افزایش مخالفت با ساخت پتروشیمی میانکاله و آغاز دومین کارزار اینترنتی

به گزارش ایرنا، اعلام خبر ساخت یک مجتمع پتروشیمی در نزدیکی تالاب بین‌المللی میانکاله هرچند که چندان جدید نیست و مدت‌ها از مطرح شدن آن می‌گذرد، اما به زمین زده شدن کلنگ این واحد در سفر هیئت دولت به مازندران و با حضور وزیر کشور ابعاد خبری و البته دامنه اعتراضات نسبت به اجرای این پروژه را بیشتر از گذشته کرد.

این اعتراضات زمانی بیشتر شد که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و معاون رئیس‌جمهور ساعتی پس از کلنگ‌زنی پتروشیمی مازندران در اراضی مرتعی روستای حسین‌آباد بهشهر، در دیدار با تعدادی از کنش‌گران محیط زیستی مازندران اعلام کرد که هنوز مجوز محیط زیستی برای این واحد پتروشیمی صادر نشده و کلنگ‌زنی انجام شده روز ۲۰ اسفند نیز فاقد اعتبار است.

علی سلاجقه در دیداری که با تعدادی از نمایندگان سمن‌های محیط زیستی مازندران داشت در پاسخ به پرسش‌ و انتقاد مطرح شده توسط چند تن از فعالان محیط زیستی حاضر در جلسه درباره کلنگ‌زنی مجتمع پتروشیمی مازندران اظهار کرده بود «در صوتی که سازمان حفاظت محیط زیست مجوز را صادر نکند این پروژه مورد تایید نیست. به هر شکل کلنگ زده شد، اما از دید ما کلنگی که برای این پروژه به زمین زده شد مورد تایید نیست و در واقع معتقدیم کلنگی به زمین زده نشد.»

او حتی در بخشی از اظهارات خود از اصرار برخی نمایندگان مجلس اظهار تعجب کرد و گفت: «گاهی فشار نماینده‌های مجلس برای ما عجیب است. مجوز محیط زیستی این طرح گرفته نشده، نماینده محترم از من می‌خواهد که کلنگ‌زنی انجام شود. در حالی که حضرت آقا فرمودند نمایندگان در کار دولت دخالت نکنند.»

دو روز بعد از این کلنگ‌زنی و اظهارنظر رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره فاقد اعتبار بودن کلنگ‌زنی انجام شده، برخی کنش‌گران محیط زیستی کارزاری را با عنوان درخواست توقف احداث پتروشیمی در تالاب بین‌المللی میانکاله و هشتگ #پروژه_پتروشیمی_میانکاله_را_متوقف_کنید ثبت کردند که متن آن خطاب به وزیر نفت و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نوشته شده و از این دوو مسئول خواستار جلوگیری از ساخت پتروشیمی در حریم میانکاله شدند. کارزاری که تا کنون ۳۸۹۰ نفر آن را امضا کردند و تا ۲۲ اردیبهشت امکان ثبت امضا در آن وجود دارد.

در بخشی از متن این درخواست پس از شرح مختصری از اهمیت تالاب میانکاله و معرفی برخی گونه‌های جانوری نادر موجود در آن نوشته شده است: «احداث پتروشیمی (که در رده آلاینده‌ترین صنایع قرار دارد) در منطقه حساس زیست‌محیطی نه تنها توسعه محسوب نمی‌شود، بلکه زخمی بر زخم‌های تن رنجور محیط زیست مازندران می‌نشاند. آلودگی شدید هوا و منابع آبی تنها بخشی از نتایج هولناک این پروژه است. ما امضاکنندگان این کارزار، از شما تقاضا داریم قبل از شروع ساخت‌وساز و هدررفت منابع زیست‌محیطی و مالی، پروژه احداث پتروشیمی میانکاله را متوقف نمایید.»

