سفر به نگین زمردین کویر ایران، مهریز یزد + تصاویر جاذبه های دیدنی

معرفی جاذبه های گردشگری مهریز؛ شهر باستانی یزد

مهریز شهرستانی در استان یزد در دل کویر مرکزی ایران است. مهریز در گذشته شامل چند روستا است که در آن مهریجرد هم می گفتند و به دختر انوشیروان مهرنگار نسبت داده اند این وجه تسمیه تا سال ۱۳۱۸ به درستی مشخص نبود و از این تاریخ بررسی درباره نام آن شروع شد. جاهای دیدنی مهریز کم نیست، این جاذبه ها یادگار زندگی ایرانیان از دوران باستان تا به امروز در این منطقه کویری و خشک است. در این مقاله به معرفی جاذبه های مهریز؛ شهر باستانی استان یزد خواهیم پرداخت، با ما در ادامه همراه باشید.

باغ پهلوان پور

یکی از جاذبه های دیدنی مهریز یزد، باغ پهلوان پور مهریز است. باغ پهلوان پور یکی از زیباترین باغ های ایرانی محسوب می شود و در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

باغ پهلوان پور مهریز

این باغ توسط سه رشته قنات آبیاری می‌شود و همین موجب شده تبدیل به نقاط سرسبز و خرم این شهر شود. باغ پهلوان پور که در دوره قاجاریه ساخته شده اکنون به صورت یک هتل سنتی درآمده است. از لحاظ موقعیت قرارگیری هم این باغ در شهر مهریز در شهرک زارعین و محله مزویرآباد نیز واقع شده است.

کوه ریگ مهریز

تفرجگاه کوه ریگ، تنها تپه شنی طبیعی استان یزد با دارا بودن آثار متعدد تاریخی و مناظر بکر طبیعی در مهریز گردشگران و بازدیدکنندگان زیادی را جذب خود می کند. این تپه دارای ماسه های بسیار نرمی است که در ادوار گذشته تا به امروز بر اثر گردبادهایی جمع شده است.

این کوه، تلی از ماسه ‌های تمیز و بدون خاک با شرایط منحصر بفرد است و ریگ‌های این کوه به دلیل تابش مستقیم نور خورشید، داغ می‌شود و به دلیل ریگ بودن تپه، کوهنوردان را اغلب تا نیمی از پا در ریگ‌های داغ فرو می‌برد و به همین دلیل بسیاری از مردم معتقدند، داغی ریگ‌ ها می‌تواند دردهای عضلانی پا و کمر را از بین ببرد که همین امر سبب شده سالانه تعداد زیادی از گردشگران از این منطقه به عنوان یک منطقه گردشگری درمانی استفاده کنند. برج کبوترخانه و آب انبار کوه ریگ از دیگر جاذبه‌ های این مکان است.

قلعه مهرپادین

یکی از زیباترین قلعه‌های تاریخی استان یزد قلعه مهرپادین است که از دیدنی های مهریز هم محسوب می شود. قلعه مهرپادین مهریز در روستای تاریخی سریزد قرار دارد و با مرکز استان یزد نیز ۳۰ کیلومتر فاصله دارد. این قلعه جزء یک مجموعه تاریخی بزرگ‌ تر به نام مجموعه مهرپادین مهریز است. قلعه مهرپادین مهریز با مساحت ۱۶۰ در ۱۴۸ متری خود همانند قلعه خورمیز در گذشته محل سکونت مردم بود.

قلعه تاریخی مهرپادین در مهریز یزد

این قلعه ۹ برج مدور و ۲ حصار دفاعی دارد و برای محافظت از قلعه، در اطراف آن خندقی حفر شده است. هر یک از حصارهای قلعه مهرپادین مهریز حدود ۶.۵ متر ارتفاع دارد که فضای داخلی قلعه را در بر گرفته‌اند. حصارها از خشت و گل ساخته شده‌اند و قسمت بالایی آن فرم کنگره‌ای دارد . ورودی قلعه مهرپادین مهریز در سمت جنوبی آن قرار دارد که درب چوبی آن با گل‌های فلزی تزئین شده‌اند. تمام اجزای قلعه نظم و چیدمان خاصی دارند. فضای داخلی قلعه شامل شاه نشین، بخش مسکونی، فضای عمومی یا مذهبی، انبار و اصطبل می‌شود. قسمت شاه نشین یا ارباب نشین قلعه مهرپادین مهریز در مرتفع‌ترین بخش قلعه قرار گرفته است که به تمام نقاط اشراف دارد.

سرو کهنسال مهریز

سرو کهنسال شهرستان مهریز، دومین موجود زنده کهنسال یزد، بعد از سرو ابرکوه معروف است . این سرو کهنسال، با قدمتی حدود دو هزار سال، در بهار پذیرای بسیاری از مسافران و میهمانان است که از اقصی نقاط کشور به این شهر سفر می کنند. این سرو به عنوان دومین سرو کهنسال استان یزد و نهمین اثر طبیعی ثبت شده کشور در میانه محله تاریخی منگاباد در بافت قدیم و در جوار جاده ترانزیت تهران ، بندرعباس قرار گرفته است. طی سال های اخیر به همت شهرداری و شورای اسلامی شهر ، پیرامون سرو کهنسال منگاباد مهریز، پارک و فضایی مناسب برای استراحت ساخته شده و درخت سرو کهنسال مهریز، در اسفندماه ۱۳۸۴ به شماره ۱۴۵۹۰ به عنوان یکی از دیدنی های مهریز به ثبت آثار ملی کشور رسیده است.

