خاطره‌بازی با نوستالژی‌های دهه فجر در دهه 60 و 70

به‌گزارش ایسنا، تهیه روزنامه دیواری جزو لاینفک برنامه‌های مدارس برای دهه فجر در آن دوران بود، گروه‌های چند نفره تشکیل می‌دادیم و با ذوقی وصف‌نشدی به لوازم التحریر فروشی کنار مدرسه می‌رفتیم تا از پیرمرد مهربان فروشنده مقوا، چسب رنگی، ماژیک، کاغذ رنگی، خودکار اکلیلی بخریم، گاهی تمام سرمایه اندکمان برای این کار هزینه می‌شد، گام بعدی پیدا کردن یک فرد خوش‌خط برای نوشتن آیه " بسم‌الله الرحمن رحیم" بود و همیشه در هر فامیل یک فرد با ویژگی یافت می‌شد، در آن دوران اینترنت نبود و برای پیدا کردن شعر و مطلب برای درج در روزنامه دیواریمان باید کل کتابخانه مدرسه را زیر و رو می‌کردیم و چقد این کار سرگرم‌کننده بود و در نهایت با جدا کردن چند عکس از شاه ملعون از روزنامه‌های قدیمی و چسباندن در روزنامه دیواری کار به اتمام می‌رسید.

شور و حال مدارس در ایام‌الله دهه فجر در دهه‌های ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ وصف‌نشدنی بود، از روزهای قبل از ۱۲ بهمن‌ماه مربیان پرورشی برنامه‌های فرهنگی متعددی را در مدارس پیش‌بینی می‌کردند و عمده مسئولیت‌ها نیز به دانش‌آموزان سپرده می‌شد و حتی دانش‌آموزان ابتدایی نیز در برگزاری جشن‌های این ایام از تزئین کلاس‌های گرفته تا اجرای سرود و تهیه روزنامه دیواری مشارکت داشتند.

تشکیل گروه سرود و تئاتر مدارس از چند هفته قبل در دستور کار قرار داشت، برای عضویت در این گروه رقابت سنگینی بین خوش صداها و هنرمندان شکل می‌گرفت، البته شاید یکی از دلایل آن دور شدن از فضای خشک کلاس درس برای ساعتی هر چند کوتاه بود، البته همه دانش‌آموزان شانس حضور در گروه‌هایی مانند گروه سرود، تواشیح، گارد پرچم و تئاتر مدرسه را نداشتند.

روز ۱۲ بهمن‌ماه زمانی که سرودهای انقلابی از بلندگوهای مدارس طنین‌انداز می‌شد، تمامی دانش‌آموزان با آن همخوانی می‌کردند، هنوز هم با شنیدن این سرودها به خاطرات آن دوران پرتاب می‌شویم و دلمان برای روزها تنگ می‌شود، جای خالی این تولیدات رسانه‌ای ماندگار و تاثیرگذار به‌شدت احساس می‌شود.

اما با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی دانش‌آموزان دیگر شوق و ذوقی برای مشارکت در برنامه‌های مختلف ندارند و ترجیح می‌دهند اوقات خود را در فضای مجازی سپری کنند، البته باید به این نکته توجه کرد که برنامه‌های سابق مانند درست کردن کاغذ دیواری برای کودکان این زمانه جذابیت نداشته باشد و باید تغییر رویکرد در برنامه‌ها داشته باشیم.

مسئولان ،معلمان ،مربیان پرورشی نقش کلیدی در هدایت دانش‌آموزان و ایجاد شور و هیجان در بین دانش‌آموزان برای برگزاری جشن‌های دهه فجر داشتند، معلمان و مربیان پرورشی آن دوران، گنجینه خاطرات هستند و بیان خاطرات آن دوران از زبانشان شنیدنی است، فیروز مطهری‌نیا یکی از فرهنگیان بازنشسته آموزش و پرورش استان بوده که پای صحبت‌های شیرین این فرهنگی محترم نشستیم.

