درختان زیتونی که به بار ننشستند

در جریان نشست مشترک قوه قضاییه و وزارت جهاد، وزیر جهاد در خلال ارائه گزارش خود از میزان ۲۰ هزار هکتار از نهال‌های غرس شده غیرمفید زیتون که میوه نمی‌دهد، خبر داد.

ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی گفت: بعد از گذشت ۷ سال مشخص شد که نهال‌ها نر هستند و هیچ کدام زیتون نمی‌دهند.

در طرح طوبی نهال‌های تولیدی توسط یک شرکت بخش خصوصی به تایید موسسه گواهی بذر و نهال رسید که پس از تشخیص به روش‌های مولکولی و ... مشخص شد که نهال‌ها غیرمثمر هستند. این درحالی است که برومندی فر معاون امور باغبانی می‌گوید: هم اکنون در وزارت جهاد کشاورزی تولید نهال سالم کلید خورده که این موضوع از گذشته باید ایجاد می‌شد تا این مراکز اقدام به تولید نهال شناسنامه دار می‌کردند تا در صورت مثمر نبودن درختان، خسارت کشاورزان پرداخت می‌شد.

حسین مزینانی استاد موسسه ملی مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی گفت: درخت زیتون تک پایه است و اندام های نر و ماده بر روی یک درخت هستند.

به گفته مزینانی، نهال‌های زیتون در قالب طرح طوبی از استان‌های شمالی به تمام نقاط ارسال شد، در حالی که لازم بود ابتدا سازگاری این ارقام در اقلیم‌های متفاوت بررسی شود و سپس توسعه یابد.

این محقق زیتون می‌گوید: مشکل درختان زیتون، عدم گلدهی و باردهی آنها به علت ناسازگاری ارقام کاشت شده در مناطق مورد نظر است و ارتباطی به نر بودن درختان ندارد.

سبقت بی‌جای اجرا از تحقیقات، علت اصلی مشکل درختان زیتون

مهدی عباسی رئیس شورای ملی زیتون گفت: ماجرای نهال معیوب زیتون ناشی از عواملی همچون اختلاط نادرست ارقام زیتون توسط موسسه بذر و نهال و عدم مطالعه و تحقیق قبل از اجرا بود.

طرح طوبی از سال ۷۲ آغاز شد و تا سال ۹۰ ادامه داشت که صدور مجوز کاشت در آرامستان و شهرداری توسط افراد فاقد تخصص و تحقیق بعد از اجرای این طرح منجر به بار ندادن برخی باغات شد.

به گفته او، در شرایط کنونی برخی افراد با پایین آوردن توجیه اقتصادی زیتون در ایران و مطرح کردن شکست طرح طوبی به دنبال واردات هستند که وزیر جهاد هم ناخواسته وارد این ماجرا شده است.

عباسی گفت: آمار کاشت نهال معیوب در ۲۰ هزار زمین درست نیست، هر چند در بخش‌هایی کاشت این درخت توجیه اقتصادی نداشته است که باید ارقام‌سازگار با شرایط اقلیمی در آن منطقه کشت می‌شد.

شورای ملی زیتون بر این باور است که بخشی از مشکل درختان غیرمفید زیتون را از طریق پیوند می‌توان حل کرد و بخش دیگر باید حذف شود.

رئیس شورای ملی زیتون می‌گوید: ۲۰ هزار هکتار زمین آمار درستی نیست چرا که یک سوم تا یک چهارم باغات زیتون را شامل می‌شود، در حالی که باغات غیرمفید بیش از ۲ تا ۳ هزار هکتار نیست.

به گفته عباسی نر یا ماده بودن درختان زیتون را هیچ کسی تا به امروز تشخیص نداده و صرفا وزیر جهاد ممکن است به سبب کم بازده بودن و نبود توجیه اقتصادی این کلمه را به کار برده باشد.

آمارها نشان می‌دهند که مجموع باغات زیتون کشور ۷۵ تا ۸۰ هزار هکتار است که بخشی از باغات به سبب عدم استفاده از ارقام سازگار با شرایط آب و هوایی آن منطقه بارده نیست.