اما حالا با توجه به آغاز عملیات مقدماتی پروژه و مستقر شدن برخی ماشین‌آلات راه‌سازی در اراضی مرتعی حسین‌آباد برای بسترسازی اجرای کار، حساسیت‌های فعالان و دوستداران محیط زیست نسبت به این موضوع بیشتر شده است. کنش‌گران محیط زیستی و مخالفان ساخت پتروشیمی مازندران در میانکاله کارزار جدیدی را با درخواست از رییس‌جمهور ثبت کردند که از ۹ فروردین تا زمان تنظیم این گزارش، یعنی در کمتر از ۴۸ ساعت بیش از هشت هزار و ۳۰۰ نفر آن را امضا کردند.

در این کارزار که با عنوان مخالفت با احداث پتروشیمی در نزدیکی تالاب میانکاله و هشتگ #نه_به_پتروشیمی_میانکاله ثبت شده و تا ۹ خرداد جمع‌آوری امضای آن ادامه دارد، امضاکنندگان از رییس‌جمهور درخواست کرده‌اند که دستور تجدیدنظر اساسی درباره اجرای این پروژه صادر کند و همچنین دستگاه‌های مرتبط را مکلف کند تا به جای فعالیت و پیگیری برای سرمایه‌گذاری و صدور مجوز واحدهای ناسازگاری مانند پتروشیمی، تلاش‌شان را صرف ایجاد زیرساخت‌های صنعتی مرتبط با اقلیم و کشاورزی و طبیعت مازندران کنند.

در متن این کارزار اینترنتی ابتدا به کلنگ‌زنی پتروشیمی مازندران در سفر هیئت دولت به این استان اشاره شده و سپس آمده است: از آنجا که در طرح آمایش استان مازندران زمین‌های در نظر گرفته شده برای استقرار واحد مورد نظر جزو اراضی مرغوب درجه ۲ کشاورزی تعیین شده است، احداث این مجتمع با کاربری‌‏های نهایی طرح آمایش استان و همچنین سیاست‌های مصوب واگذاری اراضی موصوف به بانک زمین تطابق ندارد.

در ادامه متن کارزار نیز عنوان شده که این طرح نه تنها توجیه اقتصادی ندارد، بلکه بدون برنامه ارائه‌شده برای محصول تولیدشده و فاقد مجوز شورای اقتصاد است. تهیه‌کنندگان کارزار اشاره‌ای هم به شکست پروژه مشابه در شمال کشور داشتند و با تکیه به برخی ضوابط و مقررات عنوان کردند که اجرای این طرح با مقررات موجود در کشور مغایرت دارد: صرف نظر از اشاره به شکست پروژه مشابه در شمال کشور با سابقه غیرقابل‌دفاع آن (پتروشیمی گلستان)، اجرای چنین طرحی آن هم بدون طرح مکان‌یابی از همان آغاز، نه تنها از نظر تعارض حقوقی با تعهدات سازمان محیط زیست ایران به شبکه جهانی ذخیره‏‌گاه‌های زیست‌کره (برنامه انسان و کره مسکون)، تقابل با دستورالعمل‏‌های ضوابط واگذاری اراضی منابع ملی و دولتی به طرح‌‏های کشاورزی و غیرکشاورزی، نابودی تولیدات بومی و معاش ۷۰ دامدار محلی دارای پروانه چرای دام برای ۱۱ هزار واحد دامی معارض با قانون است، بلکه از مشکل جدی‌‏تری نیز برخوردار است و آن نقض بند ۲۵ سیاست‏‌های کلی نظام در بخش نفت و گاز است که بر توسعه صنایع آلاینده پتروشمی در مناطق نفت‌خیز جنوب کشور تصریح شده و اجرای آن برای تمامی قوا لازم‌الاجرا است.

در بخش دیگری از متن نیز به آغاز عملیات تغییر کاربری اراضی مرتعی طی روزهای اخیر اشاره شده و نوشته شده است: به نظر می‌رسد مجریان طرح با استفاده از سکوت خبری تعطیلات نوروز اقدام به فنس‌کشی مرتع مورد نظر کرده‌اند. حال آن‌که بنا به گفته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هنوز مجوزهای محیط زیستی لازم برای استقرار این واحد صادر نشده است.