این فرهنگی بازنشسته خاطرات خود را اینگونه آغاز می‌کند: رفتن به حال و هوای دهه فجر در دهه ۶۰ و ۷۰ خود باعث بازیابی خاطرات آن دوران می‌شود، از حدود یک ماه قبل از آغاز ماه بهمن ،حال و هوای مدارس و دانش‌آموزان تغییر می‌کرد و برنامه‌ریزی برای این ایام در ذهن تمامی دانش‌اموزان و معلمان نقش می‌بست تا بتوانند برای برگزاری جشن‌های باشکوه دهه فجر برنامه‌ریزی کنند، دانش‌آموزان در آن دوران کارهای خلاقانه و متفاوتی را انجام می‌داند.

هرچه به ایام دهه فجر نزدیک می‌شدیم، شور و هیجان در مدارس و در بین دانش‌آموزان برای برگزاری جشن‌های دهه فجر بیش‌تر می‌شد، کلاس‌ها به‌صورت خودجوش و خودمحور اقدام به تهیه امکانات لازم برای تزئین کلاس‌های درس و راهروهای مدرسه می‌کردند، آذین‌بندی مدارس در آن دوران به دانش‌آموزان سپرده می‌شد، عموما دانش‌آموزان به‌صورت عملی مسئولیت‌پذیری را تمرین می‌کردند، اما شاید در دوران کنونی به وضوح شاهد واگذاری مسئولیت به تمامی دانش‌آموزان نباشیم و گروه‌ها و تشکل‌های خاص در مناسبت‌ها وظیفه بر عهده می‌گیرند.

در دهه ۶۰ و ۷۰ دانش‌آموزان میدان‌دار اجرای برنامه‌های دهه فجر بودند، باتوجه به اینکه این مسئله در مدارس جا افتاده بود، دانش‌آموزان برای قبول مسئولیت و مشارکت در اجرای برنامه‌ها احساس وظیفه می‌کردند و در این بین یک رقابت سالم در بین دانش‌آموزان کلاس‌ها و مدارس شکل می‌گرفت و آن‌ها تلاش می‌کردند تا برتر باشند، اهدای جوایز مادی در مدارس چندان مرسوم نبود و تشویق معلم و مسئولان مدرسه به دانش‌آموزان انگیزه می‌داد.

تهیه وسایل تزئین کلاس توسط دانش‌آموزان با پول توجیبی در دهه فجر

وی تاکید کرد: در آن دوران عموما وسایل برای آذین‌بندی مدارس در دهه فجر توسط دانش‌آموزان تهیه می‌شد، دانش‌آموزان با پول توجیبی خود کاغذهای رنگی و چسب تهیه کرده و با همکاری والدین و خواهر یا برادر بزرگتر اقدام به تهیه ریسه رنگی و وسایل تزئینی می‌کردند، این اقدام پیغام انقلاب اسلامی را به خانه‌ها نیز سرایت می‌داد، در سال‌های بعد ریسه‌های رنگی، پرچم‌های مثلثی مزین به تصاویر امام راحل و چراغ‌های رنگی نیز به آذین‌بندی مدارس اضافه شد، دانش‌آموزان با میل باطنی و شور وصف ناپذیری در تهیه این اقلام مشارکت می‌کردند و هیج اجباری در کار نبود.

تهیه روزنامه دیواری یکی از زیباترین کارها و نماد کار گروهی در ایام دهه فجر در مدارس بود، دانش‌آموزان در کلاس‌ها گروه‌های چند نفره تشکیل می‌داند و با جمع‌آوری مطالب، لطیفه، شعر، پیام های انقلاب، کشیدن کاریکاتور، جدول و ... یک روزنامه دیواری تهیه می‌کردند و در ایام دهه فجر این روزنامه‌ها در کلاس‌های درس و راهروی مدارس در معرض دید سایر دانش‌آموزان قرار می‌گرفت.
برگزاری مسابقات ورزشی و فرهنگی، مسابقه شعرخوانی و مشاعره، مسابقات جالب مانند نقاشی، انشاء نویسی، ماست‌خوری، سیب‌خوری با نخی که از سقف آویزان بود، پخش سرودهای انقلابی از بلندگوهای مدارس، تشکیل گروه تئاتر و سرود از جمله برنامه‌های آن دوران بود، دانش‌آموزان از یک ماه قبل برای اجرای سرود و اجرای نمایش تمرین می‌کردند.

