خاتمی: مجازات نویسنده آیات شیطانی اعدام است/ این نویسندگان چرا در برابر تروریسم دولتی آمریکا چیزی نمی‌گویند؟/ سربازان گمنام این حکم را زنده نگه خواهند داشت/ مهاجرانی: این کتاب به مقدسات تمام مسلمین توهین کرده است/ حکم امام باعث وحدت مسلمانان شد

گروه تاریخ-رجانیوز: بیست و پنجم بهمن ماه 1367، امام خمینی با صدور حکمی تاریخی، سلمان رشدی، نویسنده کتاب موهن «آیات شیطانی» را مرتد و مهدورالدم اعلام کردند. یک سال بعد، محمد خاتمی و عطاءالله مهاجرانی در میزگردی که به‌مناسبت سالروز صدور فتوای امام خمینی(ره) برگزار شده بود، به بررسی توطئه‌ای که غربی‌ها در پسِ انتشار «آیات شیطانی» داشتند پرداختند.

اکنون برای اولین بار در طول سالهایی که از میزگرد مذکور می‌گذرد، رجانیوز اقدام به بازخوانی اظهارات خاتمی و مهاجرانی در رابطه با نویسنده کتاب آیات شیطانی و حکم امام خمینی در ارتباط با ارتداد وی می‌کند. هرچند که خاتمی یک دهه پس از این میزگرد و زمانی که رئیس جمهور بود، در مصاحبه‌ای اعلام کرد از نظر او ماجرای سلمان رشدی موضوعی خاتمه یافته است.

روزنامه اطلاعات(شماره 28 بهمن 1368):
میزگرد سیاسی این هفته سیمای جمهوری اسلامی ایران به بررسی توطئه انتشار کتاب آیات شیطانی و تأثیر صدور فتوای حضرت امام خمینی(ره) درباره اعدام مولف و ناشر این کتاب اختصاص یافت.

در این میزگرد که پنجشنبه از شبکه دوم تلویزیون پخش شد، آقایان دکتر خاتمی وزیر ارشاد اسلامی، مهاجرانی معاونت حقوقی و پارلمانی ریاست جمهوری و فیروزان مدیرعامل انتشارات سروش شرکت داشتند.

ابتدا دکتر خاتمی در مورد انتشار کتاب آیات شیطانی گفت: اینگونه کتابها از نظر اسلام جرم و مجازات آن اعدام است و این امر مختص تشیع نبوده و در تسنن نیز اگر به پیامبر قرآن و معنویات اسلامی دشنام داده شود، حکم اعدام دارد و فتوای حضرت امام(ره) به‌عنوان یک حکم اولیه اسلامی است و مورد قبول تمامی مسلمانان می‌باشد.

وزیر ارشاد اسلامی افزود: در دنیا اگر کسی علیه منافع حکومت‌ها اقدام کند، با او برخورد جدی می‌کنند. حال چگونه با کسی که به اسلام، پیامبر و قرآن دشنام می‌دهد، برخورد جدی نشود. اساس دین ما وحی است و نظام ما یک نظام الهی است و حکم اعدام را مکتبی صادر می‌کند که مبنای رابطه‌اش با مخاطب، موعظه و حسن برخورد است. ما با استدلال و منطق با مخالفین خود برخورد می‌کنیم. کسی که منطق داشته باشد و ایده‌اش مورد قبول ما نباشد، با او به نحو احسن برخورد می‌کنیم و در این مورد سعه صدر داریم. البته برخورد با کسی که به اعتقادات و مقدسات ما دشنام می‌دهد، فرق می‌کند. کتاب آیات شیطانی دارای منطق نیست و سر تا پا فحش و دشنام است و از نظر شخصیت، نویسنده کتاب فردی است که خودباخته و سرسپرده استکبار می‌باشد.

دکتر خاتمی در مورد انگیزه انتشار کتاب مذکور گفت: این قضیه با توجه به اینکه در سراسر کتاب به پیامبران الهی و مقدسات اسلام توهین شده است، از جرم یک فرد عادی بیرون رفته و به صورت یک جریان حساب شده علیه اسلام در آمده است. مقابله استکبار با اسلام با این عمل، به صورت یک اعلام جنگ غرب با اسلام بوده و صدور حکم حضرت امام(ره) فرمان مرگ بر استکبار و مرگ سلطه غرب بر زندگی مسلمین و مستضعفین جهان بود.

وی افزود: با توجه به اینکه کتاب آیات شیطانی به‌عنوان یک کتاب ادبی و هنری متوسط و نویسنده آن یک فرد معمولی است، گفت: غرب برای مقابله با اسلام با تمام امکانات و پشتوانه تبلیغی عظیم، این کتاب را به زبان‌های مختلف جهان ترجمه و در سطح وسیع پخش کرد که این خود نشان دهنده تقابل ماهیت غرب با دنیای اسلام می‌باشد.

آقای مهاجرانی نیز در زمینه علل انتشار کتاب آیات شیطانی گفت: زمان انتشار این کتاب موقعی بود که اسلام به عنوان یک نهضت بیداری در دنیا و خصوصاً مرکز آن در ایران، مطرح بوده و هست. تلقی غربی ها از اسلام قبل از انقلاب، این بود که این دین در حاشیه و گوشه گیر است. ولی ناگهان بعد از انقلاب با پدیده واقعی اسلام مواجه شدند و لذا برای ارزیابی آن دست به این کار زدند و کتابی را منتشر کردند که جهت گیری آن درست علیه اسلام و مقدسات آن است و با قلمی ادبی به صورت رمان نگاشته می‌شود.

