تا به حال ندیدم ناشر حرفه‌ای قیمت کتاب را با برچسب تغییر دهد/ محاسبه حق‌التالیف بر اساس قیمت پشت جلد

به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، در شرایطی که رشد سریع قیمت کاغذ باعث مشکلاتی برای ناشران در تعیین قیمت کتاب شده‌است، کتاب‌فروشان هم از این روند بی‌نصیب نماندند، زیرا ممکن است کتاب ماه‌ها و حتی چند سال در قفسه‌های کتاب‌فروشی باقی بماند. در چنین شرایطی فروش کتابی که چند سال قبل منتشر شده‌است، سود زیادی برای کتاب‌فروش به همراه ندارد، تا جایی که گاهی کتاب‌فروش مجبور به صرف هزینه بیشتر برای خرید چاپ جدید کتاب می‌شود.

در چنین شرایطی برخی از ناشران بعد از تغییر قیمت پشت جلد کتاب، حق‌التالیف و حق‌الترجمه نویسندگان و مترجمان را بدون تغییر و با قیمت قدیم کتاب محاسبه می‌کنند.

احمد اکبرپور، نویسنده و شاعر با تاکید بر اینکه در روند حرفه‌ای، دریافتی نویسندگان براساس درصد قیمت پشت جلد است و اگر کتاب تجدید چاپ شود این قیمت افزایش پیدا می‌کند، به خبرنگار ایرنا گفت: در این روند ممکن است نوعی از تخلف شکل بگیرد. اگر ناشر قیمت کتاب را با برچسب تغییر دهد، ممکن است درصد حق‌التالیف نویسنده براساس قیمت پشت جلد محاسبه شود. این در حالی است که حتی اگر قیمت کتاب با برچسب تغییر کند، باید حق‌التالیف بر اساس قیمت جدید محاسبه شود.

این نویسنده با بیان اینکه معمولا کتاب ناشران حرفه‌ای چند بار در سال تجدید چاپ می‌شود، ادامه داد: به همین دلیل تا به حال ندیدم قیمت کتاب ناشران حرفه‌ای با برچسب تغییر کند. زیرا معمولا کتابِ ناشران حرفه‌ای چند بار چاپ در سال تجدید چاپ می‌شود و نیازی به تغییر قیمت با برچسب ندارند؛ اما ناشرانی که به هر دلیل، فروش کمتری دارند و کتاب‌هایشان در انبار می‌ماند، مجبور به تغییر قیمت با برچسب می‌شوند.

نویسنده باید به ناشر اعتماد داشته‌باشد

به گفته اکبرپور، نویسنده‌ها باید درباره قرارداد و دریافتی خود اطلاعات کامل داشته‌باشند و اگر خلاف آن عمل شد، باید شکایت کنند. او توضیح داد: برای مثال اگر قیمت کتابی که ۵۰ هزار تومان بوده‌ و به ۷۰ هزار تومان افزایش پیدا کند، در صورت تجدید چاپ کتاب در هزار نسخه، ناشر باید جای ۵ میلیون تومان، به نویسنده یا مترجم ۷ میلیون تومان پرداخت کند. اگر ناشر این پرداخت را انجام نداد، باید نویسنده اعتراض خود را به ناشر اعلام کند و اگر مسائل اینگونه حل نشد، نویسنده می‌تواند به اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان یا در مرحله آخر به مسئولان این حوزه شکایت کند.

وی با بیان اینکه گاهی کتاب‌هایش را با برچسب در کتاب‌فروشی‌ها دیده‌است، ادامه داد: این دست از مشکلات با تماس تلفنی با ناشر حل شده‌است، زیرا به آن‌ها اعلام کردم که آن تفاوت درصد را باید بیان و پرداخت کنند، اما ممکن بود اگر اتفاقی متوجه تغییر قیمت کتاب نمی‌شدم، کسی به من درباره آن خبر نمی‌داد. حق نویسنده از پشت جلد کتاب حدود ۱۰ درصد است اما حق کتاب‌فروشی ۲۵ تا ۳۰ درصد است، این در حالی است که نویسنده خالق اثر است و توزیع‌کننده وظیفه پخش کتاب در کتاب‌فروشی‌ها را برعهده دارد

اکبرپور ادامه داد: نویسنده باید به ناشر اعتماد داشته‌باشد، زیرا از ریز کار آن‌ها اطلاعی نداریم. بنابراین بهتر است نویسندگان با ناشرانی همکاری کنند که به آن‌ها اعتماد دارند، زیرا ناشر می‌تواند عدد متفاوتی در تیراژ بزند و راه‌های مختلفی برای نادیده گرفتن حق نویسنده وجود دارد. از طرفی مبلغ حق‌التالیف نویسنده آنقدر ناچیز است که بسیاری از ناشران چنین اقداماتی را انجام نمی‌دهند. بنابراین اگر چنین مساله‌ای اتفاق افتاد، حتما باید به صورت جدی پیگیری شود.

هر نویسنده‌ای دوست دارد درصد بالاتری دریافت کند

حق نویسنده از پشت جلد کتاب حدود ۱۰ درصد است اما حق کتاب‌فروشی ۲۵ تا ۳۰ درصد است، این در حالی است که نویسنده خالق اثر است و توزیع‌کننده وظیفه پخش کتاب در کتاب‌فروشی‌ها را برعهده دارد.

اکبرپور با اشاره به اینکه هر نویسنده‌ای دوست دارد درصد بالاتری دریافت کند، بیان کرد: این مسائل باید در اقتصاد کلان‌تر بررسی شود، یعنی اینکه یک کتاب چگونه می‌تواند وارد جامعه شود و نویسنده هم به درصد خوب برسد. برای مثال نویسنده بتواند ۱۵ تا ۲۰ درصد از قیمت پشت جلد را دریافت ‌کند و شرکت پخش هم به ۲۰ درصد راضی شود.

به گفته این نویسنده در حوزه کتاب به این دلیل که دارای قیمت پشت جلد است، تخلف کمتری انجام می‌شود.

وی ادامه داد: نمی‌توانم درباره اقتصاد کلان ین حوزه نظر بدهم. اما پیشنهاد می‌کنم افرادی که در حوزه اقتصاد اطلاعات بیشتری دارند درباره درصدهایی که از پیش برای نویسنده و مترجم، شرکت‌پخش و کتاب‌فروش تعیین شده‌است، بازنگری کنند.