معلمان نیز در ایام دهه فجر با دانش‌آموزان در اجرای هرچه بهتر جشن‌ها و برنامه‌ها همراهی می‌کردند، یعنی سخت‌گیری‌های آموزشی کمتر می‌شد تا آن‌ها با فراغت بال بیش‌تری در اجرای برنامه‌ها مشارکت کنند و نگرانی بابت دروس خود نداشته باشند، به‌نوعی دانش‌آموزان مشمول تخفیف کلی می‌شدند.

مطهری‌نیا در ادامه صحبت‌های خود یادآور شد: این روزها مشارکت دانش‌آموزان در برگزاری جشن‌های دهه فجر نسبت به گذشته قدری متفاوت وکمرنگ شده است، مدارس برای برگزاری برنامه‌های جشن دهه فجر بعضاً از گروه‌های نمایش، سرود حرفه‌ای، مجریان توانمند و برجسته و ... استفاده می‌کنند و حضور دانش‌آموزان در اجرای برنامه ها اندک است، بنابراین دانش‌آموزان بیش‌تر در این جشن‌ها تماشاچی هستند و چون جشن‌های این ایام مدرسه و دانَ اموز محور نیست برای همین برای آن‌ها جذابیت لازم را ندارد.

تعصب دانش‌آموزان دهه ۶۰ و ۷۰ برای برگزاری جشن دهه فجر

در گذشته زمانی‌که که مسئولیت برگزاری جشن دهه فجر به یک کلاس واگذار می‌شد، تمامی دانش‌آموزان تعصب خاصی به خرج می‌دادند تا آن جشن به بهترین نحو برگزار شود، اما امروز عموم دانش‌آموزان تحت تاثیر فضای مجازی قرار دارند و آنجا سرگرم می‌شوند، بنابراین وقت کافی و تمایل چندانی به حضور در این برنامه‌ها ندارند.

اما با هوشیاری و برنامه ریزی مسئولین مدارس، فضای مجازی می تواند یک فرصت خوب و یک ابزار مناسب برای ارائه محتواهای تولید شده توسط دانش‌آموزان در دهه فجر باشد، اکنون نیز شاهد فعالیت دانش‌آموزان در این فضا برای بزرگداشت آرمان‌های انقلاب اسلامی و معرفی شهدا هستیم، اما به‌علت اینکه مشارکت زیاد نیست، نمود بیرونی ندارد.

این مربی بازنشسته ادامه داد: در دو سال گذشته به علت شیوع کرونا و غیرحضوری شدن مدارس و لزوم رعایت دستورالعمل های بهداشتی ستاد ملی مقابله با کرونا و فاصله گذاری اجتماعی برای حفظ سلامت دانش‌آموزان موجب شد تا اجرای برنامه‌های فرهنگی به شیوه سابق امکانپذیر نباشد، مسئولین آموزش و پرورش فعالیت ها را از طریق شبکه شاد و فصای مجازی دنبال نمودند که قدم های خوبی در حوزه فعالیت های پرورشی گرامیداشت ایام الله ها و مناسبت ها نیز برداشته شد.

اگر می‌خواهیم برنامه‌ها نمود بیرونی داشته باشد، باید درصد مشارکت دانش‌آموزان در اجرای برنامه‌ها بالا برود، همچنین برنامه‌ها متناسب با ذائقه نسل فعلی باشد، می‌توان مشوق‌هایی را نیز برای دانش‌آموزانی که مشارکت می‌کنند در نظر گرفت تا آن‌ها به قبول مسئولیت و رقابت سالم ترغیب شوند.