درخت سرو کهنسال مهریز یزد

سرو کهنسال منگاباد شهرستان مهریز دارای ارتفاعی بیش از ۳۰ متر و قطر هفت متر است که به گفته اهالی محل به علت طوفان شدید بخش زیادی از آن شکسته است. در استان یزد ۶۰ درخت دیر زیست وجود دارد که نخستین آن سرو ابرکوه و دومین آن سرو مهریز است. این درختان مقدس که در ایران غالبا درختان چنار و سرو هستند در اعتقادات مردمی قادرند باران بیاورند، خورشید را به درخشش وا دارند، گله‌ ها را افزایش بخشند، زنان را به بارداری و زایش یاری دهند و سرانجام نذری را بر آورده سازند.

کاروانسرای زین الدین

شهر مهریز به دلیل قرار گرفتن در کنار جاده ابریشم در گذشته و مسیر مهم سفر از شمال به بندرعباس، دارای کاروانسراها و رباط‌ های متعددی است. کاروانسرای زین الدین که اکنون تبدیل به هتل شده است در ۳۰ کیلومتری مهریز قرار دارد و از آجر ساخته شده است. این کاروانسرای دایره‌ای دارای ۵ برج محافظتی است. کاروانسرای کهنه دیگر کاروانسرای به جا مانده از دوره صفویه است. در شمال سریزد، کاروانسرای دیگری به نام رباط نو جای دارد که از آجر ساخته شده و آن هم بازمانده از عصر صفوی است.

روستا و قلعه سریزد

قلعه ‎ی سریزد یکی دیگر از دیدنی های مهریز است، روستای سریزد، در استان یزد قرار دارد. قلعه‎ سریزد از بناهای پیچیده‎ قبل از اسلام و مربوط به دوره‎ ساسانیان می‌ ‎باشد. این بنای عظیم در حدود ۱۴۰۰ سال قدمت دارد. ایـن قلعه لقب بزرگترین صندوق امانات خشت و گل را دارد. این قلعه سیستم دفاعی متفاوتی داشته است.

دور تا دور قلعه خندقی کنده شده بود که با آب پر می‌شد. درون دروازه چشمی ‎‌هایی تعبیه شده بود تا نگهبانان با دیدن دشمنان بر روی سر آنها سرب داغ یا آب جوش بریزند. این قلعه دارای تونل‌ های تو در تو با برج و بارو‌های بلندی است که برای مدت زمانی طولانی به مکانی تسخیر‌ناپذیر تبدیل شده بود. قلعه دارای دو درب اصلی و پشتیبان بوده است. درب اصلی متحرک بوده و از سمت پایین به سمت بالا باز و بسته می‌ شده است.

روستا و قلعه سریزد در مهریز یزد

اگر دشمن در زمان حمله می‌ توانست از درب اصلی وارد قلعه شود نگهبانان با سرعت درب پشتیبان را می‌ ‎بستند و ورود به قلعه را نا‌ممکن می‌ ‎کردند. گروهی معتقدند شهر کهن یزد از روستای سریزد آغاز شده است. روستایی با تاریخ و بناهای منحصر به فرد و با قدمتی ۲ هزار و ۵۰۰ ساله. به عقیده‎ کارشناسان شهر فرافر یا فرافتر در نزدیکی سریزد اولین مکان اسکان یزدیان بوده است. با گذر زمان و رسیدن خشکسالی به فرافر و جنگ با سپاه اسلام مردم کم ‎کم به شهر یزد کنونی مهاجرت کردند. با توجه به سفال ‎‌های کشف شده در این ناحیه پیش‌ بینی شده است که این منطقه در دوره‎ سلجوقیان، ایلخانیان و صفویان رونق بسیاری داشته است.

باغ مدرسی

در شهر مهریز عمارت های قدیمی و باشکوه کم نیست. باغ مدرسی، یک خانه باغ زیبا با معماری هوشمندانه است که پایه و اساسش بهره گیری از طبیعت برای زیستن در کویر است. عمارت باغ مدرسی، یک ایوانِ رفیع دارد که با گچ بری های ساده تزئین شده است.

عمارت باشکوه باغ مدرسی در مهریز یزد

در دو سوی ایوان، اتاق ها و سایر فضاهای منزل در دو طبقه، به شکلِ کاملا قرینه برپا شده است. مشبک های ظریف و نقوش چوبی پنجره ها از دیگر شگفتی های این بنا است. اتاق ها گچبری های ساده ای دارند و برای تمام آنها شومینه در نظر گرفته شده است. اما جالب ترین بخش منزل، هشتی یا حوض خانه عمارت است. ظریف ترین، بدیع ترین و کامل ترین شکل گچبری را می شود، بر سقف حوض خانه مشاهده کرد. بر بلندای بنا هم بادگیری ایستاده نفیس و پر نقش و نگار که مشابه آن، در یزد هم کمتر پیدا می شود. مقابل بنا هم یک حوض آب است، آب جزئی فراموش ناشدنی در معماری کویر ایران است.

بیشتر بدانید : سفر ‌به ‌بزرگ‌ترین ‌باغ‌ انار جهان

گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع: eligasht.com