شقاوت چیست؟ احادیث ائمه درباره شقاوت و بدبختی

شقاوت چیست؟ احادیث ائمه درباره شقاوت و بدبختی

در این بخش از سایت نازوب معنای شقاوت را خواهید خواند و همچنین حدیث هایی از ائمه درباره ی شقاوت و بدبختی را مرور خواهیم کرد.

انسان در شکم مادرش شقی و یا سعادتمند است. مگر اینکه قدرت و توان دعا و طلب رحمت از خداوند به حدی است که می تواند مقدرات را تغییر دهد. احادیث درباره شقاوت و بدبختی آورده ایم.

شقاوت چیست ؟

شقاوت در لغت به معنای نکبت و خواری و بدبختی و پریشانی است. و اغلب در کنار سعادت به معنای خوشبختی می آید. دانستن معنای سعادت و شقاوت برای هر مسلمانی واجب است.

و هر مسلمانی باید بداند که چه چیزی باعث سعادت انسان شده و چه چیزی انسان را به سوی شقاوت می برد،

اراده قوی انسانی می تواند سرنوشتش را تغییر دهد و شقاوت خود را تبدیل به سعادت کند. شقاوت و سعادت چون میزان عمر انسان و بسیاری چیزهای دیگر، مشروط به انجام یا ترک اموری از سوی آدمی است

و انسانی که در طول حیات، در مسیر صحیح قدم برداشته و اعمال نیک انجام می دهد، خدای متعال شقاوت او را تبدیل به سعادت می کند و البته رحمت وسیع او مانع است از اینکه سعادتی را به شقاوت مبدل سازد.

آیا سعادت و شقاوت انسان ها ذاتی است؟

اصل حاکم و مسلم در اعتقادات شیعی بر مختار بودن و مسئول بودن انسان در قبال سعادت و شقاوت خویشتن است.

و روایت مذکور فقط خبر از این واقعه می دهد که فردی که هم اکنون شقی است، از همان شکم مادر هم در بستری از شقاوت متولد شده بود و خود او هم با اعمالش بر این شقاوت صحه گذاشت. این شقاوت البته خارج از اراده انسانی نیست.

خداوند، قبل از تولد انسان ها، به خوش بختی و بدبختی آنها علم دارد.

خداوند متعال، سرنوشت همه انسان ها را قبل از تولد آنها می داند؛ اما روشن است که علم ازلی خداوند، علت صدور افعال انسان نیست.

به سخن دیگر، خداوند متعال می داند که هر انسانی با اراده و انتخاب خود، چه راهی را در زندگی انتخاب می کند. با این فرض، انسان در انتخاب راه خوب یا بد، مجبور نیست. این تفسیر از حدیث، عینا از امام کاظم (ع) روایت شده است :

الشَّقی مَن عَلِمَ اللّهُ و هُوَ فی بَطنِ أُمِّهِ أَنَّهُ سَیعمَلُ أَعمالَ الأَشقیاءِ، و السَّعیدُ مَن عَلِمَ اللّهُ و هُوَ فی بَطنِ أُمِّهِ أَنَّهُ سَیعمَلُ أَعمالَ السُّعداء

بدبخت، کسی است که خداوند از همان زمانی که او در رحم مادرش است، می داند که او کارهای بدبختان را خواهد کرد؛ و خوش بخت، کسی است که خداوند از همان زمانی که او در رحم مادرش است، می داند که او کارهای خوش بختان را خواهد کرد.

• پیامبر (ص) فرمودند:

الشَّقِی مَنْ شَقِیَ فِی بَطْنِ أُمِّهِ وَ السَّعِیدُ مَنْ سَعِدَ فِی بَطْنِ أُمِّهِ»

شقی در شکم مادرش شقی است و سعادتمند در شکم مادر خود سعادتمند است.

حدیث درباره ی شقاوت و بدبختی

• پیامبر (ص) فرمودند:

«ما مِنْ نَسَمَةٍ یخْلُقُهَا اللَّهُ فی بَطْنِ امِّه الَّا انَّهُ شَقِی اوْ سَعیدٌ»

هیچ نفسی را خدادر شکم مادر نیافریده مگر اینکه یا شقی است و یا سعید.

• پیامبر خدا حضرت محمد (ص) فرمودند:

ثلاثةٌ لا یُخالِفُهُم إلاّ شَقِیٌّ: العالِمُ العامِلُ، و اللَّبیبُ العاقِلُ، و الإمامُ المُقسِطُ.

