از نقش بی‌بدیل حوزه‌های علمیه در احیای نقش تا مدل مدیریت مسجد

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، دومین نشست از سلسله نشست‌های جایگاه، کارکرد و نقش مسجد در جامعه اسلامی با عنوان نشست «تبیین الگوی مفهومی آسیب شناسی وظیفه مسجد در ایران» با ارائه امیرمسلم کاشانی زاده برگزار شد. آنچه در ادامه می آید، گزیده ای از مباحث مطرح در این نشست است:

مطالعه در حوزه مسجد گسترده است و مباحث گسترده ای را شامل می شود، از معماری مسجد گرفته تا مدیریت، تاثیر در حوزه های فرهنگی و اجتماعی، کارکردها و مباحث تاریخی، رابطه با حاکمیت و ... . در سال های اخیر پژوهش های خوبی در این باره انجام شده که باید تکمیل تر شود.

در پژوهش «تبیین الگوی مفهومی آسیب شناسی وظیفه مسجد در ایران» مقایسه ای داریم بین جایگاه مسجد در صدر اسلام و ایده آلی که برای مسجد در آیات و روایات در نظر گرفته شده با آنچه مساجد امروزه تجربه می کنند ... نخستین اقدام پیامبر(ص) در مدینه النبی(ص)، تاسیس مسجد بود. دغدغه مندان می گویند جایگاه مسجد آنطور که باید، نیست، لذا این مسئله نیاز به آسیب شناسی دارد.

سوال اصلی ما الگوی آسیب شناسی وضعیت مساجد در ایران چه اجزا و عناصری دارد؟

مسجد در چند محور اساسی قابل آسیب شناسی است: فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی. یعنی مشکلات مساجد در این حوزه ها می تواند مورد بحث قرار بگیرد برای مثال اینکه فرهنگ مسجدی در جامعه ما چطور است و فرهنگ عمومی ما چقدر با آن در ارتباط است؟ ... همچنین است، حوزه مسائل سیاسی یا سازمان ها و عناصر مرتبط با مسجد و دخیل در مدیریت آن. چه آنها که مستقیما اداره می کنند چه آنها که کارگزاران جزء مسجد هستند.

بعد جغرافیایی هم در اقبال نسبت به مسجد اثر دارد؛ همچنین است بسیج و کانون های فرهنگی هنری که از ارکان مسجد هستند.

بعد از این سطح، به لایه نهادهای متولی امور فرهنگی می رسیم مثل صداوسیما و نقش آن در پویایی مساجد یا حتی حوزه های علمیه، کمیسیون فرهنگی مجلس و آموزش و پرورش و ... که در موضوع مسجد تاثیرگذار هستند.

علاوه بر این، گونه ای دیگر هم قابل بررسی است که در کنار مسجد و تحولات اجتماعی و سیاسی‌ای که تجربه می کنیم، نهادهایی موازی مسجد متولی امر دین هستند و مباحث دینی را مطرح می کنند، از فرهنگسراها گرفته تا حسینیه ها و مهدیه ها و ... که بخشی از کارکردهای مسجد را انجام می دهند.

به نظر می رسد، با کمک استادان، این مقاله علی‌رغم محدودیت ها دستاوردهای خوبی داشته هر چند محدودیت هایی داشتیم. به نظر می رسد این مدل را می توان به موضوعات دیگر تسری داد تا به مدل ارائه مدیریت مسجد برسیم.

حوزه های علمیه که امام جماعت توانمند، عادل، عالم، متخصص، مردمی، باتقوا و .. را تربیت می کنند، تاثیری مهم در تحقق جایگاه مسجد دارند. دستگاهی که امام جماعت را به عنوان مهمترین رکن مسجد تربیت و عرضه می کند، حوزه علمیه است چون روحانی به عنوان امام جماعت مورداعتماد مردم است. در این تحقیق این مسئله که مدیریت مسجد اقتضایی است یا یکسان، نیز بررسی شده است.

گفتنی است، این جلسه با پرسش و پاسخ حضار که مجازی نشتس را دنبال می کردند، پایان یافت.

پایان پیام/9