میزان مهر باید با نظر ولی باشد یا نظر دختر مهم است؟

پاسخ: تعیین میزان مهریه بر اساس نظر دختر است اما لازم است به گونه‌ای عمل کند که موجب بی احترامی و اذیت و آزار پدر نشود.

پرسش: اگرکسی درمهریه قبول کند که حافظ کل قرآن باشد با فرض اینکه فایده‌ای از این کار عاید زن می‌شود و مهریه صحیح است و بعدازازدواج حفظ نکند یا در صورت فوت مرد و یا زن و یا در جاهایی که مرد ملزم به پرداخت نصف مهریه است چگونه خواهد بود؟

پاسخ: باید مهرالمثل را بپردازد.

پرسش: طبق مسائل فقهی اگر در ضمن عقد نکاح به زوجه اختیار تعیین مهریه داده شود، زوجه اختیار این را ندارد که بیشتر از مهر السنه تعیین کند ولی در قانون مدنی کشورمان که باید برگرفته از شرع مقدس ما باشد عکس این عمل آمده است که این میزان نباید بیشتر از مهرالمثل باشد، آیا قانون گذاران ایران این اختیار را دارند که عکس شرع مقدس عمل کنند؟

پاسخ: در شرایط فعلی نباید بیش از مهر المثل باشد.

پرسش: دختری پدرش به دلیل دوری راه مخالف ازدواجش بوده باتمام تلاش دوطرف نتوانستند رضایت او را بگیرند آیا دختر و پسر می‌توانند خود صیغه عقد دائم را جاری کنند با مهریه تعیین شده است؟ اما بعد از مدتی پدر دختر راضی می‌شود ولی با مهریه دیگری و خطبه عقد با مهریه‌ای که از جانب پدر تعیین شده بوده خوانده می‌شود کدام عقد صحیح هست؟ زمانی که خطبه عقد اول جاری شده دختر ۱۹ سال داشته. اگر پسر بعد از عقد بگوید که دختر به من قول داده بوده برا مهریه اول و الان مهریه‌اش حرام هست تکلیف چیست؟

پاسخ: احتیاط این است که مهریه دوم را قبول کنند، مهریه در این فرض حرام نیست.

پرسش: بنده با همسرم توافق کردیم که همسرم رسید دریافت مهریه خود را به من بدهند (در قبال خرید یک باب منزل –مقدار طلا و سکه) – بنده هم با توجه به رسید دریافت مهریه – رسیدی به ایشان دادم و در آن ذکر کردم با توجه به اینکه همسرم رسید دریافت مهریه را به بنده داده است لذا نسبت به وجهی که برای خرید منزل برای ایشان داده‌ام دیگر هیچ گونه ادعایی ندارم. اکنون از نظر فقهی اگر همسرم خواهان ابطال اقرار به دریافت مهریه باشد آیا رسید دوم که بنده به ایشان داده‌ام نیز ابطال می‌گردد؟

پاسخ: در صورتی که مهریه خود را مصالحه به چیزی با شوهر کرده است و رسید داده است امکان بازگشت نیست