سه کسند که جز بدبخت با آنها مخالفت نکند: عالمى که به علم خود عمل کند، صاحب دل خردمند، و پیشواى دادگر.

• پیامبر صلى الله علیه و آله می فرمایند:

اَلصَّدَقَةُ عَلى‏ وَجه ِها و َاصطِناعُ المَعروفِ وَ بِرُّ الوالِدَینِ و َصِلَةُ الرَّحِمِ تُحَوِّلُ الشِّقاءَ سَعادَةً و َتَزیدُ فِى العُمرِ وَ تَقى مَصارِ عَ السُّوءِ؛

صدقه بجا، نیکوکارى، نیکى به پدر و مادر و صله رحم، بدبختى را به خوشبختى تبدیل و عمر را زیاد و از پیشامدهاى بد جلوگیرى مى کند.

• پیامبر صلى الله علیه و آله فرمودند:

«مِنْ عَلاماتِ الشِّقاءِ جُمُودُ الْعَیْنَیْنِ، وَ قَسْوَةُ الْقَلْبِ، وَ شِدَّةُ الْحِرْصِ فِی طَلَبِ الرِّزْقِ، وَ الإِصْرارُ عَلَى الذَّنْبِ»؛

از نشانه هاى شقاوت، آن است که هرگز قطره اشکى از چشم انسان نریزد، و نیز از علامات آن، سنگدلى، حرص شدید در تحصیل روزى، و اصرار بر گناه است.

• امام على علیه السلام فرمودند:

إنَّ الشَّقِیَّ مَن حُرِمَ نَفعَ ما اُوتِیَ مِنَ العَقلِ و التَّجرِبَةِ

بدبخت کسى است که از عقل و تجربه خود بهره نگیرد.

• امام على علیه ‏السلام می فرمودند:

اَلْجَهْلُ مُمیتُ الاَحْیاءِ وَ مُخَلِّدُ الشَّقاءِ

نادانى، مایه مرگ زندگان و دوام بدبختى است.

• امیرالمومنین علی علیه السلام فرمودند:

«ایاک وَالْوَلَهَ بِالدُّنْیا فَانَّها تُورِثُک الشَّقاءَ وَالْبَلاءَ وَتَحْدُوک عَلَی بَیعِ الْبَقاءِ بِالْفَناءِ»

بر تو باد دوری از علاقه و شیفتگی به دنیا که تو را به شقاوت می افکند، و به فروش آخرت به دنیا سوق می دهد.

• امام على علیه السلام فرمودند:

إنَّ أسعَدَ الناسِ فی الدنیا مَن عَدَلَ عَمّا یَعرِفُ ضُرَّهُ، وإنَّ أشقاهُم مَنِ اتَّبَعَ هَواهُ؛

خوشبخت ترین مردم در دنیا، کسى است که از آنچه مى داند برایش زیان آور است دورى کند و شقاوتمند کسى است، که از هواى نفس خود پیروى کند.

• امام على علیه السلام فرمودند:

الشَّقِیُّ مَنِ انخَدَعَ لِهَواهُ و غُرُورِهِ

بدبخت کسى است که فریفته هوا و هوس خود گردد.

• امام على (ع) فرمودند:

تَوَقَّوُا المَعاصِیَ و احبِسُوا أنفُسَکُم عنها ؛ فإنَّ الشَّقِیَّ مَن أطلَقَ فیها عِنانَهُ.

از گناهان باز ایستید و نفسهاى خود را از آنها باز دارید ؛ زیرا بدبخت کسى است که عنان خود را در عرصه گناهان رها سازد .

احادیث درباره شقاوت و بدبختی

• امام حسین (ع) در دعای عرفه می فرمایند:

«اللَّهُمَّ اجْعَلْنی اخْشاک کانّی اراک وَاسْعِدْنی بِتَقْواک وَلا تُشْقِنی بِمَعْصِیتِک»

خدایا چنان ترسان قرارم ده که گوئی تو را می بینم و به پرهیز از معاصی مرا سعادتمند گردان و به ارتکاب گناهان شقاوتمندم نفرما.

• امام صادق علیه السلام فرمودند:

«انَّ اللَّهَ ینْقُلُ الْعَبْدَ مِن الشَّقاءِ الَی السَّعادَةِ وَلا ینْقُلُهُ مِنَ السَّعادَةِ الَی الشَّقاءِ»

خداوند بنده را از شقاوت به سوی سعادت انتقال می دهد ولی از سعادت به سوی شقاوت نمی آورد.