در سال جاری جهاد تبیین مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است، که در این راستا مدارس امروز می‌توانند در این امر پیشتاز باشند، برنامه‌ریزان و مدیران فرهنگی باید دستاوردهای انقلاب را به زبان کودکانه و هنرمندانه برای دانش‌آموزان بیان کنند، دشمن با هجمه های گوناگون در فضای مجازی، شبکه‌های معاند و ماهواره‌ها جنگ روانی به راه انداخته است تا امید به آینده روشن را در نسل آینده ساز از بین ببرد ، لذا مربیان و معلمان باید با استفاده از ابزار زبان هنر و فن آوری های نوین، آرمان ها و دستاوردهای انقلاب را برای دانش‌آموزان تبیین کنند، باید با کار جهادی و فرهنگی، فضای مجازی، برای دشمنان ناامن شود، دانش‌آموزان باید در این فضا تولید محتوا کنند و در این عرصه جهاد فرهنگی فعال ، پویا و مفید باشند، ظرفیت‌های خوبی در این قشر وجود دارد که برای شکوفایی نیازمندهدایت، حمایت و تشویق است.

در گذشته معلمان از مدت‌ها قبل از آغاز دهه فجر در کلاس‌های هنر و انشاء دانش‌آموزان را تشویق به تهیه کاردستی، متن با موضوع خیانت های رژیم طاغوت، مبارزات دوران پیروزی انقلاب و کارهای هنری و مشاعره می‌کردند، این هنرها و دست ساخته ها بعدا به نمایشگاه تبدیل می‌شد، جشن‌های پیروزی انقلاب ملی بوده و جناحی و حزبی و مخصوص گروه خاصی نیست، بنابراین همه در آن‌ها شرکت می‌کنند.

دانش‌آموزان امیدهای انقلاب اسلامی هستند و باید آن‌ها را برای برگزاری جشن‌های انقلاب به میدان بیاوریم، بیان خاطرات دوران پیروزی انقلاب اسلامی از زبان اولیا بسیار جذاب است و صدا و سیما نیز می‌تواند این خاطرات را رسانه‌ای کند، اگر بتوان نسل جوان را با واقعیت‌های آن دوران آشنا کنیم، قطعا دشمنان و منافقین نمی توانند جای جلاد و شهید و واقعیت با دروغ را عوض کنند و تاریخ را وارونه و به دلخواه خود روایت کنند.

مدارس باید در خط مقدم جهاد تبیین قرار بگیرند، برگزاری جشن‌های انقلاب در قالب مدارس انقلاب به سمت مردمی تر شدن برود و دانش آموز محور ی و دانش اموز باوری به یک اصل مهم در مدارس تبدیل گرددو جشن ها با محوریت دانش اموزان دنبال شود تا در آینده خاطرات امروز نیز برای نسل‌های بعدی درس آموز و نهادینه شود و پیام انقلاب، نسل به نسل در میهن اسلامی‌مان و همچنین در سراسر گیتی منتشر شود و این انقلاب شکوهمند اسلامی به انقلاب جهانی حضرت ولی عصر (عج) متصل شود.

احسان‌الله عظیمی- یکی دیگر از مربیان پرورشی در شهرستان بروجن است که در دهه ۶۰ در آموزش و پرورش مشغول به فعالیت شد، این فرهنگی بازنشسته از خاطرات برگزاری جشن‌های دهه فجر در آن دوران و اهمیت مسئله پرورش می‌گوید.

مقوله پرورشی در دین مبین اسلام بر آموزش تقدم دارد، خداوند پیامبران را برای بحث تعلیم و تربیت مبعوث کرد، بنده علاقه وافری به انجام کارهای فرهنگی و پرورشی در مدرسه داشتم و از سال‌های ابتدایی خدمت نیز وارد این حیطه شدم.

