توله گیاه غذایی و دارویی محبوب مردم گناوه

به گزارش ایرنا، پنیرک گل ریز (Malva parviflora) نام گیاهی علفی از خانواده پنیرکیان (Malvaceae) و سرده پنیرک (Malva sylvestris ) است که در شهرستان گناوه به نام توله معروف است و یکی از گیاهان خود رویش خوراکی استان بوشهر در فصل زمستان به شمار می‌آید و خوش طعم و مزه است.

این گیاه دارویی و غذایی همراه با بارش رحمت الهی به صورت خودرو در مزارع، باغ ها و زمین های کشاورزی شهرستان گناوه می روید و غلاوه برانیکه به چند صورت برای مصرف غذایی استفاده می‌شود، خواص درمانی زیادی دارد.

ریشه‌های توله، آبدار و ساقه آن استوانه‌ای شکل و برگ‌های آن بزرگ و پهن ساده، به شکل قلب و به طور متناوب روی ساقه قرار گرفته‌اند.

مردم مناطق شهرستان گناوه به طرق مختلف از این گیاه استفاده می کنند و بیشتر برگ‌های جوان و تازه آن را چیده و به صورت پخته همراه با ریختن ماست روی آن مصرف می‌کنند.

بیشتر مردم این منطقه در روزهای تعطیل که به طبیعت گردی می‌روند، به محل‌های رویش این گیاه رفته و برای تهیه غذا آن را می‌چینند و برای پخت به خانه می آورند و برخی ها نیز برای فروش در بازار عرضه می کنند.

سابقه دیرینه مصرف غذایی و دارویی گیاه توله

مردم استان بوشهر از جمله گناوه ، توله را به صورت های مختلف استفاده می کنند گاهی آن را آب پز می کنند، گاهی سرخ کرده آن استفاده می شود و گاهی هم خشک شده آن را در پلو استفاده می کنند.

به گفته یکی از دوست‌داران و فعالان زیست محیطی و طبیعت در گناوه‌، توله در قدیم یکی از مهم ترین آذوقه های مردم بویژه در خشکسالی ها بوده است که در کوزه‌های بزرگ آن را ذخیره می‌کردند.

غلامرضا نعمتی می گوید: از برگ های توله به عنوان سوپ در فصل زمستان در این مناطق استفاده می شود و از دمنوش آن برای نرم کردم سینه و سرماخوردگی متداول و از بذر آن " پنیروک" دارو تهیه و در عطاری ها به وفور یافت می‌شود.

وی ریختن ماست روی توله پخته شده را بسیار مفید دانست و گفت: براساس بررسی های صورت گرفته خوردن توله باعث پاک کردن دستگاه گوارش از میکروب‌ها می شود.

مدیر جهادکشاورزی گناوه می گوید: گیاه دارویی و خوراکی پنیرک که در اصطلاح محلی به آن توله" می‌گویند در اواخر زمستان و اوایل بهار به صورت خودرو در مزارع، باغ ها و زمین‌های کشاورزی این شهرستان می روید.

عباس تخم افشان به خواص این گیاه اشاره کرد و گفت: این گیاه حاوی موسیلاژ (لعاب نباتی) و ویتامین‌های ای بی و سی و ضد سرفه و مرهم سینه، مسهل و نرم کننده گلو است.

به گفته وی جوشانده آن برای عفونت‌های مثانه و اسهال خونی و سرفه های شدید مفید و مؤثر است و اخلاط غلیظ را رقیق و اخلاط خیلی رقیق را معتدل می‌کند.

برخی از ظروف سفالی بزرگ ذخیره غذایی در قدیم که از محوطه ها و بناهای تاریخی در نقاط مختلف استان بوشهر و شهرستان گناوه کشف شده است، مملو از پنیروک گیاه توله بوده است که به گفته باستان شناسان به عنوان یکی از مواد غذایی مردم در اعصار کهن مورد استفاده بوده است.