وی افزود: به نظر من غربی‌ها گمان می‌کردند بعد از انتشار این کتاب، حضرت امام(ره) با آنچنان صلابتی فتوای خود را مسلمانان مبارز برای ادامه راه آینده بیفتد. همچنین فکر می‌کردند بعد از قبول قطعنامه 598، جمهوری اسلامی ایران ضغیف شده و موقع ضربه زدن است. لیکن بعد از انتشار کتاب، حضرت امام(ره) با آنچنان صلابتی فتوای خود را صادر می‌کنند که باعث وحدت عجیبی بین مسلمانان جهان شد. حضرت امام(ره) با این فتوا نشان دادند هرگاه کسانی به کانون اسلام حمله کنند، باید به کانون اصلی آنان حمله شود.

وی افزود: غربی‌ها فکر می‌کردند که ما در مقابل این جریان حالت انفعالی به خود می‌گیریم و به صورت ضعیف با آنان برخورد می‌کنیم. ولی اکنون که یک سال از صدور این فتوا می‌گذرد، حکم حضرت امام(ره) همچنان قوی و زنده است.

در ادامه این بحث، آقای فیروزان با اشاره به اینکه دنیا و قرن حاضر، قرن تفکر دینی و گرایش دینی است، گفت: با توجه به ابعاد گوناگون دین اسلام و جذابیت آن، چیزی که در آینده مطرح است، دین اسلام است. لذا در کتاب آیات شیطانی به دو مسئله تهاجم می‌شود. یکی پیامبر و دیگری قرآن است که دقیقاً این دو به تنهایی مشخصه دین اسلام است و این دو است که در آینده افکار افراد را تغذیه می‌کند. چرا که در کلیه ادیان، مسئله خداوند مطرح است و تنها وجه تمایز آن، پیامبر و فرآن است.

وی افزود: کتاب آیات شیطانی یک اتفاق و تصادف نیست. انتشار و پرداخت آن به صورت رمان، دقیقاً یک جریان منسجم و برنامه ریزی شده است.

آقای خاتمی در زمینه آینده این جریان گفت: من احساس می‌کنم با نحوه مقابله و برخوردی که را کتاب آیات شیطانی شد، غرب احساس اتمام حیات تمدن خویش را کرده است. چرا که متفکران همیشه پیشتاز حرکت در جامعه هستند. این مسئله را در رنسانس، انقلاب اکتبر و انقلاب اسلامی می‌بینیم. برای نمونه در انقلاب اسلامی، حضرت امام(ره) به‌عنوان یک متفکر و پیشرو بودند و بقیه به دنبال ایشان.

وی افزود: در جریان کتاب آیات شیطانی اصحاب قلم و هنر در دامی افتادند که سیاستمداران آن را تهیه دیده بودند و پا جای پای سیاستمداران گذاشتند و دیگر پیشرو و جلودار حرکت نبوده و آلت دست دیگران می‌شوند. این نشانه پایان آن تمدن است. چرا در مقابل وحشیگری‌های غرب در فلسطین و کشورهای دیگر و تروریسم دولتی که آمریکا سردمدار آن است، این نمایندگان قلم و ادب سخنی نمی‌گویند؟

دکتر خاتمی در مورد تأثیر فتوای حضرت امام(ره) در بین مسلمانان جهان گفت: به دنبال صدور حکم حضرت امام(ره)، تظاهرات بی سابقه و عظیمی در انگلستان انجام می‌گیرد. در پاکستان و هند به خاطر این حرکت، تعدادی شهید می‌شوند و بعضی‌ها نیز مجبور می‌شوند که انتشار این کتاب را محکوم کنند. این چیزی نیست جز مقبولیت فتوای حضرت امام(ره) در بین مسلمین جهان و از برکات این حرکت‌ها، تبدیل موضع غربی‌ها از برخورد هجومی به تدافعی بود.

آقای مهاجرانی با اشاره به اینکه سلمان رشدی در آثار خود انسان بی هویت را ترویج می‌کند، در زمینه اثرات فتوای حضرت امام(ره) در بین مسلمانان جهان گفت: یکی از آثار این فتوا این بود که مسلمانان جهان احساس هویت کردند. دیگر اینکه رهبری جهانی حضرت امام(ره) تثبیت شد.
وی افزود: غربی‌ها تلاش می‌کردند که نگذارند ایران رهبریت جهان اسلام را به عهده گیرد، لذا بر این اساس ما شاهد بودیم که بعد از صدور فتوان عنوان کردند که فرق مختلف اسلام این حکم را قبول ندارند. ولی نمی‌دانستند که این کتاب به مقدسات همه فرق اسلامی، یعنی قرآن و پیامبر اسلام توهین کرده است. غربی‌ها فکر می‌کردند که فتوای حضرت امام(ره) جنبه سیاسی دارد و به مرور شاید این فتوا عوض شود که مجدداً بعد از چندی حضرت امام فرمودند: سلمان رشدی اگر زاهد زمان هم شود، حکم باید درباره او اجرا شود.

در پایان این میزگرد آقای دکتر خاتمی گفت: در حال حاضر قطعاً غرب متوجه شده که در این جریان باخته است. لذا تلاش دارد که این مسأله را تجزیه کند و کاری کند که فتوای امام تعدیل شود و خشم مسلمانان نسبت به سلمان رشدی فروکش کند و مسأله را توسط افراد سازشگر و سست عنصر برگرداند. بنابراین باید در اینجا مسأله روشن شود که اگر در این مورد کوتاهی شود، هیچ یک از مسلمانان در هیچ گوشه‌ای از دینا نمی‌توانند دارای یک استقلال فکری باشند.

آقای خاتمی گفت: به هر حال سربازان گمنام امام خمینی(ره) در سراسر دنیا این حکم را زنده نگه خواهند داشت.