همه مردم ایران اسلامی انقلاب اسلامی را از جان و دل دوست دارند، زیرا می‌دانند اگر به انقلاب اسلامی خدشه وارد شود، مجددا منافقین و سلطنت‌طلبان برای حکومت در این کشور خیز بر می‌دارند و می‌خواهند به کشور آسیب بزنند، اصل انقلاب اسلامی بسیار زیبا است، مردم در آن دوران مردم سر از پا نمی‌شناختند و شور حال و دانش‌آموزان برای برگزاری جشن‌های دهه فجر وصف‌ناشدندی بود.

دانش‌آموزان با اجازه والدین و هماهنگی با مسئولان مدارس پس از اتمام کلاس درس در مدرسه می‌ماندند تا برای دهه فجر مدرسه را آذین‌بندی کنند، به‌صورت خودجوش گروه سرود و نمایش تشکیل می‌دادند و این شور حال تا سال‌های بعد نیز ادامه داشت، اما در سال‌های اخیر این شور و حال کمرنگ‌تر شد، انقلاب هم‌چنان پابرجاست، اما قول و فعل مسئولان یکی نشد و مسائل مختلف دیگر نیز باعث شد که انگیزه برای کارهای فرهنگی کمتر شود.

وی در ادامه یادآور شد: از سال ۴۲ تا امروز شهدای زیادی تقدیم انقلاب اسلامی شده است، صدها نفر از مبارزان توسط ساواک به شهادت رسیدند، زیبایی‌های انقلاب موجب شد تا دشمنان برای آسیب زدن به انقلاب دست به‌کار شوند، وقتی تاریخ انقلاب اسلامی را مرور می‌کنیم، مردم عاشقانه به میدان آمدند، اگر مسئولان صادقانه خدمت کنند و مشکلات کشور حل شود، مردم همانند روزهای ابتدایی پیروزی انقلاب جانانه ایستادگی می‌کنند.

متاسفانه مربیان پرورشی کنونی مدارس با مربیان دهه ۶۰ و ۷۰ قابل مقایسه نیستند، در آن دوران معلمان انگیزه بالایی برای تدریس و انجام کارهای فرهنگی در مدارس داشتند، سختی‌ها و کمبود امکانات نیز انگیزه آن‌ها را کمرنگ نمی‌کرد، معلم باید با جدیت دانش‌آموزان را وارد فعالیت‌های فرهنگی کند، متاسفانه فضای مجازی و کرونا نیز تاثیرات منفی بسیاری بر دانش‌آموزان داشت.

اگر معلم پرورشی دارای انگیزه باشد، می‌تواند شور و حال جشن‌های ابتدای پیروزی انقلاب را به مدارس برگرداند، معلمان باید برای هر یک از دانش‌آموزان در ابتدای سال تحصیلی یک شناسنامه فرهنگی بر اساس شرایط خانوادگی، توانمندی و علاقه تهیه کند و بر اساس آن دانش‌آموز را وارد برنامه‌های فرهنگی کند.

این مربی پرورشی بازنشسته افزود: نباید اجازه دهیم مادیات بر انگیزه معلمان و دانش‌آموزان تاثیر بگذارد، اگر دانش‌آموزان به‌درستی هدایت شوند می‌توانند در دهه فجر شورآفرین باشند، دانش‌آموزان در دهه ۶۰ و ۷۰ ایمان، عشق، انگیزه، علاقه و دلسوزی برای رشد و شکوفایی داشتند، امروز شاهد بی‌تفاوتی برخی دانش‌آموزان هستیم که این مسئله نتیجه استحاله فرهنگی دشمن است.

جهاد تبیین امروز مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است، باید برای تبیین انقلاب اسلامی کوچه به کوچه و خانه به خانه برویم، باید تلاش کنیم تا همه به دامن انقلاب بازگردند، نباید اجازه دهیم که به انقلاب اسلامی خدشه وارد شود، این روزها مرور خاطرات گذشته برای معلمان و دانش‌آموزان لذت‌بخش است.

انتهای پیام