مخالفان اجرای این طرح در میانکاله بخشی از دلایل زیست‌محیطی خود برای مخالفت با اجرای این پروژه را نیز در متن خطاب به رییس‌جمهور اعلام کرده‌اند و نوشته‌اند: جدا از آن‌که محل استقرار این واحد پتروشیمی در مرتعی مناسب برای کشاورزی و دام‌پروری است، به دلیل بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی خطر نفوذ مواد آلاینده به آب شرب و کشاورزی را افزایش می‌دهد و این به معنای ورود این مواد آلاینده به چرخه غذایی جامعه و اکوسیستم منحصر به فرد تالاب بین‌المللی میانکاله است. چنین گزاره‌ای در مورد گازهای خروجی و خطوط انتقال سوخت و مواد اولیه این واحد پتروشیمی نیز محتمل است و در صورت بروز هر سانحه‌ای آلودگی به سرعت در منطقه نشت خواهد کرد و سلامت جامعه و طبیعت را با خطر مواجه خواهد کرد. حال آن‌که استان مازندران به دلایل مختلف با مشکلاتی همچون مدیریت پسماند، تغییرکاربری زمین و انتشار آلودگی‌های آب و خاک و هوا روبرو است و راه‌اندازی واحدی آلاینده همچون پتروشیمی تهدیدی جدید برای این استان محسوب می‌شود.

در بخش پایانی این متن نیز تأکید شده که هیچ کدام از دوستداران محیط زیست مخالف توسعه و اشتغال‌آفرینی نیستند و تنها دلیل مخالفت‌شان جلوگیری از به خطر افتادن سلامت مردم منطقه و تخریب محیط زیست میانکاله است: ما امضاکنندگان این نامه، نه مخالفتی با اشتغال‌زایی و ثروت‌آفرینی برای سرزمین عزیزمان ایران داریم و نه با توسعه مخالفیم. بلکه نسبت به توسعه ناپایدار، ایجاد تهدیدهای محیط زیستی برای اکوسیستمی حساس از سرزمین و به خطر انداختن سلامت شهروندان به اسم کارآفرینی و اشتغال معترضیم. از شما به عنوان ریاست محترم جمهوری درخواست داریم تا ضمن تجدید نظر اساسی درباره طرح استقرار پتروشیمی حسین‌آباد در نزدیکی تالاب بین‌المللی میانکاله، دستگاه‌های مرتبط را مکلف فرمایید تا به جای سرمایه‌گذاری برای استقرار صنایع آلاینده‌ای همچون پتروشیمی در مناطق حساس شمال کشور، برنامه‌ای برای توسعه صنایعی همچون صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی، صنایع مرتبط با مدیریت پسماند و امحای اصولی پسماندها، افزایش بهره‌وری اراضی کشاورزی و مواردی از این دست را تهیه کنند تا علاوه بر کارآفرینی و ایجاد رونق اقتصادی، اقداماتی عملی برای کاهش مخاطرات و تهدیدهای محیط زیستی استان‌های شمالی نیز انجام شود.

مشاهدات میدانی و اظهارنظرهای متعدد کارشناسان و صاحب‌نظران درباره اجرای پروژه پتروشیمی میانکاله نشان می‌دهد که علاوه بر مخالفت دوستداران محیط زیست، حتی اکثریت جامعه بومی منطقه نیز با ساخت پتروشیمی مخالف هستند. این موضوع را از امضاهای جمع‌آوری شده در دو کارزار ثبت شده نیز می‌توان دریافت. در دو کارزار ثبته شده برای مخالفت با پتروشیمی میانکاله تا کنون در مجموع بیش از ۱۲ هزار امضا به ثبت رسیده است. امضاهایی که ساعت به ساعت در حال بیشتر شدن است.