دستاوردهای نفتی و تجاری احیای توافق هسته‌‌‌ای برای ایران

به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌‌‌ای میان تهران و قدرت‌های غربی به بازگشت ‌میلیون‌‌‌ها بشکه نفت ایران به بازارهای جهانی ظرف مدت چند ماه منجر خواهد شد. بلومبرگ در گزارشی به بررسی تاثیر توافق هسته‌‌‌ای ایران بر نفت و تجارت پرداخته است.

تحت این توافق، آمریکا معافیت از تحریم‌ها برای خرید نفت ایران را صادر خواهد کرد. ترامپ در سال ۲۰۱۹ همه معافیت‌ها را لغو کرد و همه کشورهایی که تلاش کردند نفت ایران را وارد کنند را تهدید به تحریم کرد. مانند توافق اولیه، توافق احیا شده ممنوعیت تاریخی واردات نفت ایران به آمریکا را لغو نخواهد کرد اما به معنای آن است که کشورهای دیگر قادر خواهند بود بدون نگرانی از تحریم‌های ثانویه، نفت ایران را خریداری کنند. ممکن است پس از توافق، دو ماه زمان ببرد تا ایران فروش نفت به بازارهای بین‌المللی را آغاز کند. پیش از ممنوعیت ترامپ، مشتریان اصلی ایران، چین، هند، کره‌جنوبی، ژاپن، ترکیه، تایوان، ایتالیا و یونان بودند. این کشورهای آسیایی ممکن است در میان نخستین خریداران نفت ایران باشند. ایران ده‌‌‌ها ‌میلیون بشکه نفت در نفتکش‌‌‌ها ذخیره کرده است که می‌تواند به سرعت به مشتریانش برساند و در این بین، تولید میادین نفتی را افزایش خواهد داد. به گفته معامله‌‌‌گران و تحلیلگران، ایران که سابق بر این دومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک بود، می‌تواند در مدت چند ماه پس از توافق، تولیدش را به میزان حدود یک‌میلیون بشکه در روز احیا کند. تولید ایران تا سال میلادی آینده می‌تواند به ظرفیت حدود ۷/ ۳‌میلیون بشکه در روز برسد. همچنین تحریم‌های دولت ترامپ علیه سیستم بانکی ایران فراتر از تدابیری بود که پیش از توافق سال ۲۰۱۵ وجود داشتند. اکثر بانک‌های دولتی و خصوصی ایران هدف تحریم‌های بیشتری قرار گرفتند. آمریکا همچنین تحریم‌هایی را علیه بانک مرکزی ایران اعمال کرد. این محدودیت‌ها، خرید کالاهای بشردوستانه که معمولا معاف از تحریم‌ها هستند را بسیار دشوار کرد و انتقال‌میلیاردها دلار پول فروش نفت به داخل کشور دشوار شد.

تحت توافق احیا شده، انتظار می‌رود این منابع مالی به سرعت آزاد شوند. بانک‌های ایران به سیستم بانکی بین‌المللی سوئیفت دسترسی پیدا خواهند کرد که ازسرگیری تجارت غیربشردوستانه را امکان‌پذیر می‌کند. اما تحریم‌های مربوط به حقوق بشر و برنامه موشک بالستیک ایران که بسیاری از نهادها را هدف گرفته‌اند، همچنان به قوت خود باقی می‌مانند و تحت پوشش توافق هسته‌‌‌ای قرار نمی‌‌‌گیرند. دیپلمات‌‌‌ها می‌گویند توافق هسته‌‌‌ای احیا شده، احتمال تشدید تنش‌های منطقه‌‌‌ای را کاهش داده و به کاهش اختلاف میان کشورهای همسایه در منازعات منطقه‌‌‌ای مانند جنگ در یمن کمک می‌کند.