• به نقل از منصور بن حازم: به امام صادق (ع) گفتم:

لَم تُجِبنی مُنذُ سِنینَ عنِ الشَّقاءِ و السَّعادَةِ ، أنَّهُما کانا من قَبلِ أن یَخلُقَ اللّه ُ الخَلقَ ؟ قالَ: بَلى، و أنا الساعَةَ أقُولُهُ. قُلتُ: فَأخبِرْنی عنِ السَّعیدِ هَل أبغَضَهُ اللّه ُ على حالٍ مِن الحالاتِ؟

فقالَ: لو أبغَضَهُ على حالٍ مِن الحالاتِ لَما ألطَفَ لَهُ حتّى یُخْرِجَهُ مِن حالٍ إلى حالٍ فَیَجعَلَهُ سَعیدا.

قُلتُ: فَأخبِرْنی عنِ الشَّقِیِّ هَل أحَبَّهُ اللّه ُ على حالٍ مِن الحالاتِ؟ فقال : لو أحَبَّهُ … ما تَرَکَهُ شَقیّا.

آیا شقاوت و سعادت پیش از آن که خداوند خلایق را بیافریند وجود داشته اند؟ حضرت فرمود : آرى، و اینک من آن را [برایت] مى گویم. عرض کردم:

پس، مرا خبر ده که آیا خداوند انسانِ خوشبخت را در هیچ حالتى از حالات دشمنش مى دارد؟ فرمود: اگر موردى از موارد او را دشمن مى داشت، با نظر لطف خود او را از حالتى به حالتى در نمى آورد و خوشبختش نمى کرد.

عرض کردم : مرا خبر ده از بدبخت که آیا حالى از حالات هست که خداوند او را در آن حالت دوست بدارد؟ فرمود: اگر او را در حالتى از حالت ها دوستش مى داشت … بدبخت رهایش نمى کرد.

• امام صادق (ع) درباره کسى که سوره «کافرون» و «اخلاص» را در نماز واجب بخواند فرمود:

و إن کانَ شَقیّا مُحِیَ مِن دِیوانِ الأشقیاءِ، و اُثبِتَ فی دِیوانِ السُّعَداءِ

اگر بدبخت باشد، نامش از دیوان شور بختان پاک مى شود و در دیوان نیکبختان ثبت مى گردد.

• «ابن ابی عمیر» از امام کاظم (ع) در مورد شقاوت و سعادت آدمی در شکم مادر پرسیده و آن حضرت در پاسخ او فرمودند:

«الشَّقِی مَنْ عَلِمَ اللَّهُ (عَلِمَهُ) وَهُوَ فی بَطْنِ امِّه انَّهُ سَیعْمَلُ اعْمالَ الْاشْقیاءِ، وَالسَّعیدُ مَنْ عَلِمَ اللَّهُ (عَلِمَهُ) وَهُوَ فی بَطْنِ امِّه انَّهُ سَیعْمَلُ اعْمالَ السُّعَداءِ»

شقی کسیست که در شکم مادرش خداوند از او خبر دارد که اعمال و افعال اشقیاء را انجام می دهد، و سعید کسی است که در شکم مادرش خداوند از او خبر دارد که اعمال سُعداء را انجام می دهد.

• امام کاظم (ع) می فرمایند:

«انَّ الدُّعاءَ یرُدُّ ما قَدْ قُدِّرَ وَما لَمْ یقَدَّرْ»

دعا مقدر شده ها و مقدرنشده ها را برمی گرداند.

• امام رضا (ع) فرمودند:

«اذا تَمَّتِ الْارْبَعَةُ اشْهُرٍ بَعَثَ اللَّهُ تَبارَک وَتَعالی الَیها مَلَکینِ خَلّاقَینِ یصَوِّرانَهُ وَیکتُبانِ رِزْقَهُ وَاجَلَهُ، شَقِیاً وَسَعیداً»

وقتی چهارماهگی نطفه تمام شود، خدای متعال دو فرشته به سوی نطفه می فرستد، تا او را صورت و هیأت دهند و روزی و زمان عمر او را ثبت نمایند، شقی باشد یا سعید.

امام رضا (ع)، زمان دقیق شقاوت و سعادت را در شکم مادر، قبل از خاتمه چهارماهگی بیان فرموده است.

مطالب مرتبط :

احادیث درباره همجنس بازی و (لواط) روح زیبا و خفته ات را بیدار کن!

فواید خود ارضایی یا استمنا در روایات و احادیث

بهترین زمان برای دعا کردن + احادیث دعا