سه موضوع مهم که تاکنون مانع از احیای برجام شده، چیست؟

فرارو- درحالیکه جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا می‌گوید به رغم برطرف شدن مانع‌تراشی روسیه، مانع ایجاد شده به وسیله ایران پیشرفت در مذاکرات احیای برجام را متوقف کرده است، «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در مذاکرات وین مدعی شد دور هشتم گفتگو‌های وین درباره برنامه هسته‌ای ایران هنوز تکمیل نشده است.

به گزارش فرارو، به گفته بورل روسیه قصد داشت از توافق بر سر احیای برجام به عنوان اهرم فشاری علیه غرب در جنگ با اوکراین استفاده کند و مانع از لغو تحریم‌های مربوط به صادرات نفت ایران شود.

بورل گفت: اگر ایران تولید نفت را از سر بگیرد، عرضه بیشتری در بازار‌های جهانی وجود خواهد داشت و این به نفع روسیه نیست.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا افزود: روسیه با دریافت تضمین‌های لازم از مخالفت دست کشید، اما بروز اختلاف‌های دیگر از جمله تاکید ایران بر خروج نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا باعث توقف در پیشرفت مذاکرات شده است.

این در حالیست که کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران گفته است: موضوعاتی از جمله ارائه تضمین‌های مقتضی، رفع تحریم‌ها و حذف سپاه از فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا از مسائل مهمی است که باید پیش از حصول توافق بر سر برجام حل و فصل شود.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه کارشناس مسائل بین الملل و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه با توجه به تحولاتی که رخ داده، متن نهایی برجام آماده است، اظهار داشت: اما آن چیزی که در حال حاضر محل اختلاف بوده، مسائل خارج از برجام است که موجبات آن را فراهم آورده طی هفته‌های گذشته احیای برجام به تاخیر بیفتد، بر این اساس سه موضوع خارج از برجام محل مناقشه بوده که باعث شده برجام، به ثمر ننشیند.

وی افزود: در وهله اول روسیه از آمریکا برای همکاری‌های هسته‌ای با ایران در حوزه برجام، معافیت‌های تحریمی درخواست کرده بود، که آمریکا با این درخواست روس‌ها در قالب برجام موافقت کرد، اما بیش از آن را رد کرده بود، این در حالیست که لاوروف وزیر امور خارجه روسیه از موضع این کشور برای افزایش دامنه تضمین‌ها عقب‌نشینی کرده بود، در این رابطه آمریکا تنها معافیت تحریمی در قبال انتقال اورانیوم غنی‌سازی شده ایران به روسیه را صادر کرده است.

فلاحت‌پیشه گفت: اما اینکه روس‌ها در مذاکرات آیا همچنان بر خواسته‌های خود اصرار می‌وزند این خود مسئله‌ای است که تاکنون مبهم مانده، در وهله سوم نیز رویکرد‌های منطقه ایران برای رژیم صهیونیستی و مرتجعین عرب چالش بسیار فراوانی ایجاد کرده، نشست وزرای امور خارجه آمریکا، رژیم صهیونیستی با حضور برخی کشور‌های عربی در سرزمین‌های اشغالی به نظر می‌رسد برای توجیه این کشور‌ها از سوی آمریکا برای امضای برجام است.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: هرچند که این نشست به نوعی عنوان یک محفل ضد ایرانی مطرح شده، اما به نظر می‌رسد بیشترین هدف برگزاری از این نشست، فراهم آوردن زمینه لازم برای اجرای برجام بوده، که به نوعی توسط بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا انجام شده است. در وهله سوم نیز تحریم‌هایی که در زمان ترامپ وضع شد، یک چالش برای احیای مجدد برجام است.

این نماینده اسبق مجلس ادامه داد: پمپئو وزیر امور خارجه ترامپ در آخرین روز‌های خود، حدود ۸۰۰ تحریم را علیه ایران با چراغ سبز رئیسش وضع کرد که این تحریم‌ها به تحریم‌های ترامپ- پمپئو، معروف شدند، دولت وقت آمریکا این تحریم‌ها را به خاکریز‌های تشبیه کرد که مانع از آن خواهند شد که دولت آینده این کشور بتواند به برجام برگردد، حال این تحریم‌ها برای دولت بایدن به یک چالش تبدیل شده است.

فلاحت‌پیشه تصریح کرد: در حال حاضر نیز اگر آمریکا واقعا به دنبال تنش‌زدایی است، باید سپاه پاسداران را از لیست گروه‌های به زعم خودشان تروریستی خارج کند، زیرا در چنین صورتی است که برجام به عنوان یک سند و توافق بین المللی می‌تواند منجر به تنش زدایی شود.

وی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد احیای برجام نزدیک باشد، بیان داشت: برای جلوگیری از تصاعد بحران و جلوگیری از افزایش تنش و بحران در منطقه و سطح بین‌الملل، احیای برجام برای آمریکا و ایران یک ضرورت به شمار می‌رود، بنابراین باید دو طرف زمینه را برای حصول یک توافق فراهم کنند، زیرا هرگونه تاخیر در رابطه با احیای برجام، فضا را برای افزایش تحرکات عوامل آشوب‌ساز از جمله رژیم صهیونیستی و برخی از مرتجعین منطقه فراهم می‌کند.